Ομιλία του Προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη διαβούλευση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για τις εξελίξεις στο χώρο των ΜΜΕ και το ρόλο τους στις σύγχρονες κοινωνίες

Θέλουμε να καλωσορίσουμε τους φορείς από τον χώρο του τύπου και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ.

Το πρώτο ερώτημα είναι γιατί κάνουμε αυτή τη διαβούλευση;

Θεωρούμε ότι μέσα σε συνθήκες γενικευμένης κρίσης, οι εξελίξεις στον χώρο των ΜΜΕ θα είναι ραγδαίες, και θα επηρεάσουν όλες τις πλευρές της περίπλοκης αυτής υπόθεσης.

Και αναφερόμαστε τόσο στα ΜΜΕ ως εργασιακό χώρο, όσο και στην υπόθεση της ενημέρωσης, και βεβαίως στην σχέση των ΜΜΕ με το πολιτικό σύστημα.

Η διαβούλευση αυτή, λοιπόν, έχει ως στόχο να φέρει σε επαφή απόψεις που διαμορφώνονται κάτω από ποικίλες οπτικές γωνίες, και βέβαια να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη παρέμβαση της κοινοβουλευτικής μας ομάδας πάνω σε αυτά τα εξαιρετικά ζητήματα.

Θεωρούμε ότι η συζήτηση θα μπορούσε να τεθεί πάνω σε τρεις άξονες: Την επιχειρηματική κρίση στον χώρο των ΜΜΕ, το εργασιακό πρόβλημα και την απαξίωση της ενημέρωσης και της δημοσιογραφίας.

Επιτρέψτε μου ορισμένα σχόλια σε κάθε έναν χωριστά. 

Άξονας πρώτος: η κρίση στα ΜΜΕ

Το διάστημα πριν τα ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, υπήρξαν στον χώρο των ΜΜΕ φαινόμενα γιγαντισμού.

Φαινόμενα που χαρακτηρίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό  από την σχέση του εκδοτικού χώρου με το πολιτικό σύστημα.

Δεν θα αναφερθούμε στην πιο απλή μορφή της σχέσης αυτής. Την αθρόα χρηματοδότηση μέσω της κρατικής διαφήμισης.

Υπάρχουν πολύ πιο ισχυρές σχέσεις, οι οποίες επέτρεπαν ή και επέβαλλαν την συντήρηση πανάκριβων και εξαιρετικά δαπανηρών Μέσων, προκειμένου να εξασφαλίζεται όφελος σε άλλους τομείς.

Στα δημόσια έργα, στις προμήθειες, στην νομή των κονδυλίων και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, στην απρόσκοπτη προώθηση κάθε είδους επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Από μόνη της αυτή η κατάσταση δημιούργησε τους όρους κρίσης στην ενημέρωση.

Το λειτούργημα της ενημέρωσης υποτάχτηκε σε μεγάλο βαθμό στο εκδοτικό συμφέρον.

Το τι προβάλλεται και το τι αποκρύπτεται, το ποιες απόψεις και ποια πρόσωπα προωθούνται ή στήνονται στον τοίχο, το ποια μέτωπα ανοίγουν και ποια κλείνουν μέσα σε μια νύχτα, καθορίστηκε πλήρως από τα εκδοτικά συμφέροντα και όχι από την ελεύθερη προσωπική άποψη του δημοσιογράφου.

Η κατάσταση αυτή έθιξε σοβαρά την σχέση των ΜΜΕ με το κοινό τους.

Χάνοντας την εμπιστοσύνη του στο κύρος και την αξιοπιστία των ΜΜΕ, ο κόσμος άρχισε να τα προσεγγίζει ως εμπορικό προϊόν και να τα καταναλώνει ως μέσο ψυχαγωγίας.

Να αγοράζει δηλαδή DVD και προσφορές, παρά να αναζητά ενημέρωση.

Τι γίνεται τώρα. Η πίτα μικραίνει. Και επομένως μικραίνει και το κομμάτι του δημόσιου χρήματος που μπορεί να διεκδικηθεί με την μία μορφή ή την άλλη.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο χώρος των ΜΜΕ να είναι από τους πρώτους στους οποίους εκδηλώνονται τα φαινόμενα της κρίσης.

Άξονας Δεύτερος: Το εργασιακό στον χώρο του τύπου και των ΜΜΕ

Η κρίση στον χώρο των ΜΜΕ είχε ήδη τις πρώτες της εκδηλώσεις.

Σε όλα τα μεγάλα συγκροτήματα τύπου και πληροφόρησης,  εκδηλώθηκε εργοδοτική πρόθεση για απολύσεις προσωπικού.

Και σε κάθε περίπτωση η απειλή των απολύσεων επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια των εργαζομένων.

ΟΙ ρυθμίσεις που με τόσο ζήλο προωθούνται από την τρόικα, για κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, ελεύθερο όριο απολύσεων και ουσιαστική μείωση της αποζημίωσης απόλυσης, βοηθούν την εργοδοσία να ισοσκελίσει τις απώλειες εσόδων, πιέζοντας τον αδύναμο κρίκο. Τους εργαζόμενους.

Υπάρχει εδώ κατ αρχήν ένα ηθικό ζήτημα. Είναι απαράδεκτο  Όμιλοι επιχειρήσεων που εξασφάλισαν στο παρελθόν  τεράστια κερδοφορία και τεράστια περιθώρια ρευστότητας, να καταφεύγουν σήμερα με τέτοια ευκολία στη λύση των απολύσεων.

Είναι λογικό, αυτός που αποκόμισε τα κέρδη, να καταβάλλει κατ αναλογία και το κόστος της κρίσης.

Το δεύτερο είναι ότι ως αριστερά είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε και την τελευταία θέση εργασίας που κινδυνεύει να χαθεί.

Γιατί αν δεν υπάρξει αντίσταση στην εργοδοτική αυθαιρεσία, αν οι απολύσεις δεν έχουν κανένα κόστος για τον εργοδότη, θα εξελιχθούν σε χιονοστιβάδα.

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να αλλάξουν οι συσχετισμοί ανάμεσα στην εργασία και το Κεφάλαιο.

Δεν μπορεί η εργασία και τα εργασιακά δικαιώματα που κατακτήθηκαν εδώ και δεκαετίες, να είναι τα εύκολα θύματα για να διατηρηθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου.

Όμως οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ο πρώτος λόγος ανήκει στους ίδιους τους εργαζόμενους, μέσα στους χώρους δουλειάς.

Αν δεν εκδηλωθεί η αντίσταση και η αλληλεγγύη μέσα στους χώρους δουλειάς, αν δεν υπάρξει εκεί ακριβώς η αποφασιστική στάση που χρειάζεται, λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν απέξω.

Αν όμως τα μέτωπα στους εργασιακούς χώρους ανοίξουν, η συμπαράσταση της κοινωνίας μπορεί να κερδηθεί και ο αγώνας να φέρει νίκες.

Από την δική μας πλευρά διαμορφώνουμε ήδη ένα πλαίσιο προτάσεων για την προστασία των εργαζομένων στον χώρο των ΜΜΕ.

Βασικός του άξονας είναι να υπάρξει ρήτρα απασχόλησης σε όλες τις μορφές χρηματοδότησης. Δηλαδή στην κρατική διαφήμιση, την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά προγράμματα, την δημοσίευση ισολογισμών.

Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι στο μυαλό κάποιων επιχειρηματιών βρίσκεται ο εκμηδενισμός του κόστους εργασίας. Η μετατροπή του δημοσιογραφικού επαγγέλματος σε δουλειά του ποδαριού, πληρωμένη με μπλοκάκι. Η ελαστικοποίηση της εργασιακής δημοσιογραφίας μέχρις τελικής εξαντλήσεως. Η αυτοματοποίηση της παραγωγής του τελικού προϊόντος. Και η απαλλοτρίωση κάθε εργασιακού δικαιώματος.

Αυτή η εξέλιξη, μας ενδιαφέρει και μας αφορά όλους. Γιατί αν το πείραμα αυτό επιτύχει, θα επεκταθεί ταχύτατα στην υπόλοιπη κοινωνία.

Και έρχομαι στον τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό άξονα.

Άξονας τρίτος: Η απαξίωση της ενημέρωσης και της δημοσιογραφίας

Τα ΜΜΕ είναι εδώ για να ενημερώνουν τον κόσμο.

Και για να το κάνουν με τον καλύτερο τρόπο χρειάζεται να είναι σεβαστοί οι κανόνες που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ των εμπλεκομένων. Και οι κανόνες αυτοί είναι:

Μεταξύ δημοσιογράφων και κοινού: οι κανόνες της δεοντολογίας.

Μεταξύ δημοσιογράφων και επιχειρηματιών: οι κανόνες της επαγγελματικής αξιοπρέπειας. 

Μεταξύ επιχειρηματιών και κράτους, οι κανόνες της διαφάνειας.

Είναι δύσκολες εποχές για να ανοίγουν τέτοια ζητήματα, όταν το διακύβευμα είναι η επιβίωση.

Όμως ακριβώς τώρα είναι που πρέπει να επιμείνουμε σε αυτά.

Πρώτον, γιατί η κοινή γνώμη χρειάζεται αυτή τη στιγμή ενημέρωση και όχι χειραγώγηση.

Δεύτερον, γιατί θεωρούμε ότι χωρίς στοιχειώδη επαγγελματική ασφάλεια και εργασιακή αξιοπρέπεια, ο δημοσιογράφος είναι έρμαιο. Και επομένως η κριτική του σκέψη, που αποτελεί το θεμέλιο του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, είναι εύκολο να θυσιαστεί μπροστά στην ανάγκη για στοιχειώδη επιβίωση.

Και τέλος γιατί η επιβολή όρων και κανόνων διαφάνειας, μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις για ένα νέο τοπίο στον χώρο την ενημέρωσης.

Δηλαδή στην διαμόρφωση ενός χώρου ενημέρωσης, που θα πουλάει το περιεχόμενό του. Και όχι την σχέση του με κέντρα εξουσίας και κατεστημένα συμφέροντα.

Πιστεύουμε ότι με την συμμετοχή και τον αγώνα των ίδιων των εργαζομένων, κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Θα ακούσουμε με ενδιαφέρον τις απόψεις και τις τοποθετήσεις σας.

Θεωρούμε ότι το ζήτημα της κρίσης στον χώρο των ΜΜΕ και του τύπου απαιτεί σήμερα άμεσες και δυναμικές παρεμβάσεις τόσο στο θεσμικό επίπεδο, όσο και στο θέμα της διασφάλισης των εργασιακών δικαιωμάτων.

Scroll