Ερώτηση Βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πρωτοβουλία του Βουλευτή Αρκαδίας Γιώργου Παπαηλιού σχετικά με την ελαιοκαλλιέργεια στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης

Η κλιματική κρίση έχει πλήξει και εξακολουθεί να πλήττει σε μεγάλο βαθμό τον πρωτογενή τομέα της Πελοποννήσου, ειδικότερα δε την ελαιοκαλλιέργεια, με συνέπεια την ποιοτική και ποσοτική υποβάθμιση των προϊόντων της. 

Και όλα αυτά, όταν η ελαιοκαλλιέργεια είναι η κύρια ή και η αποκλειστική πηγή εισοδήματος για χιλιάδες παραγωγούς της Πελοποννήσου.  Κατά συνέπεια,  η μέριμνα γι΄ αυτήν   πρέπει να  συνιστά προτεραιότητα για το κράτος, αφού συνδέεται άμεσα και με τη βιωσιμότητα πολλών συνεταιριστικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού κλάδου (ελαιοτριβεία, τυποποιητήρια, γεωπονικά καταστήματα κ.ά).

Όμως απουσιάζουν, αφενός ένα ολοκληρωμένο και συγκροτημένο στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης των υδάτινων πόρων, το οποίο να περιλαμβάνει έργα υποδομής (μικρά φράγματα, λιμνοδεξαμενές και ταμιευτήρες), για να εξασφαλιστεί η άρδευση των καλλιεργειών, και αφετέρου ένα συνολικό και στοχευμένο master plan για την αντιπλημμυρική προστασία της Πελοποννήσου.

Ταυτόχρονα,  ο εν ισχύι κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες που  ήδη επικρατούν, λόγω της  κλιματικής κρίσης, αφού  δεν καλύπτει την αποκατάσταση  του συνόλου  των ζημιών από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις ασθένειες  σε ποσοστό 100 %,  με την απαραίτητη κρατική χρηματοδότηση και την ταυτόχρονη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους αγρότες. 

Ας υπομνησθεί, ότι την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του κανονισμού του ΕΛΓΑ η κυβέρνηση (οι  πέντε ! υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης της κυβέρνησης της ΝΔ που διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλον)  έχει εξαγγείλει εδώ και καιρό, αλλά ο αγροτικός και κτηνοτροφικός κόσμος είναι ακόμη «στο περίμενε»!.  

Οι  επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, εκτός από τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος που επιφέρουν, απειλούν τις επιμέρους τοπικές οικονομίες και την κοινωνική συνοχή, γι΄ αυτό απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Είναι αναγκαίο, να υπάρξει οικονομική αποζημίωση και ενίσχυση των παραγωγών, ώστε να αντισταθμιστεί η απώλεια του εισοδήματός τους, και έτσι να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα τη δραστηριότητά τους. Επιπλέον απαιτείται η κατασκευή αγροτικών υποδομών και αντιπλημμυρικών έργων και η προώθηση δράσεων που συμβάλλουν στην παραγωγική  οικονομική ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου (της Πελοποννήσου-της Αρκαδίας).

Στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, με πρωτοβουλία τουβουλευτή Αρκαδίας Γιώργου Παπαηλιού κατατέθηκε ερώτηση έντεκα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, την οποία συνυπέγραψαν και 10  βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με την οποία ζητείται από την κυβέρνηση να προωθήσει αναθεωρημένο τον  κανονισμό του ΕΛΓΑ, που να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις (ζημίες)  της φυτικής παραγωγής (της ελαιοκαλλιέργειας) λόγω της κλιματικής κρίσης και  έργα αγροτικών υποδομών και αντιπλημμυρικά έργα και δράσεις στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας, στο πλαίσιο του Εθνικού Σκέλους του ΠΔΕ και του ΠΑΑ, του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επιπλέον δε, κατά τη  διαπραγμάτευση για την ΚΑΠ μετά το 2027, να διεκδικήσει τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου, για την «Προσαρμογή της Γεωργίας στην Κλιματική Κρίση», με  μόνιμες και διαυγείς πηγές χρηματοδότησης, οι πόροι των οποίων δεν θα προέρχονται από τους πόρους της ΚΑΠ, προκειμένου να διασφαλίζονται το  εισόδημα των αγροτών και κτηνοτρόφων, η απρόσκοπτη συνέχιση της γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και βέβαια η επιβίωση της υπαίθρου.

Αναλυτικά η Ερώτηση

Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Θέμα: Η κλιματική κρίση έχει πλήξει και εξακολουθεί να πλήττει σε μεγάλο βαθμό τον πρωτογενή τομέα της Πελοποννήσου

Οι τουλάχιστον μέχρι πρότινος ελάχιστες βροχοπτώσεις, σε συνδυασμό με τους παρατεταμένους καύσωνες, τη συνεχιζόμενη ανομβρία και τους ξηρούς ανέμους του φθινοπώρου, ως συνέπεια της κλιματικής κρίσης, έχουν επηρεάσει συνολικά τη φυτική παραγωγή στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ελαιοκαλλιέργειας, η οποία αποτελεί τη βασική καλλιέργεια στην Πελοπόννησο ή ακόμη και μονοκαλλιέργεια σε πολλές περιοχές της. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έχει πληγεί το 95 %, περίπου των ελαιώνων της Περιφέρειας ενώ η φετινή παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη, τουλάχιστον, κατά 35 %.

Παράλληλα, διαπιστώνεται και ποιοτική υποβάθμιση της παραγωγής, που εκδηλώνεται με συρρίκνωση του ελαιόκαρπου, καρπόπτωση και εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών. Έτσι, για το έτος 2025, προβλέπονται μεγάλες δυσκολίες και προβλήματα στην παραγωγή ελαιολάδου, καθώς η καταπόνηση των βλαστών από την τρέχουσα ανομβρία θα επηρεάσει την εξέλιξη της ανθοφορίας και συνακόλουθα την παραγωγή της επόμενης χρονιάς. Ταυτόχρονα, η συγκομιδή αφυδατωμένων καρπών θα προσδώσει αρνητικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά στο ελαιόλαδο, επηρεάζοντας την ποιότητά του και τον χαρακτηρισμό του ως παρθένου ή έξτρα παρθένου.

Και όλα αυτά, όταν η ελαιοκαλλιέργεια είναι η κύρια ή και αποκλειστική πηγή εισοδήματος για χιλιάδες παραγωγούς της Πελοποννήσου. Γι’ αυτό, η μέριμνα για την ελαιοκαλλιέργεια πρέπει να συνιστά προτεραιότητα για το κράτος, αφού συνδέεται άμεσα και με τη βιωσιμότητα πολλών συνεταιριστικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού κλάδου (ελαιοτριβεία, τυποποιητήρια, γεωπονικά καταστήματα κ.ά.).

Επισημαίνεται ότι, σε επίπεδο Περιφέρειας, απουσιάζει ένα ολιστικό και συγκροτημένο, στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης των υδάτινων πόρων, το οποίο να περιλαμβάνει έργα υποδομής όπως μικρά φράγματα, λιμνοδεξαμενές και ταμιευτήρες, για να εξασφαλιστεί η άρδευση συνολικά των καλλιεργειών, ούτε έχει εκπονηθεί ένα συνολικό και στοχευμένο master plan για την αντιπλημμυρική προστασία της Πελοποννήσου, που είναι μία από τις πιο εκτεθειμένες περιοχές της χώρας, από πλευράς του κινδύνου πλημμυρών.

Ταυτόχρονα δε,  δεν έχουν εκσυγχρονιστεί οι μηχανισμοί του ΕΛΓΑ, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες που ήδη επικρατούν, λόγω της κλιματικής κρίσης. Ο αναχρονιστικός κανονισμός του δεν καλύπτει την αποκατάσταση του συνόλου των ζημιών από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις ασθένειες σε ποσοστό 100 %, με την απαραίτητη κρατική χρηματοδότηση και την ταυτόχρονη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους αγρότες.

Ας υπομνηστεί, ότι την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του κανονισμού του ΕΛΓΑ η κυβέρνηση (οι πέντε ! υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης της κυβέρνησης της ΝΔ που διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλον) έχει εξαγγείλει εδώ και καιρό, αλλά ο αγροτικός και κτηνοτροφικός κόσμος είναι ακόμη «στο περίμενε»!.

Επειδή, η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που πλήττουν, ακόμη και ανεπανόρθωτα, τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, με συνέπεια τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος και απειλούν, εκτός των άλλων, τις επιμέρους τοπικές οικονομίες και την κοινωνική συνοχή, απαιτεί συντονισμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον,

Επειδή, είναι αναγκαίο, να υπάρξει οικονομική αποζημίωση και ενίσχυση των παραγωγών, ώστε να αντισταθμιστεί η απώλεια του εισοδήματός τους και έτσι να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα την παραγωγική δραστηριότητά τους,

Επειδή, η κατασκευή αγροτικών υποδομών και αντιπλημμυρικών έργων και δράσεων πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα, διότι, πέραν της αντιμετώπισης των ακραίων φαινομένων που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, συμβάλλουν στην πραγματική, στην παραγωγική οικονομική ανάπτυξη στην ελληνική ύπαιθρο.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1) Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα του ΕΛΓΑ, αφενός για την καταγραφή των ζημιών που έχουν προκληθεί στη φυτική παραγωγή, αφετέρου για την καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων, από τα ακραία φαινόμενα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου;

2) Στον, εν αναμονή, νέο κανονισμό λειτουργίας του ΕΛΓΑ, θα προβλέπεται η αποζημίωση σε ποσοστό 100 % όλων των ζημιών που υφίστανται οι παραγωγοί από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης;

3) Ποια έργα αγροτικών υποδομών και ποια αντιπλημμυρικά έργα και δράσεις έχουν σχεδιαστεί, προκηρυχθεί και υλοποιούνται και σε ποιο ακριβώς στάδιο υλοποίησης βρίσκονται, στο πλαίσιο του Εθνικού Σκέλους του ΠΔΕ και του ΠΑΑ, του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου;

4) Προτίθεται, στο πλαίσιο της επερχόμενης διαπραγμάτευσης για την ΚΑΠ μετά το 2027, να διεκδικήσει τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου για την «Προσαρμογή της Γεωργίας στην Κλιματική Κρίση», με μόνιμες και διαυγείς πηγές χρηματοδότησης, οι πόροι των οποίων δεν θα προέρχονται από τους πόρους της ΚΑΠ, προκειμένου να διασφαλίζονται το εισόδημα των αγροτών και κτηνοτρόφων, η απρόσκοπτη συνέχιση της γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και βέβαια η επιβίωση της υπαίθρου ;

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Παπαηλιού Γεώργιος

Ακρίτα Έλενα

Γαβρήλος Γιώργος

Δούρου Ρένα

Θρασκιά Ράνια

Κασιμάτη Νίνα

Κόκκαλης Βασίλης

Κοντοτόλη Μαρίνα

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μπάρκας Κώστας

Ψυχογιός Γιώργος