Η συντηρητική κυβέρνηση συνασπισμού
της Γερμανίας αρνείται να επαναφέρει στο προσκήνιο μια Συμφωνία, όπως εκείνη του
Λονδίνου για το Χρέος το 1953, η οποία ουσιαστικά απάλλαξε τη Γερμανία από το
δανειακό βάρος της και άνοιξε το δρόμο στη μεταπολεμική οικονομική επιτυχία της
Δυτικής Γερμανίας.
Είναι αποτυχία; Όχι, είναι επιλογή.
Η αποτυχία είναι αλλού. Βρίσκεται στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής υπό
τη σκέπη του Μνημονίου. Δυόμιση χρόνια αμείλικτης λιτότητας και απορρύθμισης
της αγοράς εργασίας έχουν ήδη παράξει τους πικρούς καρπούς τους:
– Το δημόσιο χρέος ως
ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνεται διαρκώς. Είναι πλέον εκτός ελέγχου και μη βιώσιμο.
– Η Ελλάδα κατεβαίνει
συνέχεια την κλίμακα της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, παρά την απότομη,
σημαντική και συνεχιζόμενη μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.
– Μεγάλες
επιχειρήσεις μεταφέρουν την έδρα τους εκτός Ελλάδας.
Η λιτότητα δεν είναι η λύση στην
κρίση. Η ίδια είναι η κρίση. Θέτει σε κίνδυνο τη συνοχή κάθε κράτους-μέλους
ξεχωριστά και της Ευρωζώνης συνολικά. Το φάντασμα της Βαϊμάρης προβάλλει στην
Ελλάδα. Μελανοχίτωνες και τάγματα εφόδου ήδη σπέρνουν τη βία στους δρόμους της
Αθήνας και των χωριών της Ελλάδας.
Ωστόσο, ακόμα περισσότερη λιτότητα
έρχεται το 2013-2014. Η εμμονή σε υφεσιακές πολιτικές, όπως εκείνες του
καγκελάριου Μπρύνινγκ, για να αντιμετωπιστεί η πρωτοφανής για ευρωπαϊκή χώρα σε
καιρό ειρήνης πενταετής ύφεση, το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να
μετατρέψει την αποτυχία σε τραγωδία. Ο κοινωνικός ιστός διαλύεται. Η χώρα είναι
στα πρόθυρα μιας οξείας ανθρωπιστικής κρίσης. Έχουν πολλαπλασιαστεί οι
αυτοκτονίες και τα βίαια εγκλήματα. Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων
δεν μπορεί πλέον να πληρώνει για φάρμακα και ιατρικές επισκέψεις. Πολλοί
περιμένουν ότι ο χειμώνας που έρχεται θα είναι ο χειρότερος από τον τρομερό
χειμώνα του 1941. Και αυτό, γιατί οι μισθοί και τα ημερομίσθια έχουν μειωθεί
την τελευταία τριετία, κατά μέσο όρο, περισσότερο από 25%. Η επίσημη ανεργία
έχει ήδη αυξηθεί στο 25% του εργατικού δυναμικού και αναμένεται να ξεπεράσει το
30% την επόμενη χρονιά. Στους νέους είναι στο 55%. Το μαύρο πέπλο της φτώχειας
ήδη καλύπτει το 1/3 του πληθυσμού. Από την άλλη πλευρά, οι τιμές στα είδη
διατροφής και στα άλλα είδη πρώτης ανάγκης έχουν ανέβει. Ειδικότερα, από τον
Μάρτιο έως τον Οκτώβριο του 2012, η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε κατά
40%. Αυτό συνέβη εξαιτίας της αύξησης στον αντίστοιχο ειδικό φόρο κατανάλωσης,
που επέβαλε το Μνημόνιο.
Το νεοφιλελεύθερο παραλήρημα απειλεί
την Ελλάδα και την Ευρώπη. Μέρκελ και σια σπρώχνουν την Ευρωζώνη στην
αυτοτροφοδοτούμενη ύφεση και τη διάλυση. Το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό σύμφωνο συμπυκνώνει
τις «αρετές της Σουαβής νοικοκυράς». Ωστόσο, η ταυτόχρονη και ανταγωνιστική
λιτότητα ανάμεσα στα κράτη-μέλη θα είναι η πηγή μιας συνολικά
αποσταθεροποιητικής ύφεσης. Η λιτότητα μπορεί να είναι αρετή για ένα
νοικοκυριό. Είναι, όμως, κατάρα για μια νομισματική ένωση κυρίαρχων κρατών.
Πρέπει να επανασταθεροποιήσουμε την
Ελλάδα και την Ευρώπη. Γιʼ αυτό πρέπει να αποσταθεροποιήσουμε το
νεοφιλελευθερισμό. Πρέπει να αφαιρέσουμε τη νεοφιλελεύθερη ροπή από τη
διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, να βγάλουμε την Ευρωζώνη από την παγίδα
της λιτότητας και της ύφεσης, να αναθεωρήσουμε τον τρόπο λειτουργίας της και να
αντιστρέψουμε τη de facto διαίρεσή της ανάμεσα στον πιστωτικό Βορρά και τον
χρεωστικό Νότο. Μια νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τη Δημοκρατία
είναι το κοινό καθήκον μας.