Το λόγο έχει ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Συνασπισμού ο κ. Κουβέλης.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι απολύτως ακριβές ότι με τον λεγόμενο επαρχιακό τύπο για να χρησιμοποιήσω και εγώ έναν γνωστό σε όλους μας όρο υπάρχει ένα χάος. Υπάρχουν εφημερίδες που λειτουργούν στο επίπεδο της περιφέρειας και είναι σημαντικές αλλά υπάρχουν και εφημερίδες και έντυπα τα οποία είναι λαθρόβια. Είναι τόσο λαθρόβια που αποτελούν και προσβλητικό μέγεθος της λειτουργίας της ενημέρωσης αφού μάλιστα το μόνο που επιχειρούν δεν είναι να πληροφορήσουν ή και να ενημερώσουν αλλά στην κυριολεξία να εισπράξουν χρήματα μετερχόμενα διαφόρους μεθόδους, μεθόδους που πολλές φορές αγγίζουν τα όρια του ποινικού αδικήματος.
Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας έχει κατατεθεί επανειλημμένα από πάρα πολλούς συναδέλφους το ότι γίνονται θύματα εκβιασμού από ποικιλώνυμα έντυπα τα οποία λειτουργούν στο επίπεδο της περιφέρειας. Μάλιστα, τη μαρτυρία αυτή την προσφέρουν συνάδελφοι οι οποίοι δεν χαρακτηρίζονται ούτε από υπερβολικό λόγο, αλλά ούτε και από διάθεση δημιουργίας εντυπώσεων.
Θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου αποτελεί ένα βήμα. Επιχειρεί να ρυθμίσει κάποια πράγματα, με το δεδομένο ότι επί σειρά πάρα πολλών ετών μιας μεγάλης χρονικής περιόδου έχουν μείνει αρρύθμιστα τα θέματα αυτού του τύπου, με αποτέλεσμα σήμερα να δικαιούμαι να ομιλώ -και εγώ και άλλοι συνάδελφοι- για την ύπαρξη ενός χάους στην κυριολεξία. Όμως, το βήμα αυτό είναι δειλό, είναι άτολμο και δεν κάνει βαθειά τομή που θα έπρεπε να κάνει.
Εν πάση περιπτώσει ο επαρχιακός Τύπος είναι δυνατόν –μπορεί- σημαντικά να αποτελεί απάντηση στο συγκεντροποιούμενο αθηνοκεντρικό Τύπο, ο οποίος πράγματι διαμορφώνει συνθήκες χειραγώγησης, βαθύτατου επηρεασμού της πολιτικής και πολλές φορές και κηδεμόνευσης της κοινής γνώμης.
Μπορεί λοιπόν ο επαρχιακός Τύπος να λειτουργήσει αποκεντρωτικά και να συμβάλλει αποφασιστικά όχι μόνο στην ανάδειξη της τοπικής είδησης, αλλά και στην ουσιαστική και κατά το δυνατόν αντικειμενική ενημέρωση και πληροφόρηση του πολίτη. Αυτό όμως αποτελεί διεκδίκηση και με κάποιες λαμπρές εξαιρέσεις ο άλλος Τύπος, ο Τύπος της περιφέρειας, δεν έχει καταφέρει να ενταχθεί σε αυτή τη διαδικασία διαμόρφωσης δυναμικής για την αποκέντρωση και για την ουσιαστική πληροφόρηση και ενημέρωση του πολίτη.
Φοβάμαι, κύριε Υπουργέ, ότι με τη ρύθμιση, που έχετε μέσα, διαμορφώνετε συνθήκες το αθηνοκεντρικό μοντέλο του συγκεντρωμένου Τύπου
–συγκεντρωμένου όχι κατʼ ανάγκην οικονομικά, αλλά συγκεντρωμένου πολιτικά, κοινωνικά, ιδεολογικά με την ευρύτητα του όρου- να μεταφερθεί και στην περιφέρεια. Και τότε η διεκδίκηση να αντιμετωπίσουμε αυτή τη συγκεκριμένη λειτουργία του Τύπου στο επίπεδο της Αθήνας -και ενδεχομένως λιγότερο στη Θεσσαλονίκη- θα δούμε αυτό το φαινόμενο μεταφερόμενο και στην επαρχία. Παρʼ όλα αυτά, σας λέω, με κάθε πολιτική ειλικρίνεια, ότι αυτό το νομοθέτημα αποτελεί ένα βήμα.
Βεβαίως, κύριε Υπουργέ, σε συνάφεια με εκείνο που διαπίστωσα προηγουμένως –και νομίζω ότι αποτελεί διαπίστωση πολλών συναδέλφων, ανεξάρτητα σε ποια πτέρυγα της Βουλής κάθονται και εντάσσονται- αισθάνομαι την υποχρέωση να σας πω τα ακόλουθα, επειδή ο λόγος για τη συγκέντρωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης εκκρεμεί πάρα πολύ καιρό το νομοθέτημα για την αντιμετώπιση της συγκέντρωσης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Να σας θυμίσω ότι πριν από πάρα πολλούς μήνες μας είχατε καλέσει στο Υπουργείο, εμάς, τους εκπροσώπους των κομμάτων, να συζητήσουμε γύρω από αυτά τα ζητήματα. Είχαμε μία ή δύο συναντήσεις, αν ενθυμούμαι καλώς, αλλά έκτοτε η υπόθεση βρίσκεται σε μια εκκρεμότητα, η οποία δεν οδηγεί στην αντιμετώπιση του ζητήματος.
Θέλω να σας πω πάρα πολύ καθαρά και ειλικρινά την άποψή μου. Η διατήρηση του υπάρχοντος καθεστώτος πραγμάτων, αναφορικά με τη συγκέντρωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, δεν εγκυμονεί κινδύνους για κάποιο συγκεκριμένο κόμμα ή για κάποια συγκεκριμένα κόμματα. Αποτελεί κίνδυνο συνολικότερα για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος αυτής της χώρας.
Επομένως, πέρα από την οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη πολιτική εκτίμηση κάνετε, πρέπει να έχετε στο κέντρο του ενδιαφέροντός σας -πρέπει να έχουμε όλοι στο κέντρο του ενδιαφέροντός μας- την αντιμετώπιση αυτής της συγκέντρωσης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, άλλοτε εμφανούς άλλοτε αφανούς, αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχουσα.)
Θα έλεγα ότι η επιτακτικότητα να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της συγκέντρωσης των μέσων μαζικής ενημέρωσης γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αν λάβουμε υπόψη μας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το άρθρο 14, παράγραφος 9 του Συντάγματος, για τη διαφάνεια στο χώρο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, δεν υπάρχει πια, μετά τις γνωστές παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την πλήρη «αφυδάτωση» της συγκεκριμένης συνταγματικής διάταξης. Επομένως η αποσαφήνιση πολλών ζητημάτων και μεγεθών στο χώρο του Τύπου, ηλεκτρονικού ή εντύπου, είναι πράξη πολιτικά αναγκαία και, επαναλαμβάνω, όχι για την εξυπηρέτηση και την προστασία κάποιου ή κάποιων κομμάτων, αλλά γενικότερα για την περιφρούρηση της πολιτικής ζωής του τόπου, η οποία θα πρέπει να οδεύει ακηδεμόνευτη, αχειραγώγητη, με βάση τη δική της δυναμική και όχι με βάση τα στοιχεία και τη δυναμική που διαμορφώνουν κάθε φορά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα περισσότερα των οποίων βρίσκονται μάλιστα διασυνδεδεμένα και με τον χώρο του Δημοσίου, αφού ένα μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών αυτών των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι ταυτόχρονα συμβαλλόμενοι με το Ελληνικό Δημόσιο είτε για προμήθειες, είτε για δημόσια έργα ή για παροχή υπηρεσιών.
Αλλά ας κάνω συγκεκριμένες τις αναφορές μου στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου που συζητάμε. Κύριε Υπουργέ, το σχέδιο νόμου, η ρύθμιση που προωθεί το σχέδιο νόμου, είναι υπουργοκεντρική. Εξαρτά στο άρθρο 2 τη λειτουργία αυτών των εντύπων, που εκεί αναφέρονται, από την απόφαση του εκάστοτε Υπουργού, στον οποίο θα ανατίθενται οι αρμοδιότητες Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν σας αφορά προσωπικά. Μιλάω για τον εκάστοτε Υπουργό, ο οποίος θα κρατά στα χέρια του, στα δικά του και μόνο χέρια, ρυθμίσεις αποφασιστικού χαρακτήρα για τη λειτουργία του περιφερειακού γενικότερα και τοπικού Τύπου. Και θα έπρεπε αυτή η αρμοδιότητα να δοθεί σε μία ανεξάρτητη Αρχή, προκειμένου αυτή η Αρχή με όρους αντικειμενικότητας να μπορεί να αποφασίζει, έτσι ώστε να απομακρύνεται όχι η υποψία αλλά η βεβαιότητα πως ο εκάστοτε Υπουργός Τύπου, ο οποίος θα ρυθμίζει αυτά τα θέματα, μπορεί να τα ρυθμίζει και θα τα ρυθμίζει σε πάρα πολλές περιπτώσεις με πολιτική και κομματική μεροληψία και ιδιοτέλεια. Ζούμε σε μια συγκεκριμένη πολιτική πραγματικότητα και είμαστε υποχρεωμένοι τις παραμέτρους αυτής της πολιτικής πραγματικότητας να τις θέτουμε, πολύ δε περισσότερο να τις αναδεικνύουμε όταν συζητάμε για το εξαιρετικά δυναμικό στοιχείο που λέγεται, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, «μέσα μαζικής ενημέρωσης».
Την ίδια υπουργοκεντρική ρύθμιση θέλετε και στο άρθρο 5, αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων. Νομίζω ότι θα ήταν προτιμότερο να φύγει αυτή η αρμοδιότητα από τα χέρια του εκάστοτε Υπουργού Τύπου και να δοθεί αυτή η αρμοδιότητα σε μια ανεξάρτητη Αρχή προκειμένου, επαναλαμβάνω, οι όροι και οι προϋποθέσεις της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας να είναι παρόντες.
Σε ό,τι αφορά, κύριε Υπουργέ, τα ζητήματα που έχουν σχέση με τον έλεγχο των προϋποθέσεων που τίθενται για τα συγκεκριμένα έντυπα. Η πιστοποίηση των φύλλων: Είναι εξαιρετικά ρευστό και αβέβαιο το στοιχείο ή, σε κάθε περίπτωση, για να είμαι επιεικέστερος στην έκφρασή μου, είναι ένα στοιχείο αξιοποιήσιμο από τον καθένα που θα θέλει να διευκολύνει έτσι ώστε να προκύπτει ένας άλλος αριθμός φύλλων, μεγαλύτερος από εκείνον που πράγματι διακινείται. Και εδώ υπάρχει αναμφισβήτητα ένα ζήτημα.
Όπως επίσης, υπάρχει ένα ζήτημα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που έχει σχέση και πάλι με την οριοθέτηση των εννοιών «επίκαιρη ύλη», που θα πρέπει να δημοσιεύουν αυτά τα συγκεκριμένα έντυπα για να εξασφαλίζουν τη δυνατότητα να καταχωρούν τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα και μάλιστα η επίκαιρη αυτή ύλη να περιέχει σε ποσοστό 50% θέματα τοπικού ενδιαφέροντος.
Επαναλαμβάνω ότι είναι εξαιρετικά ρευστές οι έννοιες, αξιοποιήσιμες και σε κάθε περίπτωση προσαρμόσιμες δυνάμεις στις όποιες σκοπιμότητες θα έχει επιλέξει για να εξυπηρετήσει ο εκάστοτε Υπουργός Τύπου.
Επομένως, αυτή η ρευστότητα των εννοιών, των στοιχείων, των κριτηρίων και των προϋποθέσεων υπονομεύει την αντικειμενικότητα στην αξιολόγηση των εντύπων που θα δικαιούνται να καταχωρούν τις συγκεκριμένες δημοσιεύσεις που αναφέρει το σχέδιο νόμου.
Είναι επίσης ακριβές ότι αυτή η ρύθμιση, η οποία γίνεται, εν τέλει εξαιρεί -άρα οδηγεί σε οικονομικό μαρασμό- όλα εκείνα τα έντυπα των ιδεών, τα έντυπα της γνώμης, τα οποία βέβαια, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μπορεί να μην εξαφανιστούν από την παρούσα ρύθμιση του συζητούμενου σχεδίου νόμου, διότι θα υπάρχουν, είναι δυνατόν να υπάρχουν, με την αυτοθυσία και με την αφοσίωση των ανθρώπων εκείνων που επιλέγουν να διακινούν έντυπα γνώμης και ιδεών.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς καταψηφίζουμε το σχέδιο νόμου επί της αρχής, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζουμε πως είναι ένα βήμα άτολμο, όχι γενναίο, όχι σημαντικό, δεν προωθεί βαθιά τομή.
Έρχομαι στο άρθρο 9, εκεί που επιχειρείται η διάκριση μεταξύ των τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας και των τηλεοπτικών σταθμών της περιφέρειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτά έπρεπε να γίνουν με μια ενιαία ρύθμιση. Δεν είναι δυνατόν να διακρίνονται τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια από τα πανελλαδικής εμβέλειας. Μία ενιαία ρύθμιση, μία αποσαφήνιση του τηλεοπτικού χάρτη θα ήταν εκείνο το οποίο θα συνιστούσε την παρουσία νομιμότητας σ αυτόν τον εξαιρετικά ευαίσθητο χώρο των τηλεοπτικών μέσων. Και είναι εξαιρετικά ευαίσθητος, διότι -όπως προείπα- συνδέεται δυναμικά και δυστυχώς αναπόδραστα με τη λειτουργία της πολιτικής ζωής, με τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος.
Δεν έπρεπε να επιχειρήσετε αυτή τη μερική ρύθμιση. Έπρεπε συνολικότερα να φέρετε τη ρύθμιση για τον τηλεοπτικό χάρτη, για τη νομιμότητα λειτουργίας είτε των περιφερειακών τηλεοπτικών καναλιών είτε των πανελλαδικής εμβέλειας. Αυτή η ρύθμιση, την οποία φέρνετε -εγώ δεν θα σας πω ότι με αυτήν απειλούνται τα περιφερειακά κανάλια- δικαιολογημένα εγείρει και ανησυχίες και υποψίες, αλλά και σκέψεις ότι δεν θέλετε και απομακρύνετε στο μέλλον μία ρύθμιση, η οποία θα μπορούσε πράγματι να βάζει τάξη σʼ αυτό το ακατάστατο τηλεοπτικό τοπίο.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε τον κ. Κουβέλη