ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ξεκινώντας ήθελα να τονίσω ότι άκουσα πραγματικά με συγκίνηση από τη μεριά ορισμένων νέων Βουλευτών και Βουλευτίνων και μάλιστα από τη μεριά της Κυβέρνησης, κυβερνητικών Βουλευτών, να μιλούν με πάθος υπέρ της έρευνας, της καινοτομίας κ.λπ., πράγμα που βρίσκω ότι είναι αισιόδοξο. Όμως δυστυχώς αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο καλούμαστε εδώ να ψηφίσουμε, στο σύνολό του, εκτός από ορισμένα σημεία βρήκε την αντίθεση -πρέπει να το αναγνωρίσει αυτό η Κυβέρνηση- του κόσμου της έρευνας, των πανεπιστημίων, που διαδήλωνε μέχρι πριν από λίγο έξω από το Κοινοβούλιο. Αυτό είναι κάτι το στενόχωρο γιατί εδώ και χρόνια όλος αυτός ο κόσμος των πανεπιστημίων, των ΤΕΙ, των ερευνητικών κέντρων περίμενε ένα τέτοιο νομοσχέδιο να έρθει επιτέλους στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Αναφέρθηκα και στην προηγούμενη συνεδρίαση που είχε γίνει επί της αρχής σʼ αυτό το νομοσχέδιο και θέλω επιγραμματικά να πω τα εξής:
Πρώτον, η Κυβέρνηση δεν εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της έρευνας, άρα την υποβαθμίζει. Δεύτερον, δεν ενισχύει, δεν περιλαμβάνει την έρευνα στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, άρα δεν προωθεί αποφασιστικά ούτε την καινοτομία ούτε την αειφόρο ανάπτυξη. Και, τρίτον, εξαρτά σε μεγάλο βαθμό την έρευνα από τους νόμους της αγοράς και όχι από επιστημονικά κριτήρια.
Σήμερα θα ήθελα, πέρα από τα θέματα που είχα βάλει επί της αρχής, να μιλήσω και για ορισμένα συγκεκριμένα άρθρα. Όμως, θα ξεκινήσω από την τροπολογία που αναφέρεται στην ποσόστωση σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών κατά 30% και κάθε φύλου τουλάχιστον κατά 30% στις επιτροπές για την έρευνα.
Κύριε Υπουργέ, θέλω να πω ότι θεωρώ νίκη των γυναικών μέσα σʼ αυτό το Κοινοβούλιο, νίκη των γυναικών επιστημόνων και του γυναικείου κινήματος γενικότερα το ότι έγινε δεκτή αυτή η τροπολογία.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ: Εναντίον τίνος παλέψατε; Με το μέρος σας είμαστε όλοι!
ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Χαίρομαι πάρα πολύ, αλλά χρειάστηκε να παλέψουμε, κύριε Παυλίδη, να υπογράψουμε εδώ γυναίκες από τρία Κόμματα, από τη Νέα Δημοκρατία, από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και έτσι να γίνει τελικά δεκτή αυτή η τροπολογία. Ας μας επιτρέψετε να χαρούμε γιʼ αυτό και αυτή είναι η ουσία και θα έπρεπε και η Κυβέρνηση να έχει το θάρρος να πει ότι, ναι, έτσι είναι τα πράγματα.
Θέλω να πω ότι…
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Την υπέγραψαν και άντρες!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Νεράντζης): Τελικά δεν αφήνετε την ομιλήτρια να μιλήσει. Μια ο κ. Παυλίδης, μια εσείς!
Προχωρήστε παρακαλώ, κυρία συνάδελφε!
ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Ευχαριστώ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, έχω παραδοθεί άνευ μάχης!
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Νεράντζης): Παραδώσατε το πνεύμα σας, είναι φανερό αυτό!
ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Δεν σας έχω ακούσει να διακόπτετε άλλον, κύριε Παυλίδη.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ: Μα, με θίξατε μόλις τώρα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αναστάσιος Νεράντζης): Μονίμως διακόπτει, κυρία συνάδελφε. Πώς το λέτε αυτό;
ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στη χώρα μας με βάση το άρθρο 16 παράγραφος 2 του Συντάγματος αναγνωρίζονται πλέον τα θετικά μέτρα ως μέσον, ως πολιτική για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας.
Γυναίκες άξιες επιστήμονες υπάρχουν πολλές σε όλους τους τομείς της επιστήμης στη χώρα μας. Αντίθετα, όμως, παρατηρούμε συνεχή υποβάθμιση και διαγκωνισμό γυναικών που αριστεύουν στην έρευνα, γυναικών που με επιμονή επί χρόνια προωθούν την επιστήμη και που όμως η χώρα μας, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά μας κέντρα δεν τις αξιοποιούν όπως το αξίζουν και τους πρέπει!
Χαρακτηριστικά αναφέρω κι εγώ το γεγονός ότι στο Εθνικό Συμβούλιο για την Έρευνα από τα εξήντα δύο τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, μονάχα τα τρία είναι γυναίκες! Κύριε Παυλίδη, αυτή είναι η πραγματικότητα και γιʼ αυτό χαιρόμαστε για τη νίκη την οποία έχουμε.
Θέλω να υπογραμμίσω κι εγώ από τη μεριά μου ότι το μέτρο της ποσόστωσης που θέλουμε για τις επιτροπές της έρευνας είναι ένα μέτρο προσωρινό, προκειμένου να επιτευχθεί η ισότητα. Είναι ένα διορθωτικό μέτρο. Είναι ένα μέσο διόρθωσης, λόγω ακριβώς της έλλειψης της αξιοκρατίας έναντι ικανών επιστημόνων γυναικών, μέσο που θέλει να διορθώσει την ανισότητα και την αδικία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπέρ αυτού του μέτρου. Μάλιστα, το προωθεί προβάλλοντας και το οικονομικό κριτήριο, δηλαδή την ανάγκη αξιοποίησης των γυναικών για την ανάπτυξη της χώρας, την ανάγκη αξιοποίησης όλου του ανθρώπινου επιστημονικού και ερευνητικού δυναμικού, προκειμένου να έχουμε την αειφόρο ανάπτυξη που επιθυμούμε.
Θα ήθελα, εφόσον έχω χρόνο, να μιλήσω για τρία συγκεκριμένα άρθρα αυτού του νομοσχεδίου.
Πρώτα απʼ όλα, θα ήθελα να αναφερθώ στο άρθρο 38, το οποίο μιλά για τα ερευνητικά κέντρα και λέει ότι αυτά πρέπει να υπόκεινται σε αναγκαστική αξιολόγηση, όπου κριτήρια γιʼ αυτή την αξιολόγηση είναι η δημόσια χρηματοδότηση ή η εξωτερική χρηματοδότηση, η διεθνής προβολή.
Ιδιαίτερα σʼ αυτό το σημείο, θέλω να τονίσω ότι η αξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων με κριτήρια την εξωτερική χρηματοδότηση, μπορεί να αποβεί εργαλείο σε βάρος δημοσίων ερευνητικών φορέων. Ιδιαίτερα θέλω να τονίσω ότι υπάρχει ο κίνδυνος για υποχρηματοδότηση των φορέων των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών.
Επιπλέον, θέλω να αναφερθώ στο γεγονός που έχουν επισημάνει πολλοί συνάδελφοι, αλλά και εγώ συγκεκριμένα και στην προηγούμενη ομιλία μου, δηλαδή στο ότι σʼ αυτό το σχέδιο νόμου δεν εξασφαλίζεται με συγκεκριμένο τρόπο η σχέση της έρευνας και των ερευνητικών κέντρων με τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 51 οι σχέσεις με τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ μετατίθενται στο απώτερο μέλλον μέσω προεδρικών διαταγμάτων, ενώ στο άρθρο 46 αναφέρεται ότι η σχέση αυτή θα υπάρχει μόνο με απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Εθνικής Παιδείας.
Επίσης, πρέπει να αναφέρουμε ότι το άρθρο 51 μιλά για τη σύσταση ή για την κατάργηση ερευνητικών φορέων. Αυτή η σύσταση ή η κατάργηση, λοιπόν, θα γίνεται με βάση υπουργικές αποφάσεις, δίχως την προηγούμενη έγκριση της Βουλής.
(Στο σημείο αυτό χτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι στο άρθρο 46 προβλέπεται η διεύρυνση του χώρου των απασχολούμενων στην έρευνα, χωρίς όμως να θεσπίζονται με σαφήνεια κανόνες αξιοκρατίας, αριστείας και ακαδημαϊκών διαδικασιών, προκειμένου να προσλαμβάνεται αυτό το νέο ερευνητικό προσωπικό. Οι γυναίκες επιστήμονες -επαναλαμβάνω- για όλες αυτές τις επιστημονικές επιτροπές έχουν με το παραπάνω αυτά τα κριτήρια, πράγμα που θεωρώ ότι δεν είναι απαραίτητο να τονιστεί με την προσθήκη που μπήκε. Όμως, πάλι καλά -λέω ξανά- που έγινε δεκτή αυτή η τροπολογία μας.