Η βιολογική γεωργία κερδίζει έδαφος, ο στρατηγικός σχεδιασμός και η οργάνωση του κλάδου παραμένουν ελλιπή

Σήμερα, ο αγροτικός τομέας στην χώρα μας μετά και την τελευταία ριζική αναθεώρηση της ΚΑΠ αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα που αφορούν στην μείωση έως και εξαφάνιση παραδοσιακών καλλιεργειών που αποτελούσαν και την πρώτη ύλη για τους αντίστοιχους μεταποιητικούς κλάδους (καπνός, βαμβάκι, ζάχαρη, ελαιόλαδο, σιτηρά), στην εγκατάλειψη καλλιεργήσιμων εκτάσεων ειδικά σε μειονεκτικές περιοχές, στην μεγάλη μείωση των αγροτικών εισοδημάτων, στην αύξηση της ανεργίας και την απομάκρυνση ειδικά τον νέων από την ύπαιθρο χώρα.

Το σημερινό μοντέλο αγροτικής παραγωγής που στηρίζεται στο «χαμηλό κόστος» και στην «οικονομική ανταγωνιστικότητα» και έχει στόχο τη μεγιστοποίηση κερδών των μεγάλων αγροτικών εκμεταλλεύσεων και αγροτοβιομηχανικών συγκροτημάτων, είτε με την εκτεταμένη χρήση αγροχημικών (λιπασμάτων-φυτοφαρμάκων), είτε με τους «γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς», θα πρέπει να αντικατασταθεί, από ένα μοντέλο γεωργίας που θα παράγει υγιεινά προϊόντα (βιολογικά και παραδοσιακά), θα στηρίζεται στην «κοινωνική ανταγωνιστικότητα» και βιώσιμη ανάπτυξη και θα εξασφαλίζει πολύμορφη στήριξη στους μικρο-μεσαίους αγρότες και στις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις.

Σοβαρές εναλλακτικές λύσεις για την αγροτική μας παραγωγή, φυτική και ζωική, μπορούν να δοθούν μέσα από την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής η οποία αποτελεί μια νέα φιλοσοφία παραγωγής και νέο πρότυπο κατανάλωσης. Δυστυχώς σε επίπεδο ΕΕ οι πρωτοβουλίες προώθησης των βιολογικών προϊόντων δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα. Στο διάστημα της 15ετούς εφαρμογής του κανονισμού  για τη βιολογική καλλιέργεια, σημειώθηκε ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής στην ΕΕ, εν τούτοις οι αριθμοί, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2003, δείχνουν ότι μόλις 149.000 εκμεταλλεύσεις που έχουν πιστοποιηθεί ως βιολογικές, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 1,4% του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των 25 κρατών μελών, και μόλις το 3,6% της χρησιμοποιούμενης κοινοτικής γεωργικής γης. Δεν αναλήφθηκαν αποτελεσματικά μέτρα για την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων, όπως η αναβάθμιση των καταναλωτικών προτύπων και η εξασφάλιση καλλιεργητικών διεξόδων για τους κοινοτικούς αγρότες, οι οποίοι μετά τις απαγορεύσεις που έχει επιβάλει η νέα ΚΑΠ, διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες εναλλακτικών καλλιεργειών. Επιπλέον, προγράμματα διαρκούς ενημέρωσης των καταναλωτών και ενσωμάτωση εκπαιδευτικών  μαθημάτων στα σχολεία, ώστε να αναπτυχθεί ιδιαίτερα στους νέους η γνώση και η προτίμηση στα ποιοτικά προϊόντα, όπως τα βιολογικά.

Στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο για τη βιολογική γεωργία και για τη βιολογική κτηνοτροφία υπάρχει από το 1991 και το 1999 αντίστοιχα, σύμφωνα με στοιχεία του 2005 η Ελλάδα διαθέτει 8.269 πιστοποιημένες βιολογικές εκμεταλλεύσεις με 2.67 εκατ. στρέμματα, που αποτελούν ποσοστό 2,72% της καλλιεργούμενης έκτασής της, κατέχοντας την 17η θέση παγκοσμίως και την τελευταία στην Ευρώπη των 15, παρά τα βήματα που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια

Τα κυριότερα προβλήματα στην ανάπτυξη της Βιολογικής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας συνδέονται κατ΄ αρχήν με το υψηλό κόστος παραγωγής, τις δυσκολίες προμήθειας βιολογικών εφοδίων, την εκπαίδευση και συνεχή ενημέρωση των καλλιεργητών, τη χρηματοδοτική στήριξη, τη διακίνηση και εμπορία των προϊόντων, την έλλειψη έρευνας και ιδιαίτερα της εφαρμοσμένης, τη προβολή, τυποποίηση, μεταποίηση, διακίνηση, τα δίκτυα πώλησης κ.α.

Εξίσου σημαντικά όμως είναι και τα προβλήματα από το όλο και συχνότερο φαινόμενο της με ρουσφετολογικό τρόπο αθρόας ένταξης καλλιεργητών στα συστήματα παραγωγής βιολογικών προϊόντων, με κύριο σκοπό την είσπραξη των επιδοτήσεων, την έλλειψη  προγραμματισμού της παραγωγής βιολογικών προϊόντων και την τροφοδότηση της αγοράς με ελληνικά βιολογικά προϊόντα, το ανεπαρκές σύστημα ιχνηλασιμότητας των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, την αδυναμία των κρατικών φορέων λόγω έλλειψης προσωπικού και μέσων να διεξάγουν όλους τους απαραίτητους ελέγχους που θα διασφαλίζουν την πιστοποίηση των προϊόντων ως βιολογικών και θα προστατεύουν τους καταναλωτές από πιθανές απάτες.

Επίσης, ως προς τον τομέα της βιολογικής κτηνοτροφίας, τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα είναι απογοητευτικά. Ενώ παράγονται βιολογικά σημαντικές ποσότητες κτηνοτροφικών προϊόντων,  ελάχιστες από αυτές φτάνουν στην αγορά και βέβαια ακόμη μικρότερες εξάγονται. Η έλλειψη δικτύου διανομής, η δυσκολία να βρεθεί πιστοποιημένο σφαγείο και συσκευαστήριο, τα προβλήματα σήμανσης και η απουσία ενδιαφέροντος από τις αρμόδιες υπηρεσίες, αποθαρρύνουν τους παραγωγούς να προωθήσουν το βιολογικό κρέας που παράγουν και τους αναγκάζουν να το πωλούν ως συμβατικό.

Στο κρίσιμο θέμα των τοπικών λαϊκών αγορών δεν έχει δοθεί ακόμη η οριστική λύση, ώστε να εξυγιανθεί η αγορά, να πωλούνται τα βιολογικά προϊόντα από τους ίδιους τους βιοκαλλιεργητές σε αυτοτελείς λαϊκές αγορές. Δυστυχώς, με το ΠΔ που μόλις πρόσφατα κατέθεσε το Υπουργείο Ανάπτυξης για τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας Λαϊκών Αγορών Βιολογικών Προϊόντων, δεν εξασφαλίζεται ούτε η προαγωγή της παραγωγής και εμπορίας βιολογικών προϊόντων, ούτε η προστασία των καταναλωτών από νοθεύσεις.

Τέλος ένας νέος κίνδυνος που απειλεί με κατάρρευση τις οποιεσδήποτε προσπάθειες ανάπτυξης των βιοκαλλιεργειών, είναι το άνοιγμα της αγοράς στα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα (μεταλλαγμένα). Ο κίνδυνος επιμόλυνσης της βιολογικής και συμβατικής γεωργίας είναι άμεσος υπολογίζοντας το γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας . Παρότι η Ελλάδα έχει επίσημα ταχθεί κατά της παραγωγής και εισαγωγής «μεταλλαγμένων», ωστόσο δεν έχει προχωρήσει στην εφαρμογή του σχετικού Πρωτοκόλλου για την Βιοασφάλεια, παίρνοντας ανάλογα μέτρα προστασίας καταναλωτών και παραγωγών από τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών ης Προκειμένου να στηριχθούν και να αναπτυχθούν οι προοπτικές ανάπτυξης του βιολογικού τρόπου παραγωγής στην Ελλάδα επερωτάται ο κ. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:

–    Ποιος είναι ο εθνικός σχεδιασμός για το μέλλον και τις προοπτικές της ελληνικής γεωργίας; Πώς αντιμετωπίζει τις αρνητικές συνέπειες της νέας ΚΑΠ; Προτίθεται να προωθήσει ένα διαφορετικό πρότυπο προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες υγιεινής διατροφής και τη βιώσιμη ανάπτυξη; Εξετάζει τις δυνατότητες ορισμένα νησιά να καλλιεργούν μόνο βιολογικά και σε συνδυασμό με ήπια τουριστική ανάπτυξη να αποτελέσουν πρότυπα  βιώσιμης ανάπτυξης;

–    Πέραν της ένταξης νέων καλλιεργητών στο πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, πώς παρεμβαίνει στα προβλήματα που έχουν προκύψει από τότε που εφαρμόστηκαν οι αντίστοιχοι κανονισμοί, όπως το κόστος παραγωγής, η εμπορία και διακίνηση, η εφαρμοσμένη έρευνα, τα δίκτυα πώλησης;

–    Πόσες κυρώσεις έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα στις παρατυπίες που διαπιστώνονται καθημερινά στο τομέα παραγωγής και κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων;

–    Θα ενισχυθεί το εθνικό σήμα βιολογικού προϊόντος και η καθιέρωση του ως υποχρεωτικού καθώς και οι έλεγχοι των εισαγωγών βιολογικών προϊόντων από τρίτες χώρες, ώστε να μην βαφτίζονται ελληνικά;

–    Πότε θα θέσει σε εφαρμογή το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια και θα προχωρήσει στην επίσημη ανακήρυξη της χώρας ελεύθερης ζώνης από μεταλλαγμένα σεβόμενος τις σχετικές αποφάσεις όλων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων της χώρας;

Οι επερωτώντες βουλευτές

Ασημίνα Ξηροτύρη Αικατερινάρη

Φώτης Κουβέλης

Γιάννης Δραγασάκης

Θανάσης  Λεβέντης

Νίκος Α. Κωνσταντόπουλος

Αλέκος Αλαβάνος

Scroll