Το Προσχέδιο για την αναδιοργάνωση των Κτηματικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών φαίνεται ότι βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο επεξεργασίας και άμεσα θα προχωρήσει η υλοποίησή του. Αν και οι ακριβείς σχεδιασμοί του Υπουργείου δεν είναι απολύτως γνωστοί, οι αλλαγές κινούνται στον παρακάτω άξονα:
1. Οι νομαρχιακού επιπέδου Κτηματικές Υπηρεσίες, από 54 που είναι σήμερα (βρίσκονται μία σε κάθε νομό), θα περιορισθούν σε 47.
2. Θα δημιουργηθούν επτά (7) Κτηματικές Διευθύνσεις, στις έδρες των αντίστοιχων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας. Αυτές θα αποτελούνται από έναν διευθυντή και 3 τμηματάρχες (3 τμήματα).
3. Θα καταργηθούν επίσης άλλες επτά (7) Κτηματικές Υπηρεσίες της περιφέρειας, που θα συγχωνευτούν με τις Κτηματικές Υπηρεσίες όμορων νομών.
4. Οι σαράντα (40) Κτηματικές Υπηρεσίες που θα παραμείνουν στους υπόλοιπους νομούς, (πέραν αυτών που βρίσκονται στις έδρες των Περιφερειακών Διευθύνσεων) υποβαθμίζονται σε γραφεία, χωρίς προϊσταμένους. Προβλέπεται μόνο ένας υπεύθυνος γραφείου, χωρίς όμως δυνατότητα υπογραφής και για κάθε πράξη θα απαιτείται η εντολή, έγκριση κ.λ.π. του τμηματάρχη της οικείας Διεύθυνσης από την αντίστοιχη Περιφέρεια στην οποία υπάγεται.
Η δημιουργία των Κτηματικών Υπηρεσιών το έτος 1988, αποτέλεσε το πρώτο σημαντικό βήμα για να αντιμετωπιστεί το θέμα της καταγραφής της Δημόσιας Περιουσίας με σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο. Είναι γνωστό όμως, ότι δεν φτάνει ούτε μπορεί από μόνη της μια διοικητική μεταρρύθμιση να φέρει αποτελέσματα, αν δεν τύχει της ανάλογης υποστήριξης με ξεκάθαρες κατευθύνσεις και αρμοδιότητες. Ταυτόχρονα απαιτείται συνεχής υποστήριξη, με καθορισμό συγκεκριμένων στόχων και δράσεων, συνεχής ενημέρωση των εργαζομένων, ανταλλαγή εμπειριών στην αντιμετώπιση διαφόρων θεμάτων, στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό (τεχνικούς και νομικούς), εξοπλισμό και φυσικά ξεκάθαρο και σύγχρονο νομικό πλαίσιο.
Η διαχείριση της Δημόσιας γης, πρέπει να κατατείνει α) στην αποκάλυψη και καταγραφή της άγνωστης ακόμα περιουσίας του Δημοσίου, β) στην προστασία της από τις αυθαίρετες καταπατήσεις, γ) στην ανάδειξη και αξιοποίησή της με βάση τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου και όχι των μικρών και μεγάλων συμφερόντων.
Αντίθετα, όμως, από την ίδρυσή τους και μέχρι σήμερα, οι Κτηματικές Υπηρεσίες δεν έτυχαν σοβαρής αντιμετώπισης από την πλευρά της Πολιτείας και ο έλεγχος υπό την μορφή εποπτείας, προληπτικής ή κατασταλτικής, που ασκούσαν ήταν κυρίως επιφανειακός λόγω έλλειψης του αναγκαίου εξειδικευμένου προσωπικού.
Βασικός λόγος γι’ αυτό, είναι η κυρίαρχη πολιτική αντίληψη διαχρονικά, σύμφωνα με την οποία, η Δημόσια Περιουσία είτε αποτελεί ευκαιρία για χαριστικές ρυθμίσεις σε «ημέτερους», είτε εύφορο πεδίο ανάπτυξης αυθαιρεσιών, δολίων εκμεταλλεύσεων και εκτεταμένων καταπατήσεων από επιτήδειους είτε γιατί αντιμετωπίζεται ως περιουσία, που η καθημερινή διαχείρισή της δεν φέρνει άμεσα οικονομικά αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τα σχέδια που βρίσκονται σε εξέλιξη, υποβαθμίζεται η λειτουργία των Κτηματικών Υπηρεσιών και παράλληλα συγκεντρώνονται υπερβολικές αρμοδιότητες στις υπό σύσταση νέες επτά Περιφερειακές Διευθύνσεις. Είναι εύκολο να αντιληφθεί κάποιος – ακόμη και αν δεν έχει δουλέψει σε Κτηματική Υπηρεσία – ότι είναι πρακτικά αδύνατο να λειτουργήσει κάποια Κτηματική Υπηρεσία, όταν θα απαιτείται η υπογραφή, εντολή, έγκριση για κάθε ενέργεια, από τον αρμόδιο τμηματάρχη, που θα βρίσκεται στην έδρα της Περιφερειακής Διεύθυνσης (δηλαδή σε άλλο Νομό). Ταυτόχρονα δεν θα υπάρξει εξοικονόμηση λειτουργικών εξόδων, αφού θα απαιτούνται πολύ περισσότερα έξοδα είτε για παράσταση σε τοπικά δικαστήρια, είτε για αυτοψίες.
Στην πραγματικότητα, η υλοποίηση αυτών των σχεδίων θα οδηγήσει:
1. Σε σύντομο διάστημα στο κλείσιμο και των υπόλοιπων 40 Κτηματικών Υπηρεσιών, στην παραμονή μόνο των επτά Περιφερειακών Διευθύνσεων με συρρικνωμένο αντικείμενο και σε απολύσεις των εργαζομένων σήμερα στις Κτηματικές υπηρεσίες έμπειρων στελεχών.
2. Στην εκχώρηση της διενέργειας των απαραίτητων τεχνικών, διαχειριστικών και πάσης φύσεως ελέγχων της δημόσιας περιουσίας σε ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρείες, όπως ήδη έχετε κάνει με το άρθρο 21 του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών, Σχολαζουσών Κληρονομιών κ.λ.π. , που ψηφίσθηκε πρόσφατα (Ν.4182 ΦΕΚ 185Α/10.9.2013)
3. Στην καταγραφή, και στη συνέχεια στο πέρασμα της διαχείρισης του συνόλου της περιουσίας, όπως ορίζει ο νέος νόμος για τις ιδιωτικοποιήσεις 4092/2012 , στα ΕΤΑΔ. Και ξέρουμε τι είναι τα ΕΤΑΔ, η Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων Δημοσίου: Ο προθάλαμος, στον οποίο αλωνίζουν οι δικηγόροι του ΤΑΙΠΕΔ – του Ταμείου Ξεπουλήματος της Δημόσιας και Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου-.
Έχουμε και στην συγκεκριμένη περίπτωση την κλασική διαχρονική πρακτική των Κυβερνήσεων του δικομματισμού: Επί χρόνια υποβάθμιζαν συνειδητά σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες (όπως και εν προκειμένω τις κτηματικές υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ) επιφέροντας καίρια κτυπήματα στην αξιοπιστία τους. Σήμερα ,με το πρόσχημα της λήψης μέτρων στα πλαίσια της λεγόμενης «οικονομίας κλίμακος», ή της άχρηστης και διεφθαρμένης δημόσιας διοίκησης ή ακόμη και της απλής αδυναμίας της να προβεί στην υλοποίηση του έργου της και των απαραίτητων ελέγχων, λόγω ελλείψεων σε μέσα και προσωπικό, προωθούν την παραχώρηση «ελεγκτικών φιλέτων» με τεράστιας αξίας περιουσίες σε ανεξέλεγκτους ιδιώτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την προστασία της Δημόσιας περιουσίας.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Σε ποιο ακριβώς στάδιο βρίσκεται η επεξεργασία του εν λόγω σχεδίου διάρθρωσης των κτηματικών υπηρεσιών του ΥΠΟΙΚ;
2. Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που τίθενται για την εν λόγω αναδιάρθρωση;
3. Ποιοι οι βασικοί σχεδιασμοί και προτεραιότητες του ΥΠΟΙΚ για την αναβάθμιση των κτηματικών υπηρεσιών του ΥΠΟΙΚ, ώστε – διαφυλάσσοντας το δημόσιο χαρακτήρα τους – να καταστούν ικανές για την καταγραφή, την διαφύλαξη και την αξιοποίηση υπέρ του δημοσίου συμφέροντος της δημόσιας περιουσίας;
4. Περιλαμβάνεται στα σχέδια του Υπουργείου, η ανάθεση σε ιδιωτικές εταιρείες του αναγκαίου ελεγκτικού έργου των κτηματικών υπηρεσιών του;
5. Προτίθεται ο κ. Υπουργός, να προχωρήσει μέσα στο 2014 στην έκδοση διεθνών ομολογιακών δανείων, μέσω εταιρειών «ειδικού σκοπού», τα οποία θα αφορούν την πιλοτική τιτλοποίηση «πακέτων» δημόσιας ακίνητης περιουσίας, με ή χωρίς ευθύνη του ΤΑΙΠΕΔ, με στόχο την προπώληση της;
Η ερωτώσα βουλευτής
Νάντια Βαλαβάνη