Σύμφωνα με πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (COM/2007/654) όλες οι αεροπορικές εταιρίες με δρομολόγια από και προς κοινοτικές χώρες, υποχρεώνονται το αργότερο από 31.12.2010, να διαβιβάζουν προσωπικά δεδομένα των επιβατών τους στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών (DHS).
Η διαβίβαση των δεδομένων προϋποθέτει τη δημιουργία ενός συστήματος συμβατού προς τις οδηγίες του DHS και μιας ειδικής βάσης δεδομένων, στις οποίες 19 συνολικά προσωπικά στοιχεία επιβατών θα παραμένουν διαθέσιμα για 13 χρόνια.
Η εν λόγω συμφωνία, η οποία δρομολογήθηκε ύστερα από απαίτηση των ΗΠΑ, εντάσσεται στο πλαίσιο των «μέτρων κατά της τρομοκρατίας», τμήμα των οποίων είναι και το επονομαζόμενο “PNR” (Ονομαστική Καταγραφή Επιβατών) και αντικαθιστά τη σχετική ενδιάμεση συμφωνία που ίσχυε έως την 31.7.2007.
Στο ευρωπαϊκό PNR θα καταγράφονται, μεταξύ άλλων, διεύθυνση, τηλέφωνα, ηλεκτρ. διεύθυνση, συχνότητα των ταξιδιών, αριθμός πιστωτικής κάρτας, τρόπος έκδοσης και πληρωμής, αριθμός θέσης και αποσκευών κλπ. Από τον κατάλογο των προσωπικών δεδομένων εξαιρούνται μεν ευαίσθητα στοιχεία, όπως εθνική καταγωγή, πολιτικές πεποιθήσεις κ.α), τα οποία όμως μπορούν να «αξιοποιηθούν» σε «εξαιρετικές περιπτώσεις».
Δεδομένου ότι η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε και ΗΠΑ υπάγεται στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στερήθηκε του δικαιώματος συναπόφασης (άρθρο 38 Συνθήκης Ε.Ε).
Ωστόσο σε σχετικό του ψήφισμα (12.7.2007) επισήμανε ότι «η νέα συμφωνία δεν προσφέρει επαρκές επίπεδο προστασίας των δεδομένων PNR», διότι δεν προβλέπει αρμοδιότητες ούτε για τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων, ούτε για τις εθνικές Αρχές Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Επιπλέον, αποδοκίμαζε την έλλειψη σαφών και αναλογικών διατάξεων όσον αφορά τον μερισμό πληροφοριών και τη δημοκρατική εποπτεία. Καλούσε, τέλος, τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών – μελών να «εξετάσουν προσεκτικά το σχέδιο» λαμβάνοντας υπόψη τις επιφυλάξεις που διατυπώνονται στο ψήφισμα.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
• Θα φέρει άμεσα η ελληνική κυβέρνηση το θέμα στο Κοινοβούλιο ώστε να εκτιμηθεί ενδελεχώς η προτεινόμενη συμφωνία;
• Συμφωνεί η ελληνική κυβέρνηση με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ειδικότερα με τις επιφυλάξεις περί ανεπαρκούς επιπέδου δημοκρατικής εποπτείας, με δεδομένη, άλλωστε, την επιταγή του Ελληνικού Συντάγματος για προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών;
• Ποιες εγγυήσεις δίδει η ελληνική κυβέρνηση ότι τα ευαίσθητα δεδομένα ελλήνων πολιτών δεν θα χρησιμοποιηθούν για «φακέλωμα»;
• Με ποιον τρόπο θα ενημερώνονται οι επιβάτες για τη χρήση δεδομένων που τους αφορούν, καθώς και για τα δικαιώματά τους, ιδιαίτερα της δικαστικής προσφυγής και της ενημέρωσης για τους λόγους, για τους οποίους εμποδίζονται να ταξιδεύσουν;
Ο ερωτών βουλευτής
Φώτης Κουβέλης