ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

26/07/2023

Σ. Φάμελλος: Σχέδιο της ΝΔ οι λίγοι να σωρεύουν υπερκέρδη και οι υπόλοιποι απλώς να τα βγάζουν πέρα

Σ. Φάμελλος: Σχέδιο της ΝΔ οι λίγοι να σωρεύουν υπερκέρδη και οι υπόλοιποι απλώς να τα βγάζουν πέρα



Ομιλία του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτη Φάμελλου, επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών στην Ολομέλεια της Βουλής

Το οικονομικό νομοσχέδιο δεν έχει καμία σχέση με τον πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό του κ. Μητσοτάκη
Αποσπασματικές πρόχειρες ρυθμίσεις και επιστροφή στα επιδόματα για την ακρίβεια και τη φτώχεια.
Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα ψηφίσει όσα άρθρα είναι θετικά έστω και σε μικρό βαθμό τους πολίτες, ακόμα και αν είναι πολύ κάτω από τις απώλειες των εργαζομένων.
Αλλά από την άλλη θα αναδείξουμε και την υποκρισία και την ανεπάρκεια της κυβέρνησης. Και την αντίθεσή μας για την οικονομική πολιτική συνολικά
Και αυτή την ένσταση καταθέτουμε επί της αρχής του νομοσχεδίου και για την απαράδεκτη διαδικασία νυκτερινών τροπολογιών.
Είναι δυνατόν η επιστροφή ΕΥΔΑΠ ΕΥΑΘ στο Δημόσιο να έρχεται με τροπολογία τελευταίας στιγμής, ενώ ήταν βασική προεκλογική δέσμευση του κ. Μητσοτάκη;

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριοι Υπουργοί, οφείλω να ξεκινήσω την ομιλία μου αποτίοντας τον ελάχιστο φόρο τιμής στα δύο νέα παιδιά, στους δύο αξιωματικούς μας, που έχασαν τη ζωή τους χθες, δίνοντας τη μάχη με τη φωτιά στην Κάρυστο.

Στον Σμηναγό, Χρήστο Μουλά, τριάντα τεσσάρων ετών, και στον Συγκυβερνήτη Ανθυποσμηναγό Περικλή Στεφανίδη, είκοσι επτά ετών. Θέλω να εκφράσω και προσωπικά, αλλά και εκ μέρους όλους και όλης Κοινοβουλευτικής Ομάδας, τα συλλυπητήριά μας και τη συντριβή μας στους συγγενείς και στους κοντινούς ανθρώπους της οικογένειάς τους, παρότι ξέρουμε ότι δεν μπορεί να καλυφθεί ένα τέτοιο κενό με λόγια.

Αναλαμβάνουμε όλοι την ευθύνη να διερευνηθούν τα αίτια του δυστυχήματος. Χρέος μας, όπως και χρέος της πολιτείας, είναι να λάβει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα εν ώρα καθήκοντος, να στηρίξουμε τις οικογένειες τους.

Θέλουμε να εκφράσουμε και τη συμπαράστασή μας στους συνεργάτες τους, στους συναδέλφους των νέων ανθρώπων που χάθηκαν, αλλά και σε όλες και όλους που δίνουν τις τελευταίες μέρες τη μάχη στα μέτωπα των πυρκαγιών που συνεχίζουν να καίνε, δυστυχώς, στην Κάρυστο, στην Κέρκυρα, στη Ρόδο.

Και επιτρέψτε μου να ευχαριστήσουμε από το βήμα αυτό όλους και όλες που παλεύουν με τη φωτιά, που είναι στο συντονισμό. Ιδιαίτερα τους εθελοντές και τις εθελόντριες που έχουν βοηθήσει και συνεχίζουν να βοηθάνε σε όλη την Ελλάδα όπου πλήττονται από τις πυρκαγιές. Διαβάζουμε και βλέπουμε ότι στη Ρόδο για ένατη μέρα της πυρκαγιάς οι εθελοντές δίνουν τη μάχη, και μόνοι τους πολλές φορές, για να σώσουν σπίτια, να σώσουν περιουσίες, να σώσουν το οικοσύστημα.

Για την επάρκεια και τα μέσα θα μιλήσουμε μετά την παύση των πυρκαγιών και θα κάνουμε απολογισμό. Τώρα έχουμε όλοι ευθύνη να βοηθήσουμε στην κατάσβεση και στην αποκατάσταση.

Φαίνεται ότι έχουμε ήδη ένα μαύρο ρεκόρ. Ήδη μετράμε τις περισσότερες καμένες εκτάσεις των τελευταίων δεκατριών ετών μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Βρισκόμαστε σε πολύ άσχημο σημείο και είναι επιτακτικό να ανοίξει η σχετική συζήτηση. Εμείς καταθέτουμε μία πρόταση. Θεωρούμε ότι πρέπει η Βουλή να αναλάβει πρωτοβουλία για να γίνει συζήτηση σε ανώτατο επίπεδο για τις πυρκαγιές.

Η εβδομάδα που περάσαμε μάς έχει μεταφέρει ένα πάρα πολύ ισχυρό μήνυμα, δεν είναι απλά καμπανάκι που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Δεν είναι ευκαιρία, είναι τραγική στιγμή. Αλλά πρέπει αυτή η συζήτηση να γίνει ακόμα και σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Καταλαβαίνουμε τους χρονικούς περιορισμούς, εμείς, όμως, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε μία συζήτηση σε ανώτατο επίπεδο. Το πρόγραμμά μας περιείχε ήδη, είχε ως άξονες από το 2019, σοβαρές μεταρρυθμίσεις που μπορούν να βοηθήσουν τη χώρα μας να ανταποκριθεί στις μεγάλες προκλήσεις των φυσικών καταστροφών, της κλιματικής κρίσης και της πολιτικής προστασίας. Περιμένουμε λοιπόν να ανταποκριθεί η κυβέρνηση.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η κυβέρνηση, με το εν λόγω νομοσχέδιο, έρχεται να εξυπηρετήσει ένα επικοινωνιακό σχέδιο. Να πει ότι πολύ γρήγορα μετά τις εκλογές εφαρμόζει ένα μεγάλο ποσοστό των δεσμεύσεών της και από την άλλη να αποδείξει ότι κάτι κάνει για τα εισοδήματα όλων που πλήττονται από την ακρίβεια, τον πληθωρισμό και συρρικνώνεται το πραγματικό εισόδημα.

Ποια είναι, όμως, η αλήθεια και ποια η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας μετά την πρώτη τετραετία της κυβέρνησης; Δεν μιλάμε για μία νέα κυβέρνηση. Δεν δικαιολογείται η προχειρότητα του νομοσχεδίου, επειδή είναι τάχατες το πρώτο ή το δεύτερο. Όχι! Είστε τέσσερα χρόνια κυβέρνηση και δεν έχει καμία σημασία το ότι ο αρμόδιος Υπουργός είναι καινούργιος. Έχετε συνέχεια και απολογείστε εν συνόλω και πρώτος ο Πρωθυπουργός.

Τι επέλεξε, λοιπόν, να κάνει η κυβέρνηση την πρώτη τετραετία; Δεν πρόκανε να ασχοληθεί με το ΕΚΑΒ, δεν πρόλαβε να ασχοληθεί με τους μισθούς, δεν πρόλαβε να ασχοληθεί με την δασοπυρόσβεση. Ας δούμε τι πρόλαβε να κάνει. Δεν έχει φορολογήσει τα υπερκέρδη των 2,2 δισ. ευρώ στην ηλεκτροπαραγωγή, το 1 δισ. ευρώ τουλάχιστον στην προμήθεια και τα 2,6 δισ. ευρώ υπερκέρδη στη διύλιση το 2022. Έτσι τι έχει επιλέξει; Να μην έχει δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο, γιατί μάς λένε ότι είναι συγκεκριμένα τα όρια του δημοσιονομικού χώρου που θα επέτρεπε να στηρίξουν τους πολίτες. Αυτή είναι η επιλογή. Να πλήττονται όλοι από την ακρίβεια και να αφήνετε κάποιους να έχουν λεφτά στα ταμεία.

Την ίδια στιγμή διαβάζουμε ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν την 3η μεγαλύτερη κερδοφορία στην Ευρωζώνη κατά το 12μηνο Ιουνίου 2021 - Ιουνίου 2022, διπλάσιο ρυθμό ως προς τον μέσο όρο και ταυτόχρονα διεύρυνση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου, το οποίο πλήττει και τα νοικοκυριά και την επιχειρηματικότητα.

Επίσης, διαβάζουμε για αύξηση του τζίρου των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, με μείωση του όγκου πωλήσεων. Πληρώνουν πολύ περισσότερα οι καταναλωτές, αγοράζουν πολύ λιγότερα.

Η κυβέρνηση επιλέγει η αγορά να είναι ανεξέλεγκτη. Και εδώ δεν μιλάμε για τους μικρομεσαίους. Οι μικρομεσαίοι πλήττονται και αυτοί σε ένα μεγάλο βαθμό από την αισχροκέρδεια γιατί αντιμετωπίζουν την αισχροκέρδεια των πρώτων υλών και της ενέργειας και ταυτόχρονα την αισχροκέρδεια της πολιτείας. Διότι διαβάζουμε και για ένα μεγάλο ρεκόρ αύξησης των εσόδων φορολογίας και υπέρβαση του προγραμματισμού του προϋπολογισμού.

Τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ σε δεκαοκτάμηνο τα υπερκέρδη ενέργειας και τα υπερκέρδη της φορολογίας, με τον δικό σας προγραμματισμό, του κ. Σταϊκούρα. Αν θεωρείτε ότι ήταν λάθος, να μάς το πείτε. Και με ένα μικρό τμήμα των φορολογικών υπερεσόδων να χρηματοδοτεί pass, δηλαδή επιδόματα. Και τι κάνει με τα επιδόματα; Βοηθά τους πολίτες; Όχι βέβαια. Οι πολίτες το παίρνουν και το δίνουν στην ακρίβεια. Δηλαδή με λεφτά από τη φορολογία χρηματοδοτείτε την ακρίβεια, την αφήνετε ανεξέλεγκτη και τη χρηματοδοτείτε κιόλας και δεν τη φορολογείτε ακόμα και εκεί που η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει «φορολογείστε τα υπερκέρδη της ενέργειας».

Αυτό κάνετε, κύριε Χατζηδάκη, με πάρα πολύ απλά ελληνικά.

Τι γίνεται όμως στο επίπεδο της αγοραστικής δύναμης του πραγματικού μισθού; Αρνητικό ρεκόρ. ΟΟΣΑ: μείωση των πραγματικών μισθών, 7,4% στην Ελλάδα του 2022, τέταρτη μεγαλύτερη μείωση.

Ο μέσος ονομαστικός μισθός αυξήθηκε μόνο κατά 1,5% το 2021 με πληθωρισμό που έτρεχε 9.6%. Δείτε δηλαδή ποια είναι διαφορά, πόσο περισσότερο πληρώνουν και πόσο λιγότερο αμείβονται. Και σε αυτό το περιβάλλον, οι δημόσιοι υπάλληλοι στους οποίους αναφέρεστε, δεκατέσσερα χρόνια δεν έχουν πάρει καμία αύξηση –αυτή είναι η πραγματικότητα- και η μείωση του ονομαστικού μέσου μικτού μισθού για το 2008 έως 2020 ήταν 25,6%.

Παράλληλα έχουμε και μια ιδιαίτερη ακρίβεια που πλήττει τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ιδιαίτερα τα νοικοκυριά που επιλέγουν ένα μεγάλο τμήμα του εισοδήματος να πηγαίνει στα τρόφιμα. Ενώ σε όλες τις χώρες ο πληθωρισμός τροφίμων υποχωρεί, διαβάζουμε ότι στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τροφίμων κάνει ρεκόρ με μηνιαία αύξηση της Eurostat –η ΕΛΣΤΑΤ δίνει λίγο χαμηλότερο, αλλά πάλι επιβεβαιώνει το ρεκόρ- 3,5% το μήνα, δηλαδή 35 φορές πάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό αναφέρουν δημοσιεύματα, ενώ σε χώρες που μείωσαν τον ΦΠΑ υπάρχει μείωση των τιμών τροφίμων και αυτό δεν αφορά μόνο την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Άρα να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το νομοσχέδιο δεν έχει καμία σχέση με τον πολυδιαφημισμένο εκσυγχρονισμό του κ. Μητσοτάκη. Πρόκειται για αποσπασματικές ρυθμίσεις. Μία κλασική πολιτική επιδομάτων –το είπαν και οι φορείς- που προκαλεί μία μικρή ελάφρυνση, πολύ μικρότερη από το βάρος των φορολογικών εσόδων, σε κάποιες κοινωνικές ομάδες.

Εγώ θέλω να ξεκαθαρίσω τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ εισαγωγικά, για να μην έχουμε καμία παρανόηση. Προφανώς και θα ψηφίσουμε όλα τα άρθρα που δίνουν έστω και κάτι λίγο στην κοινωνία. Θα ξεκαθαρίσουμε όμως –και στην κοινωνία ειδικότερα- ότι είναι πολύ λιγότερα απ’ ό,τι χάνουν και δεν είναι μεταρρυθμίσεις. Όχι, πασαλείμματα είναι.

Και το επίδομα στους δημόσιους υπαλλήλους δεν είναι μισθολόγιο. Να το ξεκαθαρίσουμε. Εμείς θα υποστηρίξουμε, 40 ευρώ το μήνα, ναι, αλλά αυτό είναι. Μην κοροϊδευόμαστε. Καμία σχέση με τις αυξήσεις που λέτε με τη δημιουργική λογιστική. Δεν ξέρω από ποιους τη μάθατε τη δημιουργική λογιστική. Μαγειρεύετε τα νούμερα για να πείτε ότι είναι μεγάλη η αύξηση.

Όμως, από την άλλη μεριά, θα αποδείξουμε και τη δική σας υποκρισία και τη δική σας ανεπάρκεια και θα καταθέσουμε την ένστασή μας και επί της αρχής στο νομοσχέδιο και για τον τρόπο της νομοθέτησης, για τον τρόπο που φέρνετε και τις τροπολογίες από την πίσω πόρτα.

Να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν. Εμείς έχουμε μία τελείως διαφορετική πρόταση για την οικονομία. Και η ξεκάθαρή μας επιλογή είναι να στηρίζουμε την κοινωνία, αλλά και να ξεγυμνώνουμε τα δικά σας ψέματα και την υποκρισία.

Καταθέσατε εχθές το βράδυ τροπολογία για το θέμα της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ που ήταν κεντρική προεκλογική σας δέσμευση. Είστε με τα καλά σας; Δηλαδή έχετε κάνει ολόκληρο παιχνιδάκι προεκλογικά –ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης- και το φέρνετε ως τροπολογία; Δηλαδή το νομοσχέδιο που ήρθε να καλύψει ένα μεγάλο τμήμα των δεσμεύσεών σας, γιατί δεν το είχε μέσα; Δεν προλαβαίνατε να βάλετε την τροπολογία της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο νομοσχέδιο; Και καλά, εσείς δεν προλαβαίνατε. Τη δική μας τροπολογία, που σας είχαμε καταθέσει και δεν την ψηφίσατε, γιατί δεν την χρησιμοποιήσατε;

Απορώ, κύριε Χατζηδάκη. Τόση αριστεία; Εκπλήττομαι κυριολεκτικά. Μήπως τη φέρατε για να βάλετε και άλλα στις τροπολογίες; Ή μήπως μέχρι τελευταία στιγμή δεν τα βρίσκατε μεταξύ σας;

Εγώ, λοιπόν, θέλω να το ξεκαθαρίσω. Είναι τραγικός ο τρόπος νομοθέτησης. Πλήττει εξ αρχής την αξιοπιστία της νομοθέτησης και του Κοινοβουλίου και έρχεται να συμπληρώσει και τη βαθύτατη ριζική ένσταση που έχουμε για τον τρόπο που ασκείτε οικονομική πολιτική.

Ποια είναι η κατάσταση της οικονομίας μας; Γιατί πρέπει να κάνουμε μια συζήτηση. Το νομοσχέδιο είναι πράγματι εμβαλωματικό, αποσπασματικό, επιδοματικό. Τα είπε πολύ καλά ο εισηγητής μας, ο Χάρης Μαμουλάκης. Χαίρομαι που ακολουθήσατε σε έναν μεγάλο βαθμό την κριτική μας που πολύ σωστά σε έναν βαθμό και την προηγούμενη περίοδο, και για το 90% των υπερκερδών. Ο Αλέξης Τσίπρας το είχε θέσει πρώτος από αυτό το Βήμα για τα υπερκέρδη στην ενέργεια.

Τώρα, βέβαια, οφείλω να πω ότι δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δώσατε πράσινη κάρτα χθες να περάσει ένα τραγικό νομοσχέδιο η Κυβέρνηση. Κανείς δεν το κατάλαβε. Άλλα λέγατε στην τεκμηρίωση και στις εισηγήσεις σας, και άλλα ψηφίζετε. Όμως, εμείς θα είμαστε εδώ για οτιδήποτε προοδευτικό, για οτιδήποτε ουσιαστικά αντι-δεξιό. Πρέπει, ωστόσο, να δείτε τη στάση σας.

Πάμε λιγάκι να δούμε την οικονομική πολιτική. Η υγειονομική κρίση και η δημοσιονομική κρίση δείχνουν πράγματα τα οποία είναι συνταρακτικά για την ελληνική κοινωνία. Δεν θα πείτε τίποτα για το δημόσιο χρέος, για το ρεκόρ που έχει κάνει; Δεν θα πείτε τίποτα για το ιδιωτικό χρέος; Δεν θα πείτε τίποτα για την πολύ μεγάλη διεύρυνση του ισοζυγίου συναλλαγών; Αυτά υποθηκεύουν το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και τα επιδόματα δεν είναι λύση. Κάτι άλλο περιμέναμε από τους «άριστους» να πούνε.

Υπάρχει έλλειψη σχεδίου και προτεραιότητες εις βάρος της εθνικής οικονομίας. Αυτό κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη για τέταρτο έτος. Η αύξηση εσόδων στον τουρισμό –ξέρω ότι γίνεται μεγάλη συζήτηση για την τουριστική ανάπτυξη φέτος, αλλά εμείς περιμένουμε να δούμε τα νούμερα μέχρι το τέλος- και οι εξαγωγές που είναι πολύ λιγότερες από τις εισαγωγές δεν καλύπτουν τα ελλείμματα, ούτε υπάρχει καμία πρόταση της κυβέρνησης για το θέμα του χρέους.

Από την άλλη, η ακρίβεια και η αισχροκέρδεια δεν μειώνουν μόνο το εισόδημα και την αγοραστική δύναμη. Πλήττουν πρωτογενώς την παραγωγή της χώρας. Διότι όλη η επιχειρηματικότητα αγοράζει πλέον πρώτες ύλες ακριβά, γιατί οι πρώτες ύλες πρώτα απ’ όλα στηρίζονται στην ενέργεια. Έτσι λοιπόν έχουμε όλη την επιχειρηματικότητα και τη μεγάλη επιχειρηματικότητα της Ελλάδας να αγωνιά για την επιβίωσή της εξαιτίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Να το ξεκαθαρίσουμε. Δεν είναι μόνο εισαγόμενο το πρόβλημα. Παραμύθια. Μπορεί να είναι το 50%. Έτσι λέει τουλάχιστον και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, ακόμα και τα νούμερα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Διότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθωρισμού είναι πληθωρισμός απληστίας, δηλαδή κέρδη επιχειρήσεων όχι εισαγόμενων, όχι πρώτων υλών και πρώτων –αν θέλετε- ενεργειακών πόρων.

Όταν η ακρίβεια συνεχίζεται και στα τραπεζικά προϊόντα και έχουμε πρώτες ύλες και ενέργεια επίσης ακριβές, τότε όλοι πλήττονται από το υψηλό κόστος παραγωγής. Και έχουμε λοιπόν την επιχειρηματικότητα την ελληνική, από τη μια μεριά, να ανησυχεί για το κόστος παραγωγής και, από την άλλη μεριά, να πολίτες χωρίς ή με χαμηλή αγοραστική δύναμη. Συντριπτικό το χτύπημα.

Και όλα αυτά δεν τα βλέπει η «Κυβέρνηση των αρίστων» που τάχατες ασχολείται με τον ιδιωτικό τομέα. Όχι. Με τους κολλητούς ασχολείστε, με τα παραθυράκια ασχολείστε, γιατί αυτά κάνατε τέσσερα χρόνια όταν νομοθετούσατε.

Ασχολείστε και με τις ασυλίες για τους τραπεζίτες, κύριε Τσιάρα, που νομοθετήσατε για να μην ελέγχουν οι δικαστικές αρχές τα «κόκκινα» δάνεια. Ναι, έχουμε κι αυτό. Έχουμε και αυτό, κύριε Τσιάρα. Ας έκανε λάθος ο κ. Φλωρίδης. Θυμόμαστε πολύ καλά τι νομοθετήσατε.

Και βέβαια, εμείς ανησυχούμε ιδιαίτερα γιατί και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αδυνατεί να καλύψει αυτό το κενό, γιατί πολύ απλά κινδυνεύει να γίνει μια χαμένη ευκαιρία. Δεν αναφέρομαι μόνο στην καθυστέρηση της απορρόφησης. Αναφέρομαι και στις επιλογές για λίγους και όχι για την επιχειρηματική βάση της χώρας μας, χωρίς ψηφιακό και πράσινο εκσυγχρονισμό για όλη την επιχειρηματικότητα, κάτι που θα έπρεπε να γίνει από την πρώτη μέρα. Αυτό λοιπόν δεν το κάνετε. Γιατί; Διότι για το Ταμείο Ανάκαμψης δεν ενισχύει τον πλουραλισμό της οικονομίας, που είναι ένα εργαλείο για να προχωρήσουμε.

Και φυσικά δεν γίνεται καμία συζήτηση για το ρόλο του κράτους και των συνεργειών που μπορεί να έχει με τον ιδιωτικό τομέα. Γιατί εμείς μιλάμε για ένα τέτοιο κράτος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ξέρετε, στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων στη χώρα είναι το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στην ασφάλεια δικαίου. Από τη μία μεριά στα θεσμικά εργαλεία, δηλαδή στο κτηματολόγιο, στους δασικούς χάρτες, στο χωροταξικό σχεδιασμό και, από την άλλη μεριά, στο ότι έχετε κάνει επιστήμη το ρουσφέτι στην πρόσβαση και των χρηματοδοτήσεων και των αδειοδοτήσεων και με νομοθετικά εργαλεία, τα παραθυράκια που είπα.

Εμείς ως πολιτική δύναμη ξεκαθαρίζουμε ότι έχουμε μία συγκεκριμένη και ολοκληρωμένη πρόταση προοδευτικής διεξόδου και για την οικονομία και για την κοινωνία.

Αλλά μιλάμε για ένα άλλο αναπτυξιακό μοντέλο. Μιλάμε για ένα αναπτυξιακό μοντέλο που κοιτάει τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα, την κλιματική κρίση, την τεχνητή νοημοσύνη, την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση και έχουμε τη δυνατότητα να το καταθέσουμε προγραμματικά. Αυτό σε συνδυασμό με την πρόταση που σάς κάναμε για μια προγραμματική συζήτηση για την ανθεκτικότητα της χώρας, που φάνηκε η πολύ μεγάλη σας ανεπάρκεια. Είναι επιλογή η ανεπάρκεια σας;

Εμείς μιλάμε για ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο όπου η πολιτεία έχει ευθύνη να σχεδιάσει την παραγωγική ανασυγκρότηση, να προκρίνει κλάδους προτεραιότητας, να προσαρμόσει τα οικονομικά εργαλεία με διαφάνεια και πλουραλισμό στην παραγωγή, στη νέα επιχειρηματικότητα, στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Από την πρώτη μέρα, από τον πρώτο αναπτυξιακό νόμο που πέρασε τότε ο κ. Γεωργιάδης αποσύνδεσε το αναπτυξιακό σχέδιο από τον αναπτυξιακό νόμο. Αν είναι δυνατόν! Μια χώρα χωρίς σχέδιο, μια οικονομία χωρίς προγραμματισμό.

Και μάλιστα μιλάμε για έναν τεράστιο μετασχηματισμό, γιατί έχουμε ευθύνη να αλλάξουμε και τον τρόπο που παράγουμε και τον τρόπο που καταναλώνουμε και ενώ στην Ευρώπη γυρίζουν στο ρόλο του κράτους στο σχεδιασμό.

Μετά την παγκόσμια κρίση της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση, υπήρξε αλλαγή στην Ευρώπη και στη σχέση που έχει η πολιτεία με την ενέργεια. Εδώ τίποτα! Προσέξτε, όταν μιλάμε για δημόσια αγαθά, δεν μιλάμε μόνο για το κόστος και την πρόσβαση στο νερό και στην ενέργεια. Μιλάμε και γι’ αυτά. Μιλάμε όμως και για αγαθά όπως είναι οι μεταφορές, ιδιαίτερα στην οικονομία της διασύνδεσης. Είναι δυνατόν αυτό το κόστος και αυτές τις υποδομές να μην μπορεί να τις χρησιμοποιεί -εννοώ και την ενέργεια και το νερό, αλλά και τις υποδομές και την ψηφιακή δικτύωση- και η κοινωνία και η οικονομία προς όφελος της κοινής προκοπής; Δεν μιλάμε για κάτι περίεργο. Μιλάμε για την πραγματικότητα σήμερα στην οικονομία και στην κοινωνία.

Άρα μιλάμε για νέες συνέργειες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπου η πολιτεία θα είναι ισχυρή, θα στηρίζεται στον οικονομικό προγραμματισμό και θα κινητοποιεί και μια νέα επιχειρηματικότητα κοινωνική και αλληλέγγυα και συνεταιριστική και δημοτική, αυτοδιοικητική αλλά και το clustering, δηλαδή τις συνέργειες μεταξύ των επιχειρήσεων. Όχι όμως τις εξαγορές με το ζόρι που ήθελε να νομοθετήσει ο κ. Γεωργιάδης. Γι’ αυτό και καταθέσαμε πρόταση αναθεώρησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για να έχουμε εγχώρια προστιθέμενη αξία στην Ελλάδα, για να μην έχουμε μόνο εξαγορές επιχειρήσεων, όπως συμβαίνει τελευταίο διάστημα. Για να έχουμε νέα επιχειρηματικότητα με νέο προϊόν στη χώρα μας.

Άρα λοιπόν χρειάζονται ξεκάθαροι κανόνες, γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, κράτος δικαίου, όπως είναι οι χρήσεις γης, και να μην έχουμε κομματικό κράτος με ρουσφέτια της δεξιάς του ΄50 και του ΄60. Δηλαδή πραγματικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος όλων. Έχουν καταντήσει να φωτογραφίζουν τα πάντα, να διορίζουν παντού γαλάζια παιδιά. Η Νέα Δημοκρατία αυτές τις μεταρρυθμίσεις ούτε μπορεί, ούτε θέλει να τις προχωρήσει. Καταθέτουμε λοιπόν εμείς αυτή την πρόταση για προοδευτικές μεταρρυθμίσεις στα υπόλοιπα κόμματα, στην κοινωνία και στην οικονομία.

Θα σταθώ όμως και σε δύο θέματα του νομοσχεδίου. Προσπάθησε η κυβέρνηση να παρουσιάσει το νομοσχέδιο ως μία μεταρρύθμιση στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Να το κάνουμε λίγο λιανά. Ουδεμία σχέση έχει το νομοσχέδιο αυτό με νέο μισθολόγιο. Συγγνώμη, κύριε Χατζηδάκη, αλλά κατακρημνίζεται το φιλελεύθερό σας προφίλ. Δεν είναι μισθολόγιο. Ένα επίδομα είναι με δύο πρόσθετα επιδόματα, ένα οικογενειακό και ένα στις θέσεις ευθύνης.

Αλλά τι είναι πρακτικά το νομοσχέδιο; Μια οριζόντια αύξηση, μας τα είπε η ΑΔΕΔΥ ξεκάθαρα, 40 ευρώ το μήνα. Είναι ένα επίδομα το οποίο το βαφτίζετε αύξηση. Οι ετήσιες αποδοχές όμως στην κατηγορία υποχρεωτικής εκπαίδευσης του πρωτοδιοριζόμενου παραμένουν κάτω από τον κατώτατο του ιδιωτικού τομέα. Αυτό είναι το δια ταύτα. Οι μισθοί είναι ελάχιστοι, ίσα ίσα που καλύπτουν, εγώ θεωρώ ότι δεν καλύπτουν, το κόστος διαβίωσης. Η ΑΔΕΔΥ, στη συνάντηση που κάναμε, μάς είπε ότι ο καθαρός μισθός για έναν νεοδιοριζόμενο εκπαιδευτικό είναι 730 ευρώ. Δηλαδή, τώρα μπορεί να πάει στην επαρχία, σε ένα νησί ένας νέος εκπαιδευτικός και να ζήσει με αυτή την αμοιβή;

Άρα ουσιαστικά τι λέτε εσείς; Δεν θέλω επιστήμονες στο δημόσιο. Δεν θέλω παιδεία στις απομακρυσμένες περιοχές, δεν δημιουργώ τις συνθήκες για να έχουν τα παιδιά μας πρόσβαση στην παιδεία και οι επιστήμονες πρόσβαση στην εργασία. Μήπως είναι αυτό το σχέδιο σας, να μην έχουμε επιστήμονες στο δημόσιο; Μήπως το σχέδιό σας είναι να μην έχουμε καθόλου δημόσιο ή να έρθετε μετά να κατηγορήσετε το δημόσιο ότι είναι επαρκές; Ωραία δικαιολογία! Πριονίζουμε τα πόδια στο δημόσιο και στην Αυτοδιοίκηση και μετά λέμε ότι φταίει η Αυτοδιοίκηση, όπως το απίστευτο ότι φταίνε οι Δήμοι για τις φωτιές. Και εν πάση περιπτώσει, εάν έχουν οι Δήμοι ευθύνη για ένα πολύ μικρό κομμάτι του προϋπολογισμού που διαχειρίζονται, ξέρετε αγαπητέ κύριε συνάδελφε από την εμπειρία σας, ήσασταν Υφυπουργός Εσωτερικών, ότι μπορείτε να τους ελέγξετε. Δεν κάνουν τη δουλειά τους πουθενά και ρίχνουν το μπαλάκι αλλού. Είναι κλασσικό.

Εδώ όμως μιλάμε για ένα κεντρικό σχέδιο υποβάθμισης του δημοσίου και της εργασίας στο δημόσιο. Αυτές τις κρίσιμες μέρες οφείλουμε όλοι και όλες να σκεφτούμε ότι τη μάχη στα μέτωπα τη δίνουν υποαμειβόμενοι δασοπυροσβέστες, υποαμειβόμενοι διασώστες, υποαμειβόμενοι υγειονομικοί και ότι στα σχολεία έχουμε υποαμειβόμενους νεοδιοριζόμενους δασκάλους. Για αυτό πρέπει να μιλήσουμε ουσιαστικά.

Είναι απολύτως φυσιολογικό ότι η ΑΔΕΔΥ απέρριψε συνολικά, ομόφωνα, όλες οι παρατάξεις απέρριψαν το νομοσχέδιο. Έχουν διαφορετικές προτάσεις πιθανά αλλά όλες το απέρριψαν. Και ο Υπουργός τούς είπε ότι «δεν μπορούμε, μέχρι εκεί φτάνουμε». Ναι μέχρι εκεί φτάνετε! Για τα διυλιστήρια όμως τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ είναι στα ταμεία! Εκεί φτάνετε. Συμφωνώ, έτσι είναι.

Τώρα τα επιδόματα ευθύνης αυξάνονται αρκετά για ένα πολύ μικρό ποσοστό των δημοσίων υπαλλήλων. Να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαστε αντίθετοι στη μισθολογική αναβάθμιση των προϊσταμένων του δημοσίου. Θέλουμε ένα δημόσιο καλύτερα αμειβόμενο και στελεχωμένο βέβαια, που δεν το κάνετε. Όμως έχουμε αξιοκρατικά επιλεγμένους προϊσταμένους στο δημόσιο; Μην βιαστείτε να απαντήσετε. Θα σας παραθέσω ορισμένα στοιχεία.

Με ευθύνη της Νέας Δημοκρατίας δεν έχουν ολοκληρωθεί οι κρίσεις στο δημόσιο. Δεν ολοκληρώθηκαν και με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τελευταία ήταν πολύ παλιά ολοκληρωμένη κρίση αν δεν κάνω λάθος. Όμως προσέξτε, βρήκαμε ότι, ακόμα και με νόμο του 2020, ο κ. Βρούτσης, πριν από εσάς στο Υπουργείο Εργασίας, σταμάτησε και ακύρωσε κρίσεις με τον ν.4756.. Στην πραγματικότητα ούτε μιλάμε για προϊσταμένους με αντικειμενική αξιολόγηση. Γιατί μιλάμε; Μιλάμε για προϊσταμένους με απευθείας ανάθεση. Για αυτό μιλάμε.

Δεν πρέπει κάποιος να ανησυχεί όταν υπάρχει μια μεγάλη αύξηση των επιδομάτων θέσεων ευθύνης, ενώ εσείς δεν κάνετε αξιοκρατική εξέλιξη και τοποθέτηση προϊσταμένων; Δεν πρέπει να μιλήσουμε πρώτα για να έχουμε ένα αξιοκρατικό δημόσιο με διαφανείς διαδικασίες; Δεν πρέπει να μάς δημιουργεί ανησυχία ότι αυτά τα επιδόματα φτάνουν στους γενικούς και ειδικούς γραμματείς, αλλά και στους γενικούς διευθυντές που ήθελε να διορίσει ο κ. Χατζηδάκης στον ΕΦΚΑ από την αγορά; Και ευτυχώς τον πάγωσε το Συμβούλιο Επικρατείας.

Να σάς θυμίσω πόσο ακριβά πλήρωσε η Ελλάδα, η οικονομία και η παραγωγή, τα γαλάζια παιδιά που διόρισε από το παράθυρο στη ΔΕΗ ο κ. Χατζηδάκης; Να σάς θυμίσω γιατί το πληρώσαμε πάρα πολύ ακριβά; Ήταν η ρήτρα αναπροσαρμογής που έβαλαν τα γαλάζια παιδιά εις βάρος των καταναλωτών και όχι λόγω της ενεργειακής κρίσης, γιατί ήταν οκτώ μήνες πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Να τα θυμίσουμε όλα αυτά.

Εμείς λοιπόν θέλουμε αξιοκρατία και διαφάνεια στο δημόσιο, να λειτουργεί σωστά. Εσείς απ’ ότι φαίνεται όχι. Εμείς προτείνουμε οριζόντια 10% αύξηση για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους με τήρηση του μισθολογίου που εσείς τώρα ανατρέπετε. Και όσο αφορά τα ειδικά μισθολόγια, ακούσατε τι σας είπαν οι φορείς. Μίλησαν για επιδοματική πολιτική, για αυξήσεις ως μη γενόμενες, για μεγάλες αδικίες στρατιωτικούς, μη εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα μέλη ΔΕΠ.

Το πιο χαρακτηριστικό όμως είναι το εύρημα από την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, για να καταλάβετε τα παιχνιδάκια του κ. Χατζηδάκη και των αρίστων. Η μείωση του φόρου εισοδήματος για τους φορολογούμενους με εξαρτώμενα τέκνα θα στοιχίσει 135 εκατομμύρια ευρώ. Είναι η σελίδα 12 από τις 181. Θα έχουμε αύξηση εσόδων εξαιτίας της φορολογίας φυσικών προσώπων από τις αλλαγές στα επιδόματα και στα μισθολόγια επίσης 135 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή αυτό που δίνει ως όφελος, το παίρνει από την τσέπη πάλι των εργαζομένων. Αυτή είναι η δημιουργική λογιστική. Αυτό ακριβώς κάνουν.

Στις συντάξεις από την άλλη μεριά υπάρχουν κάποια θετικά μέτρα. Εμείς θα ψηφίσουμε τα θετικά μέτρα. Όμως κρατάτε πάλι το επίδομα στο θέμα της προσωπικής διαφοράς. Και το ερώτημα είναι: Εφόσον όλοι δουλέψαμε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και βγήκαμε από το μνημόνιο και εφόσον η προσωπική διαφορά, που τότε στήριξε τους παλαιούς συνταξιούχους, μπορούσε να μην αποτελέσει αναστολέα στις αυξήσεις των συνταξιούχων και εφόσον η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε νομοθετήσει από το 2023 να έχουμε αυξήσεις, γιατί τέσσερα χρόνια δεν αλλάξατε τη ρύθμιση, να μείνει αναστολέας η προσωπική διαφορά; Και γιατί δεν το κάνετε τώρα; Συμφωνείτε ή όχι; Κυβέρνηση είστε. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις κρίθηκαν. Εσείς τέσσερα χρόνια γιατί δεν τα αλλάξατε; Γιατί δεν το αλλάζετε τώρα και πάτε πάλι με διαδικασία επιδόματος;

Εμείς λοιπόν το λέμε ξεκάθαρα, το είπαμε και στο πρόγραμμά μας: Πρώτον, 13η σύνταξη σε όλους, την οποία κόψατε. Δεύτερον, επιστροφή των αναδρομικών σε όλους που επίσης παραπλανήσατε κατά τη διάρκεια εκδίκασης στο ΣτΕ και επίδοση της αύξησης 7,5% σε όλους χωρίς κανένα περιορισμό την προσωπική διαφορά. Ιδού η Ρόδος, θα το προχωρήσετε;

Δεύτερο θέμα το market pass. Το market pass και το διαφημιστικό καλάθι του νοικοκυριού τι υποδηλώνει; Είναι επίδομα για την υποστήριξη των καταναλωτών για την ακρίβεια. Αυτό δεν λέει η κυβέρνηση; Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρώτον παραδέχεται ότι έχουμε ακρίβεια, η οποία ξεπερνάει τις δυνατότητες του νοικοκυριού. Δεν είναι παραδοχή ήττας; Δεν είναι παραδοχή ανεπάρκειας; Εφόσον εσείς λέτε ότι χρειάζεται επίδομα αγορών, σίτισης, πείτε το όπως θέλετε, σημαίνει ότι πολύ απλά έσπασε τα κοντέρ η ακρίβεια. Με ποια κυβέρνηση έσπασε τα κοντέρ η ακρίβεια; Δεν ήταν η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη;

Δεύτερον, έρχεστε εκ των υστέρων, όχι να διορθώσετε, αλλά να επιδοτήσετε την ακρίβεια. Επόμενο λάθος: αφήσατε το κοντέρ να τρέχει, να είναι στα «κόκκινα» η ακρίβεια, και τώρα έρχεστε και παίρνετε λεφτά από τον προϋπολογισμό, λίγα σε σχέση με τα υπερέσοδα, για να επιδοτήσετε την ακρίβεια, όχι να τη μειώσετε. Δηλαδή, επιδοτείτε την ακρίβεια από τον προϋπολογισμό. Και ενώ σάς αποδείξαμε, και το λέει και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το είπα και νωρίτερα, ότι αυτή η ακρίβεια σε έναν μεγάλο βαθμό οφείλεται, κατά 50% περίπου, στα κέρδη των επιχειρήσεων και όχι σε εξωγενείς παράγοντες.

Δηλαδή τώρα ο κ. Χατζηδάκης, που κατά καιρούς λέει ότι δεν είναι Άι Βασίλης, κάνει τον Άι Βασίλη με τα λεφτά των πολιτών, των φορολογούμενων. Και πού κάνει τον Άι Βασίλη; Στα υπερκέρδη. Δεν κάνει τον Άι Βασίλη στους πολίτες. Όχι, παίρνει λεφτά από τους πολίτες και τα δίνει σε αυτούς που αισχροκερδούν.

Εμείς λοιπόν ξεκαθαρίζουμε. Οι προτάσεις μας είναι συγκεκριμένες και πρέπει να απαντήσετε. Μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα. Θα το κάνετε; Πάρτε από τα υπερέσοδα των διυλιστηρίων –αναπάντεχα, όπως τα λένε, δεν μας πειράζει εμάς- και δώστε τα στους πολίτες, και στην κατανάλωση, και στην οικονομία. Μηδενίστε στο αγροτικό και κτηνοτροφικό πετρέλαιο αντίστοιχα τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Μειώστε τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και όχι να έχουμε υπερέσοδα. Μειώστε και μηδενίστε τον ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης. Αυτά νομίζω είναι ξεκάθαρα. Επίσης μειώστε τον ΦΠΑ στην ύδρευση και στην αποχέτευση. Γιατί όχι; Είναι στο πρόγραμμά μας. Μπορούμε να σας δώσουμε και το δημοσιονομικό τους αποτύπωμα.

Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε άλλα ζητήματα, αλλά δεν με βοηθάει πάρα πολύ ο χρόνος, όπως το θέμα της μείωσης του ΕΝΦΙΑ έναντι της ασφάλισης. Να επισημάνω έναν κίνδυνο: έναντι του κινδύνου των φυσικών καταστροφών λέτε στους πολίτες να ασφαλιστούν για να τους μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ. Μάλιστα, ξέρετε ότι αυτό, αν κάνετε ένα απλό ισοζύγιο, αυτό βοηθάει τις μεγάλες περιουσίες; Εξετάστε αυτό το ενδεχόμενο. Προφανώς δημιουργεί και νέα αγορά για τις ασφαλιστικές, δεύτερο ενδεχόμενο. Να σας πω όμως και ένα τρίτο; Στον κλιματικό νόμο η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη είχε υποβάλει πρόταση να μπορούν να χτίζουν σε περιοχές κινδύνου πλημμύρας ή σε περιοχές κινδύνου πυρκαγιάς, αν πληρώνουν ασφάλιση, δηλαδή όσοι έχουν ασφάλιση να χτίζουν σε επικίνδυνες περιοχές.

Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ότι ο κ. Χατζηδάκης προτείνει να μην έχει η πολιτεία ευθύνη έναντι των φυσικών καταστροφών και έναντι των πολιτών και να καλύπτει τον ρόλο αυτό η ασφαλιστική αγορά. Δηλαδή, δεν πρέπει η πολιτεία μας να έχει ένα σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας και να λέει πού μπορεί ή όχι να χτίζει κάποιος ή να έχει ένα χωροταξικό σχέδιο που να λέει πού μπορεί να γίνει ποιμνιοστάσιο, ξενοδοχείο, βιοτεχνία, σπίτι; Δεν πρέπει; Όχι, ο κ. Χατζηδάκης ήταν σε Υπουργείο που ανέστειλε και καθυστέρησε και τα σχέδια κινδύνου πλημμύρας και τον χωροταξικό σχεδιασμό και τώρα λέει να πάμε ασφαλιστικές.

Εγώ λέω να δούμε την ασφαλιστική αγορά, αλλά όχι μειώνοντας την ασφάλεια των πολιτών, όχι υποκαθιστώντας την πολιτεία με ασφαλιστικές εταιρείες. Εδώ οι πολίτες σάς ψήφισαν γιατί τους λέγατε ότι θα είναι ασφαλείς. Τώρα τους λέτε «θα είστε ανασφαλείς, πληρώστε». Προφανώς και θέλουμε να μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ. Έχουμε κάνει προτάσεις για αυτό. Εγώ προσπαθώ να αποκαλύψω και τι κρύβεται.

Τελευταίο είναι το θέμα της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Η κυβέρνηση καταθέτει λοιπόν μια τροπολογία για να μάς πει ότι δεν είχε κανένα σχέδιο να ιδιωτικοποιήσει το νερό. Βέβαια, εμείς το είπαμε και στις προγραμματικές δηλώσεις και το ξαναλέμε: Η τροπολογία αυτή, που κακώς έρχεται ως τροπολογία, έπρεπε να έρθει ως άρθρο και να γίνει διαβούλευση και να έρθουν και οι φορείς, για να αποκαλυφθούν όλα αυτά για τα οποία ευθύνεστε. Δεν πρόκειται για επιλογή αλλά για υποχρέωση της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Και ξέρετε γιατί είναι υποχρέωση; Διότι αυτό διατάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Γιατί η Κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν συμμορφώθηκε με τις προηγούμενες αποφάσεις 190 και 191 του Συμβουλίου της Επικρατείας στις αρχές του 2022 και έφερε, μία προκλητική για τα νομικά δεδομένα ρύθμιση, τότε του κ. Σταϊκούρα με σκοπό να παρακάμψει την απόφαση του ΣτΕ και να κάνει ένα άλλο παιχνιδάκι για το ποιος αποφασίζει για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ. Να πείσει το ΣτΕ δηλαδή ότι μπορεί να γίνει και αλλιώς με τις μετοχές του Υπερταμείου. Το Συμβούλιο της Επικρατείας το κατάλαβε αυτό και ήρθε αυτεπαγγέλτως με το Συμβούλιο Συμμόρφωσης και χτύπησε νέα καμπάνα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη στις αρχές του 2023. Τώρα σύρεστε να μεταφέρετε τις μετοχές ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο δημόσιο όχι μόνο από το Συμβούλιο Επικρατείας, αλλά και από τους εργαζόμενους που κινητοποιήθηκαν και στην ΕΥΔΑΠ και στην ΕΥΑΘ, και από τους εργαζόμενους στις ΔΕΥΑ, και από τους πολίτες, οι οποίοι βγήκαν στους δρόμους μαζί με καλλιτέχνες και εκδήλωσαν την οξύτατη αντίθεσή τους στα σχέδια σας για ιδιωτικοποίηση του νερού.

Αυτή η τροπολογία είναι μια μεγάλη ήττα της κυβέρνησης Μητσοτάκη επειδή το σχέδιό σας ήταν άλλο. Ξέρετε τι λέγανε για τους πολίτες που ήταν στις συναυλίες με πρώτη στη Θεσσαλονίκη και μετά στην Αθήνας; Ότι ήταν ψέματα μετά μουσικής. Ψέματα μετά μουσικής; Και γιατί το νομοθετείτε σήμερα, αν ήταν ψέματα μετά μουσικής; Χρωστάτε μια απάντηση, μια συγγνώμη τουλάχιστον στους πολίτες που αγωνιούσαν για το δημόσιο αγαθό του νερού.

Και βέβαια θυμίζω ότι εμείς, όπως το είπα και νωρίτερα, καταθέσαμε τροπολογία για την επιστροφή των μετοχών που δεν ψηφίσατε. Γιατί δεν την ψηφίσατε; Τώρα, απλά δεν μπορείτε να κάνετε αλλιώς.

Είναι λοιπόν υποκριτικό και αυτό γιατί δεν ξεχνάμε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε και ακόμη μια προσπάθειά σας να ιδιωτικοποιήσετε τη διαχείριση του νερού. Μπορείτε να το αρνηθείτε αν θέλετε. Είχαμε αποκαλύψει τότε, θυμάται ο κ. Παππάς, την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του υδραγωγείου της Αττικής. Ήταν επιλογή του κ. Καραμανλή στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Και ήρθε το Συμβούλιο Επικρατείας τον Οκτώβριο του 2022 και ακύρωσε την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του υδραγωγείου της Αττικής. Αυτό δεν ήταν επιλογή Μητσοτάκη; Άρα είχατε ξεκάθαρη επιλογή να ιδιωτικοποιήσετε τη διαχείριση του νερού. Τα βρήκατε όμως σκούρα. Εμείς επικροτούμε την επιλογή αυτή. Θα κατακρίνουμε όμως τη διαδικασία νομοθέτησης, με νυχτερινή τροπολογία, και την ανεπάρκειά σας. Θεωρούμε ότι τελικά δεν ήταν όλα αυτά ψέματα μετά μουσικής, αλλά ήταν ανάχωμα στην πολιτική σας και ένα μήνυμα προς την κοινωνία πώς κερδίζονται οι αγώνες.

Έχουμε λοιπόν μια ουσιαστική διαφορά. Εμείς θέλουμε μια ισχυρή, μια δυνατή πολιτεία, που δεν αφήνει κανέναν και καμία μόνο η μόνη στην πανδημία, στην κλιματική κρίση, στην ακρίβεια, στον πόλεμο που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια. Όπου τα κέρδη δεν θα είναι ασύδοτα, δεν θα είναι εις βάρος της κοινωνίας και της οικονομίας.

Η Νέα Δημοκρατία απέδειξε την προηγούμενη τετραετία, και το συνεχίζει αυτό το παιχνιδάκι, ότι το σχέδιό της είναι λίγοι να σωρεύουν υπερκέρδη και οι υπόλοιποι να παίρνουν επιδόματα, ίσα-ίσα να τα βγάζουν πέρα. Και μάλιστα με μπόλικη προπαγάνδα, για να είναι και ευχαριστημένοι με τη φτώχεια και τα επιδόματα. Τα υπόλοιπα δεν τα πρόλαβε ή δεν τα κατάλαβε. Κατόπιν εορτής λοιπόν ερχόμαστε να συζητήσουμε για την ακρίβεια. Κατόπιν εορτής θα συζητήσουμε για την ενίσχυση των αμοιβών των δημοσίων υπαλλήλων, δυστυχώς, κατόπιν εορτής για το ΕΚΑΒ, κατόπιν εορτής για τις πυρκαγιές.

Η ειρωνεία είναι ότι το 2019 ο κ. Μητσοτάκης έλεγε ακριβώς τα αντίθετα, ότι θα μειώσει τον ΦΠΑ και δεν θα δώσει επιδόματα και τώρα δεν μειώνει τον ΦΠΑ και δίνει επιδόματα. Αυτή είναι η ανεπάρκεια, αυτή είναι η υποκρισία.

Πολύ αργά και πολύ λίγα τα μέτρα λοιπόν κ. Χατζηδάκη, κύριοι και κυρίες της κυβέρνησης, και, το πιο σημαντικό, υποκριτικά. Έχετε διαλέξει έναν λανθασμένο και επικίνδυνο δρόμο για την οικονομία μας.

Εμείς, από τη μεριά μας, ανταποκρινόμαστε στην ευθύνη που απορρέει από τη θέση μας, αλλά και από την ευθύνη απέναντι στις δύσκολες περιόδους που βιώνουν η κοινωνία και η οικονομία μας. Καταθέτουμε ένα συγκεκριμένο, εναλλακτικό πρόγραμμα το οποίο είναι σύγχρονο, δίκαιο, ευρωπαϊκό και δημοκρατικό. Αυτό το σχέδιο θα υπηρετούμε και μέσα και έξω από τη Βουλή.

Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

.

Δευτερολογία του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτη Φάμελλου, επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών στην Ολομέλεια της Βουλής

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριοι Υπουργοί, οφείλω να ξεκινήσω καταγγέλλοντας τη στάση του Προέδρου της Βουλής. Ήταν προκλητική η επιλογή του να μη δώσει τον λόγο στον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αμέσως μετά την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού. Θέλω καταρχήν να δηλώσω, εκ μέρους όλης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, ότι δεν θα μας αποθαρρύνετε. Οι πολίτες επέλεξαν να είμαστε εμείς η Αξιωματική Αντιπολίτευση και θα παίρνουμε τον λόγο μέσα στη Βουλή, με βάση τον κοινοβουλευτικό κανόνα, όπως πρέπει και θα εκφράζουμε τους πολίτες και τις αγωνίες τους.

Θα ήθελα επίσης να απευθυνθώ στον Πρόεδρο. Κύριε Πρόεδρε, δεν θα επιτρέψουμε να δίνετε το δικαίωμα στον κ. Μητσοτάκη να το βάζει στα πόδια, να τον κρύβετε, να τον προστατεύετε. Γιατί αυτό κάνατε προηγουμένως. Γιατί θέλω να του θέσω ένα απλό ερώτημα: Αρκεί αυτή η σύντομη τοποθέτηση που έκανε, όταν μαθαίνουμε ότι εκκενώνεται το βόρειο τμήμα της Λαμίας, όταν μαθαίνουμε ότι υπάρχει το ίδιο πρόβλημα στο Βελεστίνο, ότι εκκενώνεται η βιομηχανική περιοχή του Βόλου κι ότι κατά πάσα πιθανότητα -το απεύχομαι- υπάρχει νέο θύμα στην περιοχή της Μαγνησίας; Δεν έπρεπε να απαντήσει ο κύριος Πρωθυπουργός για όλα αυτά; Ο κ. Τασούλας επέλεξε να τον προστατεύσει. Είναι τόσο μεγάλη η ανασφάλειά σας; Τόσο πολύ υποτιμάτε την ψήφο των πολιτών;

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, στον κοινοβουλευτικό κανόνα, προβλέπεται ότι οι αρχηγοί των κοινοβουλευτικών ομάδων μιλούν με βάση την εκλογή των κομμάτων και δεν μπορεί κανένας Πρόεδρος της Βουλής αυτό να το υποτιμήσει και να το αγνοήσει. Και δεν υπάρχουν δικαιολογίες περί δευτερολογίας και πρωτολογίας. Έφυγε ο κ. Μητσοτάκης. Το έβαλε στα πόδια σε μια κρίσιμη στιγμή που έπρεπε να συζητήσουμε για ουσιαστικά και σοβαρά θέματα και ενώ εκκρεμεί, από τη μεριά του Προέδρου, μία απάντηση για την παραβίαση του κοινοβουλευτικού κανόνα στα έδρανα. Διότι εξακολουθεί η Κοινοβουλευτική του Ομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία να είναι κομμένη στα τρία.

Όμως θέλω να περάσω λίγο στο θέμα των πυρκαγιών που αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός. Πόσο αναφέρθηκε όμως; Μία γρήγορη τοποθέτηση να φεύγουμε από την υποχρέωση. Υπήρχε προφανώς το τραγικό θέμα της απώλειας των δύο ηρώων χθες. Όμως σήμερα τα πράγματα ξεφεύγουν ξανά και έχουμε να καταθέσουμε την ειλικρινή μας αγωνία. Καταθέσαμε στον κ. Κικίλια την Κυριακή την ανησυχία μας για την εξέλιξη. Δεν ήταν απλά ενδιαφέρον, δεν ήταν απλά στήριξη στον αγώνα της πυρόσβεσης. Υπάρχει πραγματική ανησυχία πρώτα απ’ όλα στην κοινωνία. Υπάρχουν σοβαρά ελλείμματα συντονισμού, επάρκειας και αποτελεσματικότητας και σοβαρά θέματα στην αλληλεγγύη, δηλαδή στην υποστήριξη όλων των -επιτρέψτε μου τον όρο- εκτοπισμένων από τη φωτιά. Ξεκίνησε από τη Ρόδο που υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στον συντονισμό και κάλυπταν οι πολίτες με τα χέρια τους το έλλειμμα το οποίο διαπιστώνεται στο πεδίο. Αναρωτιέμαι αν ο κ. Μητσοτάκης με την φυγή του σήμερα προσπαθεί να κρυφτεί κι από την πραγματικότητα, η οποία είναι τραγική για τη χώρα μας.

Εμείς, λοιπόν, ξανακαταθέτουμε την ανησυχία μας και μάλιστα για τον λόγο αυτό αύριο το πρωί αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ–Προοδευτική Συμμαχία θα επισκεφθεί το Συντονιστικό Κέντρο Πολιτικής Προστασίας για να έχουμε ενημέρωση. Και θα θέλαμε να καταθέσουμε και τα συλλυπητήριά μας και την οδύνη μας προς τα στελέχη της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας και σε όλους τους εργαζόμενους αυτών των κλάδων.

Υπάρχουν ερωτήματα πολλά που γεννιούνται πλέον για την επάρκεια των εναέριων μέσων, για το τι τελικά είχε εξασφαλίσει η κυβέρνηση, για το τι γίνεται με την επάρκεια της συντήρησης, για το αν τα πληρώματα προλαβαίνουν να ξεκουραστούν, να τηρούν τον κώδικα, τον κανονισμό και όλα αυτά που απαιτούνται.

Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα: Αυτό το Πρόγραμμα «Αιγίς» άνω του ενός δισεκατομμυρίου, τελικά πού βρίσκεται; Οι «άριστοι» ούτε αυτό μπορέσανε να προχωρήσουν; Δυστυχώς το πρόβλημα είναι ότι σήμερα συγκρουόμαστε όλοι -όχι μόνο η κυβέρνηση- με μια πραγματικότητα που λέει ότι, τα μεγάλα λόγια πριν από έναν μήνα του κ. Μητσοτάκη δεν αντιστοιχούσαν στην πραγματικότητα. Αυτό είναι το μεγάλο θέμα το οποίο ζούμε και το ζούμε με έναν τραγικό τρόπο.

Η κυβέρνηση μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε τρεις εναλλακτικές. Η πρώτη: Δεν γνώριζε το πρόβλημα. Τραγικότατο! Δεύτερον, δεν έκανε ό,τι έπρεπε παρότι γνώριζε το πρόβλημα. Τρίτον, δεν ήθελε να το λύσει, αλλά να μείνει μόνο στην επικοινωνία. Διαλέξτε. Εμείς δεν θέλουμε να διαλέξουμε. Είναι τραγικό να διαλέξει κάποιος μεταξύ αυτών των τριών εναλλακτικών. Αλλά ο κόσμος, η κοινωνία το καταλαβαίνει, το βλέπει. Χρειάζεται μια απάντηση. Και αφού δεν μπορεί να δοθεί απάντηση από την πραγματικότητα, γιατί μάς διαψεύδει, σάς διαψεύδει, κάναμε μία ξεκάθαρη πρόταση: Πρέπει να γίνει συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών Αρχηγών για τα μεγάλα ζητήματα της ανθεκτικότητας και της αντιμετώπισης και διαχείρισης των μεγάλων φυσικών καταστροφών σε επίπεδο πολιτικής προστασίας, όχι μόνο με την πολιτική προστασία αλλά και με την πρόληψη. Σε έναν βαθμό η κυρία Κωνσταντοπούλου ακολούθησε αυτή την πρόταση και εμείς το επικροτούμε. Αλλά ο Πρωθυπουργός δεν είπε τίποτα. Τσιμουδιά. Το έβαλε στα πόδια. Αυτό μάς ανησυχεί. Και θέλουμε να ακούσουμε και από τους υπόλοιπους Αρχηγούς μία απάντηση. Εμείς το καταθέσαμε απολύτως θεσμικά και σοβαρά.

Τρία σχόλια λίγο για το τι είπε ο κ. Μητσοτάκης για το νομοσχέδιο. Πρώτον, παρουσίασε ως μεγάλη μεταρρύθμιση την υποβολή των προεκλογικών προγραμμάτων σε αξιολόγηση ως προς το δημοσιονομικό αποτύπωμα. Μα, εμείς είχαμε συμφωνήσει προεκλογικά. Ο ίδιος κρύφτηκε. Το ξέχασε; Εμείς είχαμε πει «βεβαίως, να πάμε», και σε ντιμπέιτ βέβαια ταυτόχρονα, στο οποίο επίσης δεν ήρθε.

Δεύτερον, με μεγάλη χαρά ανακοίνωσε ότι αυτό που συζητάμε σήμερα είναι το μισό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Ξέρετε αν οι πολίτες κατανοήσουν ότι το μισό πρόγραμμα της τετραετίας είναι 40 ευρώ σε κάθε δημόσιο υπάλληλο και ένα επίδομα σίτισης που αντιστοιχεί στα ίδια περίπου λεφτά τον μήνα, κυριολεκτικά θα τους πιάσει απελπισία. Αυτό είναι το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας και αυτό είναι το αποτύπωμα, το μισό δισεκατομμύριο ευρώ τουλάχιστον που υπολογίζετε ότι είναι η ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας; Είναι τραγικό να το λέτε αυτό. Δηλαδή έτσι θα τη βγάλουμε, με επιδόματα;

Διότι ακούσαμε κι άλλα τα οποία μάς ανησυχούν περισσότερο. Πρώτον, καμία κουβέντα για αναπτυξιακό σχέδιο. Κύριε Υπουργέ, και γι’ αυτό σας προκάλεσα. Δεν ακούσαμε κουβέντα για το αναπτυξιακό σχέδιο και τους παραγωγικούς κλάδους, για τις προτεραιότητες, για τη βιωσιμότητα της οικονομίας, για την προσαρμογή στις μεγάλες αλλαγές, «πράσινες» αλλαγές, ενεργειακές, ψηφιακές.

Και το δεύτερο, τα μοναδικά «νέα» που κατατέθηκαν σήμερα είναι μια «νυχτερινή» τροπολογία, η οποία περιλαμβάνει το δικαίωμα προτίμησης στο fund που είναι στο αεροδρόμιο, σε σύγκρουση και σε σύγκριση με τα μεγάλα κέρδη που έχει ο φορέας, και το δεύτερο, η έμμεση ανακοίνωση του κ. Χατζηδάκη για τις διαπραγματεύσεις τον ESM. Δεν ξέρω αν έχει γίνει κατανοητό τι θέμα άνοιξε η κυβέρνηση.

Θέλουμε μια διευκρίνιση. Με ποια εξουσιοδότηση; Με ποιο πολιτικό και οικονομικό προγραμματισμό; Από πού και ως πού; Τι θα συζητήσει ακριβώς η Κυβέρνηση; Έχει βάλει στο πρόγραμμά της κάτι τέτοιο; Υπάρχει κάποια κοινωνική και οικονομική εξουσιοδότηση για να τα συζητήσουμε; Το είπε ο κ. Χατζηδάκης. Πώς το είπε; Επειδή τον πιέσαμε για την τροπολογία, γι’ αυτό το είπε.

Δηλαδή η κυβέρνηση δεν έχει την επάρκεια να προκαλέσει μια συζήτηση στη Βουλή, να το μπει σε μια θεσμική διαδικασία ώστε να γίνει διαβούλευση, να έρθουν και οι φορείς, να έρθει και η Τράπεζα της Ελλάδος, να έρθουν και τα συμβούλια εμπειρογνωμόνων, να έρθει και το Γραφείου Προϋπολογισμού στη Βουλή, να τα συζητήσουμε. Εμείς δεν λέμε να μην τα συζητήσουμε, αλλά αναρωτιόμαστε πάρα πολύ τι παιχνίδια παίζετε πίσω την πλάτη της χώρας, γι’ αυτό και δεν σάς εμπιστευόμαστε.

Γι’ αυτό ο εισηγητής μας έθεσε εξαρχής το θέμα της τροπολογίας και είπαμε ότι δεν έχετε καμία εξουσιοδότηση για να ψηφίσουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο. Ήμασταν ξεκάθαροι.

Είπε επίσης ο κύριος Πρωθυπουργός: «Θα δουν την αύξηση οι υπάλληλοι στην τσέπη τους» και «Θα ακούσουν οι πολίτες ότι θα υπάρχει αύξηση». Προσέξτε ποια είναι η προτεραιότητά του, να ακούσουν οι πολίτες ότι θα υπάρχει αύξηση. Ναι, αλλά οι εργαζόμενοι θα δουν 40 ευρώ αύξηση. Αυτό το είπατε;

Μην ακούτε τα μεγάλα λόγια για τα ποσοστά και τα δισεκατομμύρια που ανακοινώνει η Κυβέρνηση, πέρα από το ότι και κάποια επιδόματα που παρουσίασα κι εγώ στην τοποθέτησή μου ότι δίνονται απ’ τη φορολόγηση κάποιων αυξήσεων. Το ισοζύγιο δηλαδή είναι μηδενικό. Δεν δίνει τίποτα η Κυβέρνηση.

Και βέβαια οφείλω να πω ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να ξεχάσουν και ότι κ. Μητσοτάκης ήταν ο υπουργός της διαθεσιμότητας. Δεν ξέρω αν το θυμάστε. Όλοι έχουμε μια ιστορία και τη γνωρίζουμε την ιστορία εδώ στην Ελλάδα.

Θέλω να πω ότι για τα επιδόματα διαφωνούμε σε δύο σημεία. Πρώτον, το youth pass. Όχι, δεν έχουν οι νέοι και οι νέες της χώρας μας ανάγκη από 150 ευρώ. Έχουν ανάγκη από μια πατρίδα που θα τους εξασφαλίζει δουλειές. Πρώτα από όλα, έχουν ανάγκη από μια πατρίδα που θα τούς εξασφαλίζει ότι θα έχουν όλοι πρόσβαση στη δημόσια παιδεία, που τούς τη στερείτε. Έχουν ανάγκη από μια πατρίδα που τούς εξασφαλίζει να υπάρχει έρευνα, με χρηματοδότηση και με σωστές αμοιβές, για να υπάρχει καινοτομία στην οικονομία και νέες θέσεις εργασίας εδώ.

Αυτά δεν τα εξασφαλίζει κυβέρνηση και θέλει να τους δώσει χαρτζιλίκι. Και μάλιστα το έκανε και προεκλογικά ξεκάθαρα με έναν τρόπο, αν θέλετε, φιλοδωρήματος. Αυτό προσπάθησε να κάνει η κυβέρνηση. Και περηφανεύεται για τα 150 ευρώ; Να φτιάξουμε δουλειές με 1.150 ευρώ και πάνω και να πούμε μπράβο. Και μην μάς λέτε και τα νούμερα για την ανεργία που εδώ διαφωνούν μεταξύ τους η ΕΛΣΤΑΤ με τη ΔΥΠΑ και κρύβονται τετρακόσιες με πεντακόσιες χιλιάδες άνεργοι. Μην κοροϊδευόμαστε.

Όσον αφορά το market pass, εμείς δεν ακούσαμε από τον κύριο Πρωθυπουργό τίποτα ως προς τις τρεις μεγάλες αλήθειες. Το market pass είναι ένα επίδομα που δίνεται λόγω της ακρίβειας. Άρα, η κυβέρνηση έχει επιστρέψει να υπάρχει ακρίβεια. Δεύτερον, είναι ένα επίδομα το οποίο αναγνωρίζει την αποτυχία της κυβέρνησης. Καμία συγγνώμη, καμία αλλαγή πολιτικής. Τρίτον, είναι μια επιδότηση που από τα φορολογικά έσοδα χρηματοδοτεί την ακρίβεια. Άρα, δεν ρυθμίζει την ακρίβεια, δεν μειώνει την ακρίβεια, δεν ρυθμίζει την αγορά.

Τελικά το μόνο που μάς είπε με χαρά είναι ότι τρία εκατομμύρια διακόσιες χιλιάδες οικογένειες είναι δυνητικά ωφελούμενοι του market pass. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό, κύριε Χατζηδάκη; Το παίζετε και φιλελεύθερος. Σημαίνει ότι το 85% των οικογενειών της χώρας είναι ευάλωτες εξαιτίας της πολιτικής σας. Σημαίνει ότι το 85% των οικογενειών της χώρας το καταδικάσατε να ζει με επιδόματα. Σημαίνει ότι δεν υπάρχει μέλλον και προκοπή για το 85% των νοικοκυριών της χώρας, αλλά πρέπει να περιμένουν από τα φορολογικά έσοδα να πληρωθούν το επίδομα επιβίωσης. Και είστε χαρούμενοι για τα τρία εκατομμύρια διακόσιες χιλιάδες οικογένειες που είναι δυνητικά ωφελούμενοι; Αυτό είναι κατάντια για μια χώρα.

Εμείς το ξεκαθαρίζουμε. Θέλουμε μια πατρίδα η οποία να είναι στην πρωτοπορία της Ευρώπης. Δεν θέλουμε απλά να μείνουμε Ευρώπη. Θέλουμε να είμαστε στα καλά παραδείγματα της Ευρώπης. Και το να χρηματοδοτείτε με επίδομα σίτισης το 85% των νοικοκυριών δυστυχώς είναι κατηφόρα στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης. Αυτό δεν μου φαίνεται πολύ φιλελεύθερο.

Αντίθετα, πρέπει να σάς πω ότι τα επιδόματα μειώνουν τον βαθμό ελευθερίας της κοινωνίας, την κάνουν εξαρτώμενη. Δεν στηρίζεται στις δυνάμεις της, δεν στηρίζεται στην παραγωγή, δεν στηρίζεται στην εργασία, στηρίζεται στον Άγιο Βασίλη που παίρνει λεφτά από τη φορολογία, από τα υπερέσοδα της φορολογίας για να επιβιώσουν οι κοινωνικές ομάδες που πλήττονται. Διότι κάποιοι πήραν τα λεφτά στα ταμεία τους. Σε αυτά βάλατε και προσωπικά πλάτη, κύριε Χατζηδάκη.

Ευχαριστώ πολύ.

 

.

Φωτογραφία: ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ/EUROKINISSI



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ