Τοποθέτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ε. Τσακαλώτου για τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης

Με ευκαιρία τη συζήτηση για τις Προγραμματικές Δηλώσεις της κυβέρνησης της ΝΔ αρμόζει να γίνει και μια συζήτηση για το που βρισκόμαστε, σε ποια φάση βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, τι έχουμε μπροστά μας.

Αυτό που βλέπουμε παγκοσμίως είναι η υποχώρηση του νεοφιλελευθερισμού όπως τον ξέραμε μέχρι τώρα, λόγω τον αντιφάσεών του.

​
Είναι ένα μοντέλο που το υποστήριξαν παλαιότερα και κεντροαριστερά και κεντροδεξιά κόμματα. Όλοι θυμόμαστε ότι επί κ. Σημίτη η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια των ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη, με δεύτερη τη Γαλλία του σοσιαλιστή Ζοσπέν.. Αυτή η σύγκλιση οικονομικών μοντέλων δημιούργησε μεγάλες ανισότητες, απέτυχε στην ανάπτυξη, και στην αύξηση της παραγωγικότητας. Δεν κατάφερε να δημιουργήσει συνθήκες ηγεμονίας, δηλαδή να μπορέσει να ενσωματώσει ένα σημαντικό κομμάτι των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων.

.

Τώρα βλέπουμε την επιστροφή του κράτους. Το βλέπουμε σε πολλές χώρες. Στις ΗΠΑ, στην Ινδία και αλλού. Κατανοούμε ότι προκειμένου η δεξιά να επιτύχει ηγεμονία χρειάζεται το ισχυρό κράτος. Αυτό φαίνεται παντού. Ταυτόχρονα είναι αξιοσημείωτο ότι στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού, οι μόνες χώρες όπου μειώθηκαν οι ανισότητες– όπως Ινδία, Κίνα και αλλού – ήταν αυτές που δεν πήραν σοβαρά τον νεοφιλελευθερισμό. Οι χώρες που ήταν πιο κοντά στον καθαρό νεοφιλελευθερισμό δημιούργησαν πολύ μεγάλες ανισότητες.

Το “Inflation Reduction Act”, δηλαδή το μεγάλο νομοσχέδιο του Μπάιντεν για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, μιλάει για βιομηχανική πολιτική. Όταν γύρισα στην Ελλάδα ως καθηγητής, ο όρος βιομηχανική πολιτική ήταν σχεδόν βρώμικη λέξη. Τώρα βλέπουμε ότι, είτε για να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή κρίση, είτε για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, είτε – πράγμα λιγότερο θεμιτό – για μια νέα στρατιωτικοποίηση, το κράτος είναι σταθερό και παρεμβαίνει.

Βλέπουμε παράλληλα και μείωση του άγχους για τα δημοσιονομικά. Τόσο για το ύψος των ελλειμμάτων αλλά και για το ύψος του χρέους. Πλέον υπάρχουν απόψεις ότι κακώς υπήρχε το άγχος του παρελθόντος για τη συναίνεση του Washington.

Σε αυτό το πλαίσιο τα συντηρητικά κόμματα – το βλέπουμε στον Τράμπ, τον Σούνακ – φεύγουν από τον νεοφιλελευθερισμό και πηγαίνουν σε ένα μοντέλο που στη βιβλιογραφία οι συντηρητικοί στοχαστές το ονομάζουν «Εθνικό Συντηρητισμό»

Τι προσπαθούν να κάνουν; Να συνδέσουν την παρέμβαση του κράτους με συντηρητικές αξίες – όπως πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια – με στόχο να επιτευχθεί η ηγεμονία.

Στην Ελλάδα, μετά τις εκλογές, μιλάμε για μια συντηρητικοποίηση της κοινωνίας. Αυτό δεν έγινε από μόνο του. Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης προσπαθούν να πείσουν τον κόσμο ότι υπάρχει ένα κράτος που σας προσέχει, ένας ηγεμόνας που δουλεύει για εσάς και εσείς πρέπει να ασχολείστε μόνο με τα δικά σας. Άρα ένας «Εθνικός Συντηρητισμός» που προσπαθεί να λειτουργήσει το κράτος υπέρ του και να ταυτοποιήσει τον κόσμο σε συντηρητικές αξίες για να μπορέσει να δημιουργήσει αυτή την ηγεμονία.

Η Ευρώπη ακόμη πατάει πιο γερά στον νεοφιλελευθερισμό, σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχει όμως και το Ταμείο Ανάκαμψης που λέει ότι το κράτος πρέπει να έχει συμμετοχή. Από τα συντηρητικά κόμματα, η Νέα Δημοκρατία έχει πολύ περισσότερο μέσα της τον νεοφιλελευθερισμό. Δεν βλέπουμε ακόμη αυτό που βλέπουμε στις ΗΠΑ ή τη Μεγάλη Βρετανία.

Δύο παραδείγματα.

Για το ΕΣΥ. Μας λέει η ΝΔ ότι ο κ. Μητσοτάκης θα ασχοληθεί προσωπικά με το ΕΣΥ. Αλλά είναι νεοφιλελεύθερος ακόμη. Πιστεύει ότι η αγορά θα δώσει τις λύσεις. Να πάμε στον ιδιωτικό τομέα. Δεν δεσμεύεται να πάμε στο 7,5% του ΑΕΠ δημόσιες δαπάνες στο σύστημα υγείας. Δεν έχει την αντίληψη ότι μόνο έτσι θα μπορέσει να γίνει η διαφορά και να αλλάξουν όλα αυτά που βλέπουν οι πολίτες.

Στους μισθούς. Μιλάει η ΝΔ για 25% αύξηση. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας της ΝΔ μιλάει για 1% με 1,5% πραγματική αύξηση στην τετραετία και όχι 25%. Και ταυτόχρονα αύξηση της παραγωγικότητας 7%. Άρα το μερίδιο της εργασίας θα μειωθεί ακόμη περισσότερο. Γιατί για να μείνει το μερίδιο της εργασίας σταθερό (δηλ. τι παίρνει από το εθνικό εισόδημα η εργασία) πρέπει οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν όλο τον πληθωρισμό και όλη την αύξηση της παραγωγικότητας. Και αυτό δεν είναι ιδεολογικό επιχείρημα. Είναι μία ταυτότητα. Βλέπουμε δηλαδή ότι η ΝΔ δεν μπορεί υποσχεθεί αυξήσεις στους μισθούς. Αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς όταν η άποψή τους είναι ότι πρέπει να αποδυναμώσουν τις εργασιακές σχέσεις: με ατομικές συμβάσεις, χωρίς ΣΕΠΕ, με ευέλικτες μορφές εργασίας. Η εργασία και το κεφάλαιο βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη ισορροπία. Όταν παρεμβαίνει κάποιος για να μειωθεί η δύναμη της εργασίας, προφανώς δεν θα αυξηθούν οι μισθοί.

Η δική μας πρόταση είναι εντελώς διαφορετική, παρόλο που συμφωνούμε με την ενίσχυση του κράτους. Και εμείς λέμε για ένα αναπτυξιακό κράτος. Αλλά η δική μας ιδεολογική αφετηρία είναι στον αντίποδα της παραπάνω προσέγγισης. Δεν στηρίζεται στην ανάθεση σε έναν σοφό ηγεμόνα. Στηρίζεται στην ενδυνάμωση της κοινωνίας, στην ενεργοποίηση όλων των παραγωγικών δυνάμεων και των πολιτών. Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά. Δεν είναι ένα πατερναλιστικό κράτος που ξέρει τι είναι καλό για εσάς καλύτερα από εσάς. Αλλά ένα κράτος που ενεργοποιεί τις μεγάλες δυνάμεις που υπάρχουν.

Και μόνο έτσι θα αντιμετωπιστούν τα μεγάλα δομικά προβλήματα της χώρας. Το ισοζύγιο πληρωμών, η ερήμωση της χώρας, η εξάρτηση από τις εισαγωγές.

Λέει ο κ. Μητσοτάκης: «μα θα πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα». Θα την πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα και θα βοηθήσει στην διαθεσιμότητα χρηματοδότησης. Αλλά αν κοιτάξει κανείς την οικονομική ιστορία της Ελλάδας μετά το 1975 θα δει ότι υπήρχαν πολλές πηγές χρηματοδότησης – από ευρωπαϊκά προγράμματα παλιότερα, τώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης – αλλά δεν είχαμε θεσμούς. Θεσμούς που θα έδιναν εγγυήσεις ότι τα χρήματα θα πήγαιναν στον παραγωγικό τομέα. Δεν είχαμε τους θεσμούς που θα έδιναν εγγυήσεις ότι θα μπορούσαμε να μετατρέψουμε αυτά τα χρήματα σε μία διαφορετική οικονομία. Δεν είχαμε τους θεσμούς και δεν είχαμε κυβερνήσεις που να επιθυμούν την ανθεκτικότητα της οικονομίας.

Ποιο είναι το άλλο βασικό επιχείρημα της Νέας Δημοκρατίας και του συστήματος που την υποστηρίζει; Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν μία ανάγκη ειδικού σκοπού. Ότι υπήρχε μόνο επειδή υπήρχε η κρίση του μνημονίου και τώρα δεν χρειάζεται.

Κάνουν λάθος. Και θα τους εκπλήξουμε. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ μεγάλωσε από την ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας να βγει από την κρίση, αλλά η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να χρειάζεται μια δυνατή αριστερά. Μια αριστερά που θα παλεύει για τους μισθούς, για τα δικαιώματα, για την νέα γενιά.

Και θέλω να δώσω μια υπόσχεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, την επόμενη μέρα, όλος ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εδώ να παλεύει. Και θα είμαστε η φωνή όσων δεν ακούγονται, αλλά και όσων θέλουν να γίνουμε επιτέλους ένα σοβαρό κράτος.

Θα είμαστε η φωνή των παιδιών που δουλεύουν στον τουρισμό, 7 στα 7, 12ωρα, σε άθλιες συνθήκες. Των παιδιών που πέφτουν λάδια πάνω τους και τους βάζουν στο ψυγείο. Των παιδιών που δεν αφήσατε να πάνε να ψηφίσουν αλλά σε αυτή τη Βουλή θα ακούγονται.

Θα είμαστε όμως και η φωνή των παιδιών που πνίγηκαν στην Πύλο. Γιατί κάθε παιδί στην χώρα δικαιούται μέλλον, φωνή και ζωή και θα κάνουμε τα πάντα να μην ξανασυμβεί ποτέ κάτι τέτοιο. Ποτέ ξανά.

Θα είμαστε η φωνή όλων των παιδιών που γεννιούνται στη χώρα, γιατί για αυτά τα παιδιά παλέψαμε μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα για να βγάλουμε την χώρα από τα μνημόνια και να ρυθμίσουμε το χρέος για να μην το έχουνε βραχνά πάνω από το κεφάλι τους.

Θα είμαστε η φωνή όλων των γεννημένων παιδιών. Και το τονίζω γιατί εδώ μέσα έχουν μπει κάποιοι υποκριτές που μιλάνε για αγέννητα παιδιά με σκοπό να ελέγξουν τα σώματα των γυναικών. Να το πω λοιπόν πολύ απλά: Ο σκοταδισμός στην χώρα δεν θα πετύχει ούτε μια νίκη.

Θα είμαστε εδώ να δίνουμε την μάχη κάθε μέρα. Όλος ΣΥΡΙΖΑ μαχητικά. Με αντιπολίτευση. Με πρόγραμμα. Με σχέδιο για την Ελλάδα της επόμενης μέρας.