Ομιλία του Αναπληρωτή Τομεάρχη Εθνικής Άμυνας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργου Τσίπρα, στη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εξωτερικών: «Κύρωση του Δεύτερου Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».

Θα ξεκινήσω με το ζήτημα του δημοσιεύματος για τα «F-16», επειδή είναι παρών τώρα και ο Υπουργός Εξωτερικών. Αντιλαμβάνεται πιστεύω -και μπορούν να το επιβεβαιώσουν οι έμπειροι διπλωμάτες που έχει το Υπουργείο Εξωτερικών- ότι πρώτον δεν είναι ένα τυχαίο δημοσίευμα και είναι ένα πολύ κακό μήνυμα. Δηλαδή, λίγες ημέρες πριν πάει ο Έλληνας Πρωθυπουργός στην Ουάσιγκτον να βγαίνει ένα δημοσίευμα, ακόμη και για μία ειλημμένη από πριν απόφαση, που θα μπορούσε να βγει μετά την επίσκεψη του κυρίου Μητσοτάκη, έστω για λόγους διπλωματικής αβρότητας, είναι μήνυμα ότι δεν υπολογίζουν την Ελληνική Κυβέρνηση -τόσο απλά- και είναι η μοίρα του υπάκουου αυτή.

Επί δυόμισι χρόνια το Υπουργείο Εξωτερικών, ο Υπουργός Εξωτερικών, ο Πρωθυπουργός, όλη η Κυβέρνηση εν χορώ και πολλά μέσα ενημέρωσης υποστήριζαν ότι η Τουρκία απομονώνεται. Δεν ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία που απέδειξε το αντίθετο. Με τον πόλεμο απλώς φάνηκε ολοκάθαρα αυτό που ήταν πραγματικότητα από καιρό. Αλλά το κακόγουστο αυτό αστείο, ανέκδοτο, δυστυχώς συνεχίζεται.

Σήμερα μόλις ακούσαμε πάλι τον κοινοβουλευτικό σας εκπρόσωπο, τον κ. Θεοχάρη, να λέει επί λέξει ότι η Τουρκία υποβαθμίζεται καθημερινά. Αλήθεια, με τέτοιου είδους αστείες δηλώσεις από τα επίσημα χείλη του κυβερνητικού σας εκπροσώπου, θέλετε να πιστέψουμε ότι έχετε ειλικρινή και σοβαρό σχεδιασμό εξωτερικής πολιτικής; Συμμερίζεται ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας, τη δήλωση αυτή του κ. Θεοχάρη; Και αν τέλος πάντων το πιστεύετε πραγματικά, τουλάχιστον ενημερώστε και την κ. Νούλαντ να μην εκτίθεται, λέγοντας τα ακριβώς αντίθετα και στην Άγκυρα και στην Αθήνα, δημοσίως και ιδιωτικώς.

Όταν, λοιπόν, η Ελληνική Κυβέρνηση αντί πρώτη αυτή να διαπιστώνει και να προειδοποιεί την ελληνική κοινωνία για την ενίσχυση της Τουρκίας, ώστε να δικαιολογήσει επιλογές, ανάγκη αλλαγής πολιτικής κ.λπ., αντί γι’ αυτό, να παραμυθιάζει δυόμιση χρόνια τώρα τον ελληνικό λαό για τη δήθεν απομονωμένη Τουρκία, κάτι πολύ άσχημο συμβαίνει.

Διαφημίσατε τη συνάντηση Ερντογάν - Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη ως βήμα προς την ύφεση. Οι, δε, Ηνωμένες Πολιτείες που ξεκάθαρα, ρητά και σχεδόν κατάμουτρα μας λένε ότι θα ενισχύσουν γεωπολιτικά και στρατιωτικά την Τουρκία, επικαλούνται τη δήθεν επικείμενη ύφεση στα ελληνοτουρκικά, για να αποδεχθεί η Κυβέρνηση Μητσοτάκη την υποβάθμιση της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.

Είχαμε μήπως έμπρακτα βήματα ύφεσης από την πλευρά της Τουρκίας; Το ακριβώς αντίθετο είχαμε. Όχι μόνο είχαμε μπαράζ, αλλά και ρεκόρ -όχι απλά παραβιάσεων- αλλά και υπερπτήσεων πολεμικών αεροσκαφών πάνω από νησιά και μάλιστα πάνω από μεγάλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Και αυτό σε μια περίοδο –προσέξτε- που η Τουρκία αναζητά αποκατάσταση των σχέσεων με μια σειρά χώρες, Ισραήλ και αραβικές χώρες, που τα "είχε σπάσει" από το 2011. Αναζητά αποκατάσταση εκεί, αλλά μεγαλώνει την ένταση στη γειτονιά της, όχι μόνο προς την Ελλάδα, αλλά και στο Αιγαίο και στην Ελλάδα.

Η αναβάθμισή της από τις ΗΠΑ μεταφράζεται –είναι ολοκάθαρο αυτό- από την Άγκυρα ήδη σε επίδειξη δύναμης στη γειτονιά της και στο Αιγαίο. Το έχει υπόψιν του αυτό το Υπουργείο Εξωτερικών; Προφανώς και το έχει υπόψιν του. Γιατί δεν το αναγνωρίζει δημόσια; Γιατί χαλάει το αφήγημα της δήθεν αναβάθμισης της Ελλάδας και της δήθεν απομόνωσης της Τουρκίας. Άρα, κάτι πολύ άσχημο συμβαίνει.

Είπε ο εισηγητής ότι στο προοίμιο της Συμφωνίας γίνεται αναφορά όχι μόνο στην περίπτωση ένοπλης επίθεσης, αλλά και απειλής. Να ενημερώσω, λοιπόν, τον κ. Κουμουτσάκο ότι η απειλή αυτή υπάρχει ήδη και είναι διαρκής. Είναι το γνωστό «casus belli». Σημαίνει κάτι γι’ αυτό το «casus belli» η ελληνοαμερικανική Συμφωνία; Απολύτως τίποτα.

Λένε κυβερνητικά στελέχη και αναπαράγουν μέσα ενημέρωσης για την ενόχληση της Άγκυρας από την ελληνοαμερικανική Συμφωνία. Είναι αληθές, αλλά είναι πολύ χαμηλού επιπέδου επιχείρημα. Και αν συμφωνούσαμε για άλλες έξι βάσεις, θα ενοχλούνταν ακόμα περισσότερο η Άγκυρα. Είναι αυτό επιχείρημα;

Το ερώτημα είναι τί κερδίζει και τί χάνει η Ελλάδα από τη Συμφωνία. Θα κέρδιζε και η Ελλάδα -και όχι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες- αν -ας πούμε- με μεγαλύτερη παράταση –και όχι βέβαια επ’ αόριστον, όπως είναι τώρα- έναντι αυτής, υπήρχε ρητή αναφορά η έμπρακτη αναγνώριση στο δικαίωμα των νησιών του Ελληνικού Αιγαίου στη στρατιωτική τους άμυνα. Θα κέρδιζε η Ελλάδα, αν υπήρχε ρητή αναφορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες στη σύμβαση «UNCLOS 3». Γνωρίζετε φαντάζομαι ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι όπου βρεθούν κι όπου σταθούν σε όλο τον πλανήτη, παρότι δεν έχει επικυρωθεί από το Αμερικανικό Κογκρέσο, αναφέρονται ρητά στην «UNCLOS 3» για όλες τις θάλασσες του κόσμου, για τη νότια θάλασσα της Κίνας, για τη μαύρη θάλασσα, για τον Περσικό, την αραβική θάλασσα, για όλες, εκτός από το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Προφανώς -και το λένε κιόλας- για να μην ενοχληθεί η Τουρκία. Το έχει αυτό υπόψιν του το ΥΠΕΞ; Προφανώς και το έχει. Κάνει κάτι γι’ αυτό;

Πιέζει ώστε έστω και τυπικά να αλλάξει η θέση τον ΗΠΑ; Τέθηκε ως απαίτηση της ελληνικής πλευράς για την ελληνοαμερικανική Συμφωνία; Δεν έχουμε κάτι υπόψιν μας.

Παρακάτω, η επιστολή Μπλίνκεν που αναφέρθηκε και σήμερα. Δεν θα σχολιάσω ότι "είναι ένα απολύτως δεσμευτικό κείμενο" , όπως είπε ο κ. Κουμουτσάκος. Είναι και πρώην διπλωμάτης, δεν κάνει να τα λέει αυτά. Αλλά θα πάω στο επίμαχο εδάφιο που αφορά κυριαρχικά δικαιώματα. Το εδάφιο αυτό, λοιπόν, είναι μία παράγραφος από το σύντομο κείμενο της επιστολής, που πρώτον, δεν αναφέρεται καθόλου στην Ελλάδα. Κάνει γενική αναφορά, γενικώς στα κυριαρχικά δικαιώματα, οποιασδήποτε χώρας σε όλο τον πλανήτη. Δεύτερον, αναφέρεται και εδώ γενικόλογα στο δίκαιο της θάλασσας και όχι στην «UNCLOS 3». Για να το πω πολύ απλά, τη συγκεκριμένη παράγραφο θα την υπέγραφε ευχαρίστως και με τα δύο χέρια η Άγκυρα. Συνεπώς, δεν είναι καλό να παραμυθιάζουμε τον ελληνικό λαό.

Είπε ο κύριος Υπουργός, ο κ. Δένδιας, στο γιατί επιλέχθηκαν τα πέντε χρόνια έναντι του ενός, ότι αυτό είναι το εθνικό συμφέρον, ότι δεν έκαναν κάποια χάρη, ότι ήθελαν οι ίδιοι την πενταετία. Το είπε ρητά. Εμείς θέλουμε την αμερικανική στρατιωτική περιουσία στη χώρα.

Κύριε Υπουργέ, δεν θα σας ρωτήσω το προφανές που ρώτησαν και άλλοι συνάδελφοι, γιατί κανείς Πρωθυπουργός δεν το σκέφτηκε μέχρι τώρα, δεν θα σας ρωτήσω αν είχαν μειωμένη αντίληψη του εθνικού συμφέροντος -και πέρασαν και δεξιοί πρωθυπουργοί- αλλά θα ρωτήσω κάτι άλλο. Ξέρετε, υπάρχει ένα κρατίδιο στον Περσικό Κόλπο -δεν το λέω υποτιμητικά, αλλά είναι ένα πολύ μικρό κράτος- στο οποίο υπάρχει μια μεγάλη αμερικανική βάση. Στην ουσία αυτό το οποίο εισπράττει ως αντάλλαγμα είναι ακριβώς η παρουσία της αμερικανικής βάσης.

Δεν θα τολμήσει κάποιος να επιτεθεί στο κρατίδιο γιατί υπάρχει μια μεγάλη αμερικανική βάση. Αυτή είναι η άποψη σας για τη χώρα; Αυτή την αντίληψη έχετε για την Ελλάδα; Οι προηγούμενοι Πρωθυπουργοί, οι κυβερνήσεις σε όλη τη μεταπολίτευση, ήθελαν τις αμερικανικές βάσεις για να υπάρχει αμερικανική παρουσία και να έχουμε έτσι μεγαλύτερη ασφάλεια; Αφήστε που δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας. Δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας διότι δεν υπάρχει τίποτα απολύτως στην ίδια τη Συμφωνία που να δεσμεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες για το τι θα πράξουν σε περίπτωση ενδεχόμενης έντασης ή και σύγκρουσης με τη γείτονα. Και οι ίδιοι σε διάφορους τόνους άλλωστε δηλώνουν καθαρά ότι θα επιδιώξουν να μην υπάρχει σύγκρουση αλλά εφόσον ξεσπάσει δεν πρόκειται να πάρουν το μέρος κανενός.

Όταν μας λέτε ότι αναβαθμίστηκαν οι σχέσεις μας επί ημερών μας με τις ΗΠΑ σαν αντεπιχείρημα, παραβιάζετε ανοιχτές θύρες. Επιθυμούμε στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ. Επιθυμούμε αναβάθμιση των σχέσεων. Επιθυμούμε και προνομιακή σχέση, αλλά προνομιακή σχέση είναι μία σχέση αμοιβαία επωφελής. Μια Συμφωνία επωφελής μόνο για τη μία πλευρά είναι προνομιακή σχέση για τις ΗΠΑ και όχι για τη χώρα. Με μία κουβέντα, έχετε εκχωρήσει την ελληνική εξωτερική πολιτική στην αμερικανική πολιτική την ίδια στιγμή που η αμερικανική πολιτική επιδιώκει την αναβάθμιση της Τουρκίας μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Επειδή έχω περάσει τον χρόνο μου, θέλω να πω δύο πράγματα. Πρώτον, ότι πολλοί και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μεταφράζουν τη δήλωση απερίφραστης καταδίκης της ρωσικής εισβολής -που είναι σωστή δήλωση- σε δήλωση παραίτησης από την κοινή λογική και σε δήλωση αναχώρησης από βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου.

Στο τέλος θα ξεχάσουμε και την αλφαβήτα. Πάντοτε, όταν γινόντουσαν πόλεμοι και δεν συμμετείχε κάποιο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, σχεδόν σε όλες τις συρράξεις, εφόσον υπήρχε συμφωνία στο Συμβούλιο Ασφαλείας, τι αποφάσεις έπαιρνε το ΣΑ; Μπορεί να καταδίκαζε ή να μην καταδίκαζε, αναλόγως την περίπτωση, τη μια από τις δύο πλευρές ή και τις δύο καμιά φορά. Μπορεί να έπαιρνε αποφάσεις για κυρώσεις εναντίον της μιας πλευράς. Καμιά φορά και βαριές κυρώσεις. Αλλά ποτέ - και αυτό είναι η φιλοσοφία, το γράμμα και το πνεύμα του Διεθνούς Δικαίου - δεν έπαιρνε το μέρος της μιας πλευράς και πολύ περισσότερο να στέλνει οπλισμό. Και αυτό δεν είναι βίτσιο, είναι η φιλοσοφία, το γράμμα και το πνεύμα του διεθνούς δικαίου. Το πνεύμα του διεθνούς δικαίου είναι η κατάπαυση του πυρός, είναι η ειρήνευση, είναι οι διπλωματικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και γι’ αυτό κιόλας έβαζε εμπάργκο στην παροχή οπλισμού σε αντιμαχόμενες χώρες. Εδώ λίγο έχουμε ξεφύγει. Όχι ως χώρα. Δεν είναι αυτό. Απλά εσείς έχετε πάει λίγο παραπάνω στην πρώτη γραμμή των προθύμων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, που είμαστε μέλη και αναγκαστικά ακολουθούμε, πήραν το μέρος μιας πλευράς καθαρά, στέλνουν οπλισμό, δεν παίρνουν καμία πρωτοβουλία ειρήνευσης και συντηρούν μια σύγκρουση.

Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκατε στο θέμα του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας. Το ερώτημα δεν είναι αν η Ελλάδα ανήκει στο Δύση. Μια χώρα σαν την Ελλάδα είναι μεσογειακή χώρα της Δύσης. Αλλά το ερώτημα είναι ποια Δύση θέλουμε, ποια Ευρώπη θέλουμε και ποια η θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτή

Τελειώνω με ένα προσωπικό σχόλιο για τον κ. Κουμουτσάκο.

Κύριε Κουμουτσάκο, δεν αναφέρομαι σε εσάς ως εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας.

Είπατε επί λέξει πως ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι "η ασφάλεια της χώρας δεν είναι αυτοσκοπός". Σας καλώ να το ανακαλέσετε. Όχι μόνο δεν έχει ειπωθεί, έχουμε πει πολλαπλές φορές το ακριβώς αντίθετο.

Αν έχετε άγνοια και δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε το μέσον και τον σκοπό ή σας φαίνονται ανώτερα μαθηματικά ότι δεν ταυτίζονται Άμυνα και Ασφάλεια, αυτό είναι δικό σας πρόβλημα. Δεν έχετε το δικαίωμα όμως να βάζετε λέξεις στο στόμα των πολιτικών σας αντιπάλων. Σας καλώ να ανακαλέσετε αλλιώς είναι ένα συνειδητό ψέμα.

Ευχαριστώ.

.