Η άνοδος της ακροδεξιάς των Σαλβίνι και Ορμπάν γεννά προβληματισμό σε όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις, ακόμα και στην πιο μετριοπαθή πτέρυγα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος

Συνέντευξη του Δημήτρη Παπαδημούλη στην «Αυγή της Κυριακής»

Συνέντευξη παραχώρησε ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, στην «Αυγή της Κυριακής» για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για την άνοδο της ακροδεξιάς και τη συμμαχία Σαλβίνι-Ορμπάν που διαμορφώνεται ενόψει ευρωεκλογών, ο Δημήτρης Παπαδημούλης τόνισε ότι «γεννά προβληματισμό σε όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις, ακόμα και στην πιο μετριοπαθή πτέρυγα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος» και πως «η άνοδος αυτή είναι καρπός πολύ συγκεκριμένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επιβλήθηκαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες».

Ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μίλησε επίσης για την «Ορμπανοποίηση» των συντηρητικών δυνάμεων, σημειώνοντας ότι «η λαϊκίστικη, ακραία νεοφιλελεύθερη και ακροδεξιά πτέρυγα που εκφράζεται από τον Σαλβίνι και τη Λεπέν, συντονίζεται με τους Ορμπάν και Κουρτς εντός του ΕΛΚ, που διεκδικούν πλέον ηγεμονικό ρόλο εντός της ευρύτερης πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αλλά και ευρύτερα της ευρωπαϊκής Δεξιάς», ενώ για το προσφυγικό τόνισε πως «σε πολιτικό επίπεδο, με κύρια ευθύνη του Συμβουλίου και με την ανοχή της Κομισιόν, πολλά κράτη-μέλη δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης και δεν έδειξαν την απαιτούμενη αλληλεγγύη, κυρίως απέναντι στην Ελλάδα και την Ιταλία».

Για την κατάσταση στη Γερμανία, τις εσωτερικές συγκρούσεις στην κυβέρνηση Μέρκελ, με αφορμή το προσφυγικό και το πογκρόμ κατά μεταναστών στο Κέμνιτς, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι «η όποια κυβερνητική κρίση υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει στη Γερμανία, αναφορικά με το προσφυγικό, θα είναι τεχνητή και επίπλαστη, καθώς αυτή τη στιγμή δεν έχουμε σοβαρές προσφυγικές ροές ούτε στη Γερμανία, ούτε στην ΕΕ» και πως αυτό που συμβαίνει είναι μια « όξυνση της ακροδεξιάς ρητορικής σε πολλά κράτη-μέλη με επίκεντρο τα όσα συμβαίνουν στην Ιταλία και τις ξενοφοβικές δηλώσεις Σαλβίνι».

Τέλος, για το γεγονός ότι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ο Δημήτρης Παπαδημούλης τόνισε ότι «η πρόκληση για τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις δεν είναι μόνο η ανάσχεση της ακροδεξιάς και η απόκρουση της εθνικιστικής αναδίπλωσης, αλλά και η ανάδειξη μια νέας πολιτικής πρότασης για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης», ζητήματα στα οποία, όπως σημείωσε, «ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλλει ενεργά και πρωταγωνιστικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Ακολουθεί η συνέντευξη:

Στη συνάντηση Σαλβίνι-Ορμπάν εδραιώθηκε μια ακροδεξιά συμμαχία με ορόσημο τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Φαίνεται πως η ομάδα του Βίσεγκραντ ήταν μόνο η αρχή. Ο αρχηγός της Λέγκας και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας φιλοδοξούν μόνο να μετακινήσουν πιο δεξιά το ΕΛΚ ή το θέτουν ουσιαστικά σε ομηρία;

Η άνοδος της ακροδεξιάς στην ΕΕ είναι μια εξέλιξη πολύ ανησυχητική. Γεννά προβληματισμό σε όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις, ακόμα και στην πιο μετριοπαθή πτέρυγα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Η άνοδος αυτή είναι καρπός πολύ συγκεκριμένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επιβλήθηκαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Αυτές οι επιλογές οδήγησαν σταδιακά στην αποδυνάμωση της πολιτικής συνοχής, στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, στη συνεχή άνοδο των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, της ανεργίας και της φτώχειας, αλλά και της εθνικιστικής αναδίπλωσης.

Οι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται ενώπιον του κινδύνου «Ορμπανοποίησης». Θερίζουν τώρα ό,τι έσπειραν τα προηγούμενα χρόνια. Έχοντας τροφοδοτήσει έναν διαρκώς διογκούμενο, αλλά άγονο και ακραία δεξιόστροφο ευρωσκεπτικισμό, έχοντας ευνοήσει, με μονομερή λιτότητα, συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Βρίσκονται πλέον εγκλωβισμένες. Η λαϊκίστικη, ακραία νεοφιλελεύθερη και ακροδεξιά πτέρυγα, που εκφράζεται από τον Σαλβίνι και τη Λεπέν, συντονίζεται με τους Ορμπάν και Κουρτς εντός του ΕΛΚ, που διεκδικούν πλέον ηγεμονικό ρόλο εντός της ευρύτερης πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αλλά και ευρύτερα της ευρωπαϊκής Δεξιάς.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 510 εκατομμυρίων κατοίκων υψώνει τείχη για πρόσφυγες και μετανάστες. Πόσο αλλοιώνει αυτό την ίδια την ταυτότητα της ΕΕ;

Η αδυναμία της ΕΕ να δώσει ευρωπαϊκή απάντηση στο προσφυγικό και να χαράξει μια συνεκτική πολιτική για τη νόμιμη μετανάστευση εντείνει την ευρωπαϊκή κρίση. Αμαυρώνει τις ίδιες τις διακηρύξεις της ΕΕ και τροφοδοτεί τη φοβική δημαγωγία της άκρας δεξιάς. Αντιθέτως, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα όφειλε να είναι πιο ανοιχτή στους πρόσφυγες, να τους εντάξει, με σαφείς κανόνες, δικαιώματα και υποχρεώσεις στον κοινωνικό της ιστό. Όπως προσπάθησε και προσπαθεί η ελληνική κοινωνία για παράδειγμα, που από την πρώτη στιγμή -και παρ’ όλες τις αδυναμίες και τις καθυστερήσεις- έδειξε την αλληλεγγύη και τη στήριξή της στους πρόσφυγες, ακόμα και την περίοδο 2015-2016, όπου το προσφυγικό ρεύμα προς τη χώρα μας βρισκόταν στην κορύφωσή του.

Δυστυχώς σε πολιτικό επίπεδο, με κύρια ευθύνη του Συμβουλίου, πολλά κράτη-μέλη δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Παρά τη συνεχή πίεση του Ευρωκοινοβουλίου, και με την ανοχή της Κομισιόν, δεν έδειξαν την απαιτούμενη αλληλεγγύη, κυρίως απέναντι στην Ελλάδα και την Ιταλία. Αυτή την περίοδο γίνεται μια προσπάθεια να διαμορφωθεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος, το οποίο συναντά και πάλι μεγάλες αντιστάσεις από πολλές πλευρές, και όχι μόνο από τις χώρες του Βίσεγκραντ.

Το προσφυγικό ζήτημα ανέδειξε τις δυσκολίες συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών και την έλλειψη αποφασιστικότητας από πλευράς της Κομισιόν για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Αλλά κυρίως ανέδειξε ένα σημαντικό έλλειμμα προοδευτικής και διορατικής ηγεσίας στους κόλπους της ΕΕ.

Στη Γερμανία, στελέχη της ακροδεξιάς AfD έπαιξαν ενεργό ρόλο στην υποκίνηση φυλετικού μίσους που εξελίχθηκε στο πογκρόμ κατά μεταναστών στο Κέμνιτς. Η καγκελάριος Μέρκελ πιέζεται από το αδελφό δεξιό κόμμα της Βαυαρίας, όπου θα γίνουν τοπικές εκλογές τον Οκτώβριο, για περαιτέρω σκλήρυνση της πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Θα αντέξει η κυβέρνηση συνασπισμού του Βερολίνου;

Η όποια κυβερνητική κρίση υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει στη Γερμανία αναφορικά με το προσφυγικό θα είναι τεχνητή και επίπλαστη. Γιατί αυτή τη στιγμή δεν έχουμε σοβαρές προσφυγικές ροές ούτε στη Γερμανία, ούτε στην ΕΕ. Αντίθετα αυτό που έχουμε, είναι μια όξυνση της ακροδεξιάς ρητορικής σε πολλά κράτη-μέλη με επίκεντρο τα όσα συμβαίνουν στην Ιταλία, τις ξενοφοβικές δηλώσεις Σαλβίνι, την κόντρα που κυοφορείται μεταξύ ιταλικής κυβέρνησης και Κομισιόν.

Το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα τηρεί προς το παρόν επιφυλακτική στάση, ενώ η γερμανική Αριστερά και οι Πράσινοι ασκούν θετική αντίρροπη πίεση. Το ζήτημα δεν είναι μόνο εάν αντέξει και πώς θα προχωρήσει η γερμανική κυβέρνηση. Αλλά το προσφυγικό να αποτελέσει την πρόκληση για ευρύτατες συγκλίσεις, ικανές να δώσουν λύσεις, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και εθνικό επίπεδο. Όσο αυτό καθυστερεί, η Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύει από μια τεράστια οπισθοδρόμηση που την απειλεί με αποσύνθεση.

Τα συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ της ακροδεξιάς και της δεξιάς είναι φανερά στην Ελλάδα, την ώρα που ο ρατσισμός και η ξενοφοβία κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Τι σηματοδοτούν αυτές οι εξελίξεις για την Ευρωπαϊκή και την ελληνική Αριστερά;

Σε αυτή την κρίσιμη ιστορικά στιγμή για την Ευρώπη, η πρόκληση για τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις είναι μεγάλη και σαφής. Όχι μόνο για την ανάσχεση της ακροδεξιάς και την απόκρουση της εθνικιστικής αναδίπλωσης, αλλά και για την ανάδειξη μια νέας πολιτικής πρότασης για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, με ενίσχυση των πολιτικών ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και διαφάνειας, και ενός ευρύτατου πολιτικού μετώπου για την προώθησή της. Μιας πρότασης προοδευτικής και ρεαλιστικής, που να ανταποκρίνεται στα όνειρα και στις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών και να δίνει λύση σε πολύ συγκεκριμένα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, χωρίς βερμπαλισμούς και μαξιμαλιστικούς στόχους.

Οι υπάρχουσες ζυμώσεις, τόσο εντός της ευρωπαϊκής Αριστεράς, όσο και ευρύτερα των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη, ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου, πρέπει να επιταχυνθούν. Επείγει να διαμορφωθεί ένα ισχυρό προοδευτικό, δημοκρατικό μέτωπο απέναντι στην ακροδεξιά υστερία, στον κοινωνικό διχασμό και στη διαλυτική οπισθοδρόμηση, που προωθούν η ανερχόμενη ακροδεξιά και η βαθμιαία «Ορμπανοποίηση» του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλει ενεργά και πρωταγωνιστικά σε αυτή την ιστορική πρόκληση.