ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

16/06/2018

Ν. Κοτζιάς: Η συμφωνία είναι πατριωτική

Ν. Κοτζιάς: Η συμφωνία είναι πατριωτική



.

«Για εμάς και την κυβέρνηση μας πρώτιστο πατριωτικό καθήκον είναι να αναπτύξουμε το ρόλο της Ελλάδος στην περιοχή μας, να βγούμε από την κρίση και να πάμε στην ανάπτυξη με ολόκληρη την περιοχή» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς στο πλαίσιο της παρέμβασης του στη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης που κατέθεσε η ΝΔ.

Υπογράμμισε ότι τη λύση του Σκοπιανού δεν τη θέλει κανείς άλλος περισσότερο από εμάς, «διότι είναι οι Αλβανοί και οι Σλαβομακεδόνες που έχουν μεγάλη ανησυχία για την εντεινόμενη παρουσία θρησκευτικού φονταμενταλισμού που επιδιώκει να μετασχηματίσει τον αλβανικό εθνικισμό σε ισλαμισμό» και «κάποιοι θέλουν να μην το πάρουμε υπόψη μας».

Ο Ν. Κοτζιάς χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «πατριωτική» διότι, όπως είπε, «μας επιτρέπει να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις της χώρας εκεί που υπάρχει το ουσιαστικό πρόβλημα» και επισήμανε ότι πρέπει να τεθεί υπό συζήτηση «από ποιους πραγματικά κινδυνεύει η χώρα, από χώρες που δεν έχουν ποτέ πολεμική αεροπορία ή από αυτούς που είναι έτοιμοι να αγοράσουν 35 αεροπλάνα».

Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε σε όλα τα θέματα της συμφωνίας αποκρούοντας τις κατηγορίες και τα επιχειρήματα των επικριτών της, τόσο αναφορικά με το όνομα όσο και ως προς το erga omnes, τη διαφορά ιθαγένειας και εθνότητας, το ζήτημα της μακεδονικής γλώσσας και τα σχολικά βιβλία. Αποσαφήνισε δε ότι «η ένταξη στο ΝΑΤΟ για την πΓΔΜ προϋποθέτει πλήρη εφαρμογή των όρων της συμφωνίας, δημοψήφισμα και συνταγματικές αλλαγές».

«Εδώ έχουμε δύο στρατόπεδα» είπε χαρακτηριστικά, «αυτούς που θέλουν λύση και αυτούς που είναι οπαδοί της αδράνειας και της εκκρεμότητας». Ενώ στις διαμαρτυρίες μελών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είπε ότι «κάποιοι δεν αντέχουν την αλήθεια».

Αναφερόμενος στα διαπραγματευτικά πεπραγμένα της ΝΔ, ο υπουργός Εξωτερικών με την άδεια του Ανωτάτου Υπηρεσιακού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ κατέθεσε στη Βουλή απόρρητα έγγραφα που αφορούσαν τις διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε η ΝΔ για το Σκοπιανό.

Σε όσους κατηγόρησαν την κυβέρνηση ότι «φέρνει τετελεσμένα» στο ονοματολογικό της πΓΔΜ, ο υπουργός Εξωτερικών Κοτζιάς απάντησε πως αυτοί δεν λένε «ότι σε αυτά τα 27 χρόνια, ή πιο σωστά στα 70 τελευταία χρόνια, πόσα τετελεσμένα φτιάχτηκαν γύρω από αυτό το θέμα». Έθεσε μάλιστα ερωτήματα, όπως: «τετελεσμένα δεν θα έχουν από αυτή τη συμφωνία οι γείτονες μας; Δηλαδή είναι μικρό πράγμα να αλλάζει αυτή η χώρα το όνομά της; Είναι μικρό πράγμα να αλλάζει το Σύνταγμα της;» Και πρόσθεσε: «Θα κάνουν τις δύο μέγιστες πράξεις για την ταυτότητά τους και μετά εμείς θα επικυρώσουμε».

 

Ο Ν. Κοτζιάς, αναφερόμενος στο θέμα του συμβιβασμού στη διαπραγμάτευση, είπε ότι δεν γίνεται μία διεθνής συμφωνία χωρίς συμβιβασμούς, εκτός κι αν έχεις κερδίσει πόλεμο. Ρώτησε μάλιστα τη Νέα Δημοκρατία εάν έχει κάνει ποτέ σοβαρές διαπραγματεύσεις, εξηγώντας ότι «η μόνη σοβαρή διαπραγμάτευση που μπορείς να κάνεις είναι η διαπραγμάτευση πακέτο»: «Θα δώσεις αυτό για το οποίο καίγεται ο άλλος περισσότερο από σένα και θα σου δώσει αυτό για το οποίο καίγεσαι περισσότερο εσύ». Υπενθύμισε δε ότι η παρούσα διαπραγμάτευση στηρίζεται «σε αυτό που βρήκαμε μπροστά μας» και απευθυνόμενος στη ΝΔ είπε: «μην μας κατηγορείται για τα δικά σας τετελεσμένα».

Ιδιαίτερη μνεία έκανε επίσης στη συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, όταν το Μακεδονικό χωρίστηκε σε 4 περιοχές, εφιστώντας την προσοχή στον αναθεωρητισμό. «Όποιος θέλει και νομίζει ότι αυτή η διεθνής συνθήκη δεν είναι ορθή να το πει στα ίσια: θέλουμε ανατροπή του διεθνούς δικαίου», «διότι όλα τα άλλα είναι προπαγάνδα χωρίς αρχή και τέλος» σημείωσε μεταξύ άλλων.

Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε στη συνέχεια το φαινόμενο του παραλληλισμού των ίδιων επιχειρημάτων μεταξύ της σκοπιανής και της ελληνικής αντιπολίτευσης. Κατηγόρησε δε την αντιπολίτευση ως «μία συμμαχία της άρνησης». Είναι, είπε, «η ίδια παράταξη που θεωρούσε την Ελλάδα ψωροκώστενα και φοβάται να κάνει μία διεθνή συμφωνία γιατί τάχα κινδυνεύουμε να τα χάσουμε όλα. Όχι, η διεθνής συμφωνία είναι πρόοδος. Είναι πολύ καλύτερα από την κατάσταση που βρήκαμε. Η ΝΔ στο διάστημα που γινόντουσαν οι διαπραγματεύσεις για το σκοπιανό κυβέρνησε 10 χρόνια, με επτά υπουργούς, και ακόμα και σήμερα δεν μας λένε τη θέση τους». «Ποια είναι η θέση σας;» ρώτησε την αξιωματική αντιπολίτευση ο Ν. Κοτζιάς και πρόσθεσε: «Ντρέπεστε γι` αυτά που κάνατε και δεν τα λέτε; Γιατί δεν μας δώσατε τον κατάλογο των ονομάτων που υποστηρίζατε; Μήπως μερικοί απο εσάς δεν ξέρουνε, μιλάνε για μυστική διπλωματία και αγνοούνε τη διπλωματία του κόμματος τους ή απλώς είναι τα κολπάκια, όπως είπε κάποιος;»

Ο Ν. Κοτζιάς αναφέρθηκε στη συνέχεια στις «στιγμές καλής διπλωματίας, όπως έκανε ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι», αλλά και στις «στιγμές κακής διπλωματίας, όπως τα επτά χρόνια που η Ελλάδα διαπραγματευόταν το όνομα "Μακεδονία-Σκόπια" ως διεθνές όνομα και ως εσωτερικό όνομα της χώρας αυτής το σκέτο "Μακεδονία"» . «Και είναι η συνέχεια της διαπραγμάτευσης που έγινε στα 18 - 20 χρόνια διαπραγματεύσεων όπου δεν υπήρχε erga omnes» τόνισε επισημαίνοντας ότι πουθενά η ΝΔ δεν επέβαλε στη διαπραγμάτευση «το erga omnes να είναι και για εσωτερική χρήση».

«Και το χειρότερο», πρόσθεσε, «είναι ότι όταν σε αυτά τα εφτά χρόνια δεχόντουσαν το εσωτερικό όνομα "Μακεδονία", τι παράγωγο δεχόντουσαν αυτοί που ζητάνε τα παράγωγα, και οι επιθετικοί προσδιορισμοί να μοιάζουν με την ονομασία του κράτους;». Και πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Αφού δεχόσασταν να λέγεται Δημοκρατία της Μακεδονίας αυτό το κράτος, πώς θα λεγόντουσαν οι κάτοικοι τους;»

Ο υπουργός Εξωτερικών έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα ονόματα που είχε προτείνει ο κ. Νίμιτς, τονίζοντας ότι το όνομα «Βόρεια Μακεδονία», το οποίο κατηγόρησε η ΝΔ ως όνομα με τον μεγαλύτερο αλυτρωτισμό, ήταν «οι καλύτερες στιγμές της ΝΔ στη διαπραγμάτευση, όταν δεν έβαζε σκέτο "Μακεδονία"». «Είναι αυτό το οποίο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έλεγε ότι η ονομασία Βορείου Μακεδονίας θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα που αναζητούμε. Είναι αυτό που ο κ. Νίμιτς όταν βολιδοσκόπησε την κυβέρνηση της ΝΔ αν δέχεται το "Βόρεια ή Άνω Μακεδονία" η ελληνική κυβέρνηση απάντησε ότι το Βόρεια είναι πιο σωστό γιατί δεν δημιουργεί σύγχυση με παλαιότερα ιστορικά δεδομένα» τόνισε παραθέτοντας τηλεγράφημα από το Παρίσι, με ημερομηνία 8.7.2009, με τη σχετική απάντηση της τότε υπουργού Εξωτερικών- ερωτηθείσα από τον κ. Νίμιτς αν αξίζει να συνεχίσει τις προσπάθειές του για το όνομα «Δημοκρατία της Βορείου Μακεδονία»- ότι «ασφαλώς και αξίζει».

Επ’ αυτού ο Ν. Κοτζιάς ρώτησε δηκτικά τη ΝΔ «πώς είναι δυνατόν το όνομα που επιλέξατε όταν το κερδίζει αυτή η κυβέρνηση να σας δημιουργεί τα προβλήματα που έχετε αποκτήσει;». Και τόνισε ότι «είναι ισοπεδωτική η αλήθεια». Επίσης, σημείωσε ότι υπάρχει τεκμήριο- τηλεγραφήματα και υπογραφές ότι συμφώνησε η ΝΔ στο όνομα «Μακεδονία- Σκόπια» και μπορεί να διαπραγματευτεί, ενώ αποκάλυψε ότι όταν ρωτήθηκε στο τέλος της διαπραγμάτευσης από τον κ. Νίμιτς αν η ελληνική κυβέρνηση παρέμενε στην ίδια πρόταση, η απάντησή της ήταν ότι για «τα τρία χρόνια ήταν καλά αλλά τώρα έχουμε εκλογές και δεν μπορούμε να πάμε με τέτοια πρόταση».

Σχετικά με την εθνότητα ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι στην παρούσα συμφωνία «δεν δόθηκε εθνότητα», τονίζοντας ότι αναφέρεται σε ιθαγένεια, τη διαφορά της οποίας θα έπρεπε να καταλαβαίνουν τα μέλη της Βουλής. Αναφέρθηκε μάλιστα στα διαβατήρια που επιτράπηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια να κάνουν χρήση οι Σκοπιανοί όταν έρχονταν στην Ελλάδα και έφεραν την σφραγίδα «Μακεδονία».

Αναφορικά με τα χρονοδιαγράμματα, ο Ν. Κοτζιάς είπε ότι συμφωνήθηκε στο άρθρο 8, ότι τα καινούρια έγγραφα ταυτότητας θα εκδίδονται απευθείας με το νέο όνομα, ενώ τα παλιά (όπως για τους μετανάστες της πΓΔΜ) σε μία διαδικασία 5 ετών.

Για τη γλώσσα ο κ. Κοτζιάς έκανε ιστορική αναφορά από την εποχή του Αβέρωφ μέχρι τον κ. Μπαμπινιώτη, επισημαίνοντας ότι «από το 1977 αναρτήθηκε στον επίσημο πίνακα γλωσσών του ΟΗΕ» ως Μακεδονική.

Από το `93-94 έγινε αποδεκτή από τη ΝΔ η σύνθετη ονομασία μόνο στο εξωτερικό και άλλη στο εσωτερικό, είπε ο κ. Κοτζιάς. Σε ό,τι αφορά το erga omnes, σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα που κατέθεσε, ήταν για πάσα διεθνή χρήση, όχι για πάσα χρήση, όπως είπε απαντώντας στις επικρίσεις για τα χρονοδιαγράμματα περί της πρακτικής υλοποίησής του στο εσωτερικό.

Απαντώντας επίσης στις διαμαρτυρίες της αίθουσας, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι στη ΝΔ «έχουν μπερδέψει το όνομα με τον επιθετικό προσδιορισμό», αποσαφηνίζοντας ότι το erga omnes δεν αφορά τους επιθετικούς προσδιορισμούς, αλλά το όνομα που είναι πέρα για πέρα για όλες τις χρήσεις.

Σχετικά με τα σχολικά βιβλία και την κατηγορία ότι δεχόμαστε να τα εξετάσουν και οι Σκοπιανοί τα δικά μας, όπως εμείς τα δικά τους ο υπουργός Εξωτερικών ρώτησε: «Υπάρχει κανείς που φοβάται ότι στα βιβλία τα δικά μας θα βρούνε παραβιάσεις του διεθνούς νόμου;» Έφερε δε παραδείγματα διεθνούς πρακτικής, όπως μεταξύ Γερμανίας και Πολωνίας, για τη σύσταση επιτροπών για την εξέταση των βιβλίων ιστορίας τους.

Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε επίσης στο brand name των επιχειρήσεων και στη σχετική μελέτη που εκπόνησε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών για τις 3.400 εταιρείες και αποφασίστηκε από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΗΕ, ότι η καλύτερη λύση είναι η σύσταση διεθνούς επιτροπής για μία 3ετία, υπό τον ΟΗΕ και την ΕΕ που με βάση τα κριτήρια της συμφωνίας θα ελέγξει τα εμπορικά δικαιώματα. «Ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να το ρυθμίσουμε», είπε.

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών αποκάλυψε ότι «υπάρχει μία διαπραγμάτευση χωρίς να τη γνωρίζει κανείς, ούτε το υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο καλείτο να πάει ο διαπραγματευτής και να πει ότι η Ελλάδα συμφωνεί με το τάδε όνομα, αλλά επειδή δεν το αντέχει δημόσια, να περάσει ως απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα επικαλεστεί μετά η ελληνική κυβέρνηση για να το εφαρμόσει» και υποσχέθηκε, απαντώντας σε διαμαρτυρίες βουλευτών της αντιπολίτευσης, ότι «θα τα πούμε πιο αναλυτικά όταν η συμφωνία θα έρθει στη Βουλή».

«Μη φωνάζετε» κατέληξε ο Ν. Κοτζιάς: «Ήμασταν η πιο δημοκρατική κυβέρνηση, κάναμε τέσσερις συνεδριάσεις των υπουργικών συμβουλίων, ενημερώσαμε τους αρχηγούς, κάναμε ενημερώσεις στην Ειδική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων».

«Έχουμε μια συμφωνία που κάνει τον εξής διαχωρισμό στα Βαλκάνια: Από τη μία μεριά οι δυνάμεις στα Σκόπια και στην Ελλάδα που θέλουν λύσεις με μεγάλο κόπο και προσπάθεια και από την άλλη οι δυνάμεις της αδράνειας, των εκκρεμοτήτων και του παιχνιδιού, του εθνικισμού, και όχι του πατριωτισμού, που δεν θέλουν λύσεις, θέλουν διαιώνισή τους και δεν τους νοιάζουν οι συνέπειές τους».

Ολόκληρη η ομιλία από τα πρακτικά της βουλής

Θέλω να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό της χώρας για τις πολλές και δημιουργικές συζητήσεις που είχαμε πάνω στο Σκοπιανό, να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου στο Υπουργικό Συμβούλιο και ιδιαίτερα για τις τέσσερις συνεδριάσεις που κάναμε πάνω στο ζήτημα. Πάνω από όλα, όμως, θέλω να ευχαριστήσω την Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, που με μεγάλη σταθερότητα στήριξε, συνέβαλε και δούλεψε για αυτή τη συμφωνία, που είναι η πρώτη συμφωνία τέτοιου είδους που γίνεται όχι με εξωτερικούς συνεργάτες, που δεν γίνεται με «Γρυλλάκηδες» και πράκτορες της ΕΥΠ, αλλά με την Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών.
Το πρώτο ερώτημα που έχουμε να απαντήσουμε είναι το εξής: Τι κρίνεται σήμερα; Το 1990-1992 όλοι οι πολιτικοί έλεγαν ότι άλλαζαν οι διεθνείς συνθήκες και δεν τις πήραμε χαμπάρι. Τώρα πάλι αλλάζουν και κάποιοι θέλουν να κάνουν σαν να μην άλλαξαν.
Για εμάς, για την Κυβέρνησή μας, πρώτιστο πατριωτικό καθήκον είναι να δούμε και να αναπτύξουμε τον ρόλο της Ελλάδος στην περιοχή μας, να βγούμε από την κρίση και να πάμε στην ανάπτυξη με ολόκληρη την περιοχή.
Τη λύση του προβλήματος του Σκοπιανού δεν τη θέλει πιο πολύ από εμάς ουδείς άλλος, δεν τη θέλει πιο πολύ από τους λαούς της Βαλκανικής ουδείς άλλος, δεν τη θέλει από τους Σλαβομακεδόνες και τους Αλβανούς της φίλης γείτονος χώρας κανείς άλλος περισσότερο. Διότι οι Αλβανοί και οι Σλαβομακεδόνες που έχουν μεγάλη ανησυχία για την εντεινόμενη παρουσία θρησκευτικού φονταμενταλισμού, που επιδιώκει να μετασχηματίσει τον αλβανικό εθνικισμό σε ισλαμισμό και που φαίνεται ότι κάποιοι θέλουν να μην το λάβουμε υπόψιν μας.
Αυτή η συμφωνία είναι πατριωτική διότι μας επιτρέπει να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις της χώρας εκεί που υπάρχει το ουσιαστικό πρόβλημα. Κάποια μέρα πρέπει να κουβεντιάσουμε από ποιους πραγματικά κινδυνεύει η χώρα. Από χώρες που δεν έχουν ούτε Πολεμική Αεροπορία ή απ’ αυτούς που είναι έτοιμοι να αγοράσουν F-35; Να πάψουμε να είμαστε φυλακισμένοι της ιστορίας. Η ιστορία είναι σχολείο από το οποίο πρέπει να μάθουμε και να στραφούμε στο μέλλον.
Θέλω να πω το εξής: Ο πατριωτισμός –και αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό του- καμαρώνει, αγαπάει τα πάτρια εδάφη, τον πάτριο πολιτισμό, τις πάτριες ιστορικές παραδόσεις. Το αντίθετο συμβαίνει με τον εθνικό σοβινισμό. Αυτός θεωρεί τον εαυτό του υπέρτερο όλων των άλλων. Δεν σέβεται τον πολιτισμό, την ιστορία και τις αντιλήψεις των άλλων λαών. Θεωρεί ότι λόγω του αίματός του ή για κάποιον άλλον λόγο είναι υπέρτερος.
Θα κάνω ένα σχόλιο για όσα άκουσα χθες. Πολλοί μας λένε «φέρνετε τετελεσμένα», αλλά δεν μας λένε κάτι άλλο: Σ’ αυτά τα εικοσιεπτά χρόνια -ή πιο σωστά στα εβδομήντα τελευταία χρόνια- πόσα τετελεσμένα φτιάχτηκαν γύρω απ’ αυτό το θέμα;
Επίσης, δεν μας λένε: Τετελεσμένα δεν θα έχουν απ’ αυτήν τη συμφωνία οι γείτονές μας; Δηλαδή, είναι μικρό πράγμα να αλλάζει η χώρα αυτή το όνομά της; Είναι μικρό πράγμα να αλλάζει το Σύνταγμά της και μετά εμείς να πούμε αν θα επικυρώσουμε; Θα κάνουν τις δύο μέγιστες πράξεις για την ταυτότητά τους και μετά εμείς θα επικυρώσουμε. «Αν επικυρώσουμε μετά» -λέει η Αντιπολίτευση- «έχετε δημιουργήσει τετελεσμένα».
Θα είμαι σαφής. Ναι, κάνουμε συμβιβασμό. Έχει κανείς την εντύπωση ότι μια διεθνής συμφωνία γίνεται χωρίς συμβιβασμούς; Ξέρετε πότε γίνεται «διεθνής συμφωνία» χωρίς συμβιβασμούς; Αν έχεις κερδίσει πόλεμο.
Να μας πει η Νέα Δημοκρατία, επιτέλους: Κερδίσατε πόλεμο, κύριοι, και δεν θέλετε τίποτα, κανέναν συμβιβασμό, η άλλη πλευρά να μην πάρει τίποτα και απλώς να ψηφίζει; Γιατί να ψηφίζει; Διότι έτσι θέλει ο κ. Ιβανόφ μετά του κ. Μητσοτάκη.
Ερωτώ: Έχετε κάνει ποτέ σοβαρές διαπραγματεύσεις ή ισχύει αυτό που είπε ο Αντιπρόεδρός σας, ότι «κάναμε πλακίτσες στους ξένους»; Σοβαρή διαπραγμάτευση δεν μπορείς να κάνεις σημείο προς σημείο. Γιατί δεν μπορείς να την κάνεις σημείο προς σημείο; Διότι σε όλα έχεις άλλη γνώμη. Η μόνη σοβαρή διαπραγμάτευση που θα κάνεις είναι η διαπραγμάτευση-«πακέτο», όπου θα δώσεις αυτό για το οποίο καίγεται ο άλλος περισσότερο από εσένα και θα σου δώσει αυτό για το οποίο καίγεσαι περισσότερο εσύ.
Όταν κάνεις αυτήν τη διαπραγμάτευση με τα Σκόπια, να θυμάσαι πάντα το εξής, ότι στηρίζεται η διαπραγμάτευση σ’ αυτό που βρήκαμε μπροστά μας. Μη μας κατηγορείτε για τα δικά σας τετελεσμένα. Βρήκαμε μπροστά μας και παλαιότερα κείμενα.
Το Μακεδονικό χωρίστηκε σε τέσσερις περιοχές με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913. Όπως σας ακούω, ακολουθείτε τη γραμμή του διεθνούς αναθεωρητισμού. Θεωρείτε ότι δεν ισχύουν οι διεθνείς συνθήκες, ότι δεν πρέπει να τις λάβουμε υπόψη μας και θα πάμε και θα πούμε στον κ. Μπορίσοφ που είναι από τη Μακεδονία του Πιρίν: «Εσύ απαγορεύεται να λέγεσαι Μακεδόνας. Εμείς τη Συνθήκη του 1913 δεν την αναγνωρίζουμε». Και μετά ο κ. Ερντογάν δεν θα αναγνωρίσει τη Συνθήκη της Λωζάνης και πάμε λέγοντας.
Ξέρετε πού στηρίζεται αυτό το κράτος και η εξωτερική του πολιτική; Στο διεθνές δίκαιο. Όποιος νομίζει ότι αυτή η διεθνής συνθήκη δεν είναι ορθή, να το πει στα ίσια: «Θέλουμε ανατροπή του διεθνούς δικαίου, θέλουμε να γίνουν πράξεις ώστε να τα πάρουμε όλα από τους άλλους», γιατί όλα τα άλλα είναι προπαγάνδα χωρίς αρχή και τέλος.
Να σας πω εγώ τι πιστεύω από την αρχή; Όλοι σας θέλετε να λύσει το ζήτημα η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Όλοι σας. Απλώς η διαφορά με εμάς ξέρετε ποια είναι; Το κρύβετε και θέλετε «να μας τα χώνετε». Αυτό είναι το ζήτημα και θα σας αποδείξω γιατί το θέλετε αυτό.
Πάμε παρακάτω. Στις συμφωνίες υπάρχει μια πλευρά; Υπάρχουν δύο πλευρές. Ακούω εδώ και μέρες το εξής εκπληκτικό. Παρακολουθώ πολύ καλά τα Σκόπια. Ακούω τον κ. Ιβάνοφ, το VMRO και το παράρτημα του VMRO στην Αθήνα που είναι η Νέα Δημοκρατία. Στην πολιτική αυτή, είναι παράρτημα. Λέει, λοιπόν: «Αυτούς έχετε να τους δώσετε τα πάντα. Τους παραδίδουμε τα πάντα, τις εθνικές μας ταυτότητες, τα εθνικά μας δικαιώματα, τις εθνικές μας ανησυχίες». Ωραία, τα παραδώσαμε. Πάμε στα Σκόπια. Τι λέει ο Ιβάνοφ και οι άλλοι; «Θέλετε να τα παραδώσετε όλα στους Έλληνες». Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό το φαινόμενο, και εμείς να τους παραδίδουμε όλα και εκείνοι να μας τα παραδίδουν όλα;
Αλέξη Τσίπρα, μήπως πρέπει να αποκαλύψουμε ότι έχουμε δύο Συνθήκες, μία από εδώ για να παραδίδουμε σε αυτούς και μία από εκεί για να μας παραδίδουν; Δεν στέκει αλλιώς αυτή η πολιτική.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Η χώρα χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα στο Σκοπιανό. Είναι αυτοί που θέλουν λύση και αυτοί που έχουν κάνει ως αρχή τους πολιτική τη μη λύση. Είναι αυτοί που δημιούργησαν όλα τα προβλήματα και είμαστε εμείς που τα λύνουμε. Αυτή είναι η διαφορά μας.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Είστε οπαδοί της αδράνειας: Δεν κάνουμε τίποτα και δεν τα τετελεσμένα δεν μας ενδιαφέρουν. Έχετε μερικούς πιο ειδικούς. Είναι οπαδοί της εκκρεμότητας. Να μένουν όλα εκκρεμή, να μην κάνεις τίποτα. Μου λένε τέσσερεις-πέντε Υπουργοί Εξωτερικών από την πείρα τους στην ξενιτιά το εξής: «Νίκο, να μην κάνεις πολλά. Δεν υπάρχει περίπτωση Υπουργός Εξωτερικών να κριτικάρεται και να υβρίζεται, αν τα αφήνει όλα στην εκκρεμότητα. Αν λύνει προβλήματα, έχει να αντιμετωπίσει πάρα πολλά ζητήματα.»
Πρόκειται για μια συμμαχία, λοιπόν, την άρνησης. Είναι η ίδια παράταξη που θεωρούσε την Ελλάδα «ψωροκώσταινα» και που φοβάται να κάνει μια διεθνή συμφωνία, γιατί τάχα κινδυνεύουμε να τα χάσουμε όλα. Όχι, η διεθνής συμφωνία είναι πρόοδος, είναι πολύ καλή καλύτερα από την κατάσταση που βρήκαμε.
Η Νέα Δημοκρατία στο διάστημα που γινόντουσαν οι διαπραγματεύσεις για το Σκοπιανό κυβέρνησε δέκα χρόνια με επτά Υπουργούς και ακόμα και σήμερα, που άκουσα προσεκτικά, δεν μας λένε τη θέση τους. Ποια είναι η θέση σας; Καλά, εμείς τα δώσαμε, είμαστε κακοί άνθρωποι, στραβοί, γέροντες κ.λπ. Τι ακριβώς; Ντρέπεστε για αυτά που κάνατε και δεν τα λέτε; Γιατί δεν μας δώσατε τον κατάλογο των ονομάτων που υποστηρίζατε; Μήπως μερικοί από εσάς δεν ξέρουν; Μιλάνε για μυστική διπλωματία και αγνοούν τη διπλωματία του κόμματός τους ή απλώς τα «κολπάκια», όπως είπε κάποιος;
Εγώ θα σας πω το εξής: Υπάρχουν στιγμές καλής διπλωματίας, όπως έκανε ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι. Υπάρχουν, όμως, και στιγμές κακής διπλωματίας, όπως τα επτά χρόνια που η Ελλάδα διαπραγματευόταν το όνομα «Μακεδονία-Σκόπια» ως διεθνές όνομα και ως εσωτερικό όνομα της χώρας αυτής το σκέτο «Μακεδονία». Είναι η συνέχεια της διαπραγμάτευσης που έγινε στα δεκαοκτώ από τα είκοσι χρόνια διαπραγματεύσεων, όπου δεν υπήρχε erga omnes. Φωνασκείτε ότι το erga omnes παίρνει και πέντε χρόνια για τα διαβατήρια. Ποιοι; Αυτοί που δέχτηκαν τον ορισμό του erga omnes μόνο για διεθνή χρήση, όταν το δέχτηκαν κι αυτό. Πουθενά δεν επιβάλατε στη διαπραγμάτευση το erga omnes να είναι και για εσωτερική χρήση.
Και να σας πω το χειρότερο; Όταν σε αυτά τα έξι-επτά χρόνια δεχόντουσαν το εσωτερικό όνομα «Μακεδονία», τι παράγωγο δεχόντουσαν αυτοί που ζητάνε τα παράγωγα και οι επιθετικοί προσδιορισμοί να μοιάζουν με την ονομασία του κράτους; Αφού δεχόσασταν να λέγεται «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αυτό το κράτος, πώς θα λεγόντουσαν οι κάτοικοί του; Πώς θα λεγόντουσαν τα διαβατήριά τους; Σε ποιον μιλάτε; Σε ποιον τα λέτε αυτά;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Να πω εδώ και θα το καταθέσω στο Προεδρείο -θα τα δώσω όλα μαζί-, έχω πάρει άδεια από το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο να κάνω χρήση εγγράφων που αποχαρακτηρίστηκαν. Είναι η νόμιμη οδός. Ας πάμε:
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ: Με ποια σκοπιμότητα; Ποιο είναι το υπέρτερο συμφέρον;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Θα τα ακούσετε. Θα τα ακούσετε, υπομονή!
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Παρακαλώ πολύ ησυχία!
(Θόρυβος-Διαμαρτυρίες από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Αυτό με το οποίο κρίνει η αρμόδια επιτροπή το έχει ο ανακριτής σας.
(Θόρυβος-Διαμαρτυρίες από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Ηρεμήστε, κυρία Μπακογιάννη. Κυρία Μπακογιάννη, έχετε εκνευρισμό. Δεν θα τα βγάλω όλα τώρα. Θα τα πούμε και στο τέλος.
(Θόρυβος-Διαμαρτυρίες από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Ποια ήταν τα ονόματα που έδωσε ο Νίμιτς; Τα ονόματα του Νίμιτς ήταν, πρώτον, «Vardarski Macedonia». Αυτό το όνομα πιστεύω για λόγους πρακτικούς δεν το δέχτηκαν οι παλαιότερες κυβερνήσεις, διότι το Vardarski μπορεί να εννοεί και τον Αξιό που είναι στην Ελλάδα. Οι Σκοπιανοί δεν το θέλουν γιατί συνδέεται με τις φασιστικές καταβολές του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας.
Το άλλο όνομα ήταν το «Άνω Μακεδονία», το οποίο δεν το θέλουν οι Σκοπιανοί, γιατί έχει καταργηθεί και το τελευταίο κράτος με «Άνω» και η «Άνω Βόλτα» και δεν το θέλαμε κι εμείς γιατί οι αρχαιολόγοι μας λένε ότι το «Άνω Μακεδονία» είναι κομμάτι της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας. Δεν θέλαμε το «Μακεδονία-Σκόπια» εμείς, διότι θα έμενε σκέτο «Μακεδονία», όπως δεν ήθελαν εκείνοι το «Σκόπια-Μακεδονία», διότι θα έμενε μόνο «Σκόπια».
Πήγαμε λοιπόν, στο όνομα «Βόρεια Μακεδονία». Κι ακούσαμε προχθές τους εκπροσώπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας να λένε ότι είναι το όνομα που έχει το μεγαλύτερο αλυτρωτισμό και είναι το πιο άθλιο όνομα που θα μπορούσε να δοθεί. Μάλιστα! Αυτή η πρόταση, όμως, για τη «Βόρεια Μακεδονία» είναι η καλύτερη στιγμή της Νέας Δημοκρατίας στη διαπραγμάτευση, όταν δεν έβαζε σκέτο «Μακεδονία». Είναι αυτό που ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έλεγε ότι η ονομασία τύπου «Βορείου Μακεδονίας» θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα που αναζητούμε. Είναι αυτό που ο κ. Νίμιτς, όταν βολιδοσκόπησε την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αν δέχεται το «Βόρεια» ή «Άνω Μακεδονία», απάντησε η Ελληνική Κυβέρνηση «το Βόρεια είναι πιο σωστό και δεν δημιουργεί σύγχυση με παλαιότερα ιστορικά δεδομένα». Είναι αυτό που ο κ. Νίμιτς είπε ότι δέχεται την πρόταση των τότε κυβερνήσεων για τη «Βόρεια Μακεδονία», διότι πληροί το γεωγραφικό κριτήριο. Και είναι αυτό το οποίο στις 8 Ιουλίου του 2009 -όλα αυτά είναι 2009-, που απάντησε η Υπουργός τότε, αφού ερωτήθηκε από τον κ. Νίμιτς, «θέλω να σας ερωτήσω, αξίζει να συνεχίσω τις προσπάθειες μου για το όνομα Δημοκρατία της Βορείου Μακεδονίας;», η κυρία Υπουργός, σε τηλεγράφημα από το Παρίσι στις 8 Ιουλίου του 2009, απάντησε «Ασφαλώς και αξίζει».
Πώς είναι δυνατόν το όνομα που διεκδικήσατε, αλλά δεν τα καταφέρατε να το πάρετε, πώς είναι δυνατόν το όνομα που άξιζε τον κόπο να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση, πώς είναι δυνατόν το όνομα που επιλέξατε, όταν το κερδίζει αυτή η Κυβέρνηση να σας δημιουργεί τα προβλήματα που έχετε αποκτήσει;
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Και με ποιους έχετε αντίρρηση για το «Βόρεια Μακεδονία»;
(Θόρυβος-Διαμαρτυρίες από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Μην σας τρομάζει η αλήθεια. Είναι ισοπεδωτική η αλήθεια. Με ποιους σας φοβίζει το όνομα «Βόρεια Μακεδονία»; Μαζί με αυτούς στα Σκόπια, δεν είναι απλώς ο Γκρουέφσκι, δεν είναι απλώς ο Ιβάνοφ, είναι αυτοί που έκαναν καριέρα και ξόδευαν το 15% του ΑΕΠ της χώρας για να φτιάχνουν αλυτρωτικά αγάλματα. Και λέτε εσείς εδώ, άκουσα χθες και προχθές, «δεν έχει κανένα νόημα ο αλυτρωτισμός, ο αρχαϊκός». Υπάρχει σειρά συνεδριάσεων της διαπραγματευτικής ομάδας των δύο κρατών με τον Νίμιτς, που πρώτο ή δεύτερο θέμα στη διαπραγμάτευση ήταν να κατέβει το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και να αλλάξει το όνομα του αεροδρομίου και να αλλάξει και το όνομα της λεωφόρου που συνδέει τα ελληνικά σύνορα με τα Σκόπια. Μόλις το πήραμε, έπαψε να σας πειράζει. Έπαψε να έχει νόημα. Γιατί; Γιατί έπρεπε να έχετε την τιμιότητα και το θάρρος και να πείτε: «Μπράβο, ρε Τσίπρα και η Κυβέρνηση σου, μπράβο ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, που καταφέρατε να κατεβάσετε όλα αυτά τα αλυτρωτικά, μέσα από τα Σκόπια».

 

ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: Το Ίλιντεν.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Το Ίλιντεν είναι πρόταση του κ. Ζάεφ και συζητήστε μαζί του, αν θέλετε. Το όνομα έχει τελειώσει ήδη.
Έρχεται το επόμενο επιχείρημα και το άκουσα από έναν φίλο μου, σεβαστό καθηγητή, τον κ. Μανιάτη, ο οποίος λέει ότι δίνουμε την ΑΟΖ με το άρθρο 13 το κατάπτυστο. Έτσι δεν είναι;
Αυτό το άρθρο 13 το κατάπτυστο, όμως, είναι ένα άρθρο που είναι επί λέξει και κατά σύμπτωση το ίδιο άρθρο στην ενδιάμεση Συμφωνία που τη θεωρήσατε σπουδαία εσείς και το κόμμα σας.
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Κατά λέξη. Αλλάζει μόνο η παραπομπή. Αντί να λέει στο άρθρο 18, λέει στο άρθρο 12. Και αναρωτιέμαι: Όταν μας κανονιοβολείτε εδώ και μας λέτε ότι είμαστε αυτό και εκείνο, δεν ξέρατε τι έλεγε η ενδιάμεση Συμφωνία; Τόσο σπουδάσατε πάνω στη Συμφωνία μας και δεκατέσσερα χρόνια δεν πήρατε χαμπάρι;
Επίσης, στο διεθνές δίκαιο -και έτσι ερμηνεύεται από την εποχή της ενδιάμεσης Συμφωνίας- χρειάζεται ειδική Συμφωνία. Αυτή η διατύπωση από τον ΟΗΕ που δόθηκε τότε και τώρα, είναι ότι θα γίνει ειδική Συμφωνία για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αυτή η χρήση.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Το 28 του Συντάγματος.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Το είδαμε και αυτό.
Υπάρχει τεκμήριο ότι συμφωνούσατε με το «Μακεδονία-Σκόπια»; Υπάρχει. Υπάρχουν τηλεγραφήματα. Υπάρχουν υπογραφές εδώ από τον κ. Βασιλάκη, που δεν εκπροσωπούσε τον εαυτό του, αλλά την Κυβέρνηση τότε, ότι «μας αρέσει αυτή η πρόταση και μπορούμε να διαπραγματευτούμε». Και ακόμα και ο τότε εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών έλεγε ότι η ελληνική πλευρά θεώρησε καταρχήν ότι η πρόταση, αν και δεν μας ικανοποίησε πλήρως, καλή είναι για να την κουβεντιάζουμε. Και ρώτησε -λέει- στο τέλος της διαπραγμάτευσης ο κ. Νίμιτς: «Παραμένετε στην ίδια πρόταση; Και απαντάτε: «Ναι, τα τρία χρόνια καλά ήμασταν, παραμέναμε, αλλά τώρα έχουμε εκλογές και δεν μπορούμε να πάμε με τέτοια πρόταση».
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Πάμε παρακάτω. Εμείς, σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν δώσαμε εθνότητα στη Συμφωνία. Ακούω εδώ και δύο ημέρες περί εθνότητας. Ανοίξτε τη Συμφωνία. Δεν λέει πουθενά εθνότητα, λέει ιθαγένεια. Και αν δεν καταλαβαίνει τη διαφορά αυτή η Βουλή που η πλειοψηφία τους είναι νομικοί, δεν έχω χρόνο για να την εξηγήσω. Όμως, να σας πω μόνο κάτι. Εσείς τη δίνετε την εθνότητα, διότι όταν η Συμφωνία λέει «ταυτότητα» και εσείς λέτε ότι δώσαμε «εθνότητα», πάλι εσάς θα επικαλεστεί η άλλη πλευρά.
Τι είναι, λοιπόν, η ιθαγένεια; Το «nationality» μεταφράζετε ιθαγένεια. Τι είναι, λοιπόν, η ιθαγένεια; Δεν είναι δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού του κράτους; Δεν είναι μια υπόθεση που δεν είναι τόσο φοβερή, όπως την παρουσιάζετε, γιατί υπάρχει διάκριση στο άρθρο 7 ότι η γλώσσα τους και τα άλλα συνακόλουθα πρόκειται για σλαβικά;
Και γιατί θέλουν ιθαγένεια «Μακεδονία» οι Σλαβομακεδόνες; Γιατί θέλουν να συμπεριλάβουν και τους Αλβανούς και τους Βλάχους και τους τουρκογενείς κάτω από μία λέξη. Ωραία, δεν μας αρέσει. Για να δούμε. Η απόφαση του ΟΗΕ στις 13/8/2001 που τους λέει ότι είναι πολίτες Μακεδόνες –να θυμηθώ αν ήμασταν επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ το 2001, κάπου εκεί κοντά ήμασταν- είναι απόφαση άνευ σχολίων.
Τα διαβατήρια που σφραγίζαμε και σφραγίζουμε μέχρι και σήμερα είναι διαβατήρια που λένε «Macedonian». Εμείς απλώς βάζουμε μια σφραγίδα εδώ κάτω και κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Και -λέει- η Ελλάδα δεν τα αναγνωρίζει αυτά, αλλά επιτρέπεται να γίνεται χρήση και να έρχονται στην Ελλάδα.
Για πάμε παρακάτω. Άκουσα περί των ηγετών Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Ανδρέα Παπανδρέου. Τον δεύτερο τον εκτιμώ περισσότερο από τον πρώτο, αλλά και οι δύο στα θέματα των Σκοπίων είχαν πιο ορθολογικές θέσεις από τη Νέα Δημοκρατία.
Τι λέει ο Ανδρέας Παπανδρέου; Για να δούμε τι λέει, που το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης «Α, πα, πα, πα! Ιθαγένεια! Α, πα, πα, πα! Η γλώσσα!». «Εμείς δεν προσπαθούμε να δώσουμε οδηγίες ή να πιέσουμε τη Γιουγκοσλαβία να μην χρησιμοποιεί τον όρο «Μακεδών», χωρίς ταυτόχρονα να αναφέρεται σε εθνότητα». Λέει ο Ανδρέας Παπανδρέου: «Δικαίωμά τους είναι σαν χώρα ανεξάρτητη να κάνουν ό,τι θέλουν στον τόπο τους». Ήταν η εποχή που δεν ζητάγαμε erga omnes μέσα στη FYROM. «Δεν μας ενδιαφέρει και δεν μας αφορά, αλλά είναι αδύνατον να δεχθούμε τη δική τους παρέμβαση, όσον αφορά εάν υπάρχει μειονότητα ή όχι».
Και γράφει ο κ. Σκυλακάκης, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, στο βιβλίο του, όσον αφορά τον Μητσοτάκη, ότι λέει ο Μητσοτάκης στις 27-6-1992: «Η Ελλάδα δεν ενδιαφερόταν για το όνομα με το οποίο θα γινόταν η αναγνώριση των Σκοπίων στο εσωτερικό τους. Είναι δικό τους θέμα».
Και τώρα, μας κάνετε εμάς κριτική ότι τους δώσαμε χρονοδιαγράμματα; Και να σας πω για τα χρονοδιαγράμματα. Καθίσαμε και μελετήσαμε τη Συμφωνία Δυτικής Γερμανίας-Λαϊκής Δημοκρατίας Ανατολικής Γερμανίας. Ήταν η Συμφωνία ένταξης της Ανατολικής Γερμανίας στη Δυτική, ενός κράτους εχθρικού και κοινωνικοοικονομικά. Πόσο χρονοδιάγραμμα τους δώσανε για τα χαρτιά τους να τα προσαρμόσουν, καινούργια και προηγούμενα; Τέσσερα χρόνια. Μιλάμε για το γερμανικό κράτος.
Τι κάναμε εμείς; Συμφωνήσαμε με τη FYROM ότι τα καινούργια έντυπα θα βγαίνουν απευθείας με το νέο όνομα, το άρθρο 8. Και το άρθρο 8 λέει «τα καινούργια ονόματα απευθείας με το νέο όνομα, τα παλιά σε μια διαδικασία πέντε ετών». Τι σημαίνει «διαδικασία πέντε ετών»; Γιατί φαίνεται ότι δεν έχετε καταλάβει. Τα Σκόπια έχουν αυτή τη στιγμή ένα εκατομμύριο εξακόσιες χιλιάδες πληθυσμό και ένα εκατομμύριο μετανάστες. Πώς θα επιβάλουν ότι τα χαρτιά του ενός εκατομμυρίου μεταναστών θα αλλάξουν την άλλη μέρα; Δεν θα πρέπει να λήξει το διαβατήριό τους, να πάνε για ανανέωση στο προξενείο τους και την ώρα της ανανέωσης το καινούργιο διαβατήριο να φέρει το καινούργιο όνομα; Ή νομίζετε ότι έχει καμία αστυνομία τα Σκόπια να βρει ένα εκατομμύριο μετανάστες και να τους πάρει πόρτα-πόρτα και να τους βάλει να αλλάξουν αύριο το πρωί τα διαβατήριά τους; Είστε λογικοί; Είστε εσείς το κόμμα της επιχειρηματικότητας, της αποτελεσματικότητας;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Και ας έλθουμε να μείνουμε σε ένα τελευταίο ζήτημα με την ιθαγένεια και όλα αυτά. Έφτιαξε επίσημο κατάλογο των διαπραγματεύσεων στις 30 Απριλίου 2008 ο ΟΗΕ, επίσημο χαρτί είναι, δεν είναι κανένα μυστικό χαρτί, για να το δίνουν εδώ οι άνθρωποι και λέει τι έχουν προτείνει και πού έχουν καταλήξει τα μέρη. Και έχει ως δωδέκατο σημείο τη χρήση του όρου «Μακεδονία» ή «Macedonian». Ποιο είναι το σχόλιο που κάνει το δεύτερο μέρος των συμβαλλομένων, δηλαδή τα Σκόπια; Ότι δεν πρέπει η άλλη πλευρά να κάνει αποκλειστική χρήση. Ποιο είναι το σχόλιο της ελληνικής πλευράς, επίσημα καταγεγραμμένο στον ΟΗΕ; Ότι η άλλη πλευρά δεν πρέπει να κάνει αποκλειστική χρήση των όρων «Μακεδονίας» και «Μακεδόνων». Αυτά έχετε δώσει. Και μην κάνετε ότι δεν έχετε ιδέα επ’ αυτού.
Εδώ έχουμε ένα ζήτημα παλαιότερο. Ποιο είναι το παλαιότερο; Είναι η γλώσσα. Ποια είναι η γλώσσα; Υπήρχε μακεδονική γλώσσα, είτε στην αρχαιότητα ή τους FYROMίτες κλπ.; Όχι. Ακολούθησε η Γιουγκοσλαβία την πρακτική της Σοβιετικής Ένωσης. Σε κάθε μικρή ή μεγάλη εθνοτική εθνική ομάδα τους έφτιαξε γραπτό αλφάβητο και γραπτό τρόπο καταγραφής της ομιλίας τους. Και έκανε μια γλώσσα λοιπόν το 1948, η FYROM, η τότε Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη μακεδονική. Το 1948 η Αριστερά ήταν στην παρανομία. Εσείς, που κυβερνούσατε, τι κάνατε; Τι είπατε;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
(Θόρυβος στην Αίθουσα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Το 1954 η γλώσσα αυτή αναγνωρίστηκε. Και μετά την αναγνώριση του 1954 έκανε ο Αβέρωφ…

 

Μετά την αναγνώριση του 1954, έκανε ο Αβέρωφ…
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: Κάνατε την πέμπτη Ολομέλεια…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Αφήστε να ξέρω καλύτερα την ιστορία του ΚΚΕ από εσάς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Μα, για πέμπτη Ολομέλεια θα πούμε τώρα; Ελάτε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Το 1959 ο κ. Αβέρωφ, ο αρμόδιος γι’ αυτό το ζήτημα, δημοσίευσε, αναγνώρισε την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας. Τον έχετε καταδικάσει; Είναι στην ιστορία της ελληνικής δεξιάς καταδικαστέος ο κ. Αβέρωφ ή είναι ίνδαλμα με τη «φωτιά και τα τσεκούρια» του;
Το 1977 ήρθε στην Αθήνα ο ΟΗΕ. Και εκεί στην Αθήνα το 1977 έγινε δεκτή η κυριλλική γλώσσα στην εσωτερική απόφαση της Μακεδονίας και ταυτόχρονα –αυτό που δεν έχει ειπωθεί δημοσίως- έγινε υιοθέτηση μιας έκκλησης της Γιουγκοσλαβίας περί αυτών των γλωσσών.
(Θόρυβος στην Αίθουσα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Μετά απ’ αυτό, το 1977 αναρτήθηκε η γλώσσα αυτή στις επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ. Τραβάτε να δείτε τον πίνακα. Κάντε τον κόπο να δείτε τον πίνακα.
(Θόρυβος στην Αίθουσα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κάντε ησυχία, παρακαλώ.
Κύριε Υπουργέ, μπορείτε σε τρία λεπτά να κλείσετε;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Κύριε Πρόεδρε της Βουλής, δικαιούμαι δεκαοκτώ λεπτά, συν εννιά η δευτερολογία, συν τρία η τριτολογία. Δεν τα έχω φτάσει καν ακόμα. Δεν έχω πρωτολογήσει καθόλου. Δεν έχω δευτερολογήσει.
Δώστε μου λίγο χρόνο, παρακαλώ.
Το 1992 και 1994 στον διεθνή οργανισμό ISO που είναι αυτός που κατοχυρώνει τα σήματα από γλώσσες μέχρι πινακίδες απουσίαζε η ελληνική πλευρά. Είχε μόνο τον κ. Μπαμπινιώτη το 1977 ο οποίος κάνει ότι είναι ο μόνος ειδικός επί των γλωσσών. Αλλά εγώ θυμάμαι τον κ. Μπαμπινιώτη ότι έλεγε ότι δεν υπάρχει δημοτική γλώσσα στην Ελλάδα και είχε φτιάξει την νέα κοινή ελληνική τότε υπερασπιζόμενος την καθαρεύουσα. Για να είμαι σαφής.
Ουσιαστικά ξέρετε τι έγινε; Γιατί φωνάζετε.
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: Να μας πεις για τα σχολικά βιβλία.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Σας πιάσαμε σαν φοιτήτρια να αντιγράφετε και φωνάζετε και θέλετε δέκα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κυρία Βούλτεψη.
Μην υποβάλλετε απορίες. Παρακαλώ.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Πάμε στο erga omnes τώρα.
Στην αρχή όταν δημιουργήθηκε αυτό το κράτος η θέση του κ. Σαμαρά ως Υπουργού Εξωτερικών ήταν «ναι, στο όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Τι να κάνουμε; Έμειναν τα ντοκουμέντα. Δεν χρειάζεται να ανοίξω τα αρχεία του Υπουργείου. Τα λέει και ο Σκυλακάκης στο βιβλίο του, τα λέει και ο Βαρβιτσιώτης στο βιβλίο του. Τα λένε όλοι οι άνθρωποι με κύρος στις γραμμές σας.
Μετά είπαν όχι στην ονομασία «Μακεδονία» και παρέμεινε μάχιμη αντίληψη στην ομάδα Έβερτ, Κανελλόπουλου. Επέμεναν ενάντια στον κ. Μητσοτάκη.
Από τότε, από το 1993-1994 έγινε αποδεκτή –αυτά δείχνουν όλα τα αρχεία- η σύνθετη ονομασία. Αλλά ποια σύνθετη ονομασία σας παρακαλώ; Άλλη στο εσωτερικό κι άλλη στο εξωτερικό. Σύνθετη ονομασία μόνο για το εξωτερικό. Και η έννοια της erga omnes σε όλες σας τις διαπραγματεύσεις μέχρι τα τελευταία χρόνια ήταν μια. Να μην υπάρχει μόνο το σύνθετο όνομα για τις διμερείς σχέσεις. Να μην υπάρχει μόνο για τις διακρατικές σχέσεις αλλά να είναι και για τους διεθνείς οργανισμούς. Ή κατά άλλους να μην είναι μόνο για τους διεθνείς οργανισμούς αλλά και για τις διακρατικές σχέσεις. Το erga omnes αν το δείτε από τα πρώτα τηλεγραφήματα του κ. Ζαχαράκη, ο οποίος υπήρξε και Ευρωβουλευτής σας και μπορεί να σας τα δείξει, ήταν όπως έγραφε για πάσα διεθνή χρήση. Όχι για πάσα χρήση. Και τώρα εσείς που διαπραγματευθήκατε κάποια στιγμή, έστω κι αυτό, για πάσα διεθνή χρήση μας παραπονιέστε γιατί έχουμε χρονοδιαγράμματα πρακτικής υλοποίησης του erga omnes στο εσωτερικό.
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: Αλλά δεν υπογράψατε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Σε μερικά δεν υπέγραφε η άλλη πλευρά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κυρία Βούλτεψη, παρακαλώ. Κάντε ησυχία. Μην το κάνετε αυτό.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Τι έλεγε για το διαβατήριο; Έλεγε νέο όνομα και συνταγματικό όνομα. Να τι λένε οι εκθέσεις. Η Ελλάδα δέχθηκε να συζητήσει πρόταση του κ. Νίμιτς για ονομασία στο εσωτερικό και ονομασία στο εξωτερικό. Η Ελλάδα συμφώνησε ο όρος Μακεδονία να είναι για εσωτερική χρήση.
Επιβεβαιώθηκε, επίσης, η εκτίμησή μου ότι το όνομα…
ΙΑΣΩΝ ΦΩΤΗΛΑΣ: Αυτά θα τα καταθέσετε στα Πρακτικά να τα πάρουμε;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Ναι, βέβαια.
(Θόρυβος – Διαμαρτυρίες)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Παρακαλώ, ησυχία!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Κάποιοι δεν αντέχουν στην αλήθεια.
Επίσης, μαζί με αυτό το όνομα, υπήρξε τροποποίηση στον σχεδιασμό διαβατηρίων, που θα φέρουν όχι μόνο το νέο όνομα αλλά και το συνταγματικό του κράτους, ενώ σε μας έχει μόνο το νέο όνομα.
(Θόρυβος – Διαμαρτυρίες)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Παρακαλώ, κάντε ησυχία!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Εγώ έχω μια υποψία ότι πολλοί φίλοι μου της Νέας Δημοκρατίας -με μερικούς έχω καλές φιλικές σχέσεις- έχουν μπερδέψει το όνομα με τον επιθετικό προσδιορισμό. Άλλο το όνομα. Το «erga omnes» δεν αφορά τους επιθετικούς προσδιορισμούς και ουδέποτε το πάλεψε κανείς αυτό. Το «erga omnes» αφορά το όνομα και το όνομα είναι πέρα για πέρα «erga omnes». Και γι’ αυτό εγώ τους σέβομαι που δέχτηκαν οι Σκοπιανοί αυτό το ζήτημα. Και το «erga omnes» αυτό δεν είναι μόνο για εξωτερική χρήση, είναι για όλες τις χρήσεις.
Όμως να θυμηθούμε πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα με το «erga omnes»; Πολύ απλά. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα αποφάσισε το 1991 να φτιάξει την Επιτροπή «Μπανταντέρ», η οποία θα έβλεπε αν τα Συντάγματα αυτών των κρατών έχουν αλυτρωτισμό ή όχι. Και τι έκανε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τότε; Αρνήθηκε να πάει σε αυτήν την Επιτροπή -μικρό το κακό- τη δημιουργία της οποίας την ψήφισε.
Και εδώ πολύ σωστά ο κ. Παπούλιας, όχι ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που ήταν ΥΠΕΞ στις δικές σας κυβερνήσεις, αλλά ο πρώην Πρέσβης λέει: «Το να δεχθεί ο υπεύθυνος εκπρόσωπος μιας κυβερνήσεως τη σύσταση επιτροπής σε οποιοδήποτε διεθνές όργανο, ΝΑΤΟ, ΕΟΚ, ΟΗΕ, προκειμένου να συζητηθεί στην επιτροπή αυτή εθνικό θέμα της χώρας του, χωρίς να εξασφαλίσει προηγουμένως τη συμμετοχή της, αποτελεί έσχατο δείγμα διπλωματικής αμάθειας και ανικανότητας». Δικός σας Υπουργός το έχει πει αυτό.
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Και πάμε τώρα στα σχολικά βιβλία. Η κατηγορία είναι ότι δεχόμαστε να τα δούνε και εκείνοι τα δικά μας και εμείς τα δικά τους. Υπάρχει κανένας που φοβάται όταν αν τα δουν τα δικά μας θα βρουν παραβιάσεις του διεθνούς νόμου; Αυτό είναι;
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: Αυτή είναι η απάντηση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κυρία Βούλτεψη, σας παρακαλώ.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Κυρία Βούλτεψη, δεν φταίω εγώ αν είστε άσχετη. Όλα τα κράτη της Ευρώπης με απαρχή την Aus Politik του Βίλι Μπραντ στη δεκαετία του ’70, έφτιαξαν κοινές επιτροπές για να δουν τα προβλήματα ιστορίας στα βιβλία τους. Και το πρώτο παράδειγμα άρχισε ανάμεσα στη Γερμανία και στην Πολωνία, που είχε 10 εκατομμύρια νεκρούς από τους Γερμανούς. Κι εσείς ούτε αυτό δεν θέλετε; Αυτή είναι η διεθνής πρακτική. Εγώ φταίω που δεν την ξέρετε;
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ: (δεν ακούστηκε)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κυρία Βούλτεψη, σας ανακαλώ στην τάξη και μην το επαναλάβετε!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Επίσης, βρεθήκαμε σε ένα δίλημμα. Υπάρχει το όνομα των brand names, των ονομάτων των επιχειρήσεων. Κάναμε μια μελέτη με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών -που δεν χαρακτηρίζεται ως φίλα προσκείμενη σε μας- και βρέθηκαν πόσες εταιρείες; Βρέθηκαν τρεις χιλιάδες τετρακόσιες. Και πώς θα λυθεί το πρόβλημα των εταιρειών αυτών με την ονομασία; Από έναν χρόνο διαπραγμάτευση για την κάθε μία;
Αποφασίσαμε, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΗΕ, όπως και στις άλλες υποθέσεις άλλων κρατών, γιατί αυτό είναι το διεθνές δίκαιο, εκτός, όπως είπα, αν δεν το θέλετε, πείτε το…
(Θόρυβος – Διαμαρτυρίες)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Παρακαλώ, κύριοι, ησυχία!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών είναι στη Θεσσαλονίκη, για εσείς που φωνάζετε, για να μην μιλήσω για τα τη σχετικότητα που έχετε.
Αποφασίσαμε ότι η καλύτερη λύση είναι Διεθνής Επιτροπή για μια τριετία, υπό τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, που με βάση τα κριτήρια της συμφωνίας θα ελέγξει τα εμπορικά δικαιώματα. Ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να τα ρυθμίσουμε.
Επίσης, όσον αφορά το ΝΑΤΟ και το χρονοδιάγραμμα, εδώ έχω μια επιστολή προς τον κ. Στόλτενμπεργκ που την έστειλα προχθές στο ΝΑΤΟ. Έχει δεσμευτεί και το είπε δημόσια ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ ότι εάν περάσει η επικύρωση στο Κοινοβούλιό τους, δικαιούνται –δεν τους βάζουμε εμείς, δεν διεκδικούμε εμείς να τους βάλουμε ή να μην τους βάλουμε, εκείνοι το θέλουν- να πάρουν πρόσκληση από το ΝΑΤΟ. Τι σημαίνει πρόσκληση από το ΝΑΤΟ; Να αρχίσουν διάλογο με το ΝΑΤΟ.
Γίνονται κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, όπως ανοήτως ακούω τρεις μέρες εδώ; Όχι. Πότε γίνονται μέλος του ΝΑΤΟ; Μόνο εάν ικανοποιήσουν τους όρους που έχει θέσει η Ελλάδα. Ποιοι είναι αυτοί οι όροι; Στο άρθρο 2, στο τελευταίο του σημείο λέει: «Θα γνωστοποιήσει –εμείς δηλαδή- ότι το πρώτο μέρος ολοκλήρωσε τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, ολοκλήρωσε τις συνταγματικές τροποποιήσεις που προβλεπόντουσαν στην παρούσα συμφωνία» και θα πάρουν ένταξη.
Δηλαδή, προσέξτε το εξής. Λέτε ότι εμείς παραδινόμαστε. Ουσιαστικά αυτοί κάνουν δημοψήφισμα και αλλαγή Συντάγματος για να τους δώσουμε μετά το «ΟΚ». Και εγώ θυμόμουν -και νόμιζα ότι θα συμφωνούσαμε σε αυτό- ότι λέγατε πάντα «μην τελειώσετε αυτή διαδικασία της επικύρωσης πριν πάρουμε τη συνταγματική αλλαγή», την οποία ποτέ δεν ζητήσατε. Ποτέ δεν την έχετε βάλει ουσιαστικά σε μια διαπραγμάτευση. Υπάρχουν κείμενα στη διαπραγμάτευση ότι η συνταγματική αναθεώρηση αντενδείκνυται αυτήν τη στιγμή. Να μην τη ζητήσουμε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΡΙΑΖΙΔΗΣ: Καταθέστε τα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Εδώ είναι. Όλα θα δοθούν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Παρακαλώ, κύριε Κυριαζίδη. Μην παρεμβαίνετε σε θέματα που δεν γνωρίζετε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Σας έχω διακόψει ποτέ εσάς; Θα τα δώσω όλα μαζί. Δεν θα μου πείτε πώς θα μιλάω, κύριε. Αυτά στο κόμμα σας. Εγώ έχω ελευθερία στον χώρο που είμαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Νικόλαος Βούτσης): Κύριε Κοτζιά, σας παρακαλώ, μην απαντάτε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ (Υπουργός Εξωτερικών): Ορίστε, σας καταθέτω τα έγγραφα. Δεν δίνω τα χειρόγραφα.
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
Σας καταθέτω και την ενδιάμεση συμφωνία, άρθρο 13 και τέσσερις σελίδες από το βιβλίο της κ. Στρατής επί του θέματος που αποδεικνύει ότι δεν είναι αλήθεια αυτή η επίθεση.
(Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νικόλαος Κοτζιάς καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο Αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Θέλω να σας πω ένα τελευταίο. Ποιο είναι το τελευταίο; Και αν προκληθώ, θα τα πούμε όταν θα συζητάμε επί του θέματος. Υπάρχει μια διαπραγμάτευση που έγινε χωρίς να τη γνωρίζει ουδείς, ούτε το Υπουργικό του Συμβούλιο, στο οποίο καλούνταν –δεν λέω από ποια κυβέρνηση, δεν με ενδιαφέρει αυτό, με ενδιαφέρουν αυτά περί μυστικής διπλωματίας κ.λπ.- να πάει ο διαπραγματευτής στο Συμβούλιο Ασφαλείας και να πει ότι η Ελλάδα συμφωνεί με το τάδε όνομα, αλλά επειδή δεν το αντέχει στη δημοσιότητα, δεν μπορεί να το κάνει συμφωνία, να περάσει ως απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα επικαλεστεί μετά η Ελληνική Κυβέρνηση για να το εφαρμόσει.
(Χειροκροτήματα από τις πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ)
(Θόρυβος από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Μην φωνάζετε. Θα τα πούμε αναλυτικά όταν θα έρθει η συμφωνία στη Βουλή. Μην φωνάζετε. Ήμασταν η πιο δημοκρατική Κυβέρνηση. Κάναμε τέσσερις συνεδριάσεις των υπουργικών συμβουλίων και ενημερώσαμε τους Αρχηγούς. Μερικοί δεν ήθελαν να τους ενημερώσω εγώ. Θεωρούν ότι δεν ξέρω γράμματα και μου έστελναν τον εκπρόσωπό τους.
Τους κάναμε ενημερώσεις στην Ειδική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων -γιατί κάποιος είπε «δεν κάνατε καμία»- τα οποία έβγαζαν μετά έξω. Κατά συνέπεια, δεχθήκαμε και τη σημερινή συζήτηση.
Έχουμε μια συμφωνία που κάνει τον εξής διαχωρισμό στα Βαλκάνια: Από τη μια μεριά, είναι οι δυνάμεις στα Σκόπια και στην Ελλάδα που θέλουν λύσεις με μεγάλο κόπο και προσπάθεια και από την άλλη μεριά, είναι οι δυνάμεις τις αδράνειας, των εκκρεμοτήτων και του παιχνιδιού του εθνικισμού και όχι του πατριωτισμού που δεν θέλουν λύσεις, αλλά θέλουν διαιώνισή τους και δεν τους νοιάζουν οι συνέπειες τους.
Ευχαριστώ.
(Όρθιοι οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ χειροκροτούν ζωηρά και παρατεταμένα)
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα των ΑΝΕΛ)



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ