Τοποθέτηση στη συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος με θέμα “Συζήτηση για την Εθνική Στρατηγική για τα Δάση - Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης της Δασοπονίας”. 18.4.2018

.

Θεωρώ τη σημερινή συζήτηση και τα όσα εξαιρετικά και ενδιαφέροντα μας αναλύσατε, σαν μια βάση για μια πιο εντατική συμβολή όλων μας, σε μια νέα εθνική στρατηγική για τα δάση, με πιο ευρεία προστασία και αειφορική αξιοποίηση του πλούσιου δασικού αποθέματος της χώρα. Σημειώθηκε και πριν από τον Υπουργό ότι η περιβαλλοντική προστασία δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ανάπτυξη, ειδικά τώρα που η χώρα φαίνεται να έχει ολοκληρώσει έναν κύκλο κρίσης και γυρνάει σελίδα, μετά από σχεδόν δέκα χρόνια ύφεσης και οικονομικής στασιμότητας. Άρα, το νέο παραγωγικό μοντέλο που αυτή τη στιγμή επεξεργάζεται η πολιτική ηγεσία, δεν μπορεί να μην συμπεριλαμβάνει τα δάση, ούτε είναι δυνατόν να συνεχιστούν αντιφατικές πολιτικές σε αυτό το πεδίο.

Προφανώς, και χαίρομαι που το άκουσα σχεδόν από όλους, ότι η διαδικασία χάραξης μιας τέτοιας εθνικής στρατηγικής προϋποθέτει τη συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ένα διυπουργικό συντονισμό, σχήματα οριζόντια τοπικά, για να είναι εφικτή η συμμετοχή όλων των παραγωγικών δυνάμεων σε αυτή τη διαδικασία και για να κινητοποιηθούν όλοι οι φορείς της οικονομίας σε μία ενιαία κατεύθυνση.   

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, είναι μία περιοχή που διαθέτει πλούσιο δασικό απόθεμα, την Ανατολική Πίνδο, τον Κίσαβο, τα Χάσια, τα Αντιχάσια και άλλα πολλά, τα οποία φαντάζομαι ότι είναι γνωστά σε όλους μας, έχει πολυλειτουργικά δάση και συγκριτικά πλεονεκτήματα και θα πρέπει να αποτελεί ένα είδος πιλότου για το τι μπορεί αυτή η χώρα να αναπτύξει στη συνέχεια. Το λέω αυτό γιατί ο κύριος Φάμελλος είπε κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Στα Περιφερειακά Αναπτυξιακά Συνέδρια που διοργανώνει η κυβέρνηση ανά τη χώρα, οι τοπικοί φορείς έρχονται και συμμετέχουν με μεγάλη χαρά στις συζητήσεις που κάνουμε. Σε αυτά τα συνέδρια, αν θυμόσαστε, στο δικό σας τραπέζι υπήρχαν πάρα πολύ συγκεκριμένες και κατά την άποψή μου “έξυπνες” προτάσεις, για τη διαχείριση των δασών από εδώ και πέρα. Ειδικά στο Νομό Τρικάλων, θα ήθελα να επικεντρώσω σε τρία στοιχεία, που κατά την άποψή μου είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σύνταξη αυτής της εθνικής στρατηγικής για τα δάση.

Στο Νομό Τρικάλων, που είναι ούτως ή άλλως, ένα Νομός με τεράστιο δασικό απόθεμα και ορεινές κοινότητες με παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες, υπάρχουν αρκετά εργαλεία τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Βέβαια, έχουν γίνει σημαντικά βήματα και αξίζει να ειπωθούν και τα οποία συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση, όπως είναι το πλαίσιο για τους βοσκοτόπους, η κατάρτιση των δασικών χαρτών, η ανασυγκρότηση του φορέα διαχείρισης του δικτύου Natura και άλλα. Υπάρχουν όμως προϋποθέσεις στις οποίες θέλω να αναφερθώ. Πρώτον, δεν μπορεί καμία εθνική στρατηγική να λειτουργήσει χωρίς ένα έμπειρο ή καταρτιζόμενο συνεχώς εργατικό δυναμικό. Θα αποτελέσει τη βάση για την υλοποίηση μιας τέτοιας στρατηγικής. Επίσης, σε μεγάλο βαθμό τα Δασαρχεία έχουν πολύ μεγάλο φορτίο άλλων γραφειοκρατικών συνθηκών που τα εμποδίζουν να είναι πάρα πολύ παραγωγικά. Αυτό το πράγμα θα πρέπει να εκλείψει.

Άρα, ένα ζήτημα είναι πως θωρακίζουμε το εργατικό δυναμικό της χώρας, και όχι μόνο στο δημόσιο τομέα, για την ανάληψη τέτοιας ευθύνης. Δεύτερον, όπως ενδεχομένως γνωρίζετε όλοι σας, το είπε και ο Υπουργός, στην Καλαμπάκα λειτουργεί το τελευταίο κρατικό εργοστάσιο ξυλείας της χώρας. Αυτό το εργοστάσιο παράγει πριστή ξυλεία, η οποία προέρχεται από την πολύ ποιοτική πρώτη ύλη της περιοχής. Από την έναρξη της κρίσης, μέχρι σήμερα, το εργοστάσιο αυτό ουσιαστικά φυτοζωεί, βιώνει μια τεράστια έλλειψη σε επενδύσεις, σε υποδομή, αλλά και σε προσωπικό, με αποτέλεσμα να μην λειτουργεί όπως λειτουργούσε στο παρελθόν. Το αρμόδιο Υπουργείο, η Διεύθυνση Δασών, ο ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ, ο κύριος Φάμελλος, όλοι μας σε συνεργασία και με όλους τους τοπικούς φορείς, έχουμε αφιερώσει αρκετές ώρες επεξεργασίας, διάφορων μοντέλων που μπορεί, ίσως, να αξιοποιηθούν για να αναβιώσει αυτό το εργοστάσιο. Θεωρούμε δεδομένη την πολιτική βούληση, ώστε να βρεθεί λύση στο θέμα του εργοστασίου ξυλείας της Καλαμπάκας και σε συνεργασία με όλους τους τοπικούς φορείς και τους συνεταιρισμούς να μπορέσει η περιοχή να αναζωογονήσει ένα ζωτικό οικονομικό πόρο της.

Παράλληλα, η αειφορεία των δασών συμβάλλει προφανώς και στη διατήρηση της μοναδικής βιοποικιλότητας της ελληνικής χλωρίδας και πανίδας. Και στο θέμα αυτό, ο Νομός Τρικάλων και συγκεκριμένα η περιοχή της Καλαμπάκας αποτελεί σημείο αναφοράς, καθώς στον Ασπροπόταμο λειτουργεί ένας από τους ελάχιστους πεστροφογεννητικούς σταθμούς στην Ελλάδα, με στόχο να εμπλουτίσει την βιοποικιλότητα των ελληνικών ποταμών. Έχουμε συζητήσει επανειλημμένα και με το Υπουργείο, ώστε να βρεθεί μία λύση σε σχέση και με το προσωπικό, αλλά και για τη συντήρηση του σταθμού.

Τελευταία προϋπόθεση την οποία θεωρώ απαραίτητη προκειμένου να πάμε ένα βήμα παρακάτω, είναι επιτέλους στη χώρα να λυθεί, το είπαν κι άλλοι συνάδελφοι, το θέμα του ιδιοκτησιακού στα δάση. Είναι ένα ζήτημα το οποίο κρατάει πίσω τις τοπικές κοινωνίες, καθώς δεν μπορούν να είναι τα δάση όσο ανταποδοτικά θα μπορούσαν να είναι σε αυτή την περίπτωση. Η ύπαρξη ιδιωτικών δασών, προφανώς, δεν έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους της εθνικής στρατηγικής για τα δάση, με δεδομένη την ανάγκη συμμετοχής των δασών στην ιδιωτική οικονομία, όμως θα πρέπει αυτή η διαχείριση να βασίζεται σε ξεκάθαρο ιδιοκτησιακό καθεστώς και να γίνεται πάντα με γνώμονα την κοινωνική ανταποδοτικότητα των δασικών πόρων, μαζί με τις τοπικές κοινότητες. Επίσης, απαραίτητη θεωρώ και τη συστηματική επιτήρηση των μεθόδων υλοτόμησης. Η λαθροϋλοτομία αποτελεί μία μεγάλη πληγή, σε όλη την περιφέρεια, και ιδιαίτερα στα ιδιωτικά δάση. Προφανώς και πρέπει να παράγεται το θεμιτό κέρδος για τους διακατόχους, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίζεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων.

Τέλος, και στο περιφερειακό συνέδριο κύριε Υπουργέ, υπήρχε μία πρόταση από μία ομάδα καθηγητών του ΤΕΙ Θεσσαλίας για τη περιοχή, για ένα κέντρο πιλότο, το “Αειφορικό Πρότυπο Βιοοικονομίας για τα Δάση και τις Ορεινές περιοχές” της Θεσσαλίας, θα σας ξαναδώσω τη σχετική πρόταση. Θεωρώ ότι είναι μία πρόταση, η οποία μπορεί να υλοποιηθεί, έχει προοπτική, μια που τώρα είναι η αφετηρία της συζήτησης και της διαβούλευσης και θα έχουμε τη δυνατότητα να ξαναπούμε προτάσεις, να ακούσουμε, ανταλλάξουμε απόψεις. Ευχαριστώ