ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

16/03/2018

Ομιλία του Γραμματέα της ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ, Π. Ρήγα, στη διήμερη ευρωπαϊκή συνάντηση του Προοδευτικού Φόρουμ - βίντεο

Ομιλία του Γραμματέα της ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ, Π. Ρήγα, στη διήμερη ευρωπαϊκή συνάντηση του Προοδευτικού Φόρουμ - βίντεο



.

Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,

αποτελεί μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω στο Προοδευτικό Φόρουμ που διοργανώνεται σήμερα και αύριο εδώ στην Αθήνα.

Τέτοιες πρωτοβουλίες δεν είναι μόνο επιθυμητές, αλλά και αναγκαίες στις μέρες μας, καθώς ο διάλογος για το προοδευτικό πρόταγμα της Ευρώπης, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε την κρισιμότητα της συγκυρίας ενόψει των ευρωεκλογών του 2019, μοιάζει να είναι μονόδρομος.

Ενώνοντας τις δυνάμεις μας για μια άλλη Ευρώπη λοιπόν. Μια άλλη Ευρώπη, μια άλλη Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι, όλοι μας, από όποια χώρα και εάν προερχόμαστε, είμαστε δεμένοι με ένα κοινό νήμα και βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κοινό σταυροδρόμι:

Είτε οι προοδευτικές ιδέες και αξίες μας -η αλληλεγγύη, η ισότητα, η δικαιοσύνη, η δημοκρατία, η παγκόσμια ειρήνη- θα ανακτήσουν την ηγεμονία μέσα στις κοινωνίες,
είτε θα κυριαρχήσει ο φόβος και οι δυνάμεις του μίσους, οι δυνάμεις που τροφοδοτούνται από το φόβο.

Η αποτυχία του νεοφιλελεύθερου πολιτικού κατεστημένου της Ευρώπης να διαχειριστεί αποτελεσματικά την οικονομική κρίση, την προσφυγική κρίση και την κρίση ασφάλειας έδωσε το δικαίωμα στις σκοτεινές δυνάμεις του παρελθόντος να διεκδικούν το παρόν.

Στις μέρες μας η Ευρώπη είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ένα τεράστιο εργαστήριο λιτότητας, απορρύθμισης κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, και κλειστών συνόρων για πολιτικούς πρόσφυγες και μετανάστες.

Η αντίληψη ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης, οικονομικής και πολιτικής είναι μονόδρομος, έχει καταστρέψει την Ευρώπη σχεδόν ολοκληρωτικά.

Οι οικονομικές και κοινωνικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών της ΕΕ είναι σήμερα μεγαλύτερες από ποτέ και συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι διακηρυγμένοι στόχοι της συνθήκης της ΕΕ για κοινωνική πρόοδο, πλήρη απασχόληση και ισόρροπη ανάπτυξη παραμένουν μόνο στα χαρτιά.

Παράλληλα, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαρκώς εντεινόμενη αμφισβήτηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των κέντρων λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό της.

Το εγχείρημα της Ένωσης έγινε με το πέρασμα του χρόνου αυξανόμενα συγκεντρωτικό.

Οι δυνατότητες κοινωνικής συμμετοχής στη διαβούλευση και στη λήψη των αποφάσεων συρρικνώθηκαν. Το εγχείρημα δεν συνδέεται πλέον, με μια αφήγηση Ευρωπαϊκής ταυτότητας, ένα προωθητικό «Ευρωπαϊκό σχέδιο».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα των ευρωπαϊκών λαών -ιδιαίτερα οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις, αλλά και μεγάλα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων- υφίστανται τη βία της φτωχοποίησης, την κατεδάφιση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, την έξαρση του εθνικισμού και του ρατσισμού.

Η κοινωνική υποβάθμιση, η αύξηση της ανεργίας και κυρίως της επισφαλούς εργασίας, έστρεψαν τα λιγότερο πολιτικοποιημένα από αυτά τα στρώματα προς την λαϊκιστική ακροδεξιά, επαναφέροντας στις συλλογικές διαδικασίες δυνάμεις που για αρκετά χρόνια είχαν βρεθεί στο περιθώριο.

Τα εκλογικά αποτελέσματα, σε όποια χώρα και εάν έγιναν εκλογές με τελευταίο το παράδειγμα της Ιταλίας, δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό, καθώς παντού η άνοδος της ακροδεξιάς είναι ιστορικά αξιοσημείωτη.

Αυτό, οφείλει να μας προβληματίσει βαθιά. Να μας προβληματίσει, διότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η απογοήτευση του εκλογικού σώματος για τις ασκούμενες πολιτικές βρήκε καταφύγιο στον αντιδραστικό λαϊκισμό και τη μηδενιστική ρητορική της ακροδεξιάς και όχι στις προοδευτικές δυνάμεις.

Στις προοδευτικές αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις που δεν κατάφεραν να εκφράσουν ένα ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο οραματικού και ρεαλιστικού χαρακτήρα, δεν μπόρεσαν να δώσουν πειστικές απαντήσεις στα μείζονα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα.

Δεν θέλω να ακουστώ, ωστόσο, μηδενιστικός.

Το παράδειγμα του κυβερνητικού συνασπισμού Αριστεράς και Σοσιαλδημοκρατίας στην Πορτογαλία αποδεικύνει ότι υπάρχουν δυνατότητες συνεννόησης και κοινής δράσης, όταν υπάρχει σαφής βούληση για μια αριστερή στροφή των προγραμματικών συμφωνιών.

Αντίστοιχα, μας γεμίζει ελπίδα η πολύ μεγάλη επιτυχία των Εργατικών του Jeremy Corbyn στη Μεγάλη Βρετανία.

Μια επιτυχία, βασισμένη πάνω σε μια ριζοσπαστική πολιτική στρατηγική, ερχόμενη σε ευθεία σύγκρουση με τη χρεοκοπημένη γραμμή του Μπλερισμού, τη γραμμή δηλαδή της σύμπλευσης της σοσιαλδημοκρατίας με τις δυνάμεις του απόλυτου νεοφιλελευθερισμού.

Με βάση τα παραπάνω, και δεδομένης της κοινωνικής και πολιτικής ρευστότητα της περιόδου, ο νέος πολιτικός συσχετισμός και άρα το μέλλον των ευρωπαϊκών κοινωνιών θα είναι το αποτέλεσμα μιας σκληρής, μιας αδυσώπητης πολιτικής σύγκρουσης.

Μιας συνολικής αντιπαράθεσης πλήρως ανταγωνιστικών αρχών, αξιών και υποδειγμάτων οργάνωσης της κοινωνίας, μεταξύ της προόδου και της περαιτέρω οπισθοδρόμησης.

Σε αυτή τη σύγκρουση λοιπόν, λαμβάνοντας υπόψη την εικόνα που διαμορφώνεται από τον εκλογικό χάρτη της Ευρώπης, το μήνυμα προς τις προοδευτικές δυνάμεις είναι ένα και σαφές:

Απαιτούνται συγκλίσεις και διαμόρφωση συγκεκριμένης εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης που να αφουγκράζεται και να απαντά στις αγωνίες της κοινωνίας.

Χρειάζεται ενότητα, χρειάζεται εύρεση κοινών πεδίων και στόχων και όχι φτηνές διακομματικές και εσωκομματικές έριδες και παλινωδίες.

Χρειάζονται συναινέσεις, αποφασιστικότητα και όραμα, όχι προσωπικές φιλοδοξίες και αρχηγικές τάσεις που δεν αφορούν καθόλου την κοινωνία με κίνδυνο περαιτέρω αποδυνάμωση της Αριστεράς.

Το ποια θα είναι η ευρωομάδα που θα εκφράζει τον αντινεοφιλελεύθερο προοδευτικό πόλο στο Ευρωκοινοβούλιο είναι κρίσιμο πολιτικό διακύβευμα.

Εδώ και δύο χρόνια γίνεται, εδώ και δύο χρόνια κάνουμε αν θέλετε, αυτή ακριβώς την προσπάθεια: Επιχειρούμε να ενδυναμώσουμε τις προοδευτικές συγκλίσεις και συνεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και των πρασίνων. Και οφείλουμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε ακόμα πιο έντονα, ακόμα πιο συστηματικά, ξεπερνώντας τα όποια εμπόδια βρήκαμε και θα βρούμε μπροστά μας, μικρά ή μεγάλα.

Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η χώρα μας, η κοινωνία βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής.

Αφήνουμε πλέον πίσω μας, αργά αλλά σταθερά, μια πολύ σκληρή περίοδο οικονομικής καχεξίας και κοινωνικής ερήμωσης.

Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία της εξόδου από τα μνημόνια και από την ασφυκτική επιτροπεία, με ορόσημο βέβαια τον ερχόμενο Αύγουστο.

Στο οικονομικό πεδίο, βασικός μας στόχος για την κυριολεκτικά επόμενη μέρα είναι ένας και ξεκάθαρος:

Η καθαρή έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, η οριστική απαγκίστρωση από τη λογική των μνημονιακών προγραμμάτων, και η οριστική απαλλαγή από την επιτροπεία χωρίς αστερίσκους.

Επιδιώκουμε το αυτονόητο, το να έχει δηλαδή η χώρα μας την ίδια αντιμετώπιση με αυτή που είχαν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, οι χώρες δηλαδή που βγήκαν από αντίστοιχα προγράμματα.

Η επίτευξη των όρων της εξόδου πρέπει να συνοδευτεί από τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων της επόμενης ημέρας δηλαδή της προώθησης του δικού μας σχεδίου.

Θεμελιώδους σημασίας ζήτημα, λοιπόν, είναι να έχουμε το δικό μας σχέδιο για την επόμενη μέρα, ένα σχέδιο του οποίου θα έχουμε την ιδιοκτησία και ταυτόχρονα την ευθύνη και τη δέσμευση να υλοποιήσουμε μαζί με την κοινωνία αξιοποιώντας τη μέχρι σήμερα εμπειρία του κόμματος και της κυβέρνησης.

Η έξοδος από τα μνημόνια έχει την αριστερή υπογραφή και αυτό έχει τη σημασία του. Εάν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ και η σημερινή κυβέρνηση το τέλος των μνημονίων δεν θα ερχόταν γιατί δεν θα δημιουργούνταν από τους υπεύθυνους της κρίσης οι προϋποθέσεις για αναμέτρηση με όλα όσα συνέβαλαν στην χρεοκοπία της χώρας.

Εάν η κοινωνία δεν είχε εμπιστευθεί το ΣΥΡΙΖΑ το 2015 θα είχαμε συνέχεια της λογικής του 1ου και 2ου μνημονίου και η επόμενη μέρα θα σχεδιαζόταν όπως επιδιώκουν και σήμερα η ΝΔ, ο ΣΕΒ και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις.

Ο αναστοχασμός για την συνολική προσπάθεια που έχει γίνει μέχρι σήμερα, η αξιολόγηση των νέων δυνατοτήτων, των κινδύνων και των απειλών σε Ελλάδα και Ευρώπη επιβάλλεται πρώτα από όλα σε εμάς που είχαμε την ευθύνη μέχρι σήμερα, αλλά και όλων των προοδευτικών κοινωνικών-πολιτικών δυνάμεων.

Η μετάβαση από την αποσπασματικότητα μέτρων και παρεμβάσεων που πάρθηκαν με γνώμονα τα λαϊκά συμφέροντα εντός του ασφυκτικού πλαισίου της επιτροπείας, σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την κοινωνία, την κυβέρνηση και το κόμμα είναι στόχος της επόμενης περιόδου.

Η Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ικανότητα στη διαχείριση της κρίσης αλλά και ότι επηρέασε αποφασιστικά τις εξελίξεις από τη σκοπιά των λαϊκών τάξεων και της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Δεν αρκεί όμως αυτό.

Χρειάζεται ευρύτερη πλέον συσπείρωση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που δεν θα επιτρέψει στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές να επανέλθουν στην χώρα.

Η έξοδος της χώρας από τα μνημονιακά προγράμματα δεν σημαίνει προφανώς ότι όλα τα προβλήματα που δημιούργησε η κρίση τον προσεχή Αύγουστο θα έχουν ξεπεραστεί.

Οι μακροχρόνιες συνέπειες και ο αντίκτυπος ορισμένων από τα προβλήματα όπως είναι η αποεπένδυση, η κατάρρευση του παλιού παραγωγικού μοντέλου, καθώς και η διεύρυνση των ανισοτήτων δεν έχουν πλήρως συνειδητοποιηθεί από την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας.

Για αυτό το τέλος των μνημονίων δεν είναι για εμάς το τέλος του δρόμου, αλλά η αρχή. H αρχή που θα επιτρέπει, και ταυτόχρονα θα επιβάλλει, να ανασυγκροτήσουμε τις δυνάμεις μας ως κοινωνία για να σχεδιάσουμε το μέλλον με δική μας ευθύνη.

Έχουμε πλέον ένα μεγάλο καθήκον:

Τη μετάβαση από την εποχή των μνημονίων και της δημοσιονομικής σταθεροποίησης, σε εκείνη των μεγάλων εθνικών στόχων, της Δίκαιης και Βιώσιμης Ανάπτυξης…

…του παραγωγικού μετασχηματισμού, της αναβάθμισης του κύρους και του διεθνούς ρόλου της χώρας.

Βασική διαπίστωσή μας, από την αρχή της κρίσης, ήταν πως η κρίση δεν ήταν μόνο δημοσιονομική, ούτε απλά μια κρίση του δημοσίου τομέα.

Δυστυχώς, ήταν εκτεταμένη και πολυεπίπεδη, μια συνολική κρίση του παραγωγικού μοντέλου, του κράτους και του πολιτικού συστήματος.

Γι’ αυτό και θεμελιώδης προγραμματική μας προτεραιότητα ήταν και είναι ότι την έξοδο από την κρίση πρέπει να την κατανοήσουμε μέσα από το πρίσμα ενός νέου παραγωγικού προτύπου και βαθιών αλλαγών στο κράτος και το πολιτικό σύστημα.

Ταυτόχρονα, ζητούμενο τώρα και στο μέλλον είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την ίδια την πολιτική λειτουργία, τη δημοκρατία και τους θεσμούς της.

Ειδικά στην Ελλάδα, είναι εντελώς κρίσιμο η κοινωνία να πεισθεί η ίδια από τις εμπειρίες της για τη δυνατότητα της να κάνει σχέδια και να τα υλοποιήσει συντονισμένα, όντας η ίδια το πραγματικό υποκείμενο της ανάπτυξης.

Η κληρονομιά του παρελθόντος είναι βαριά, όμως πρέπει να μπουν και θα μπουν οι βάσεις για την υπέρβαση, όχι μόνο της κρίσης αλλά και του χρεοκοπημένου μοντέλου που μας έφερε σε αυτήν.

Η χώρα χρειάζεται μετασχηματισμό.

Χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό/παραγωγικό σχέδιο μακράς πνοής, με την κοινωνία πρωταγωνιστή και συμμέτοχο. Ό,τι κι αν κάνουμε «από τα πάνω», αν δεν βρούμε τρόπο να εμπλακεί ολόκληρη η κοινωνία, οι επιχειρήσεις, οι φορείς, οι εργαζόμενοι, οι τοπικές κοινωνίες κ.ά. δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό το κάτι διαφορετικό που θέλουμε.

Παράλληλα, η χώρα χρειάζεται επενδύσεις στη γνώση και την έρευνα, έχει ανάγκη από στήριξη της πλήρους και αξιοπρεπούς εργασίας και από σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων, διότι οι εργαζόμενοι είναι οι πραγματικοί παραγωγοί του πλούτου και βασική πηγή πείρας, γνώσης και καινοτομίας.

Χρειάζεται αναζωογόνηση της δημιουργικότητας και της επιχειρηματικότητας με όρους καινοτομίας, εξωστρέφειας και με όρους μιας νέας επιχειρηματικής ηθικής, κοινωνικής αποδοχής και νομιμοποίησης.

Χρειάζεται επενδύσεις σε έργα και υποδομές προς όφελος της κοινωνίας και του δημοσίου συμφέροντος.

Χρειάζεται τη δημιουργία ενός ισχυρού κοινωνικού κράτους, όπως αρμόζει σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Με σεβασμό στα δικαιώματα και στις ατομικές ελευθερίες, χωρίς διακρίσεις φύλου, καταγωγής, θρησκείας η σεξουαλικού προσανατολισμού.

Όπως καταλαβαίνετε, όλα αυτά προϋποθέτουν ένα συνολικό σχέδιο ριζοσπαστικών αλλαγών στην οικονομία, την εργασία, το κοινωνικό κράτος, καθώς και τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που θα το υλοποιήσουν.

Τα περιφερειακά αναπτυξιακά συνέδρια που προτείναμε ως ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και υλοποιούνται από την κυβέρνηση εισήγαγαν την κουλτούρα του διαλόγου, της συνεννόησης, της σύνθεσης μεταξύ κοινωνικών δυνάμεων, θεσμών Τ.Α., κοινωνικών φορέων με την κυβέρνηση.

Εισήγαγαν όμως και μια αντίστροφη λογική στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας όχι από τα πάνω, την κεντρική κυβέρνηση αλλά από τα κάτω, τις περιφέρειες.

Ο προοδευτικός κοινωνικός πόλος μπορεί και θα διαμορφωθεί στη βάση των προβλημάτων και των κοινωνικών αναγκών.

Η αντιπαράθεση αυτού του πόλου εκ των πραγμάτων θα γίνει με τις πολιτικές που εκφράζουν την ακραία νεοφιλελεύθερη αντίληψη, την ακροδεξιά ρητορεία και πρακτική, την υποστήριξη του φαύλου και διαπλεκόμενου πολιτικού και οικονομικού συστήματος.

Στην επόμενη κρίσιμη περίοδο απαιτείται λοιπόν μια συντονισμένη και συλλογική προσπάθεια, απαιτείται η διαμόρφωση ενός ευρύτατου κοινωνικοπολιτικού πόλου.

Ενός πόλου που θα δημιουργήσει μια νέα δυναμική και θα προβάλλει τις δικές του προτάσεις και θέσεις, σε αντιπαράθεση με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που οργανώνει το δικό της συντηρητικό μέτωπο.

Στη βάση αυτής της αντίληψης ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τον αριστερό κεντρικό πυρήνα μιας προοδευτικής συσπείρωσης, το σημείο αναφοράς μιας συμπαράταξης προοδευτικών δυνάμεων με στόχο την υλοποίηση ενός σχεδίου εξόδου από την κρίση σε πλήρη αντιπαράθεση με τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις.

Ωστόσο οι καιροί επιβάλλουν μια τέτοια στρατηγική να μην είναι υπόθεση ενός μόνο κόμματος. Θα πρέπει να γίνει υπόθεση μιας ευρύτερης κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας. Μιας αναγκαίας μεγάλης κοινωνικής συμμαχίας με σαφείς ταξικές αναφορές και πολιτικές κατευθύνσεις.

Γιατί όμως αναγκαίας; Διότι όλοι πλέον συνομολογούν ότι το πρόβλημα της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες δεν υπήρξε μόνο δημοσιονομικό.

Υπήρξε πολυεπίπεδο και οι παθογένειες και τα προβλήματα που άφησε, όπως η διαπλοκή και η διαφθορά, η εκτεταμένη φοροαποφυγή, η ανάγκη για εκσυγχρονισμό του συνόλου των δομών του κράτους, είναι αδύνατον να λυθούν αποκλειστικά από μια πολιτική “ελίτ”.

Πρέπει να υπάρξει μία νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στην κοινωνία και την πολιτική, το κράτος και τον πολίτη.

Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, είναι μεγάλες. Είναι ανοιχτό το ερώτημα της επόμενης μέρας για την Ελλάδα μετά τα μνημόνια, για την Ευρώπη μετά την κρίση.

Στην υλοποίηση αυτού του προοδευτικού σχεδίου εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ είμαστε έτοιμοι να σηκώσουμε το βάρος της ευθύνης που μας αναλογεί και να δώσουμε τη μάχη.

Εύχομαι ειλικρινά να βρούμε συνοδοιπόρους, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων και μακάρι οι δύο αυτές μέρες συζητήσεων να συμβάλουν στην κατεύθυνση αυτή.



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ