Στην εκπομπή «Ταχείας κυκλοφορίας» του Ράδιο 24/7 και τον Σπύρο Σεραφείμ, μίλησε το Σάββατο 29 Ιουλίου 2017 ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης.

Ρωτήθηκε καταρχάς για τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που ήταν σε εξέλιξη το διήμερο 28-29 Ιουλίου:

Γίνεται απολογισμός της δύσκολης περιόδου που κορυφώθηκε με τη δεύτερη αξιολόγηση, απάντησε. Υπάρχει ανάγκη για πολιτικές σκέψεις για την πορεία της παράταξης πέρα από το κυβερνητικό έργο. Ιδιαιτέρως από τη στιγμή που η επόμενη χρονιά θα είναι κρίσιμη, χρονιά εξόδου από την συμβατική διάρκεια του μνημονίου. Παράλληλα έρχεται και η τρίτη αξιολόγηση η οποία ούτε και αυτή θα είναι αναίμακτη.

Πότε  θα γίνει το κυβερνητικό έργο αισθητό στους πολίτες; ρώτησε ο δημοσιογράφος.

Υπάρχει υστέρηση στο πώς οι θετικές εξελίξεις φτάνουν στην κοινωνία και γίνονται αντιληπτές από τους πολίτες, απάντησε ο Ν. Ξυδάκης, την ίδια στιγμή που κάποιοι δείκτες βελτιώνονται. Ο δείκτης ανεργίας είναι ελπιδοφόρος αλλά επίσης κρύβει πράγματα. Έχουμε υψηλά ποσοστά μερικής απασχόλησης, όπως επίσης συμπίεση μισθών χωρίς ανάλογη συμπίεση τιμών. Αυτό είναι θέμα προς επίλυση. Υπάρχει μεν βελτίωση στην αδήλωτη εργασία. Εντούτοις το θέμα με τα μπλοκάκια είναι ανοιχτό. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν συμπιεστεί από το συνδυασμό φόρων και εισφορών. Και ο πρωθυπουργός είπε ότι από τον εξορθολογισμό των φορολογικών εσόδων πρέπει να προκύψουν μέτρα ανακούφισης των παραγωγικών ομάδων που έχουν συμπιεστεί υπερβολικά. Από το άκρο της τρομερής φοροδιαφυγής φτάσαμε στο άλλο άκρο, να συμπιέζονται μαζί φοροφυγάδες και έντιμοι.

Τι είπε ο πρωθυπουργός; ρωτήθηκε στη συνέχεια ο Ν. Ξυδάκης.

Ότι έχουμε αφήσει τα χειρότερα πίσω και κινούμαστε με προσοχή και δυναμισμό για να βγούμε προς τα έξω. Ότι χρειάζεται να συνεχίσουμε τη μάχη κατά της διαπλοκής. Ότι υπάρχει ανάγκη εξυγίανσης. Αυτά είναι μεγάλα πολιτικά θέματα μαζί με την ανάγκη της κοινωνίας να πάρει ανάσα οικονομικά.

Προσωπικά πιστεύω ότι η κρίση πλήγωσε τη δημοκρατία έχοντας ραγίσει βαθιά την εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστημα. Οι πολίτες θεωρούν ότι οι πολιτικοί ολιγώρησαν και αμέλησαν να προφυλάξουν τη χώρα από τους ανέμους της κρίσης του 2008. Υπάρχει βάση σε αυτό, όταν το αισθάνονται τόσοι πολλοί άνθρωποι. Σύμφωνα με πολιτικές αναλύσεις τις οποίες συμμερίζομαι, υπήρχε και υπάρχει ακόμα μία άλλη διαπλοκή κράτους και οικονομίας, αμοιβαίας εξαχρείωσης και παρασιτικής διαπλοκής. Αρρώστησε η παραγωγή και στήθηκε μία άλλη όλο και πιο ασθενής, όλο και πιο εσωστρεφής, βασισμένη σε ένα κύκλο δανεικών. Υπήρξε πιστωτική υπερεπέκταση και ένα κράτος το οποίο εξυπηρετούσε φατρίες και παρασιτικούς ολιγάρχες. Αυτό θα πρέπει να έχουμε το θάρρος να το δούμε. Οι ισχυροί του πλούτου στην Ελλάδα παρασίτισαν πάνω στο κράτος, πάνω στο δημόσιο συμφέρον και στο δημόσιο χρήμα.

Υπάρχει σχέδιο από την κυβέρνηση να ανατραπεί όλο αυτό;

Καμία κυβέρνηση σε μια τετραετία δεν μπορεί να αλλάξει μία χώρα στο πλαίσιο της δυτικής δημοκρατίας. Καμία δεν έχει τόσο μεγάλη δύναμη -και ευτυχώς. Θα με τρόμαζε αν μια κυβέρνηση μπορούσε να αλλάξει με τόσο ακαριαίο τρόπο τη χώρα και οποιαδήποτε χώρα. Ό,τι έχει διαμορφωθεί σε δεκαετίες, θέλει διάρκεια και επιμονή για να αλλάξει. Επιπλέον οι κοινωνίες και τα κράτη αλλάζουν με ευρύτερες συγκλίσεις, μεγάλη επιμονή και πείσμα από μεγάλο μέρος του λαού. Καταρχάς πρέπει να αντιμετωπίσουμε δομικές απειλές, δοκιμασίες ισχυρές όπως η συνεχιζόμενη μεταναστευτική ροή και η ανεργία. Μπορεί ο δείκτης να κατέβει κάτω από το ψυχολογικό όριο του 20% αλλά πάλι θα έχουμε τις εσωτερικές αδυναμίες, τη μερική απασχόληση, τους συμπιεσμένους μισθούς.

Έχουμε και ένα δείκτη που δεν έχει γίνει αντιληπτός στο μεγάλο πληθυσμό ο οποίος μπαίνει καθημερινά σε όλους τους οικονομικούς υπολογισμούς: Ο δημογραφικός μαρασμός. Αποτελεί βόμβα, ιδιαιτέρως αν συνδυαστεί με τη μεταναστευτική εκροή από ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας. Θα μετατραπούμε σε ένα γερασμένο κράτος που δεν θα μπορεί να συντηρήσει ούτε ασφαλιστικό σύστημα, ούτε ζήτηση αγοράς. Δεν θα υπάρχουν παραγωγικές δυνάμεις που να διαπνέονται από το νεανικό πνεύμα του ρίσκου και της φαντασίας. Ένας ηλικιωμένος άνθρωπος σκέφτεται το πουγκί του, τη σύνταξή του δεν σκέφτεται το μέλλον.

Αυτά τα μεγάλα ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται από μια κυβέρνηση με ορίζοντα τριών τεσσάρων ετών. Χρειάζεται εθνική δέσμευση και εθνική προσπάθεια ακόμη και διάταξική, γιατί σε πολλά από αυτά πολλές κοινωνικές τάξεις έχουν κοινό συμφέρον να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Αυτό είναι το δέον. Αν δεν το πράξουμε, το 2050- 60 θα είμαστε ένα μικρό κράτος συνταξιούχων με σύνταξη 300 ευρώ, γέροντες να καπνίζουν στα καφενεία.

Αυτά τα πράγματα πρέπει να τα σκεφτούμε με αφορμή την κρίση. Πρέπει να έχουμε την ελάχιστη φιλοδοξία, μαζί με την ανακούφιση, να δημιουργήσουμε μια χώρα πιο δυναμική, πιο εξωστρεφή, πιο ευφάνταστη, πιο αληθινή, πιο έντιμη. Όλο αυτό το ψέμα που ζήσαμε στη δεκαετία του 90 με τα δανεικά, με τον ήρωα που έχει το Jeep Wrangler και πάει στην Ψαρρού.  Όλα ήταν μία μαγκιά, ένα Κλικ. Και ύστερα χάθηκαν 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας τα πρώτα δύο χρόνια της κρίσης. Δεν ανακτώνται εύκολα αυτά.

Ρωτήθηκε για τα  fake news.

Είναι ένα πράγμα στενάχωρο. Έχουν και οι δημοσιογράφοι την ευθύνη τους, αν και ίσως όχι τη μεγαλύτερη. Αν οι δημοσιογράφοι βίωναν μία υγιή επαγγελματική κατάσταση θα μπορούσαν να είναι οι καλύτεροι θεματοφύλακες του επαγγέλματός τους και της επαγγελματικής τους αξιοπρέπειας. Σήμερα η δημοσιογραφία είναι ένας κλάδος κατεστραμμένος. Ήταν από τις μεγαλύτερες φούσκες  της προ κρίσεως εποχή, με πολύ ψέμα, πολύ αέρα, πολύ θαλασσοδάνεια και μπόλικη διαπλοκή. Τώρα έχουμε ανεργία πάνω από 50%, και όποιος πληρώνεται στο μήνα θεωρείται τυχερός. Άρα όταν ο ίδιος επαγγελματίας δεν έχει τη δύναμη να υπερασπιστεί τους όρους επαγγελματικής αξιοπρέπειας, τους όρους υγιούς αναπαραγωγής του επαγγέλματος, δεν μπορεί να υπερασπιστεί τη δεοντολογία και τους κανόνες.

Από κει και πέρα υπάρχει η αθλιότητα των ξοφλημένων ολιγαρχών, υπάρχει μια τυφλότητα η οποία φτάνει να αναπαράγει οποιαδήποτε φτηνή φημολογία κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Το copy-paste χωρίς διασταύρωση αποτελεί εγγενή αδυναμία της τρέχουσας δημοσιογραφίας, όχι μόνο στη χώρα μας.

Όταν ήμουν στο υπουργείο Εξωτερικών είχα αντιληφθεί ότι υπάρχουν κέντρα των Βρυξελλών που «σπινάρουν» πράγματα που αφορούν την Ελλάδα, με πηγές στην Κομισιόν. Έτσι αναπαράγεται αμέσως μια φήμη, μια πρόδρομη είδηση που μπορεί να μη βγει, αλλά μοχλεύει. Ορισμένοι Eλληνες και ξένοι δημοσιογράφοι δεν θα πάρουν ποτέ τηλέφωνο κάποιον στην ελληνική κυβέρνηση ή στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών για να ρωτήσουν, να διασταυρώσουν αυτό που λέει η Κομισιόν. Αυτά γίνονται και στα μεγάλα ξένα δίκτυα. Στη μεγάλη αίθουσα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου είναι όλοι οι ξένοι δημοσιογράφοι, υπάρχουν και οι «spin doctors». H μάχη είναι να αναγνωρίζεται και να περιορίζεται αυτή η τακτική. Οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι μυρίζονται σε μεγάλο βαθμό ποιος «σπινάρει» ένα πράγμα, ποιος επιχειρεί να το κάνει όχι απλώς είδηση αλλά πολιτική πραγματικότητα για να πιέσει καταστάσεις.

Το άλλο είναι βέβαια ότι στην εποχή του Facebook ο κόσμος έχει απαξιώσει τα συμβατικά δίκτυα που απασχολούν επαγγελματίες. Πολύς κόσμος κοιτάει site της πλάκας τα οποία αναδημοσιεύουν δευτερογενές υλικό με πασαλείμματα και φήμες. Και όλα αυτά αναπαράγονται στο Facebook. Δεν υπάρχει σαφής γραμμή μεταξύ του τι είναι ανάλυση και τι είναι ιδιωτικό  σχόλιο. Έχει χαθεί το δημόσιο και το ιδιωτικό, η επίσημη πηγή και σε αυτό έχουν ευθύνη και οι επαγγελματίες της ενημέρωσης.

Σας λείπει η δημοσιογραφία;

Αρκετά συχνά. Δηλαδή η ελευθερία να πεις τη γνώμη σου. Στην πολιτική δεν είσαι ελεύθερος, είσαι υπό περιορισμό πάντα. Υπάρχουν συμβατικοί περιορισμοί. Στη δημοσιογραφία είσαι πιο ελεύθερος. Ο μεγάλος περιορισμός είναι το εσωτερικό σου αξιακό σύστημα, οι δικοί σου κώδικες αυτολογοκρισίας. Στην πολιτική οτιδήποτε πεις παραπάνω από ένα όριο μπορεί πολύ εύκολα να παρεξηγηθεί να κάνει ζημιά. Είσαι ευάλωτος στην παρεξήγηση και στην παρερμηνεία.

ΑΕΠΙ: Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε τώρα;

Η ΑΕΠΙ είναι μία εταιρεία που υπάρχει πάνω από 80 χρόνια στην Ελλάδα και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις από τις έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια (αυτά για τα οποία ελέγχθηκε) υπήρξε μία άνευ προηγουμένου διασπάθιση χρήματος. Διαπιστώνονται ελλείψεις εκατομμυρίων αυτή τη στιγμή.

Υπάρχει περίπτωση κάποια στιγμή καλλιτέχνες και δημιουργοί να πάρουν αυτά τα χρήματα;

Η καλή απάντηση είναι: ελπίζω και εύχομαι. Η κακή απάντηση είναι: μάλλον όχι. Όλα αυτά τους τα κλέψανε, χαθήκανε, και τα κλεμμένα δεν βρίσκονται εύκολα. Αυτό που θα είναι καλή εξέλιξη είναι να μπορέσει να διασωθεί το αρχείο, και ο εισπρακτικός μηχανισμός, η τεχνογνωσία, να περάσoυν στα χέρια των δημιουργών. Έγινε στην Ευρώπη τα προηγούμενα χρόνια με όχι τόσο άθλιες συνθήκες. Στη Γαλλία είχαμε μία ανώνυμη εταιρεία η οποία μετατράπηκε σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί όλη αυτή η εμπειρία από τους δημιουργούς, που οι περισσότεροι έχουν ως μοναδικό πόρο ζωής και συντήρησης τα δικαιώματα από τη μουσική και τα τραγούδια που έχουν γράψει.

Είμαστε σε μία πολύ κρίσιμη περίοδο, μπορεί να λείπουν δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια. Κανείς δεν ξέρει. Το 2016 η ΑΕΠΙ εισέπραξε 22 εκατομμύρια από τα καταστήματα και στο ταμείο της βρέθηκαν λιγότερο από έξι. Και αυτά είναι δεσμευμένα από την εφορία και μία τράπεζα. Οι διανομές των περασμένων ετών ήταν 30 εκατομμύρια.

Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;

Είμαστε πάρα πολύ τυχεροί που ζούμε σε αυτό το θαύμα, με αυτή τη θάλασσα και το φως.  Ίσως πρέπει να φτάσουμε σε μεγάλη ηλικία για να καταλάβουμε πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σε αυτό τον θαυμάσιο τόπο. Η χώρα δεν θα χαθεί ποτέ. Το θέμα είναι αν θα υπάρχουν Έλληνες σαν κι εμάς αυτής της περιόδου να απολαμβάνουν αυτό το θείο δώρο. Ευτυχώς που υπό μία έννοια αυτή η κρίση έχει οδηγήσει αρκετούς από μας να επαναξιολογήσουμε το δώρο αυτής της διαμονής, αυτού του τόπου, και τις ευθύνες μας απέναντι σε αυτούς που μας άφησαν ένα σπίτι, μία υποδομή, ένα δρόμο. Έχουμε ιστορική ευθύνη απέναντι στα παιδιά μας.

Η δική μου γενιά είναι η πιο προνομιούχος γενιά Ελλήνων στα διακόσια χρόνια του ελληνικού κράτους. Δεν είχαμε πόλεμο, πείνα, δυστυχία, είχαμε ανοιχτό ορίζοντα, είχαμε απαιτήσεις για ευτυχία και ελευθερία. Τόση μεγάλη περίοδο ειρήνης και ευημερίας δεν υπήρξε ποτέ σε όλη την Ευρώπη. Την ειρήνη τη θεωρούμε δεδομένη αλλά δεν είναι. Μία ματιά να ρίξουμε στη γειτονιά μας, το βλέπουμε.

Ένας γνωστός μου, Λιβανέζος, το καλοκαίρι του 2015 μου είπε:  «Κάντε ότι μπορείτε να σώσετε τη χώρα σας. Εγώ δεν έχω πατρίδα, γεννήθηκα εκεί και ζω στο Λονδίνο. Είστε τόσο τυχεροί, τόσο πλούσιοι, δεν το ξέρετε;» Δυστυχώς, μερικές φορές το ξεχνάμε…