02/10/2016

Πάνος Ρήγας: Yπηρετώ το σχέδιο για ένα ισχυρό κόμμα

Συνέντευξη του Γραμματέα της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ στην ΑΥΓΗ της Κυριακής (02/10) και στον Φοίβο Κλαυδιανό

• Ποιοι είναι οι βασικότεροι προβληματισμοί των μελών του ΣΥΡΙΖΑ στον προσυνεδριακό διάλογο;

Κυρίαρχο ζήτημα και μία από τις βασικότερες αγωνίες των μελών είναι το πώς ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς μπορεί να είναι στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα να διαμορφώνει και να υλοποιεί αριστερές πολιτικές -δεδομένης της δύσκολης συμφωνίας που έχει γίνει- οι οποίες να έχουν απτό αριστερό αποτύπωμα στην καθημερινότητα των πολιτών. Επίσης, στο επίκεντρο βρίσκεται το πώς πρέπει να είναι το ίδιο το κόμμα διαμορφωμένο και ποιες θα είναι οι συμμαχίες εκείνες που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική υπηρέτηση των στόχων του.

Αυτοί οι προβληματισμοί είναι λογικοί, εφόσον δεν υπάρχει παράδειγμα, στην Ευρώπη τουλάχιστον, που ένα κόμμα της Αριστεράς, μέσα σε σκληρά νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα, αναλαμβάνει την κυβερνητική ευθύνη. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν δεν υπάρχει ως παράδειγμα ούτε η δομή του κόμματος που μπορεί να υπηρετήσει αυτά τα στοιχεία που προανέφερα.

Κάτι άλλο που απασχολεί τη συζήτηση είναι η συλλογική λειτουργία που είναι απαραίτητη σε κυβέρνηση, κοινοβουλευτική ομάδα και κόμμα, ώστε να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα με έναν τρόπο συμβατό αξιακά με την Αριστερά. Αυτή η κυβέρνηση οφείλει να έχει διαφορετική λειτουργία σε σχέση με τις κυβερνήσεις των αστικών κομμάτων.

 

 

• Η δική σας απάντηση ποια είναι; Είναι εφικτό να επιτευχθούν οι στόχοι του ΣΥΡΙΖΑ;

Ακούμε πολλές φορές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάρει την κυβέρνηση μεν, αλλά δεν έχει πάρει την εξουσία. Αυτή εκ των πραγμάτων είναι μία διαρκής μάχη. Ο Γκράμσι έλεγε ότι η μεγάλη προσπάθεια που πρέπει να κάνεις είναι να απομειώνεις τον ζωτικό χώρο του αντιπάλου. Αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Όλες οι δομές του κράτους είτε δημιουργήθηκαν είτε διαμορφώθηκαν με σκληρές νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και δεν αλλάζουν εύκολα καταστάσεις που έχουν παγιωθεί για δεκαετίες.

Για παράδειγμα, ήταν πάρα πολύ δύσκολη η μάχη για τις τηλεοπτικές άδειες για να αρχίσει να σπάει η διαπλοκή και να τηρηθεί επιτέλους η νομιμότητα. Παρ’ όλες τις κατηγορίες που εκτοξεύτηκαν όλη την προηγούμενη περίοδο για δήθεν διαπλοκή του ΣΥΡΙΖΑ με συμφέροντα, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, είναι καθαρό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε, δεν έχει και ούτε πρόκειται να αποκτήσει καμία σχέση με συμφέροντα επιχειρηματικά ή μιντιακά.

 

 

• Πολλοί λένε ότι το κόμμα δεν είναι αρκετά παρεμβατικό έναντι της κυβέρνησης…

Θεωρώ ότι η εικόνα αυτή δεν είναι ορθή. Την περίοδο της δεύτερης διακυβέρνησης, τόσο το κόμμα όσο και η κυβέρνηση βρισκόμαστε αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια, η οποία πολλές φορές -και σωστά- δεν δημοσιοποιείται, να υπάρξει συλλογικός τρόπος λειτουργίας, συνδιαμόρφωσης και παρέμβασης. Αυτό έγινε, ενδεικτικά, στο κομμάτι της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, στις ιεραρχήσεις για την πρώτη αξιολόγηση και βεβαίως συμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία.

Βεβαίως δεν έχουμε καταφέρει ακόμα το αποτέλεσμα που θα θέλαμε, αλλά αυτό αφορά με το πώς όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά αντιλαμβανόμαστε τον συλλογικό τρόπο λειτουργίας. Στο ερώτημα, φερειπείν, αν πρέπει να γίνει ανασχηματισμός, το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι μια κυβέρνηση οφείλει να λειτουργεί συλλογικά. Όπως και το κόμμα. Αν λειτουργώντας συλλογικά ιεραρχήσεις τις στοχεύσεις σου, αυτές οι ιεραρχήσεις, είτε είναι το θέμα της κοινωνικής οικονομίας είτε κάποιο άλλο θέμα πρώτης γραμμής, πρέπει και να υπηρετούνται συλλογικά. Και αυτό, διότι η συνδιαμόρφωση και η υλοποίηση των πρωτοβουλιών για την επίλυση ενός ζητήματος, συνήθως δεν αφορούν ένα υπουργείο, ούτε έναν άνθρωπο, αλλά πολλές πλευρές της κυβέρνησης. Συνεπώς, είναι κομβικής σημασίας, τα πρόσωπα να υπηρετούν τον συλλογικό στόχο.

 

 

• Τι ακριβώς σημαίνει η πρόσκληση “διαλόγου και συμπόρευσης” σε “όλες τις προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις” και “όλους τους προοδευτικούς πολίτες” που απηύθυνε πρόσφατα ο Αλέξης Τσίπρας;

Ο στόχος μας είναι, όπως έχουμε πει επανειλημμένως, η δημιουργία ενός αριστερού προοδευτικού πόλου. Σε αυτόν τον πόλο θα πρέπει να συμμετέχουν κοινωνικές δυνάμεις της χώρας, κινήματα, πολιτικά πρόσωπα και σχηματισμοί, έστω κι αν βλέπουν κριτικά την πολιτική μάχη που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα.

Στην ευρωμεσογειακή Διάσκεψη συμμετείχαν και πολιτικοί που δεν ανήκουν στον ευρύτερο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της αριστεράς. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι η επιβεβαίωση της γραμμής και της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ότι για να γίνει ανατροπή σε Ελλάδα και Ευρώπη χρειάζονται ευρύτατες συμμαχίες, αρκεί όσοι εντάσσονται σε αυτές να αντιλαμβάνονται την καταστροφή που έχει συντελεστεί τα προηγούμενα χρόνια.

Έως τώρα, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι δεν μπορούν να αποφύγουν την πορεία που έχουν τα τελευταία χρόνια και είναι συνδεδεμένα με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΝΔ. Πρόκειται για μια στρατηγική επιλογή που προβλέπω ότι θα συνεχιστεί.

 

 

• Ο Φώτης Κουβέλης θα ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ;

Δεν νομίζω ότι το διακύβευμα είναι αν ο Φώτης Κουβέλης είναι ή όχι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. Σημασία έχει ότι συμβάλλει με την πολιτική του στάση στη μάχη που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, με στόχο την κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

 

• Ο στόχος της μαζικοποίησης του κόμματος δεν ευοδώνεται. Μήπως πρέπει να γίνει πιο σαφής η στόχευση;

Για να ανταπεξέλθουμε στα προβλήματα που καλούμαστε να λύσουμε υπάρχει η ανάγκη να μαζικοποιηθεί το κόμμα.

Ήδη, από τις εκλογές του Σεπτέμβρη και μετά, είχαμε εγγραφές που ανανέωσαν το ένα τρίτο των μελών του κόμματος. Όμως το ζήτημα, το οποίο έρχεται από πολύ παλιά, είναι ότι καταγράφονται αδυναμίες τόσο στα εργατικά συνδικάτα, όσο και στους κοινωνικούς φορείς. Για αυτό, μετά το συνέδριο, έχουμε στόχο και σκοπό να διαμορφώσουμε νέες κοινωνικές συμμαχίες σ’ όλους αυτούς τους χώρους, προκειμένου να υπάρξει μια αναδιάταξη του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος. Δυστυχώς, μεγάλο κομμάτι του συνδικαλισμού στην Ελλάδα έχει καταστεί κρατικοδίαιτο και δεν επιτελεί τον ρόλο του, να προασπίζεται δηλαδή τα συμφέροντα των εργαζομένων.

 

• Το επικείμενο συνέδριο θα αποτελέσει σκαλί για την αναβάθμιση των προγραμματικών επεξεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ;

Βεβαίως, ήδη αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάρα πολλές προτάσεις και η συζήτηση εξελίσσεται με αρθρογραφία σε εφημερίδες και διαδίκτυο. Θέλουμε ένα συνέδριο η συζήτηση του οποίου θα είναι επί της ουσίας συμβολή επί των αναγκών που υπάρχουν σήμερα.

Έχω την εντύπωση ότι, ειδικά στα ζητήματα της Παιδείας, της Υγείας και σε ζητήματα που αφορούν την παραγωγική ανασυγκρότηση, θα υπάρξουν συμβολές, οι οποίες θα ενσωματωθούν στον προγραμματικό λόγο του ΣΥΡΙΖΑ για τα επόμενα τρία χρόνια.

 

• Αρκετοί ασκούν πολεμική στις τάσεις. Πιστεύετε ότι είναι στοιχείο που συγκροτεί την εσωκομματική δημοκρατία ή βασική πηγή των παθογενειών;

Είμαι φανατικά υπέρ της ύπαρξης των τάσεων ως ιδεολογικών ρευμάτων και είναι σημαντικό ότι καταφέραμε αυτή την περίοδο να υπάρχει σύνθεση των απόψεων στη λειτουργία του κόμματος. Το μεγάλο πρόβλημα είναι όταν οι τάσεις από ιδεολογικά ρεύματα μετεξελίσσονται σε κόμμα μέσα στο κόμμα και κυρίως όταν υπάρχει διαφορετικό πολιτικό σχέδιο. Δεν είναι έντιμο να συνυπάρχεις μ’ έναν τέτοιο τρόπο. Όμως, τον τελευταίο ένα χρόνο, είναι κυρίως πλούτος και ενισχύουν τη σκέψη μας.

Ωστόσο, υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος. Στο όνομα των ιδεολογικών ρευμάτων να δημιουργούνται ομαδοποιήσεις για ιδιοτελείς λόγους και νομή εξουσίας. Είναι ένας κίνδυνος που, όμως, το DNA της Αριστεράς και οι παρακαταθήκες της θα τον αποτρέψουν.

 

 

• Θα είσαστε ξανά υποψήφιος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής;

Τη διαδρομή μου όλα τα χρόνια στην Αριστερά δεν την εξάρτησα ποτέ από προσωπικές επιδιώξεις. Είναι συλλογικές οι αποφάσεις τις οποίες παίρνουμε. Εμένα η αριστερά, θα το επαναλάβω, δεν μου χρωστάει, της χρωστάω. Όποτε κι όπου κλήθηκα, υπηρέτησα με τον καλύτερο τρόπο, εκτιμώ, τις ανάγκες τις οποίες κλήθηκα να υπηρετήσω. Κι είναι και πολλές φορές υποτιμητικό να υποβαθμίζουμε με μια τέτοια ερώτηση τη συλλογική λειτουργία που έχουμε όσοι είμαστε τόσα χρόνια στην Αριστερά. Αυτές είναι αστικές αντιλήψεις.

Νομίζω ότι αυτή την ώρα αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι αν θέλουμε ισχυρό κόμμα ή όχι. Γιατί το κόμμα θα είναι πάντα ο πυλώνας. Την κυβέρνηση δεν θα την έχεις πάντα. Σε κάθε περίπτωση, το κόμμα είναι αυτό που θα στηρίξει την κυβέρνηση με προγραμματικές θέσεις και θα διατηρήσει την επαφή με την κοινωνία. Ένα ισχυρό κόμμα λοιπόν της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι το σχέδιο που υπηρετώ. Σ’ αυτό το σχέδιο είμαι φανατικά μέσα. Από εκεί και πέρα με συλλογικό τρόπο θα καταλήξουμε στα πρόσωπα που θα το υπηρετήσουν.

 

 

• Ποιος είναι ο απολογισμός του τελευταίου ενός χρόνου για την κομματική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ;

Το κόμμα αυτή την περίοδο, με τις αντικειμενικές δυσκολίες οι οποίες υπήρξαν και λόγω της διάσπασης αλλά και λόγω των αναγκών που προέκυψαν από τη δύσκολη συμφωνία την οποία κάναμε, κατάφερε -κι είναι προς τιμή όλων των μελών και στελεχών του- να διαμορφώσει και να ολοκληρώσει την οργανωτική του ανασυγκρότηση.

Επιπλέον, τη δύσκολη περίοδο της πρώτης αξιολόγησης και αμέσως μετά, απευθύνθηκε με εξωστρέφεια, έκανε πολλές συγκεντρώσεις, ενημέρωσε και ήρθε σε επαφή με τον κόσμο και κατάφερε να σπάσει αυτό που επιδίωκαν ορισμένοι, δηλαδή να μην τολμά ο ΣΥΡΙΖΑ να βγει έξω απ’ τα γραφεία του. Αυτό κάναμε στελέχη του κόμματος, βουλευτές και υπουργοί. Ήταν μια στρατηγική η οποία σχεδιάστηκε.

Προφανώς, λόγω των αντικειμενικών δυσκολιών που υπήρχαν, δεν καταφέραμε πολλές φορές αυτό τον στόχο να τον φθάσουμε στο μέγιστο. Βεβαίως εδώ έχουμε ευθύνη όλοι, αλλά θα πρέπει να πω ότι δεν μπήκε τελικά μπροστά στη μάχη το σύνολο των στελεχών που απαρτίζουν αυτή τη συλλογικότητα.