Ι.  Δημοσιονομική πολιτική – Δημ. Χρέος
Πού βρίσκεται το σωστό; Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εμμένει στην άποψη ότι θα πρέπει να ληφθούν νέα μέτρα, από 7,2 δισ. έως 9 δισ. ευρώ, για να καλυφθούν τα δημοσιονομικά κενά της περιόδου 2016-2018, ενώ η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι δεν χρειάζονται περαιτέρω παρεμβάσεις, αντιτείνοντας, μάλιστα, πρωτογενές πλεόνασμα 0,2% για το 2016.
Για να επιτευχθεί ο στόχος της δημοσιονομικής εξοικονόμησης 1,8 δισ. ευρώ για φέτος και 3,6 δισ. ευρώ έως το 2018, -βάσει της συμφωνίας του Ιουλίου- θα πρέπει το 2016 να κλείσει με πλεόνασμα 0,50% του ΑΕΠ και το 2017 με 1,75%. Τι πιθανότητες δίνετε για να είμαστε συνεπείς με αυτά τα αριθμητικά δεδομένα;
Αν η συζήτηση για την απομείωση του χρέους εξαντληθεί σε ένα τυπικό πρόγραμμα roll-over, (απλή μετακύλιση των χρηματοδοτικών υποχρεώσεων της χώρας μας), δεν θα αποδυναμωθεί αισθητά το όραμα για αλλαγή σελίδας της εθνικής οικονομίας;
Η αξιοπιστία των προβλέψεων του ΔΝΤ πάσχει, όπως αποδείχθηκε κατά το παρελθόν, ιδιαίτερα σε σχέση με την ελληνική περίπτωση.  Αν όμως στο παρελθόν το ΔΝΤ υποτίμησε το βάθος της ύφεσης που προκάλεσαν τα μέτρα λιτότητας των προηγούμενων μνημονίων, σήμερα τείνει να το υπερεκτιμήσει.  
Ηδη, τα οικονομικά αποτελέσματα του 2015 είναι σημαντικά καλύτερα από τα προβλεπόμενα.  Η ύφεση ανήλθε στο 0,2% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αντί του αναμενόμενου 0,7%, ενώ το έτος έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ (περίπου €350 εκ.) έναντι πρόβλεψης για πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ, που περιλήφθηκε στον προϋπολογισμό.  
Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη του ΔΝΤ για το 2015 ήταν πρωτογενές έλλειμμα ίσο με 0,6% του ΑΕΠ! Για άλλη μια φορά, δηλαδή το ΔΝΤ έπεσε έξω στις προβλέψεις του, μόνο που τώρα εμφανίζεται υπερβολικά απαισιόδοξο.  Πώς εξηγείται όμως η απόκλιση μεταξύ των προβλέψεων του ΔΝΤ και του τελικού αποτελέσματος της οικονομίας;  Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, οφείλουμε να επικαλεστούμε την κοινωνική και πολιτική διάσταση της οικονομίας.  
Ειδικότερα, η εφαρμογή της συμφωνίας του Ιουλίου 2015 ακολουθεί βασικές αρχές κοινωνικής δικαιοσύνης, σε συνδυασμό με την ανάγκη εξορθολογισμού και εκσυγχρονισμού των οικονομικών και κρατικών δομών. Στο πλαίσιο αυτό, μέτρα για την ανακούφιση των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, για τη στήριξη υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για την καλύτερη αξιοποίηση των υπηρεσιών του κράτους, χωρίς την προσφυγή σε απολύσεις ή κατακρήμνιση εισοδημάτων, συγκράτησαν την ελληνική οικονομία από την παραπέρα διολίσθηση.
Τα αποτελέσματα του έτους 2015 υπογραμμίζουν τη διαφορετική φιλοσοφία της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ακόμα και σε συνθήκες τρίτου μνημονίου.  Πρόκειται για ποιοτικές διαφορές που το ΔΝΤ μένει να αντιληφθεί και να συμπεριλάβει στις δικές του αναλύσεις.  
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ και της ελληνικής κυβέρνησης για το δημοσιονομικό κενό – τη διαφορά δηλαδή μεταξύ δημοσίων εσόδων και δαπανών – των ετών μέχρι το 2018 παρουσιάζουν σημαντική διαφορά.  Η λογική του ΔΝΤ ακολουθεί την πεπατημένη των τελευταίων ετών.  Την επιβολή δηλαδή οριζόντιων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής αγνοώντας τις επιπτώσεις τους στην πραγματική οικονομία.  
Στο επίκεντρο της διαφωνίας είναι μεταξύ άλλων το ασφαλιστικό και το φορολογικό.  Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί στην μη περικοπή των βασικών συντάξεων και στον κοινωνικά δίκαιο επιμερισμό των φορολογικών βαρών.  Η προσέγγιση αυτή σηματοδοτεί την ποιοτική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν.
Βάσει της συμφωνίας του Ιουλίου 2015,  έως το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα (χωρίς δηλαδή την καταβολή των τόκων επί του χρέους) πρέπει να φτάσει στο 3,50% του ΑΕΠ.  Πρόκειται για στόχο ιδιαίτερα φιλόδοξο και μάλιστα για μια χώρα αντιμέτωπη με το φάσμα του αποπληθωρισμού, από την μια πλευρά και το προσφυγικό πρόβλημα, από την άλλη.  Η μεγαλύτερη πρόκληση αυτή τη στιγμή είναι η επανεκκίνηση της οικονομίας, η επάνοδος δηλαδή της οικονομικής δραστηριότητας σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής.  
Η μεγέθυνση της οικονομίας με ταχύτερο ρυθμό από εκείνο της τοκοφορίας του χρέους αποτελεί προϋπόθεση για την έξοδο από τη στενωπό της κρίσης.  Για παράδειγμα, το 2015 οι τόκοι που καταβλήθηκαν στους πιστωτές του δημοσίου ανήλθαν στο 4,4% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με 2,4% κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη και 2,3% στην Ε.Ε.  
Κεντρική λοιπόν θέση κατέχει εκτός από την αύξηση του ΑΕΠ και η μείωση του χρέους. Παρά το γεγονός ότι η ανάγκη για την μείωση του χρέους αναγνωρίζεται από το ΔΝΤ, καθώς και από τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές, η σχετική συζήτηση αναμένεται να αρχίσει σε συνέχεια της τρέχουσας αξιολόγησης του προγράμματος 2015.  
Η απομείωση του χρέους μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, που πρέπει να εξετασθούν διεξοδικά ως προς τις επιπτώσεις τους στην οικονομία και στην κοινωνία.  Ηδη, η μείωση των επιτοκίων και η επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης των δόσεων, σύμφωνα με το προηγούμενο του Νοεμβρίου 2012, επανέρχεται στο προσκήνιο.  
Οι προσεγγίσεις αυτές πράγματι μειώνουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και με την έννοια αυτή δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο.  Δηλαδή, επιτρέπουν μια πιο ενεργή δημοσιονομική πολιτική.  Εν τούτοις,  η ονομαστική αξία του χρέους παραμένει υψηλή και εκτός πλαισίου των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε.  Επί πλέον, η ελληνική οικονομία παραμένει ευάλωτη σε κερδοσκοπικές πιέσεις, σε περίπτωση νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης στο ευρωπαϊκό ή στο παγκόσμιο επίπεδο.
      
ΙΙ.  Διαπραγματεύσεις - Βουλή
Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο να επικρατήσουν οι ακραίες φωνές στην δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων με το κουαρτέτο;
Θα περάσουν από τη Βουλή το ασφαλιστικό και το φορολογικό;

Η οικονομική κρίση της Ελλάδας ξεπερνούσε τα όρια της χώρας από την αρχή.   Το 2010 το κύριο μέλημα της Ε.Ε. ήταν η μη μετάδοση της κρίσης στα ομόλογα των άλλων χωρών της Ν. Ευρώπης.  Τυχόν εξάπλωση των κερδοσκοπικών πιέσεων θα έθετε σε κίνδυνο τις ευρωπαϊκές τράπεζες.  Το 2015 οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές κράτησαν αδιάλλακτη στάση, αφού τυχόν υποχώρησή τους θα εξέθετε την πολιτική τους των τελευταίων πέντε ετών.  Το 2016 τυχόν επικράτηση ακραίων φωνών κινδυνεύει να δημιουργήσει εντάσεις σε μια περίοδο και μια περιοχή, όπου ήδη καταγράφεται αστάθεια, λόγω του προσφυγικού και της αδυναμίας διαχείρισής του από την Ε.Ε., καθώς και της ευρύτερης αβεβαιότητας των οικονομιών της Ε.Ε.  Με την έννοια αυτή, θεωρούμε ρεαλιστική την πρόβλεψη της υπέρβασης των όποιων ακραίων φωνών στην παρούσα συγκυρία.
Το ασφαλιστικό και το φορολογικό αναμένεται να περάσουν από τη Βουλή, δεδομένου ότι α) η κυβέρνηση διαθέτει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, β) προηγείται μακρά περίοδος διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς, γ) η κυβέρνηση αφουγκράζεται την κοινωνία και δ) είναι διατεθειμένη να επιφέρει τις προσαρμογές εκείνες που κρίνονται δίκαιες και απαραίτητες.

ΙΙΙ.  Διαρθρωτικά

Σας ικανοποιεί ο ρυθμός αξιοποίησης μιας σειράς κεντρικών δομών, όπως τα αεροδρόμια και τα λιμάνια; Πολλοί υποστηρίζουν ότι ειδικά η συμφωνία με τη γερμανική Fraport θα αποβεί επωφελής. Ποια είναι η γνώμη σας;  

Η θέση της Ελλάδας στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης αποτελεί πλεονέκτημα, το οποίο οφείλει να αξιοποιήσει.  Η ανάπτυξη των λιμένων της χώρας ως διαμετακομιστικά κέντρα αποτελούν προϋπόθεση για την αξιοποίηση της στρατηγικής της θέσης στο πεδίο των μεταφορών.  Η πρόσφατη μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του Λιμένα Πειραιά στην κινεζική εταιρία COSCO εντάσσεται στην προσπάθεια αυτή.  Τόσο η βελτίωση των υποδομών του λιμένα, όσο και η αύξηση της κίνησης θα προσφέρει νέες   θέσεις εργασίας και σημαντικά έσοδα στην οικονομία.
Ομοίως, η παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων στην γερμανική εταιρία FRAPORT θα ενισχύσει τη θέση τους στο ευρωπαϊκό και διεθνές δίκτυο μεταφορών, με ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στον τομέα του τουρισμού, από τους πλέον σημαντικούς στην οικονομία.  
Επισημαίνεται ότι σε αντίθεση με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων παρελθόντων ετών, το τρέχον πρόγραμμα προβλέπει την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όχι απαραίτητα την εκποίησή της και την χρησιμοποίηση μόνον του 50% των εσόδων για την αποπληρωμή του χρέους, ενώ το υπόλοιπο 50% κατευθύνεται σε επενδύσεις και στις ανάγκες του προϋπολογισμού.  Με την έννοια αυτή, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομία και την απασχόληση.

Βλέπετε να προκαλείται ανάγκη στο άμεσο μέλλον για νέα ανακεφαλαιοποίηση του εγχώριου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος;

Το εγχώριο τραπεζικό σύστημα έχει ανακεφαλαιοποιηθεί επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια.  Η ανακεφαλαιοποίηση του Δεκεμβρίου 2015 κάλυψε τα κενά που δημιουργήθηκαν τόσο από τη στενότητα της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας, όσο και από την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.  Είναι πολύ νωρίς για σκέψεις για νέα ανακεφαλαιοποίηση.  Ηδη, η ελληνική οικονομία εμφανίζει τάσεις ανόδου, ενώ ολοκληρώνεται το πλαίσιο για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων και για την βελτίωση της λειτουργίας των τραπεζών μέσα από την μεγαλύτερη διαφάνεια, την αξιολόγηση των στελεχών, κλπ.

IV.  ΔΙΑΠΛΟΚΗ

Υπάρχουν σκοτεινά σημεία στις δανειοδοτήσεις των μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων;
Πως συμβαίνει και επιχειρηματίες των μίντια καταφέρνουν και αποσπούν υπέρογκα ποσά από τις μέχρι πρότινος καταρρέουσες ελληνικές τράπεζες, παρέχοντας, μάλιστα, επισφαλείς εγγυήσεις; Κυρία Φραγκάκη, θα ανοίξει ποτέ το… κουτί των «μαύρων» προσωπικών δανείων;  
Τη… γάτα των Ιμαλαΐων την έσκισε -κατά δήλωσή του- ο πρωθυπουργός. Μήπως, όμως, οι… γάτες είναι πολύ περισσότερες από αυτές που υπολογίζει;
Οι σχέσεις διαπλοκής μεταξύ της πολιτικής και της οικονομίας, αν και ιδιαίτερα σημαντικές για το τελικό αποτέλεσμα της ασκούμενης πολιτικής, παρέμεναν επί σειρά ετών εκτός πεδίου διερεύνησης και εφαρμογής.  Η επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ να αναδείξει την διαπλοκή ως στοιχείο της πολιτικής και οικονομικής κρίσης αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της σημερινής κυβέρνησης.  Για παράδειγμα, ο πρόσφατος νόμος για τις τηλεοπτικές άδειες και η αντιπαράθεση της κυβέρνησης με το τηλεοπτικό κατεστημένο στο πεδίο του κοινοβουλίου, καθώς και της κοινωνίας, δίνει το στίγμα της συγκεκριμένης πολιτικής.  
Η εποπτεία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ανήκει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και των μικρότερων στην Τράπεζα της Ελλάδας.  Δυστυχώς τα εργαλεία ελέγχου και εποπτείας που διαθέτει το κράτος στις τράπεζες έχουν περιοριστεί σημαντικά τόσο λόγω των εξελίξεων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, όσο και λόγω των μνημονίων.  Σήμερα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προσπαθεί να ανακτήσει μέρος του ελέγχου αυτού με την ενεργοποίηση υφιστάμενων θεσμών, αλλά και με την καθιέρωση νέων, ιδιαίτερα σε σχέση με τη διαφάνεια ως προς τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών.   
Βεβαίως, αν και οι γάτες Ιμαλαϊων θεωρούνται αρκετά σπάνιες για να υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την … αναπαραγωγή τους στο μέλλον.

V.  Προσφυγικό – Ευρώπη

Μπορεί να υπάρξει ενιαία αντιμετώπιση του προσφυγικού από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν η Αυστρία και οι χώρες του Βίσεγκραντ θέτουν εμπόδια στην καθιέρωση κοινών κανόνων για τις ποσοστώσεις;
Πόσο ορατός είναι ο κίνδυνος για την διάσπαση ή τη μετάλλαξη της Ε.Ε., όπως τη γνωρίζουμε σήμερα;
Η Ευρώπη και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη κρίση από την ίδρυσή της τη δεκαετία του 1950.  Η προσφυγική κρίση φέρνει αντιμέτωπες τις ευρωπαϊκές χώρες με τις επιπτώσεις της πολιτικής τους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής τόσο μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όσο και με την μεταβίβαση της κυρίαρχης παρουσίας τους στις ΗΠΑ.  Η τεράστια σε όγκο και διάρκεια μετακίνηση πληθυσμών, που στη διάρκεια των αιώνων σηματοδότησε βαθύτερες γεωπολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές, θέτει την Ε.Ε. προ των ευθυνών της.  
Δυστυχώς, η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης από τις χώρες της Ε.Ε. δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από εκείνα που επιχειρεί να λύσει.  Οι μεμονωμένες ενέργειες των χωρών Βίσενγκραντ, η αργή, ασαφής και γραφειοκρατική αντίδραση των ευρωπαϊκών οργάνων, η ανθρωπιστική κρίση που συνοδεύει τα κύματα των προσφύγων δημιουργούν νέες εντάσεις στην Ε.Ε.  
Η Ε.Ε. διαρκώς μεταλλάσσεται είτε με δική της απόφαση, όπως π.χ. όταν διευρύνθηκε, δεχόμενη ως μέλη τις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, είτε συνεπεία  ευρύτερων αλλαγών στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο επίπεδο.    
Η δημιουργία της Ε.Ε. εμπνέεται από την «πολιτιστική, θρησκευτική και ανθρωπιστική κληρονομιά της Ευρώπης, στην οποία στηρίζονται οι παγκόσμιες αξίες του απαράβατου δικαιώματος του ανθρώπου για ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα και δικαιοσύνη», σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ε.Ε.  Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν το προσφυγικό πολλές χώρες της Ε.Ε. – όχι όλες ευτυχώς – απέχει από την ιδρυτική φιλοδοξία που χαρακτηρίζει τα καταστατικά της κείμενα.
Ο ελληνικός λαός, παρά τις ταλαιπωρίες του των τελευταίων ετών, έχει δώσει μαθήματα ανθρωπιάς στους συμπολίτες μας στην Ευρώπη.  Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τα πιεστικά προβλήματα της οικονομίας, τείνει χείρα βοηθείας στα θύματα των διακινητών στο Αιγαίο και στους χιλιάδες πρόσφυγες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα σύνορα. Ισως δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρώπη ξεκίνησε από την Ελλάδα!

VI.  Συνέδριο

Τι προσδοκάτε από το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ;
Το συνέδριο είναι το ανώτατο όργανο του κόμματος.  Το πρώτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ συγκλήθηκε το 2013.  Συνεπώς το επόμενο συνέδριο σύμφωνα με το καταστατικό μας συγκαλείται τρία χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2016.  
Το δεύτερο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ συγκαλείται μετά από πολύ σοβαρές αλλαγές που διαμείφθηκαν το προηγούμενο έτος, με την ανάδειξη του κόμματος στην εξουσία και μάλιστα μέσα από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, με την αποχώρηση πολλών συντρόφων και συντροφισσών που διαφώνησαν με τις επιλογές της ηγεσίας του κόμματος, με την συνεχιζόμενη προσπάθεια ανάτασης της οικονομίας και της κοινωνίας σε ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες από κάθε άποψη.  
Ο προσυνεδριακός διάλογος θα δώσει την ευκαιρία για προβληματισμό και σχεδιασμό της κατεύθυνσης του κόμματος στις νέες συνθήκες με τη συμμετοχή των μελών, αλλά και των φίλων.  Το κόμμα καλείται να συγχρονίσει το βηματισμό του με τις ανάγκες και τις προσδοκίες της κοινωνίας, να ανανεώσει τις πολιτικές του θέσεις στο πλαίσιο της αντίληψης για το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, να σχεδιάσει τη δράση του για την επόμενη τριετία ως αρωγός της προσπάθειας που καταβάλλει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά και ως κριτής στη βάση των κοινών αρχών.