Εισήγηση της Δέσποινας Χαραλαμπίδου στην επί της αρχής συζήτηση του σ/ν «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ, την απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας, την Καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα»

Κύριε Υπουργέ Κύριοι/ες Βουλευτές,

Όπως όλοι γνωρίζουμε, βρισκόμαστε σε μία χρονική περίοδο κατά την οποία ασκούνται μεγάλες πιέσεις προς την Ελληνική Κυβέρνηση, από το εσωτερικό και το εξωτερικό ώστε να μην εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Βρισκόμαστε σήμερα εδώ συζητώντας ένα νομοσχέδιο, το οποίο αποδεικνύει στην πράξη ότι η Κυβέρνηση προχωράει αποφασιστικά στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της προς τον ελληνικό λαό, χωρίς να δέχεται να υποκύψει σε πιέσεις και εκβιασμούς. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά άλλωστε όταν βλέπουμε ότι ο ελληνικός λαός είναι αποφασισμένος να υπερασπιστεί την περήφανη επιλογή που έκανε στις 25 Ιανουαρίου απαιτώντας και από εμάς να μην κάνουμε ούτε βήμα πίσω. Το σχέδιο νόμου που έχουμε μπροστά μας, με τον σαφή τίτλο «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ, την απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας, την Καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα» επιχειρεί να κάνει μία ουσιαστική παρέμβαση σε στρεβλώσεις, αστοχίες και αδικίες του ασφαλιστικού συστήματος. Οι παρεμβάσεις αυτές γίνονται προφανώς, όχι με γνώμονα την περιστολή του κοινωνικού κράτους, το βάθεμα της λιτότητας και την αποδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, όπως τα σχετικά μνημονιακά νομοθετήματα, αλλά την στήριξη του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και την στήριξη των εργαζομένων στις νέες συνθήκες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το ασφαλιστικό σύστημα υφίσταται εδώ και χρόνια διαρροές στο κομμάτι των εισφορών, γεγονός που υπονομεύει σε βάθος χρόνου την βιωσιμότητα των ταμείων. Ωστόσο οι προηγούμενες κυβερνήσεις αντί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη βάση του, στη μεγάλη ανεργία, στην ανασφάλιστη και μαύρη εργασία και στην εισφοροδιαφυγή, κατά την προσφιλή τους τακτική, «πονάει το χέρι, το κόβουμε», στόχευαν πάντα στην μείωση των συντάξεων και στην αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.

Έτσι ενώ το ασφαλιστικό σύστημα βάδιζε προς ένα οριακό σημείο για την επιβίωσή του κάποιοι συνέχιζαν να κερδοσκοπούν χωρίς να καταβάλουν τις εργοδοτικές τους εισφορές και στο τέλος την πλήρωναν οι συνταξιούχοι. Ακόμα και στην περίοδο της κρίσης, όπου μεγάλες ομάδες του πληθυσμού οδηγήθηκαν στο όριο της φτώχειας, η διαδικασία αυτή δεν αντιστράφηκε, με αποτέλεσμα οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού να οδηγούνται στο όριο της ανθρωπιστικής κρίσης, αποστερούμενοι πλήρως παροχές ενός ανύπαρκτου κοινωνικού κράτους.

Τα Άτομα με Αναπηρία είναι μία τέτοια κατηγορία για την οποία υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα σε αυτό το νομοσχέδιο, ώστε να αντιμετωπιστούν αδικίες της προηγούμενης περιόδου και να απλοποιηθούν οι συναλλαγές των πολιτών με τα ΚΕ.Π.Α.

Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι οι γνωματεύσεις των ΚΕ.Π.Α. θα ισχύουν για κάθε χρήση, ώστε να πάψει η ταλαιπωρία των πολιτών οι οποίοι περνούσαν από τη διαδικασία των διαδοχικών γνωματεύσεων από διαφορετικούς οργανισμούς. Το καθεστώς αυτό δημιουργούσε επιπλέον σύγχυση και προβλήματα σε περίπτωση που υπήρχαν διαφορετικά κριτήρια για την διαπίστωση της αναπηρίας, ανάλογα με τις αρμόδιες επιτροπές της κάθε υπηρεσίας. Πέρα όμως από τα ζητήματα της γραφειοκρατίας τα οποία ρυθμίζονται, υπάρχει η ανάγκη εξυγχρονισμού του Ενιαίου Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστών Αναπηρίας ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στα σημερινά επιστημονικά δεδομένα. Για την υλοποίηση αυτού του σημαντικού έργου χρειάζεται βεβαίως μία επιτροπή η οποία θα απαρτίζεται από άτομα που γνωρίζουν το αντικείμενο με την κατάλληλη επαγγελματική και επιστημονική κατάρτιση.

Δεν είναι όμως μόνο ζητήματα τεχνικής φύσης τα οποία ταλαιπώρησαν τους πολίτες με αναπηρία το προηγούμενο διάστημα αλλά και οικονομικής φύσης ζητήματα τα οποία οξύνθηκαν την περίοδο του Μνημονίου. Με αυτό το νομοσχέδιο παρεμβαίνουμε ώστε να υπάρξει μία, έστω μικρή, ανακούφιση των πολιτών αυτών και σε αυτό το σημείο. Έτσι πλέον απαλλάσσονται από την καταβολή του παράβολου των 46 ευρώ για την χρήση των υπηρεσιών του ΚΕΠΑ. Επίσης επαναφέρεται η καταβολή του επιδόματος παραπληγίας-τετραπληγίας κατά τη νοσηλεία των δικαιούχων και υπό προϋποθέσεις. Επίδομα το οποίο βεβαίως ήταν άλλο ένα θύμα της σκληρής λιτότητας που επιβλήθηκε στην χώρα μας την τελευταία πενταετία. Τέλος υπάρχει πρόβλεψη για τις περιπτώσεις, όπου για γραφειοκρατικούς κυρίως λόγους καθυστερεί η απόφαση ανανέωσης της γνωμάτευσης αναπηρίας, ώστε να παρατείνεται το δικαίωμα σύνταξης αναπηρίας ως τη νέα γνωμάτευση.

Αυτές οι ρυθμίσεις και οι άλλες του πρώτου κεφαλαίου μας επιτρέπουν να κοιτάμε τα Άτομα με Αναπηρία στα μάτια. Είναι ρυθμίσεις που εξασφαλίζουν ποιοτικότερες συνθήκες ζωής για αυτή την ευπαθή ομάδα πολιτών η οποία χτυπήθηκε αλύπητα από τις βάρβαρες, εισπρακτικές λογικές των μνημονίων ενώ υφίσταται αδικίες και διακρίσεις ακόμα και χρόνια πριν από αυτά.

Το δεύτερο Κεφάλαιο έχει τίτλο «μέτρα αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής» και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να μείνω λίγο στον ρόλο που έχουν παίξει οι προηγούμενες Κυβερνήσεις στην διόγκωση του προβλήματος. Η αδήλωτη εργασία είναι μία παλιά πληγή στη χώρα μας, η οποία όμως κακοφόρμισε τα τελευταία χρόνια, με την δραματική αύξηση της ανεργίας, την φτωχοποίηση του λαού μας και την σταθερή επιδίωξη των εργοδοτών να αυξάνουν τα κέρδη τους.

Εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη του κόσμου να δουλέψει, έστω για ένα κομμάτι ψωμί, οι εργοδότες εξωθούσαν τους εργαζόμενους και ειδικότερα κάποιες κατηγορίες, όπως αλλοδαπούς, φοιτητές, ανήλικους, στην αδήλωτη εργασία για να μην καταβάλουν εργοδοτικές εισφορές. Αυτή η κατάσταση, εκτός του ότι δημιουργεί έναν εργασιακό Μεσαίωνα στην χώρα μας, υπονομεύει την επιβίωση του ασφαλιστικού συστήματος καθώς το αποστερεί από εισφορές χιλιάδων εργαζομένων.

Ενώ λοιπόν η κατάσταση αυτή ήταν γνωστή εδώ και χρόνια οι προηγούμενες Κυβερνήσεις έκαναν ελάχιστα πράγματα ώστε να την αντιμετωπίσουν, επιτρέποντας, αν όχι ενθαρρύνοντας, τους εργοδότες να συνεχίσουν να εξασκούν αυτή την πρακτική. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα με την αποψίλωση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, η οποιαδήποτε δυνατότητα ελέγχων έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Είναι μία κατάσταση με την οποία η Κυβέρνησή μας δεν μπορεί παρά να είναι σε συνεχή πόλεμο. Δεν είναι μόνο ζήτημα τόνωσης της οικονομικής ευρωστίας των Ταμείων, είναι ζήτημα αξιακό για αυτήν εδώ την Κυβέρνηση να αναμετρηθεί σθεναρά με αυτού του είδος την εκμετάλλευση.

Σε αυτή την κατεύθυνση είναι και η σύσταση των Ειδικών Κλιμακίων Ελέγχου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ώστε να παρέμβουν όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα σε εργασιακούς χώρους και σε χρονικές περιόδους όπου το φαινόμενο της εισφοροδιαφυγής είναι σε έξαρση. Πρόθεσή μας είναι να υπάρχουν απτά αποτελέσματα σε αυτό το σημείο, ήδη από την φετινή θερινή περίοδο. Στην κατεύθυνση της εξασφάλισης της βιωσιμότητας των Ταμείων κινούνται και οι ρυθμίσεις που θωρακίζουν τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, απέναντι στις μεθόδους που χρησιμοποιούν κυρίως μεγαλοοφειλέτες ώστε να μην καταβάλλουν τα οφειλόμενα ποσά.

Στο τρίτο Κεφάλαιο αυτού του νομοσχεδίου ρυθμίζονται διάφορα θέματα διαφορετικής φύσης μεταξύ τους, τα οποία όμως καταδεικνύουν την αδιαφορία και την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπιζόταν το ασφαλιστικό σύστημα ως τώρα. Πολλές διατάξεις οι οποίες καταργούνται δημιουργούσαν τεράστια προβλήματα χωρίς να επιλύουν κανένα, πολλές φορές μόνο και μόνο λόγο ασαφειών η παραλείψεων. Με τις διατάξεις αυτού του Κεφαλαίου ομαλοποιούνται διακρίσεις εντός των Ταμείων και παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη σε ομάδες επαγγελματιών οι οποίες παρέμεναν σε ένα ασαφές και θολό πλαίσιο ως προς την ασφαλιστική τους κάλυψη. Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη για την ελάφρυνση των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών από τις δυσβάσταχτες, πολλές φορές ασφαλιστικές εισφορές. Τέλος θεσπίζεται η απλή αναλογική για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των συνταξιούχων.

Θέλω να μείνω όμως σε τρία σημεία του νομοσχεδίου τα οποία έχουν τη δική τους ξεχωριστή σημασία.

Το πρώτο είναι η ρύθμιση που αφορά τους αντιρρησίες συνείδησης. Στην Ελλάδα μόλις το 1997 έπαψαν να επιβάλλονται ποινές στους ανθρώπους οι οποίοι δεν επιθυμούσαν να κάνουν ένοπλη θητεία. Λόγω των προϋπαρχουσών ποινών, τις οποίες είχαν εκτίσει αυτοί οι άνθρωποι υπήρξε η ανάγκη να δοθεί η δυνατότητα να αναγνωριστούν τα χρόνια της ποινής ως χρόνος ασφάλισης, όπως και έγινε μόλις το 2011. Ωστόσο ο συγκεκριμένος νόμος κάλυπτε μόνο όσους θεμελίωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011 και εφεξής, διάκριση η οποία αναιρείται με το παρόν νομοσχέδιο περιλαμβάνοντας στη ρύθμιση και όσους θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με ρυθμίσεις που ίσχυαν μέχρι και 31-12-2010.

Ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα είναι ο εξορθολογισμός των κριτηρίων για την χορήγηση σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Η συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων ζει στην συντριπτική τους πλειοψηφία κάτω από τα όρια της φτώχιας. Παρόλα αυτά με το Μεσοπρόθεσμο του 2012 υπήρξε τέτοια αυστηροποίηση των κριτηρίων, ώστε πρακτικά η μεγάλη πλειοψηφία των δικαιούχων δεν είχε πλέον δικαίωμα στην καταβολή σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα. Με τον εξορθολογισμό των κριτηρίων θα καταβάλλεται πλέον αυτό το οικονομικό στήριγμα, στους πολίτες οι οποίοι έχουν απόλυτη ανάγκη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Θεωρώ πως όσοι ψήφισαν το Μεσοπρόθεσμο του 2012, χρωστούν μία μεγάλη συγνώμη και στους ανασφάλιστους υπερήλικες. Γνωρίζετε το ζήτημα καλά κύριοι βουλευτές της αντιπολίτευσης, πρόκειται κυρίως για τους παλιννοστούντες συμπατριώτες μας, ομογενείς από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και από την Αλβανία, που τολμήσατε να τους καταστήσετε πολίτες τρίτης κατηγορίας, αφήνοντας τους, χωρίς την ελάχιστη σύνταξη, τα 345 ευρώ, παππούδες και γιαγιάδες 80 χρονών. Έτσι σήμερα δεν μιλάμε για αποκατάσταση μνημονιακών αδικιών αλλά για ξέπλυμα της ντροπής του ελληνικού κράτους έναντι αυτών των ανθρώπων.  

Τελευταίο σημείο που θέλω να θίξω είναι η διευκόλυνση που παρέχεται στους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ ώστε να μπορούν να λαμβάνουν την σύνταξή τους. Η αδυναμία καταβολής εφάπαξ ενός μεγάλου ποσού από μεριάς των οφειλετών είχε σαν αποτέλεσμα να μην δικαιούνται αυτοί οι πολίτες καταβολή σύνταξης και να παραμένουν για πάντα μετέωροι, με θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, χωρίς δυνατότητα εργασίας αλλά ούτε και σύνταξης. Πλέον και για οφειλές ως και 50.000 ευρώ προβλέπεται ο συμψηφισμός των οφειλών με το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης, λύνοντας για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες τον γόρδιο δεσμό που δημιούργησε η κρίση και οι πολιτικές σας, επιτρέποντάς τους να βγουν και αυτοί στην σύνταξη.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριε Υπουργέ,

Το νομοσχέδιο αυτό δεν πρόκειται να λύσει προφανώς μία για πάντα τα προβλήματα που έχουν φέρει στο χείλος του γκρεμού το ασφαλιστικό μας σύστημα. Ωστόσο είναι ένα νομοσχέδιο που δείχνει με σαφή τρόπο την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε για να διορθώσουμε προβλήματα ετών και για να επαναφέρουμε το κοινωνικό κράτος τουλάχιστον, στα προ της κρίσης επίπεδα.

Κάποιοι λένε ότι η Κυβέρνηση έχει προσχωρήσει στο στρατόπεδο του Μνημονίου και δεν έχει πρόθεση πλέον να υλοποιήσει το Πρόγραμμά της. Κάποιοι ακόμα ποντάρουν στην χρεωκοπία της χώρας και στην πολιτική αποσταθεροποίηση με συγκεντρώσεις υπέρ της υποταγής της χώρας στις ορέξεις των δανειστών. Εμείς όμως έχουμε πάρει συγκεκριμένη εντολή από τον ελληνικό λαό την οποία δεν μπορούμε, και δεν θέλουμε να την παραβούμε. Κομμάτι της υλοποίησης αυτής της εντολής είναι αυτό το νομοσχέδιο, σιγά σιγά όλα τα κομμάτια του παζλ θα συμπληρωθούν.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ