22/09/2014

Ερώτηση βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ: Εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου της υγείας και ασφάλειας των πυροσβεστών

 

Ερώτηση

Προς τους Υπουργούς

- Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη,

-Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Θέμα: Εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου της υγείας και ασφάλειας των πυροσβεστών.

Τον Ιούλιο του 2013 κατατέθηκε η με αρ. πρωτ. 246/26-7-2013 ερώτηση, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει απαντηθεί στο σύνολό της. Επειδή θεωρούμε το περιεχόμενο της ερώτησης ιδιαίτερα σημαντικό επανερχόμαστε στην ερώτηση.

Το ζήτημα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία του προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ) είναι εξέχουσας σημασίας, καθώς αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες αναβάθμισης του Σώματος και δικαίωση για το μάχιμο Πυροσβέστη.

Τα γεγονότα της τελευταίας περιόδου, με συνεχείς τραυματισμούς πυροσβεστών κατά την αντιμετώπιση συμβάντων, ανέδειξαν για μία ακόμη χρονιά το μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας κάτω από τον οποίο επιχειρεί το προσωπικό του ΠΣ. Παρά τα επανειλημμένα κρούσματα τραυματισμών, οι πυροσβέστες υποχρεώνονται ακόμα και σήμερα να επιχειρούν κατ’ επανάληψη επικίνδυνες κατασβέσεις μέσα σε πεδία βολής και σε περιοχές όπου γίνονται ρίψεις νερού από ιπτάμενα μέσα. Τα παραπάνω γεγονότα αναδεικνύουν, για πολλοστή φορά, ότι η προσωπική ασφάλεια των πυροσβεστών, παρά τα τραγικά διδάγματα του παρελθόντος με υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές, συνεχίζει να είναι σε δεύτερη μοίρα προκειμένου να καλυφθούν οι τεράστιες ελλείψεις του δικτύου πυρασφάλειας της χώρας, σε οργάνωση, προσωπικό και μέσα.

Το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και το ΠΣ έχουν υποχρέωση να παρέχουν σε όλο το προσωπικό, τόσο στο μόνιμο και ΠΠΥ όσο και στο συμβασιούχο, ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον εργασίας και διαβίωσης απαλλαγμένο από κινδύνους. Η πολιτεία το 2006 ίδρυσε στο ΑΠΣ τη Δ/νση Υγιεινής και Ασφάλειας με στόχο το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός Συστήματος Υγιεινής και Ασφάλειας στο οποίο θα λαμβάνονται υπόψη όλες οι δραστηριότητες του προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες, προκειμένου να καθοριστούν κατάλληλες διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που πηγάζουν από αυτές.

Με το ν. 4249/2014 (ΦΕΚ 73) μετέτρεψε την Διεύθυνση Υγιεινής και Ασφάλειας σε τμήμα υπό την Δ/νση Ανθρωπίνων Πόρων αντί να εξελίξει τη Διεύθυνση Υγιεινής και Ασφάλειας του ΠΣ σε ΕΣ.Υ.Π.Π. σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ 9 και 10 του άρθρου 9 του ν. 3850/10.

Με την παρ. 3 του άρ. 100 αναφέρεται ότι με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, ρυθμίζονται θέματα προστασίας της υγείας και ασφάλειας του προσωπικού του ΠΣ.

Επίσης, με την παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3144/2003 (ΦΕΚ 111) τέθηκε (από το 2003 δηλαδή) σε ισχύ όλο το περί Υγιεινής και Ασφάλειας Νομοθετικό Πλαίσιο για το ΠΣ. Το Νομοθετικό αυτό Πλαίσιο κωδικοποιήθηκε με το ν. 3850/2010 (ΦΕΚ 84), όπου συμπεριλήφθηκε και η προαναφερθείσα διάταξη.

Η διάταξη αυτή διαχωρίζει τις δραστηριότητες του προσωπικού του ΠΣ (δηλαδή όλων αυτών που εργάζονται στο ΠΣ με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ακόμα και τους Εθελοντές) σε δύο είδη:

α. στις δραστηριότητες που δεν παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες (γραφεία, μέσα σε σταθμούς κλπ., δηλαδή μέσα στους Χώρους Εργασίας των Υπηρεσιών, όπου οι συνθήκες είναι σχεδόν πάντα ελεγχόμενες και προβλέψιμες), και

β. στις δραστηριότητες που παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες (δηλαδή εκείνες τις δραστηριότητες που δεν γίνονται σε τόπο και χρόνο ελεγχόμενο και προβλέψιμο από την υπηρεσία και επομένως είναι οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα έξω από τους χώρους των υπηρεσιών και εγκαταστάσεων του ΠΣ, δραστηριότητες σαφώς και με μεγαλύτερη επικινδυνότητα και που εν κατακλείδι πρόκειται για τις δραστηριότητες «κατά τις επεμβάσεις»).

Σε ότι αφορά στις δραστηριότητες που παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες, δηλαδή αυτές των επεμβάσεων, η διάταξη αυτή του νόμου ορίζει ότι πρέπει να εκδοθούν Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ) για την λήψη των κατάλληλων μέτρων προς άρση ή τουλάχιστον μείωση της επικινδυνότητάς τους. Εννοείται ότι για τις δραστηριότητες που δεν παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες, δηλαδή για αυτές που λαμβάνουν χώρα μέσα στους χώρους – εγκαταστάσεις των Υπηρεσιών, ισχύει και πρέπει να εφαρμόζεται ήδη από το 2003 όλο το Νομοθετικό πλαίσιο περί ΥΑΕ στο Πυροσβεστικό Σώμα, αλλιώς τι έννοια θα είχε να τεθεί σε ισχύ το νομοθετικό αυτό πλαίσιο για τα Σώματα Ασφαλείας και το Στρατό.

Τα ΠΔ ΥΑΕ κατά τις Επιχειρήσεις, πρέπει να θεσμοθετούν μέτρα άρσης ή μείωσης της επικινδυνότητας προφανώς και κατά λογική συνεπαγωγή αυξημένα σε σχέση με τα ισχύοντα μέτρα ΥΑΕ στους Χώρους Εργασίας, αλλιώς δεν θα είχε έννοια και δεν θα υπήρχε ανάγκη ούτε να γίνεται διαχωρισμός των δραστηριοτήτων, ούτε να υπάρχει νομοθετημένη εξουσιοδότηση για έκδοση ειδικότερων κανόνων – διατάξεων με ΠΔ.

Η Διεύθυνση Υγιεινής και Ασφάλειας του ΑΠΣ, εκπόνησε σχέδιο ΠΔ για τα Μέτρα ΥΑΕ κατά τις επιχειρήσεις (όπου διασαφηνίζεται και το ποιες είναι οι δραστηριότητες αυτές), το οποίο εγκρίθηκε ήδη τον Δεκέμβριο του 2008 όπως προβλέπεται από το Συμβούλιο ΥΑΕ του Υπουργείου Εργασίας και υπογράφηκε από αρμόδιους Υπουργούς ήδη από αρχές του 2009, πέρασε από την Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής, αλλά δεν το υπέγραψε ο Υπουργός Οικονομικών (μη αποδεχόμενος την Έκθεση Οικονομικής Επιβάρυνσης που συνέταξε η Δ/νση Οικονομικών του ΑΠΣ, λόγω επιβάρυνσης του προϋπολογισμού του ΠΣ κατά περίπου 100.000 ευρώ όπως εκτίμησε).

Όμως, αυτό το σχέδιο ΠΔ ΥΑΕ κατά τις Επιχειρήσεις, στην πραγματικότητα και σε αντίθεση με την Έκθεση Οικονομικής Επιβάρυνσης της Διεύθυνσης Οικονομικών του ΑΠΣ, δεν επιβαρύνει καθόλου οικονομικά τον προϋπολογισμό του Σώματος, αφού δεν προκαλούνται επιπλέον δαπάνες (όπως για εκπαίδευση, υλικά, κ.α.) από εκείνες τις αντίστοιχες αν όχι όμοιες που ήδη προβλέπονται, συμπεριλαμβάνονται και ήδη εμπεριέχονται στους προϋπολογισμούς των άλλων αρμόδιων Δ/νσεων του ΑΠΣ. Αντιθέτως, το σχέδιο αυτό, εμπεριέχει διάταξη με την οποία δίνεται το δικαίωμα σε Αξιωματικούς του Σώματος (υπό προϋποθέσεις κυρίως εκπαίδευσής τους) να ασκούν τα καθήκοντα και να παρέχουν υπηρεσίες Τεχνικού Ασφάλειας στο Σώμα, επιφέροντας έτσι εξοικονόμηση της τάξεως άνω των 500.000 ως 1.000.000 περίπου ευρώ από αυτή τη δαπάνη, που αποτελεί εκ του νόμου ανελαστική υποχρέωση!

Διευκρινίζεται ότι το ωράριο, που προβλέπεται στο σχέδιο αυτό, αφορά σε ειδικές και συγκεκριμένες έκτακτες καταστάσεις (π.χ. μεγάλες πολυήμερες δασικές φωτιές και μακριά από την Υπηρεσία) κατά τις επεμβάσεις, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με ανώτατα ανθρώπινα χρονικά όρια εργασίας και διευθέτησης χρόνου αυτής.

Τέλος, σε ότι αφορά στις δραστηριότητες που δεν παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες, δηλαδή την ΥΑΕ στους Χώρους Εργασίας, και συγκεκριμένα στις κτηριακές και άλλες εγκαταστάσεις που χρησιμοποιεί το Σώμα, ισχύουν, και θα έπρεπε ήδη από το 2003 να εφαρμόζονται, οι διατάξεις της περί ΥΑΕ νομοθεσίας όπως αυτές κωδικοποιήθηκαν με τον ν. 3850/2010. Ειδικότερα, σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις, το Υπουργείο ως «Εργοδότης», έχει τις κάτωθι υποχρεώσεις, όπως ο ν. 3850/2010 ορίζει:

α. να χρησιμοποιεί υπηρεσίες Τεχνικού Ασφάλειας παρ. 1 του άρ. 8.

β. να χρησιμοποιεί υπηρεσίες Ιατρού Εργασίας παρ. 2 του άρ. 8.

γ. να συστήσει Εσωτερική Υπηρεσία Προστασίας Πρόληψης παρ. 9 άρ. 9.

δ. να έχει γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, εδάφ. α της παρ. 1 του άρ. 43.

ε. να τηρεί Ιατρικό Φάκελο για κάθε εργαζόμενο – υπάλληλό του, που να περιέχει και το ατομικό Βιβλιάριο Επαγγελματικού Κινδύνου, όπως η παρ. 9 του άρ. 18 του Ν. 3850/2010 ορίζει, καθώς και κάθε άλλη προβλεπόμενη διαδικασία ή αρχείο.

Το κόστος των εκ του νόμου υποχρεωτικών και ανελαστικών αυτών δαπανών ανέρχεται σε 700.000 περίπου ευρώ ετησίως, συμπεριλαμβάνοντας τα πάντα για την Υγεία και Ασφάλεια κάθε Πυροσβέστη.

Για την μη εφαρμογή των περί ΥΑΕ διατάξεων ο ν. 3850/2010 προβλέπει διοικητικές και ποινικές Κυρώσεις. Οι Διοικητικές Κυρώσεις προβλέπονται από το άρ. 71, και οι Ποινικές από το άρ. 72 του νόμου αυτού. Οι προβλεπόμενες από το άρ. 71 Διοικητικές Κυρώσεις, για το ΠΣ που υπάγεται στον Δημόσιο Τομέα, καθορίζουν το να γίνει απλά και μόνο από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.), η έγγραφη ενημέρωση για τις παραβάσεις διατάξεων της περί ΥΑΕ Νομοθεσίας, προς τους υπουργούς Εργασίας, Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη, προφανώς προκειμένου αυτοί να ερευνήσουν, αποδώσουν ευθύνες και διατάξουν τα αρμόδια και υπεύθυνα όργανα – υπαλλήλους να εφαρμόσουν τις διατάξεις του Νόμου.

Από την άλλη πλευρά οι Ποινικές Κυρώσεις που προβλέπονται από το άρ. 72, εναντίον του «Εργοδότη», που σαφώς είναι το ΠΣ, επιβάλλονται στον νόμιμο εκπρόσωπό του, δηλαδή οι κατηγορίες προσωποποιούνται.

Χωρίς εφαρμογή των Νόμων περί Υγείας και Ασφάλειας μέσω ενός σύγχρονου Συστήματος Διαχείρισής του δεν θα υπάρξει ποτέ καλό επίπεδο Ποιότητας Υπηρεσιών ούτε πραγματική αναβάθμιση του Πυροσβεστικού Σώματος και επομένως δεν θα γίνει ποτέ δυνατή η Πιστοποίηση Ποιότητας των Υπηρεσιών του ΠΣ.

Με βάση τα ανωτέρω,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1.    Παρέχονται στους εργαζομένους του ΠΣ (μόνιμους, πενταετούς υποχρέωσης και εποχικούς), οι Υπηρεσίες του Τεχνικού Ασφάλειας (ΤΑ) και Ιατρού Εργασίας (ΙΕ) όπως η νομοθεσία προβλέπει;

2.    Υπάρχουν θεωρημένα βιβλία ΤΑ και ΙΕ στα οποία καταχωρούνται οι υποδείξεις τους; Γνωστοποιούνται στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας η παροχή υπηρεσιών ΤΑ και ΙΕ καθώς και το πρόγραμμα επισκέψεών τους;

3.    Υπάρχει μέριμνα για τη σύνταξη γραπτής εκτίμησης του Επαγγελματικού κινδύνου;

4.    Τηρούνται ανά “Εγκατάσταση” τα παρακάτω στοιχεία: βιβλίο ατυχημάτων, κατάλογος εργατικών ατυχημάτων, ατομικός ιατρικός φάκελος για κάθε εργαζόμενο, βιβλίο στο οποίο καταχωρούνται τα συλλογικά και ανώνυμα αποτελέσματα των βιολογικών εξετάσεων στις περιπτώσεις που αυτές προβλέπονται, βιβλίο συντήρησης;

5.    Για τις δραστηριότητες του ένστολου προσωπικού του ΠΣ που παρουσιάζουν εγγενείς ιδιαιτερότητες έχουν εκδοθεί τα απαραίτητα ΠΔ και αν όχι πότε θα υλοποιηθεί η ρητή πρόβλεψη του νόμου;

6.    Θα προτείνει το ΠΔ, όπου θα ρυθμίζονται θέματα προστασίας της υγείας και ασφάλειας του προσωπικού του ΠΣ, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 100 του ν. 4249/14 όταν υπάρχει ήδη ρητή νομοθετική πρόβλεψη;

7.    Έχουν συσταθεί οι Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ), σύμφωνα με τα οριζόμενα των άρθρων 4 έως 7 του ν. 3850/10;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Σταθάς Γιάννης

Καφαντάρη Χαρούλα

Πάντζας Γεώργιος

Στρατούλης Δημήτρης

Τσουκαλάς Δημήτρης