ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Θέμα: Τεράστια χρηματοδοτικά προβλήματα στα έργα αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων στο Δήμο Ρεθύμνου - σοβαρός κίνδυνος από την καθυστέρηση της επέκτασης του Βιολογικού Καθαρισμού

Στον Μητροπολιτικό Δήμο Ρεθύμνου, την περιοχή με τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση στο Νομό και με τη μεγαλύτερη πυκνότητα ξενοδοχειακών μονάδων και επισκεπτών κατά την τουριστική περίοδο, δεν υπάρχει σήμερα σε ένα σημαντικό κομμάτι του -που αφορά κυρίως τις περιαστικές περιοχές και τους οικισμούς αλλά και ένα μέρος της εκτεταμένης τουριστικής ζώνης- σύγχρονο αποχετευτικό δίκτυο και ασφαλής επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων. Έτσι, αστικά λύματα και απόβλητα γεωργικών-κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων ή βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, διοχετεύονται ανεπεξέργαστα στα παρακείμενα ρέματα καταλήγουν συνήθως στη θάλασσα, αναδεικνύοντας ως μείζον πρόβλημα την περιβαλλοντική «θωράκιση» της περιφέρειας του Δήμου.

Την ίδια στιγμή, η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Ρεθύμνου (ΔΕΥΑΡ) καλείται να επιτελέσει ένα πολύ σημαντικό κοινωφελές έργο που αφορά τις αυξημένες ανάγκες ύδρευσης και διαχείρισης  των λυμάτων του νέου Καλλικρατικού Δήμου, με πολύ λιγότερο προσωπικό (μειωμένο κατά 25% περίπου σε σχέση με την προ Καλλικράτη περίοδο), με δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης που χρειάζονται συνεχή συντήρηση και μ’ ένα Βιολογικό Καθαρισμό που χρειάζεται επειγόντως επέκταση και αναβάθμιση.

Η διοίκηση και το προσωπικό της ΔΕΥΑΡ επισημαίνουν τον κίνδυνο ασφαλούς επεξεργασίας και διάθεσης των λυμάτων του Δήμου λόγω της τεράστιας καθυστέρησης στη χρηματοδότηση του έργου της αναβάθμισης- επέκτασης του βιολογικού καθαρισμού με ταυτόχρονη κομποστοποίηση της λυματολάσπης. Το έργο αυτό, μαζί με τα δίκτυα μεταφοράς των λυμάτων από τις περιοχές των πρώην Δήμων Αρκαδίου και Νικηφόρου Φωκά, είναι επείγουσα ανάγκη να επισπευτεί και να ενταχθεί σε χρηματοδοτικά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ-ΣΕΣ (ΕΠΠΕΡΑΑ) για να ολοκληρωθεί στον προβλεπόμενο χρόνο η κατασκευή του, που διακόπηκε λόγω της μνημονιακής περικοπής του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).

Δυστυχώς, ο χρόνος υλοποίησης των έργων συλλογής-επεξεργασίας και διάθεσης των λυμάτων των οικισμών του Δήμου Ρεθύμνου με τους ρυθμούς που ακολουθούνται μέχρι σήμερα στο επίπεδο της εκπόνησης μελετών-αδειοδοτήσεων-χρηματοδοτήσεων είναι απροσδιόριστος. Είναι ορατός ο κίνδυνος μη ολοκλήρωσης των έργων συλλογής-μεταφοράς των λυμάτων της ανατολικής ξενοδοχειακής ζώνης της Δ.Ε. Αρκαδίου και της ζώνης Ατσιπόπουλο, Πρινές, Γεράνι της Δ.Ε. Νικηφόρου Φωκά.

Ο υφιστάμενος Βιολογικός Καθαρισμός Ρεθύμνου είναι στα όρια της δυναμικότητάς του, ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός του με συμπληρωμένα 20 χρόνια λειτουργίας έχει εξαντλήσει τον προβλεπόμενο χρόνο ζωής και η δυνατότητα υποδοχής νέων λυμάτων καθίσταται επισφαλής. Σε κίνδυνο βρίσκεται επίσης η υλοποίηση του έργου κομποστοποίησης της λάσπης του βιολογικού και των «κλαδοκαθαρισμάτων» » της πόλης του Ρεθύμνου. Η καθυστέρηση του έργου συνεπάγεται ότι, η μεν λάσπη του Βιολογικού θα συνεχίσει να θάβεται στον υπερκορεσμένο ΧΥΤΑ Αμαρίου, η δε διαχείριση των «κλαδοκαθαρισμάτων» θα γίνεται όπως σήμερα, με τον απαράδεκτο περιβαλλοντικά τρόπο της καύσης τους στον οικισμό Αρμένοι.

Αναλυτικότερα η υφιστάμενη κατάσταση της πορείας των σημαντικότερων έργων στο τομέα της αποχέτευσης-επεξεργασίας λυμάτων του Καλλικρατικού Δήμου Ρεθύμνου έχει ως εξής:

1.    ΕΡΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

Ο Βιολογικός Καθαρισμός Ρεθύμνου κατασκευάστηκε τη διετία 1990-1992 με σχεδιασμό εικοσαετίας και πλάνο για ακόμα 20 έτη μετά από αναβάθμιση. Ο χρόνος αυτός παρήλθε, και ο Βιολογικός Καθαρισμός έχει φτάσει στα όρια του καθώς πέραν των φορτίων σχεδιασμού δέχεται τα λύματα μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων από την παραλιακή ζώνη της Δ.Ε. Αρκαδίου, απόβλητα βιοτεχνικών μονάδων από όλο σχεδόν το νομό και ποσότητες λυμάτων από τον οικισμό Ατσιπόπουλο.

Με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ κρίθηκε ότι ο Βιολογικός Καθαρισμός Ρεθύμνου θα αποτελεί τον αποδέκτη της βόρειας ζώνης του Νομού, φυσικά μετά από αναβάθμιση. Συγκεκριμένα, θα δέχεται τα λύματα των οικισμών Ατσιπόπουλο, Πρινέ, Γεράνι, της παραλιακής ζώνης της Δ.Ε. Αρκαδίου και των βόρειων οικισμών της (Άδελε, Αγία Παρασκευή, Μαγνησία, Βιράν Επισκοπή, Άγιος Νικόλαος, Μέση, Αγία Τριάδα, Λούτρα, Αμπελοχώρι, Πηγή, Πρίνος, Σκαλέτα, Αστέρι, Χαμαλεύρι, Σταυρωμένος κλπ). Επίσης θα δέχεται και τα λύματα των οικισμών Αρμένων, Κούμων, Φωτεινού, Σωματά, Ρουσοσπιτίου, Χρωμοναστηρίου και Μαρουλά καθώς και Επισκοπής, Κούφης, Καρωτής και Αρχοντικής της Δ.Ε. Λαππαίων. Για τους παραπάνω λόγους είναι προφανής η ανάγκη επέκτασης και αναβάθμισης του έργου.

Το έργο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ» συνολικής δαπάνης 8.913.374,95 € προ ΦΠΑ απαρτίζεται από δύο διακριτά μέρη:

α) Τις εργασίες της γραμμής λυμάτων, δαπάνης 3.585.208,07 € προ ΦΠΑ.

β) Τις εργασίες της γραμμής ιλύος, δαπάνης 5.328.166,88 € προ ΦΠΑ.

Το έργο δημοπρατήθηκε την 15/6/2010, υπογράφηκε σύμβαση ύψους 8.913.374,95 € προ ΦΠΑ την 7/9/12 και άρχισε να κατασκευάζεται με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ. Δυστυχώς η χρηματοδότηση είναι διακεκομμένη με αποτέλεσμα να μην προχωράνε οι εργασίες. Λόγω δε και του ύψους κόστους του Η/Μ εξοπλισμού, είναι αδύνατη η προμήθεια του χωρίς να προκαταβληθούν χρήματα. Για τους λόγους αυτούς η ΔΕΥΑΡπροσπάθησε να εντάξει το έργο στο ΕΣΠΑ. Την 21/11/2013 υποβλήθηκε αίτημα στο ΕΠΠΕΡΑΑ μόνον για τη γραμμή λυμάτων με προϋπολογισμό 3.585.208,07 € και αναμένεται απάντηση.

Είναι σημαντικό ζήτημα να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση-επέκταση του Βιολογικού Καθαρισμού του Ρεθύμνου, διότι όλα τα παρεπόμενα κατασκευαζόμενα έργα όπως η αποχέτευση βορείων οικισμών Δ.Ε. Νικ. Φωκά, Λαππαίων και παραλιακής ζώνης Δ.Ε. Αρκαδίου θα βρεθούν στον «αέρα» και τα λύματα τους δεν θα έχουν ικανό και ασφαλή αποδέκτη. Επίσης, δεκάδες βιοτεχνίες στο Νομό Ρεθύμνου θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα αδειοδότησης και επιβίωσης, αφού ο Βιολογικός Καθαρισμός Ρεθύμνου είναι μοναδικός αποδέκτης στραγγιδίων και ιλύος των μονάδων τους.

2.    ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ

α) ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΛΙΑΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ με προϋπολογισμό 8.400,000 €.

β) ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚ. ΦΩΚΑ με προϋπολογισμό 5.164,000 €.

Τα δίκτυα για τα έργα (α) και (β) δημοπρατήθηκαν και άρχισαν να κατασκευάζονται όμως το μεν (α) είναι ημιτελές καθώς μπλοκαρίστηκε για περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά πρόσφατα εγκρίθηκε. Παρά την πρόσφατη έγκριση, παραμένει το πρόβλημα της σύνδεσης με τον Βιολογικό Καθαρισμό Ρεθύμνου. Το έργο (β) έχει ολοκληρωθεί κατά 70% αλλά έχει σταματήσει λόγω έλλειψης πόρων.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1.    Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα χρηματοδότησης του έργου «Αναβάθμιση και Επέκταση Βιολογικού Καθαρισμού Ρεθύμνου» από το ΠΔΕ;

2.    Υπάρχει πρόβλεψη και σχεδιασμός ενεργειών για ένταξη του έργου της «Επέκτασης Βιολογικού Καθαρισμού Ρεθύμνου» σε τομεακό πρόγραμμα του ΣΕΣ;

3.    Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα χρηματοδότησης του έργου συλλογής και μεταφοράς των λυμάτων των οικισμών των Δημοτικών Ενοτήτων Αρκαδίου και Νικηφόρου Φωκά του Δήμου Ρεθύμνου;

Ο ερωτών βουλευτής

Ξανθός Ανδρέας