ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

ΘΕΜΑ: Θεσμικό πλαίσιο για έρευνες και εξορύξεις υδρογανθράκων

Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια από την ψήφιση του Ν4001/2011, τον οποίο προώθησε στην Βουλή ο τότε υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Ι. Μανιάτης.

Τα τρία αυτά χρόνια σημαδεύτηκαν από εξωθεσμικές διαδικασίες και άκρατη επικοινωνιακή εκμετάλλευση του θέματος των υδρογονανθράκων. Παρά την προσπάθεια του ΥΠΕΚΑ να αναδείξει «σημαντικές» επιτυχίες στον τομέα αυτό, τελικά, αγνοώντας και παρακάμπτοντας ακόμα και τους δικούς του νόμους, κατάφερε να γράψει όχι ιστορίες επιτυχίας, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές του, αλλά μια ιστορία εξωθεσμικών διαδικασιών και απεμπόλησης των δημόσιων συμφερόντων.

Ο Ν4001/2011, μεταξύ των άλλων, προβλέπει την τροποποίηση άρθρων του παλαιότερου νόμου 2289/95. Σοβαρές συνέπειες της ψήφισης του νόμου αυτού είναι η αύξηση της έκτασης των πιθανών οικοπέδων που θα προκηρυχθούν στο μέλλον, η μείωση του ποσοστού της φορολογίας από το 40% του Ν. 2289/95 σε 25% του Ν. 4001/11, η αύξηση του χρόνου παραχωρήσεων και η καθιέρωση της διαδικασίας της «ανοικτής πόρτας» και των σεισμικών μη αποκλειστικής χρήσης. Τα μέτρα αυτά, τελικά θα αυξήσουν τα έσοδα και τα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών, ενώ μειώνουν κατά πολύ τα δημόσια έσοδα και τη δυνατότητα χάραξης συμφέρουσας πετρελαϊκής στρατηγικής στο μέλλον. Από την άλλη μεριά, στο Νόμο δεν προβλέπεται σαφής διαβάθμιση των δικαιωμάτων εξόρυξης, τα τέλη χρήσης, το bonus υπογραφής και άλλα τέλη που προβλέπονται και περιλαμβάνονται σε ομοειδείς συμβάσεις άλλων χωρών. Η προσπάθεια για την μεγιστοποίηση των κερδών των ιδιωτικών εταιρειών, που θα αναλάβουν την εκμετάλλευση αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι την ίδια χρονιά, σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή της κυβέρνησης, το Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνει τους συντελεστές φορολόγησης των πετρελαϊκών εταιρειών, συνδέοντάς τους με την τιμή του πετρελαίου.

Ο Ν4001/2011 απαγορεύει στο Δημόσιο, να συμμετέχει σε κοινοπραξίες ή ενώσεις εταιρειών εκμετάλλευσης πετρελαιοφόρων πεδίων. Γιατί άραγε; Προφανώς για να μην διασφαλίζεται και εκ των έσω το δημόσιο συμφέρον και να μεγιστοποιούνται έτι περαιτέρω τα δημόσια έσοδα. Η αποτυχία των επιλογών της κυβέρνησης, σκιαγραφείται από την εκ των υστέρων προσπάθεια συμμετοχής στην κοινοπραξία του αγωγού ΤΑΡ.

Ο Ν4001/2011 προβλέπει την ίδρυση του φορέα με την επωνυμία ΕΔΕΥ Α.Ε., που θα επόπτευε τις διαδικασίες και θα έλεγχε την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου. Παρά το μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει περάσει, η ΕΔΕΥ Α.Ε. παραμένει ανύπαρκτος, δεν διαθέτει ούτε έναν επιστήμονα, ενώ μόλις τον Οκτώβριο του 2013 απέκτησε πρόεδρο και αντιπρόεδρο Δ.Σ. Για τα υπόλοιπα μέλη ή το αναγκαίο προσωπικό στελέχωσης του, ούτε λόγος. Συνειδητή είναι η απαξίωση του φορέα και η μετατροπή της προέδρου σε περιφερόμενο αντιπρόσωπο ενημέρωσης και προσέλκυσης «υποψηφίων επενδυτών».

Τρία χρόνια μετά, το υπουργείο, κρυπτόμενο πίσω από ανυπόστατες δικαιολογίες, όπως την «έλλειψη χρόνου», χρησιμοποίησε εξωθεσμικές διαδικασίες. Ποιο νομοθέτημα που έχει ψηφιστεί από την Ελληνική Βουλή προβλέπει τις 15μελείς ή 17μελείς επιτροπές ειδικών, στελεχών και μυστικοσυμβούλων του υπουργείου που αξιολόγησαν τις προσφορές και τους όρους των διαγωνισμών για τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών, τους διαγωνισμούς open door παραχώρησης περιοχών Δ. Ελλάδας (Ιωαννίνων, Πατραϊκού και Κατακώλου); Ποιο νομοθέτημα που έχει ψηφιστεί από την Ελληνική Βουλή προβλέπει τις θεσμικές διαδικασίες και τους όρους προκήρυξης του λεγόμενου δεύτερου γύρου παραχωρήσεων;

Πολλές είναι οι παραλείψεις της κυβέρνησης, κατά την εφαρμογή του νόμου 4001/11. Δεν εκδόθηκαν ακόμα, οι γεωγραφικές συντεταγμένες που οριοθετούν τα όρια του δημοσιευμένου χάρτη ερευνών, δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες ενσωμάτωσης Ευρωπαϊκών Οδηγιών, δεν αυστηροποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι.

Εκτός, όμως, από τη συνολική αποτυχία του Νόμου 4001/11, η πολιτεία απέτυχε και να ανανεώσει το θεσμικό πλαίσιο για τις έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων, σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις και τα τελευταία πορίσματα διεθνών οργανισμών.

Η πατρίδα μας δεν έχει ανάγκη ούτε από εξωθεσμικές διαδικασίες, ούτε από επικοινωνιακή εκμετάλλευση, ούτε από δικαιολογίες για τις μνημονιακές επιλογές της κυβέρνησης. Και σίγουρα δεν έχει τίποτα να κερδίσει από τη μετατροπή της σε ένα παράδεισο κερδών ξένων και ντόπιων πετρελαϊκών εταιρειών.

Χρειάζεται ένα νέο σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει:

•    Την προώθηση ενός νέου σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για την έρευνα υδρογονανθράκων, που θα προβλέπει μεταξύ άλλων, την αλλαγή του φορολογικού μοντέλου, την μείωση της έκτασης της προς παραχώρηση περιοχής, την περιβαλλοντική προστασία, την συμμετοχή του κράτους σε κοινοπραξίες

•    Την ίδρυση κρατικής Εταιρείας Έρευνας και Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων, που θα συμμετέχει στις κοινοπραξίες, αλλά και αξιόπιστου Φορέα υδρογονανθράκων για  τον έλεγχο και την ασφάλεια των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, την έκδοση περιβαλλοντικών κανονισμών, την παρακολούθηση και την επιβολή μέτρων αποφυγής περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την προστασία της υγιεινής και ασφάλειας όλων των εργαζομένων.

•    Τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να γίνει δυνατή η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου με παράλληλα, την διασφάλιση της αυξημένης περιβαλλοντικής προστασίας και της ενεργειακής επάρκειας της χώρας.

Δεδομένου ότι η χώρα μας έχει ανάγκη από σοβαρή αντιμετώπιση του θέματος και από ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, θα μεγιστοποιεί τα δημοσιονομικά οφέλη, θα εξασφαλίζει την περιβαλλοντική προστασία και θα σέβεται τον άνθρωπο και τις τοπικές κοινωνίες,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

•    Ποια ή ποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει με στόχο την άμεση βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που θα προβλέπει την αλλαγή του φορολογικού μοντέλου με μεγιστοποίηση των δημοσιονομικών εσόδων, τη μείωση της έκτασης της προς παραχώρηση περιοχής, την περιβαλλοντική προστασία, τη συμμετοχή του κράτους σε κοινοπραξίες;

•    Ποια ή ποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει ώστε η ΕΔΕΥ Α.Ε. να μετατραπεί σε κρατική Εταιρεία Έρευνας και Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων, που δεν θα έχει αρμοδιότητα μόνο τη διαχείρισή τους, αλλά και τον έλεγχο και την ασφάλεια των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, την έκδοση περιβαλλοντικών κανονισμών, την παρακολούθηση και την επιβολή μέτρων αποφυγής περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την προστασία της υγιεινής και ασφάλειας όλων των εργαζομένων;

•    Ποια ή ποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να γίνει δυνατή η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου με τη διασφάλιση παράλληλα της αυξημένης περιβαλλοντικής προστασίας και της ενεργειακής επάρκειας της χώρας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Χαρά Καφαντάρη

Ευγενία Ουζουνίδου

Θανάσης Πετράκος