Η οικονομική και διοικητική διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων τα τελευταία χρόνια – και ιδιαίτερα από την περίοδο υπογραφής των μνημονίων και την αντιασφαλιστική νομοθεσία που ακολούθησε, καθώς και το ληστρικό κούρεμα των αποθεματικών τους (πρόγραμμα PSI+) – έχει οδηγήσει το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι ίδιες οι δομές των ταμείων έχουν αποψιλωθεί από προσωπικό κατά 60% με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν ούτε οι ασφαλισμένοι, ούτε οι συνταξιούχοι.

Χαρακτηριστική περίπτωση της κατάστασης αυτής αποτελεί ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Εμπορικών Καταστημάτων (ΤΕΑΥΕΚ), ο οποίος ανήκε στο ΤΕΑΙΤ και από 1/5/2013 εντάχθηκε στο ΕΤΕΑ (Ν. 4052/2012). Το μέσο διάστημα αναμονής για την έκδοση σύνταξης από το ΤΕΑΥΕΚ βρισκόταν ήδη από το 2012 στα 3 χρόνια, ένα από τα μεγαλύτερα διαστήματα αναμονής ακόμη και με δεδομένη την σημερινή κατάσταση των ταμείων, λόγω της δραστικής συρρίκνωσης του προσωπικού του. Αυτή ήταν άλλωστε και η εξήγηση που λάμβαναν οι ασφαλισμένοι που κατέθεταν αίτηση συνταξιοδότησης στα ερωτήματα που έθεταν για την υπερβολική καθυστέρηση.

Ενώ οι αιτήσεις συσσωρεύονταν και η αναλογία του προσωπικού προς τους ασφαλισμένους δεν μεταβλήθηκε (1 υπάλληλος/5.579 ασφαλισμένους και συνταξιούχους), ο μέσος χρόνος αναμονής συνέχισε να αυξάνει, φτάνοντας, την άνοιξη του 2013, τα 3,5 έτη.

Τον Αύγουστο του 2013 εμφανίστηκε πλήθος δημοσιευμάτων για τον τρόπο χορήγησης των συντάξεων στο ΤΕΑΥΕΚ (έλεγχος του χρόνου ασφάλισης με υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη) και το Υπουργείο Εργασίας διέταξε διαχειριστικό έλεγχο. Ωστόσο, το πόρισμα του ελέγχου ουδέποτε δημοσιοποιήθηκε. Αντίθετα, μετά την έκταση που έλαβε το θέμα, δεν έχουν εκδοθεί περαιτέρω αποφάσεις συνταξιοδότησης καθώς το ταμείο έχει απευθύνει σχετικό ερώτημα στο Υπουργείο αλλά ακόμη, ενώ έχουν παρέλθει  5 μήνες, δεν έχει λάβει οδηγίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι την στιγμή που σταμάτησε η έκδοση συντάξεων, η εξέταση των αιτημάτων είχε φτάσει έως και τον 9-10/2009. Επομένως, ο μέσος χρόνος αναμονής αυτήν την στιγμή πλησιάζει τα 4,5 έτη για την έκδοση σύνταξης. Εάν η κατάσταση αυτή δεν ανατραπεί είναι ορατός ο κίνδυνος να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Ο συγκεκριμένος επικουρικός φορέας αυτήν την στιγμή καλύπτει 294.000 ασφαλισμένους καθώς και 24.000 συνταξιούχους, με μια αναλογία σχεδόν 1/12. Παρόλο που υποτίθεται πως είναι ελλειμματικό ταμείο συνεισφέρει κάθε μήνα μέσω του ΕΤΕΑ στον εσωτερικό δανεισμό του ΙΚΑ, ενώ από το «κούρεμα» που υπέστη στα αποθεματικά του είχε απώλειες 800.000 ευρώ.

Το ίδιο το Ταμείο έχει δηλώσει ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός είχε καταρρεύσει, υπάρχει αδυναμία πλήρους ελέγχου των χιλιάδων δικαιολογητικών λόγω της υποστελέχωσης και για τον λόγο αυτό έχει καταφύγει στον έλεγχο μέσω υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη με πλήρη αναλυτικά στοιχεία εισφορών, παραστατικών με αριθμό κατάθεσης από την ΕΤΕ, από τον Νοέμβριο του 1999 και έπειτα. Επιπλέον, προκειμένου να χορηγήσει τη σύνταξη, εκτός από τη βεβαίωση του εργοδότη, ελέγχει τα δελτία ασφάλισης του ΙΚΑ, ώστε να διασφαλίζεται ότι δε δίνεται σύνταξη χωρίς καταβολή εισφορών, ζητείται απόφαση για τη χορήγηση της κύριας σύνταξης του ΙΚΑ και ελέγχονται οι τελευταίες αποδοχές του εργαζόμενου για να καθοριστεί το ύψος της σύνταξης.

Με βάση τα παραπάνω,

ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1.    Ήταν ενήμερο το ΕΤΕΑ και η Γενική Διεύθυνση Κοινωνικών Ασφαλίσεων από την Διεύθυνση του ΤΕΑΥΕΚ για την κατάσταση που επικρατούσε στον φορέα; Αν ήταν, ποιες ενέργειες είχαν κάνει για την εξεύρεση λύσης;

2.    Ποια είναι τα συμπεράσματα από τον διαχειριστικό έλεγχο των επιθεωρητών;

3.    Πότε σκοπεύει να εκδώσει το Υπουργείο τις απαραίτητες οδηγίες που έχουν ζητηθεί ώστε να εκκινήσει επιτέλους ξανά η εξέταση των αιτημάτων συνταξιοδότησης από το ΤΕΑΥΕΚ;

4.    Ποια μέτρα σχεδιάζει να λάβει για την επίσπευση της χορήγησης συντάξεων στους ασφαλισμένους τόσο του ΤΕΑΥΕΚ όσο και των υπολοίπων ταμείων, όπου ο μέσος όρος αναμονής έχει φτάσει σε απαράδεκτα χρονικά διαστήματα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται άμεσο βιωτικό πρόβλημα για τους δικαιούχους που έχουν καταθέσει αιτήματα συνταξιοδότησης;

 Οι ερωτώντες βουλευτές

Χαραλαμπίδου Δέσποινα

Μπόλαρη Μαρία

Σταθάς Ιωάννης

Στρατούλης Δημήτρης