Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Τηλεγραφικά, θα ήθελα να αναφέρω 10 σημεία.

Πρώτο σημείο: Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά μετά το Τακτικό Συνέδριο του ΣΥΝ που βρίσκομαι σʼ αυτήν την αίθουσα για να μιλήσω. Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες. Η δική μου ερμηνεία και η ώθηση η δική μου να μην μιλήσω είναι ότι πίστευα και πιστεύω στην ανάγκη της διακριτότητας των ρόλων σʼ όλη τη δομή του κόμματός μας και του ΣΥΡΙΖΑ και πολύ περισσότερο, βέβαια, στον χώρο της ηγεσίας.

Ο καθένας μπορεί να έχει τη δική του γνώμη και άποψη - και τα ΜΜΕ βεβαίως. Πολλές φορές δεχόμαστε φιλικά πυρά, από φιλικές πλευρές, δεν πρόκειται, όμως, αυτά να κατευθύνουν ούτε εμένα και πιστεύω ούτε και εσάς στην πορεία που θα πάρουμε. Και πιστεύω στη συλλογικότητα. Και πρέπει να κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια - και νομίζω ότι την κάνουμε - να την αποκαταστήσουμε. Όχι απλώς ως μια λειτουργική σχέση. Κυρίως ως μια έκφραση αξιών, αλληλεγγύης, συνεργασίας που πρέπει να εκφράζει συνεχώς η Αριστερά. Γιατί, αν θέλετε, η ηθικοπολιτική μας αναβάθμιση είναι κάτι δύσκολο, ίσως, αλλά είναι κάτι που μπορεί να γίνει και μπορούμε να το κάνουμε. Λυπάμαι, όμως, σήμερα που παρουσιάζομαι στο βήμα της ΚΠΕ έχοντας συνείδηση ότι φέρω κεντρικό βάρος στις ευθύνες για το αποτέλεσμα που είχαμε. Τα έχω πει και δεν θα επιμείνω σʼ αυτό το θέμα.

Το δεύτερο σημείο. Είναι αλήθεια ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ανησυχία, ένας θυμός ίσως, μια απογοήτευση σε δυνάμεις του κόμματός μας, σε δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, στο χώρο μας, τις ευθύνες μας, κ.λ.π. Πιστεύω, όμως, τελικά ότι, παρόλο αυτό το αρνητικό, παρά την εσωστρέφεια που αντλείται από την περίοδο των εκλογών και μετά, τελικά μας δίνει μια μεγάλη δυνατότητα να δούμε σε βάθος ζητήματα που έχουν σχέση με τη θέση του εγχειρήματός μας, του κόμματός μας και του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα νέο τοπίο, που σφραγίζεται από την οικονομική κρίση, τον ιδιότυπο τρόπο που αυτή έρχεται στην Ελλάδα, που σφραγίζεται από μια προσπάθεια αναζωπύρωσης του δικομματισμού με αντιστραμμένες σχέσεις, δηλαδή με πρώτο το ΠΑΣΟΚ και δεύτερη τη Ν.Δ., την οποία δεν είχαμε ξανασυναντήσει παρά μόνο στο τέλος της προηγούμενης δεκαετίας και που έχει ως αιτούμενο από εμάς να διαμορφώσουμε κατευθύνσεις σε βάθος που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας, κατανοώντας ότι ο βασικός αντίπαλός μας δεν είναι η Ν.Δ. Ο βασικός αντίπαλός μας δεν είναι το ΠΑΣΟΚ. Βασικός αντίπαλός μας δεν είναι τα συγκροτήματα των ΜΜΕ. Αντίπαλος μας είναι η δυνατότητα μας, αν και περιορισμένη, στο να ανταποκριθούμε στις νέες συνθήκες. Και είναι ισχυρός αντίπαλος. Αν δει κανείς την ευρωπαϊκή Αριστερά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με ορισμένες μόνο εξαιρέσεις και αν τη δει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αν δει ότι είναι ίσως μια από τις πρώτες μεγάλες παγκόσμιες κρίσεις όπου δεν έχει αναδειχθεί, με τα καλά του και τα κακά του, ένας πόλος υπερθετικός της Αριστεράς. Μπορούμε να το νικήσουμε αυτό.

Το τρίτο σημείο. Έχει έρθει πολύ στην επιφάνεια, θες από τον Τύπο, αλλά έχει μπει και ως στερεότυπο μέσα στο μυαλό μας ότι έχει παρουσιαστεί μια μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στον ΣΥΝ, το κόμμα μας, και τον ΣΥΡΙΖΑ. Τριβές υπάρχουν. Όταν έχουμε μια δυναμική ανοδική πορεία, τότε είναι λογικό αυτές να λανθάνουν, να κοιμούνται ή να περιορίζονται, να εξατμίζονται. Όταν βλέπουμε μια πορεία πιο δύσκολη και είμαστε σε βράχους και σε υφάλους,  αυτές αναδεικνύονται. Όμως, εγώ πιστεύω πως δεν υπάρχει - ως ένα κεντρικό στοιχείο που πρέπει να μας προβληματίσει - μια σύγκρουση ανάμεσα στον ΣΥΝ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω, αντίθετα, ότι τα ζητήματα που διαπερνούν τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ζητήματα που διαπερνούν τον ΣΥΝ. Και ίσως, πολύ περισσότερο αντίθετα: Ζητήματα που διαπερνούν τον ΣΥΝ και διαφορετικές απόψεις και αντιλήψεις έρχονται μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και ίσως τον δυσκολεύουν. Θα σας αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έγινε στον Τύπο μια πολύ μεγάλη συζήτηση σε σχέση με το κείμενο, το οποίο παρουσίασε η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ - ή η πλειοψηφία της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και γιʼ αυτό δεν είναι απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ - και την αντίδραση του ΣΥΝ, ο οποίος είχε μια σειρά 5 παρατηρήσεων, αν δεν κάνω λάθος, σε πολλές από τις οποίες συμφωνώ και εγώ προσωπικά. Όμως, σύντροφοι, πρέπει να ξέρουμε ότι αυτό το κείμενο ήταν μια πρόταση τριμερούς επιτροπής μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, ομόφωνη απόφαση, στη οποία συμμετείχαν οι εκπρόσωποι της ΑΚΟΑ, της ΚΟΕ και του ΣΥΝ. Και με αυτήν την έννοια, είναι ένα πρόβλημα που δεν αφορά τη σχέση ΣΥΡΙΖΑ και ΣΥΝ. Αν θέλετε, αφορά στην ίδια τη λειτουργία του ΣΥΝ. Εκφράζεται ως σημείο ρήξης αυτών των δύο χώρων, με όλους τους κινδύνους που έχει, ενώ δεν είναι έτσι. Γιατί το λέω αυτό; Όχι για να κάνω κριτική σε κανέναν. Αλλά για να δούμε τη μεγάλη δύναμη - και, σύντροφοι, την έχω βιώσει, μη ζώντας, αν θέλετε μέσα στις κομματικές διαδικασίες, τη μεγάλη δύναμη, την οποία έχει ο ΣΥΝ για την απογείωση του ΣΥΡΙΖΑ ή για την καθήλωσή του στο έδαφος. Και θέλω να πιστεύω ότι σήμερα, με την ΚΠΕ αυτή, με την εκλογή του νέου Γραμματέα, που είναι ένα σήμα μιας νέας αντιμετώπισης των προβλημάτων του κόμματος, με την οριστικοποίηση, κατά κάποιον τρόπο, των πρώτων μας εκτιμήσεων για το εκλογικό αποτέλεσμα, αφήνεται η δυνατότητα στον ΣΥΝ να συνειδητοποιήσει την ανάγκη, όχι να θέτουμε όρια σύνορα και ελέγχους όσο να φέρει ιδέες, προτάσεις, σκέψεις, κινηματικές δράσεις, προβληματισμούς μέσα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ.

Τέταρτο σημείο. Υπάρχει ένα ιστορικό παράδοξο στον τρόπο που διατάσσονται οι δυνάμεις σήμερα της Αριστεράς, στις οποίες συμμετέχουμε και εμείς και οι οποίες είναι πολλαπλά ρεύματα. Μερικά ρεύματα μένουν λόγω ιστορικής αδράνειας, αν θέλετε, αλλά μερικά, τα περισσότερα έχουν υπόσταση. Είναι διαφορετικές γωνιές αντιμετώπισης μιας πάρα πολύ σύνθετης εθνικής, κοινωνικής, διεθνούς, οικονομικής  πολιτικής πραγματικότητας. Ποιο είναι το ιστορικό παράδοξο; Κάποια από τα ρεύματα αυτά εκφράζονται σε διαφορετικά κόμματα, οργανώσεις, κινήματα και συμμετέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ ως διαφορετικές συνιστώσες. Κάποια από τα ρεύματα αυτά εκφράζονται μέσα στον ΣΥΝ. Χρησιμοποιούμε πολλές φορές τον όρο «πλειοψηφία» ή «μειοψηφία» ή «αριστερό ρεύμα» ή «κοκκινοπράσινο» ή «ανανεωτικοί» ή «αριστεροί ευρωπαϊστές», κ.λ.π.  Ποιο είναι το παράδοξο, το οποίο είναι υπαρκτό, σύντροφοι, και νομίζω ότι όλοι μας το έχουμε βιώσει - το έχω βιώσει εγώ προσωπικά - όντας στον ΣΥΝ να είσαι πιο κοντά στις θέσεις μιας άλλης συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ σε κάποιο θέμα και πιο μακριά από τις θέσεις ενός ρεύματος που είναι μέσα στο ίδιο σου το κόμμα. Είναι υπαρκτό. Δεν είναι κακό. Η ιστορία δεν λειτουργεί με βάση προδιαγεγραμμένους κανόνες ορθολογισμού. Είναι υπαρκτό και πρέπει να το λάβουμε υπʼ όψιν. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι πρέπει να διασπαστεί ο ΣΥΝ; Με καμία δύναμη. Είναι το μεγάλο οξυγόνο σʼ αυτό το εγχείρημα. Τι σημαίνει, όμως; Σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε ένα μεγάλο τραπέζι, χωρίς διαμεσολάβηση, που να συναντιούνται όλοι. Και έτσι, αν θέλετε, από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, που τον έχω βιώσει μέσα από τη Γραμματεία και την Κοινοβουλευτική Ομάδα, εγώ αντιλαμβάνομαι την ανάγκη πάρα πολύ σύντομα πρώτον να υπάρχει μια αντιπροσωπεία του ΣΥΝ που να εκφράζει την κεντρική γραμμή του ΣΥΝ, τις αποφάσεις, αλλά, δεύτερον, να υπάρχει αντιπρόσωπος από τον χώρο της μειοψηφίας, τους ανανεωτικούς. Ξέρω ότι ο Πρόεδρος του ΣΥΝ είχε πάρει αυτήν την πρωτοβουλία, προσέκρουσε, όμως, στις δυσκολίες και τις διαδικασίες τις εσωτερικές μας. Είναι, όμως, ανάγκη αυτό. Βλέπω εδώ τον σ. Παπαδημούλη, τον σ. Κουβέλη. Με τον Αλέξη Τσίπρα έχουμε μια εμπειρία από την εκλογική επιτροπή, άσχετα αν η εκλογική επιτροπή συνέβαλε ή όχι στο να έχουμε θετικό εκλογικό αποτέλεσμα, να μην ήταν αυτή που έπαιξε τον κύριο ρόλο στις ευρωεκλογές, όμως, ξεκινώντας μέσα σε δύσκολες συνθήκες, έχουμε μια καλή εμπειρία συνύπαρξης, ανταλλαγής απόψεων και μια ικανότητα δημιουργίας συνθέσεων.

Πέμπτο σημείο. Είναι ο «κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ». Μας βάζει προβλήματα ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ. Μας βάζει το πρόβλημα να μην μείνουμε μόνο στη διαπραγμάτευση και τη συζήτηση και την ομοφωνία των συνιστωσών, αν θέλετε, αλλά να βάλουμε τον λαϊκό παράγοντα του ΣΥΡΙΖΑ. Τυγχάνει να είμαι βουλευτής και επομένως να ζω πολύ σε έναν νομό, στον οποίο είναι κατʼ εξοχήν δυνατό το ΠΑΣΟΚ, το οποίο ΠΑΣΟΚ είναι και σε έναν βαθμό η τοπική εξουσία. Και εκεί, αυτό που συνάντησα από την κοινωνία, από τον σοσιαλιστικό χώρο είναι πολύ μεγάλα ρεύματα, τα οποία είτε έκαναν βήματα, είτε διάλογο, είτε είχαν ως σημείο αναφοράς εμάς. Και από αυτούς αλλά κυρίως και από τον χώρο της Αριστεράς. Δυνάμεις οι οποίες ενεργοποιήθηκαν μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να είναι ΣΥΝ, χωρίς να είναι ΑΚΟΑ ή ΚΟΕ ή ΔΕΑ. Είναι ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό κάποιους συντρόφους τους φοβίζει. Κατʼ αρχήν δεν πρέπει να μας φοβίζει ο διάλογος. Να τα συζητήσουμε αυτά τα προβλήματα. Ούτε πρέπει να οχυρωθούμε - νομίζω ο σ. Βίτσας το είπε - πίσω από θέσεις και να αρχίσουμε να πολιορκούμε ο ένας τον άλλο. Είναι υπαρκτό θέμα και υπάρχει ένας εύκολος τρόπος να το λύσουμε. Υπάρχει ο κίνδυνος - τον είδα εγώ στο Ηράκλειο, στις ευρωεκλογές - αυτός ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ να αφυδατωθεί, να χαθεί αυτή η δυναμική. Ξέρω ότι κανείς δεν το θέλει αυτό. Επομένως, πρέπει να προβληματιστούμε. Υπάρχουν προτάσεις. Δεν πρέπει να φοβάται κανείς τις προτάσεις. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει μια δημοκρατική συμμετοχή, μια δημοκρατική νομιμοποίηση. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχουν μέλη στον ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι μπορούμε να έχουμε στη Συνδιάσκεψη κάρτα. Πιστεύω ότι σε θέματα, τα οποία θα αποφασιστούν από κοινού, μπορούν να επιλέξουν ή να επικυρώσουν. Ξέρω ότι πολλοί σύντροφοι, με πολύ ισχυρά επιχειρήματα, έχουν άλλη άποψη. Μη φοβηθούμε τη συζήτηση. Κι ας την κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Και θα είναι σημαντικό, νομίζω όλοι, κλείνοντας αυτή τη φάση μετά τις εκλογές, να πούμε ότι κάνουμε αυτή τη συζήτηση, ξέροντας ότι υπάρχουν αρκετές διαφορετικές θέσεις.

Το έκτο σημείο. Το κέντρο λήψης αποφάσεων. Είμαστε συλλογικοί, δουλεύουμε πολλαπλά, έχει μεγάλη σημασία να μπορέσει να έχει και αυτονομία ακόμη και ενεργητικότητα η τοπική οργάνωση του ΣΥΝ, η συνέλευση του ΣΥΡΙΖΑ, κ.λ.π., αλλά χρειάζεται κάποιο κέντρο στο οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις για το πολιτικό αυτό σχήμα, μέσα από το οποίο γίνεται και η νόμιμη έκφρασή μας μέσα στην πολιτική πραγματικότητα.  Κέντρο λήψης αποφάσεων η ΚΠΕ, η Π.Γ. για τον ΣΥΝ. Για τις άλλες συνιστώσες είναι τα εσωτερικά ηγετικά τους όργανα. Για τον ΣΥΡΙΖΑ ποιος θα είναι, σύντροφοι; Μπορεί κανείς να πει ότι θα είναι μια συνιστώσα; Κανείς δεν μπορεί να το πει. Όταν, δηλαδή, προσγειώσουμε τη συζήτηση. Μπορεί κανείς να πει ότι θα είναι η κοινοβουλευτική του ομάδα; Δεν μπορεί να είναι η κοινοβουλευτική ομάδα διότι έχει μια σύνθεση, η οποία διαμορφώθηκε μέσα από συγκεκριμένες συνθήκες και δεν εκφράζει όλο τον χώρο. Και λειτουργεί με πλειοψηφία και μειοψηφία. Εγώ θα έλεγα στο άμεσο διάστημα να αποφορτίσουμε αυτό το θέμα και να πούμε ότι χρειαζόμαστε ένα σχέδιο συνάντησης και να είμαστε όλοι, να κάνουμε τις βασικές επιλογές. Δεν μπορεί αυτό να είναι κάτι άλλο από τη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και αυτό, νομίζω, είναι κάτι αυτονόητο. Δεν βρίσκω άλλη λύση. Ο ΣΥΝ και κάθε συνιστώσα έχουν τη δυνατότητα σήμερα να βάζει το βέτο, να λέει ότι όχι, δεν συμφωνώ σε αυτό, όπως στο θέμα της απόφασης, όπου δεν υπάρχει απόφαση για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το έβδομο σημείο. Σύντροφοι, εδώ μέσα, κυρίως από συντρόφους της Ανανεωτικής Πτέρυγας, έχουν ακουστεί ορισμένες κριτικές. Καλό είναι κανείς να δίνει προσοχή στις κριτικές και έχουν μια βάση πάντα. Μας λείπει το εναλλακτικό σχέδιο και μας λείπουν οι μεταρρυθμίσεις. Μας λείπουν, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Θέλω να πω, όμως, ότι έχουν γίνει και μεγάλα βήματα και στον ίδιο τον ΣΥΝ - με το πρόγραμμα, το οποίο έκανε, και, αν θέλετε, τροφοδότησε και τη δυναμική, ήταν μια από τις καλές ενέργειες του ΣΥΝ στον ΣΥΡΙΖΑ - αλλά θα έλεγα και στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Και θα έλεγα.. που γνωρίζω στην κοινοβουλευτική του ομάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι είμαστε από όλα τα λουλούδια του αγρού στην κοινοβουλευτική ομάδα. Από τις τάσεις, ανένταχτοι, εκτός τάσης από τον ΣΥΝ, συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, ανένταχτοι του ΣΥΡΙΖΑ και καταφέρνουμε και συνθέτουμε, και καταφέρνουμε και έχουμε προτάσεις, και καταφέρνουμε σε πεδία που είναι, αν θέλετε, εκτός του δικού μας πρώτου ενδιαφέροντος, που μας επιβάλλονται από έξω, όπως είναι η διαφθορά, να καταλήγουμε με προτάσεις δικές μας. Και έχουμε επανειλημμένα όλες αυτές τις εφημερίδες που έκαναν τελευταία την έρευνα και έχουμε έναν κανόνα που δεν παραπέμπει κανέναν βουλευτή. Δεν καταγγέλλουμε μόνο, κάνουμε αντιπρόταση.

Το ζήτημα, επομένως, δεν είναι αυτό. Το ζήτημα που τίθεται στον καθένα, ο οποίος κάνει κριτική για μεταρρυθμίσεις και προτάσεις είναι «δώσε μας τις δικές σου, δώσε μας τις προτάσεις σου, δώσε μας τις μεταρρυθμίσεις σου» και κυρίως η τέχνη η δική μας να το συνδέουμε αυτό με κινηματικές δράσεις, διότι τα καλύτερα βιβλία δεν έχουν αποτέλεσμα αν δεν αναδειχθούν δύο-τρεις στόχοι, οι οποίοι ενέχουν κινηματική δράση. Και μπορούμε να το κάνουμε αυτό εκτός ορίων. Δεν είναι τυχαίο, σύντροφοι, ότι ομόφωνα η κοινοβουλευτική ομάδα αποφάσισε μία από τις πρώτες δραστηριότητές της το Φθινόπωρο να είναι μια ημερίδα, ένα διήμερο στη μνήμη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, με στόχο, όπως είπαμε όλοι μας, να αναδειχθούν οι δικές του ιδέες. Ταυτόχρονα, βεβαία, σαν να είναι παρών, να ακουστούν οι κριτικές σε αυτές τις απόψεις.

Όγδοο σημείο. Είναι το θέμα της γενικής πολιτικής μας γραμμής. Συζητήσαμε για τα ρεύματα, για τους πόλους, κ.λ.π. έχουν ένα ενδιαφέρον, έχουν μια βάση ότι δίνουμε μια μάχη, εμείς δίνουμε μία μάχη, ο δικός μας χώρος τη δίνει, να παραμείνει το τρίτο ρεύμα ζωντανό και ισχυρό μέσα στην ελληνική κοινωνία, το ρεύμα της αντισυστημικής, κατά τη δική μου γνώμη, της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς. Παράλληλα, όμως, δεν πρέπει να αυτοπεριοριστούμε. Και δεν πρέπει, επίσης, να υποτιμήσουμε τα προβλήματα που είναι σε ηγετικό επίπεδο, όπως οι σχέσεις που μπορεί να έχει κανείς σε ηγετικό επίπεδο με το ΚΚΕ, μια γεύση πήραμε τον Δεκέμβρη για όλα τα ζητήματα. Και με αυτήν την έννοια, όλες αυτές οι επεξεργασίες για το πώς εμείς θα συντελέσουμε σε μια νέα κοινωνική δυναμική, σε μια νέα κοινωνική πλειοψηφία με ενεργό πρωταγωνιστικό ρόλο της Αριστεράς που θα ενσωματώνει ρεύματα από διαφορετικές προελεύσεις, θα ενσωματώσει τον αριστερό ευρωπαϊσμό, ο οποίος αποξενώθηκε. Δεν λέω ότι δεν έχουν ευθύνη διάφοροι σύντροφοι λόγω των κομματικών εντάσεων και θέσεων που μπορεί να πήραν ατομικά. Αποξενώθηκε, όμως και πρέπει να τον επανενσωματώσουμε. Θα ενσωματώνουμε μια τάση που έφυγε από τον χώρο τον σοσιαλιστικό, κ.λ.π.

Ένατο σημείο. Θα ήθελα να μιλήσω για τη σχέση μας με αυτόν τον χώρο και ειδικά τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Η δική μου άποψη είναι ότι δεν υπάρχει περιθώριο γενικής προγραμματικής σύγκλισης σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα με τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει, όμως, και τονίστηκε και από εδώ, η δυνατότητα επικοινωνίας με ένα μεγάλο μέρος των κοινωνικών δυνάμεων εκείνων που το ακολουθούν. Και νομίζω ότι αν δει κανείς τις μεγάλες αιχμές της Αριστεράς: η ΕΔΑ στο μέσο της δεξιοκρατίας την περίοδο του ʼ58, το τέλος της χούντας και η νεολαία, θα έλεγα ακόμη και ελευθεριακά οι κινητοποιήσεις για το δημόσιο πανεπιστήμιο, θα δει ότι η μεγάλη δύναμη της Αριστεράς είναι όταν μπορεί να έρθει σε επαφή και να εκφράσει ένα ευρύτερο λαϊκό ρεύμα, το οποίο βγαίνει έξω από τα όρια της ιστορικής κάθε στιγμή Αριστεράς, όπως το ΕΑΜ που είχε βγει εντελώς έξω από τα όρια της Αριστεράς, αυτό πρέπει να το έχουμε υπʼ όψιν και πρέπει να είναι καθοριστικό στοιχείο της πολιτικής μας. Να συζητήσουμε με αυτόν τον κόσμο. Και αυτό σημαίνει ότι έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε προτάσεις προς αυτόν τον κόσμο, προτάσεις προς τους φορείς για κοινές δράσεις, και η υπόθεση της χώρας θα πάει μπροστά, αλλά κυρίως η υπόθεση του κινήματος θα πάει μπροστά. Και να μάθουμε να το κάνουμε αυτό όχι μόνο όταν είναι σε βαθιά κρίση ο χώρος ο κεντρώος, ο χώρος ο σοσιαλιστικός, αλλά και όταν είναι σε σχετική άνοδο χωρίς δυναμισμό, όπως σήμερα. Μπορούμε να το κάνουμε.

Δέκατο και τελευταίο σημείο. Βλέπει κανείς τις δημοσκοπήσεις και άλλα και βλέπει και αυτήν την εσωτερική αναταραχή που περάσαμε και νομίζω ότι τώρα δεν θα την βάλουμε στο συρτάρι, την πλαισιώνουμε, την οριοθετούμε και τη βάζουμε κάτω από κανόνες. Και θα πει ότι είναι πολύ άσχημα τα πράγματα και πάμε για εκλογές το Φθινόπωρο ή μετά από λίγους μήνες, κ.λ.π. Είναι η μία πλευρά. Υπάρχει, όμως και μια άλλη πλευρά. Η πλευρά, την οποία είδαμε στις ευρωεκλογές με αρνητικό τρόπο, ίσως. Δηλαδή, υπάρχει η ζήτηση μιας δύναμης έξω από τους κανόνες του συστήματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε νέους δρόμους τη χώρα και η οποία μπορεί να δώσει απαντήσεις σε μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν. Αυτό πρέπει να αγκαλιάσουμε σήμερα. Και πρέπει και το καλοκαίρι ή αμέσως μετά το καλοκαίρι η πορεία μας προς τα εμπρός, η συνέχιση των συζητήσεων, η πορεία προς τη Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ να είναι σε ένα άλλο πλαίσιο έντονης κινητοποίησης και έντονης δραστηριότητας των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Χρειάζεται από τώρα να προγραμματίσουμε την κινητοποίησή μας σε περίοδο κρίσης, ανεργίας, εισόδημα, εργασιακές σχέσεις. Να πάρουμε την ηγεμονία. Μπορούμε να πάρουμε την ηγεμονία στο θέμα της μετανάστευσης με τις προτάσεις μας όπως με την ελεύθερη διακίνηση στο έδαφος της Ε.Ε., κρατώντας πάντα σταθερά τις θέσεις αξιών τις αντιρατσιστικές, μην κάνοντας ούτε ένα βήμα πίσω. Μπορούμε να κάνουμε μια ειδική καμπάνια για τα μεσαία στρώματα, τα οποία θα βιώσουν, ειδικά το Φθινόπωρο, την πίεση και να δώσουμε αυτήν την εναλλακτικότητα, η οποία ζητείται και την οποία πολλές φορές εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να καταφέρουμε. Με αυτήν την έννοια, αν κινηθούμε έτσι, μπορούμε να βάλουμε στόχους πολιτικούς, οι οποίοι θα μας δέσουν με τις μεγάλες στιγμές του ΣΥΝ, του ΣΥΡΙΖΑ, είτε με το άρθρο 16 είτε με τις κινητοποιήσεις μας στα μεγάλα οικολογικά ζητήματα και θα δώσουμε πάλι μια ελπίδα στην ελληνική κοινωνία.