[το κείμενο της επίκαιρης ερώτησης του Φ.Κουβέλη]

Θα απαντήσει η Υφυπουργός κυρία Καλαντζάκου.

Ορίστε, κυρία Καλαντζάκου, έχετε το λόγο.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥ (Υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.

Κύριε συνάδελφε, θα συνεχίσω γιατί και ο κ. Χηνοφώτης σας έδωσε αρκετές πληροφορίες για το θέμα και θα μου επιτρέψετε, απαντώντας στην ερώτησή σας, να σας ενημερώσω λεπτομερώς για τις ενέργειες, στις οποίες έχει προβεί το ΣΕΠΕ, σε σχέση με την υπόθεση της Μανωλάδας.

Η αντίδραση του Υπουργείου μας ήταν άμεση. Την Τετάρτη 9 Απριλίου και μετά από εντολή της Υπουργού ο Ειδικός Γραμματέας του ΣΕΠΕ μετέβη στη Νέα Μανωλάδα συνοδευόμενος από κλιμάκιο Ειδικών Επιθεωρητών, καθώς και το Διευθυντή της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Δυτικής Ελλάδας από την Πάτρα.

Στα γραφεία του ΣΕΠΕ στον Πύργο πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη με τους προαναφερόμενους και τους προϊστάμενους των Τοπικών Τμημάτων Κοινωνικής και Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης.

Ταυτόχρονα, υπήρχε συνεχής τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αστυνομικό Διευθυντή Ηλείας, ο οποίος παραχώρησε οκτώ άνδρες της Ασφάλειας και της Αστυνομίας Ηλείας, καθώς και το Διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Βάρδας.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας πραγματοποιήθηκε επιτόπιος έλεγχος με τη συμμετοχή όλων των προαναφερθέντων σε καλλιέργειες φράουλες-θερμοκήπια στην περιοχή της Νέας Μανωλάδας.

Το πρωί της Πέμπτης 10 Απριλίου, πραγματοποιήθηκαν εκ νέου έλεγχοι με τη συμμετοχή ειδικών Κοινωνικών και Τεχνικών Επιθεωρητών από την Αθήνα, του Διευθυντή της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Δυτικής Ελλάδας, των προϊσταμένων των Τμημάτων Κοινωνικής και Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Ηλείας και του συνόλου των Επιθεωρητών των Τμημάτων αυτών, παρουσία του Ειδικού Γραμματέα.

Επιπλέον, κατόπιν πρωτοβουλίας του Ειδικού Γραμματέα και τηλεφωνικής επικοινωνίας με το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, το Νομάρχη Ηλείας και τον Αστυνομικό Διευθυντή Ηλείας, στους ελέγχους συμμετείχαν δέκα άνδρες της Ασφάλειας και της Αστυνομίας Ηλείας, ένα κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αστικής Κατάστασης Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με επικεφαλής το Διευθυντή, ένα κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υγείας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και ένα κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υγείας και Πρόνοιας της Νοτιοανατολικής Ηλείας.

Οι έλεγχοι συνεχίστηκαν συστηματικά. Μέχρι τώρα έχουν γίνει έντεκα έλεγχοι και πέντε επανέλεγχοι και εξακολουθούν να πραγματοποιούνται με εντατικούς ρυθμούς. Από τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών προέκυψαν τα κάτωθι:

Από δήλωση των εκατόν έναν εργαζομένων αλλοδαπών και των παραγωγών προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι στα θερμοκήπια απασχολούνται συνήθως από τις 07.00΄ έως τις 14.00΄, δηλαδή επτά ώρες ημερησίως με διάλειμμα είκοσι έως τριάντα λεπτά για πρόγευμα και το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο ήταν 22 με 23,5 ευρώ καθαρά αρχικά και ανήλθε στα 26 με 28 ευρώ καθαρά στη συνέχεια για τις ώρες αυτές.

Επισημαίνεται, όμως, ότι το προβλεπόμενο από τις 18.4.2008, από τη νέα γενική συλλογική σύμβαση των ετών 2008-2009, το κατώτατο ημερομίσθιο ανέρχεται από την 1.1.2008 σε 30,40 ευρώ για τον άγαμο και 33,45 ευρώ για τον έγγαμο και αυτά για 6,40 ώρες εργασίας.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Υφυπουργού)

Λίγη ανοχή, κυρία Πρόεδρε, επειδή αυτό το θέμα πραγματικά έχει απασχολήσει όλους. Έχω και στη δευτερολογία μου επιπλέον στοιχεία.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Προσπαθήστε να είστε σύντομη.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥ (Υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας): Για το λόγο αυτό υποβλήθηκαν στον αρμόδιο Εισαγγελέα οκτώ εκθέσεις διαπίστωσης παράβασης για μη καταβολή ημερομισθίου προβλεπόμενου από τη εθνική γενική συλλογική σύμβαση.

Σε δυο επιχειρήσεις βρέθηκαν να απασχολούνται από δυο ανήλικοι σε καθεμιά και υποβλήθηκαν μηνύσεις και πρόστιμα για παράνομη απασχόληση αλλοδαπών. Τέθηκε προθεσμία για την καταβολή της οφειλόμενης διαφοράς μεταξύ του καταβαλλόμενου και του προβλεπόμενου από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση προς καταβολή ημερομισθίου.

Στις περιπτώσεις που δηλώθηκε ότι οι εργαζόμενοι ήταν ανασφάλιστοι εστάλησαν τα σχετικά στοιχεία στον ανταποκριτή Ο.Γ.Α. Δήμου Βάρδας με κοινοποίηση στη Διοίκηση του Ο.Γ.Α. για κάθε περίπτωση ανασφάλιστου εργαζόμενου. Ζητήθηκαν κάποιες εξηγήσεις τόσο για την παράνομη απασχόληση των ανηλίκων όσο και για διαφορά ημερομισθίου και βρίσκονται σε εκκρεμότητα οι ενέργειες της υπηρεσίας για πέντε ελέγχους που διεξήχθησαν 22, 23 και 24 Απριλίου.

Για τις περιπτώσεις της παράνομης διαμονής χωρίς δικαίωμα εξαρτημένης εργασίας εστάλησαν σχετικά στοιχεία εις βάρος πέντε επιχειρήσεων στο Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, λόγω αρμοδιότητάς του. Επιβλήθηκε προσωρινή διακοπή λειτουργίας μιας επιχείρησης –θερμοκήπιο φράουλας- για μια ημέρα, λόγω πολλαπλών παραβάσεων και μη συμμόρφωσης στις υποδείξεις των επιθεωρητών του Σ.ΕΠ.Ε. Αναφορικά με το θέμα αυτό θα σας παραθέσω περισσότερα στοιχεία στη δευτερολογία.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Σας ευχαριστώ, κυρία Υπουργέ.

Το λόγο έχει ο επερωτών Βουλευτής κ. Κουβέλης.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κυρία Πρόεδρε, είναι κανείς να θλίβεται. Αν δεν υπήρχαν οι κινητοποιήσεις των ίδιων των εργατών-μεταναστών, κυρία Υπουργέ, ουδείς από τα συναρμόδια Υπουργεία θα εγνώριζε για την αθλιότητα των συνθηκών εργασίας αυτών των ξένων πολιτών, των μεταναστών!

Όλα αυτά που μου είπατε είναι κατόπιν εορτής. Πού ήταν το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας να ελέγξει και να προλάβει όλη αυτήν την αθλιότητα που συνέβη; Εκ των υστέρων; Όταν έχουν κινητοποιηθεί οι πάντες; Όταν ο Τύπος το έχει αναδείξει; Δεν πράξατε τίποτα που δεν οφείλατε να πράξετε. Διότι η ίδια η νομοθεσία από το έτος 1990, ο ν. 1876, σας υποχρέωνε να εντάξετε τους εργαζομένους στη γεωργία στην εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας. Πότε το πράξατε, όταν αυτοί οι άνθρωποι επί σειρά ετών ήσαν θύματα εκμετάλλευσης, όταν ήσαν αιχμάλωτοι των διαθέσεων των διαφόρων που εκμεταλλεύονταν την εργασία του;

Και σας ερωτώ: Γιατί δεν έχετε κυρώσει ως Υπουργείο Απασχόλησης μέχρι τώρα τη διεθνή σύμβαση εργασίας 129 για την επιθεώρηση εργασίας στη γεωργία; Γιατί δεν το πράξατε; Γιατί ακόμη δεν προχωρήσατε στην κύρωση της διεθνούς σύμβασης εργασίας 118 για την ίση μεταχείριση ημεδαπών και αλλοδαπών στην κοινωνική ασφάλεια; Ή ακόμη γιατί δεν έχετε κυρώσει τη διεθνή σύμβαση εργασίας 143 για τη μετανάστευση με παράνομες συνθήκες και την προώθηση της ισότητας και μεταχείρισης των μεταναστών εργατών;

Είναι τυχαία αυτά; Δεν μαρτυρούν μια απαράδεκτη απόσταση από το οφειλόμενο καθήκον προστασίας των εργασιακών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Βεβαίως, θα μου πείτε ότι δεν είστε η αρμοδία Υφυπουργός. Όμως, ερωτώ: Ποιος ασχολήθηκε με το γεγονός ότι τα παιδιά των μεταναστών δεν πήγαιναν στο σχολείο; Ποιος ασχολήθηκε, όπως είχε υποχρέωση, με τις άθλιες συνθήκες ζωής αυτών των ανθρώπων σε 129 καταυλισμούς, όπως σε γραπτή ερώτηση με ενημέρωσε ο παρών Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Χηνοφώτης; Ουδείς. Και βέβαια, κάποια στιγμή ξέσπασε αυτό που ξέσπασε. Και οι δούλοι κάποτε επαναστατούν. Και τότε τρέξατε πίσω από τα γεγονότα. Και το ερώτημα είναι: Τι θα κάνετε τώρα;

Υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες παραγωγής. Οι μετανάστες ως εργατικά χέρια είναι αναγκαίοι. Θα κινήσετε διαδικασίες, για να εξασφαλίσετε τα εργασιακά και τα άλλα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων; Αυτό είναι το ζητούμενο. Άθλιες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι συνθήκες!

Κύριε Υφυπουργέ, δεν ελέγχω εσάς με την παρούσα επίκαιρη ερώτηση. Όμως, ποιος ασχολήθηκε κάτω από τα μάτια της Αστυνομίας, κάτω από τα μάτια του εισαγγελέα, του νομάρχη, του δημάρχου, της τοπικής κοινωνίας; Αυτοί οι άνθρωποι ήσαν ανδράποδα. Δεν ήσαν άνθρωποι, αναφορικά με τις συνθήκες ζωής και εργασίας. Και βεβαίως, εκ των υστέρων, κυρία Υπουργέ.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Και το ερώτημα είναι: Τι θα κάνετε, πέρα από την επιβολή των οφειλομένων κυρώσεων, πέρα από την οφειλόμενη παραπομπή της όλης υπόθεσης στη δικαιοσύνη; Θα κινήσετε διαδικασίες, για να ληφθούν μέτρα προστασίας της εργασίας αυτών των ανθρώπων και να εξασφαλιστούν συνθήκες ανθρώπινης ζωής;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Πρέπει να ολοκληρώσετε, κύριε συνάδελφε.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Αυτά είναι εκείνα που σας βαραίνουν, που σας ελέγχουν και σας εκθέτουν, αναφορικά με οφειλόμενες ενέργειες, που όχι μόνο το δικό σας Υπουργείο, αλλά μια σειρά από συναρμόδια Υπουργεία τίποτα δεν έπραξε.

Και ο παρακαθήμενος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεν γνώριζε τι γίνεται με τους 129 καταυλισμούς και τους τόσους εργαζόμενους αλλοδαπούς στις φράουλες;

Αυτό, επιτρέψτε μου –δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ ακραίες εκφράσεις- πρόκειται για αθλιότητα, πρόκειται για κατάντια, η οποία ελέγχει και κρίνει όλους.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαϊδου): Ευχαριστώ.

Η κυρία Καλαντζάκου έχει το λόγο.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΟΥ (Υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας): Κύριε συνάδελφε, γνωριζόμαστε χρόνια και έχω πολύ σεβασμό στην πορεία σας και στη θητεία σας στην πολιτική σας διαδρομή. Δεν νομίζω ότι μονοπωλείτε, όμως, εσείς την ευαισθησία για τους συνανθρώπους μας είτε είναι Έλληνες πολίτες είτε είναι αλλοδαποί, που βρίσκονται εδώ.

Να σας δώσω μια κατʼ αρχήν απάντηση. Ξέρετε πολύ καλά ότι οι αλλοδαποί που βρίσκονται στη χώρα μας νομίμως, έχουν τα δικαιώματα που προβλέπει ο νόμος. Και αυτά τα δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα. Δεν θα ήθελα να αδικήσουμε το πολύ σημαντικό έργο που επιτελεί το ΣΕΠΕ. Διότι όλα τα κόμματα της Βουλής, που κατά καιρούς υποβάλλουν ερωτήσεις στην Κυβέρνηση –και έχω την ευκαιρία να απαντήσω σε πάρα πολλές απʼ αυτές- εξαίρουν τη δουλειά του ΣΕΠΕ και μας παροτρύνουν να αναβαθμίσουμε και να εκσυγχρονίσουμε το Σώμα αυτό, πράγμα που και για μας αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα. Εργαζόμαστε συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση, όπως έχω επισημάνει και σε προηγούμενες απαντήσεις. Διότι υπάρχουν καινούργιες ανάγκες και πρέπει και εμείς να παρακολουθήσουμε αυτές τις ανάγκες και να εκσυγχρονίζουμε, να αναβαθμίζουμε και να μπορούμε να καλύπτουμε όχι μόνο τις κρίσεις, αλλά και την καθημερινότητα που έχει τεράστιες δυσκολίες και αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.

Η άμεση αντίδραση και ανταπόκριση του ΣΕΠΕ εξασφαλίζεται τόσο με συχνούς ελέγχους των επιθεωρητών εργασίας, που, όπως σας ανέφερα και προηγουμένως, θα εξακολουθήσουν να πραγματοποιούνται, όσο και με την επιβολή κυρώσεων, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο. Εξάλλου είναι σκόπιμο να γνωρίζετε πως με απόφαση της Υπουργού, αντίστοιχοι έλεγχοι που γίνονται στη Μανωλάδα, γίνονται και σε άλλες περιοχές της χώρας όπου υπάρχουν γεωργικές εργασίες -πράγμα το οποίο έχει δημιουργήσει και ένα θέμα στον αγροτικό κόσμο- καθώς και δραστηριότητες συσκευασίας και τυποποίησης προϊόντων.

Η σημασία που δίνουμε στην ενημέρωση στα θέματα του ΣΕΠΕ και στην υγιεινή και ασφάλεια, είναι ξεκάθαρη και πραγματοποιείται ήδη προγραμματισμένη εκστρατεία ενημέρωσης, αλλά και στοχευμένων ελέγχων σε όλη την Ελλάδα. Το θέμα των δικαιωμάτων στην εργασία και της ασφάλειας και της υγιεινής στην εργασία, αποτελεί μεγάλη προτεραιότητα για μας. Θα δείτε και στη συνέχεια πόσο μεγάλες αλλαγές θα γίνουν σʼ αυτό τον τομέα.

Επιστρέφοντας στο θέμα της Μανωλάδας να προσθέσω ότι κατά τους πρώτους έξι ελέγχους, όπου συγκεντρώθηκαν στοιχεία για τη νόμιμη ή παράνομη διαμονή των αλλοδαπών, διαπιστώθηκε ότι από τους εξήντα οκτώ αλλοδαπούς, είκοσι εννιά αλβανικής υπηκοότητας, δεκατέσσερις υπηκοότητας Μπαγκλαντές, ένας πακιστανικής, δεκατέσσερις βουλγαρικής και δέκα ρουμανικής υπηκοότητας, οι δεκαεννέα Αλβανοί ήταν νόμιμοι με ασφάλιση ΟΓΑ, οι υπόλοιποι δέκα βρίσκονταν στην Ελλάδα για λόγους οικογενειακής συνένωσης, χωρίς άδεια διαμονής με τα δικαιώματα της εξαρτημένης εργασίας, οι έξι υπηκοότητας Μπαγκλαντές ήταν νόμιμοι με ασφάλιση ΟΓΑ, ενώ οι υπόλοιποι οκτώ είχαν άδεια από το Τμήμα Πολιτικού Ασύλου, χωρίς όμως άδεια διαμονής με τα δικαιώματα της εργασίας, πέντε επιπλέον υπήκοοι Μπαγκλαντές που μεταφέρονταν από Έλληνα με τρακτέρ είχαν και αυτοί άδεια από το Τμήμα Πολιτικού Ασύλου, ο ένας Πακιστανός ήταν νόμιμος με ασφάλιση ΟΓΑ, ο ένας Βούλγαρος ήταν νόμιμος με ασφάλιση ΟΓΑ και οι υπόλοιποι δεκατρείς παράνομοι και τέλος δέκα Ρουμάνοι παράνομοι, χωρίς άδεια.

Επίσης, βρίσκονται σε εξέλιξη οι ενέργειες της υπηρεσίας μας για πέντε ελέγχους που σας είπα ότι διεξήχθησαν από 22 έως 24 Απριλίου.

Κύριε συνάδελφε, η βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και η εξασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών εργασίας είναι για μας υψηλή προτεραιότητα σε όλους τους κλάδους και είναι για όλους τους εργαζόμενους, είτε είναι Έλληνες είτε είναι αλλοδαποί.

Ευχαριστώ.