ΦΩΤΙΟΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς παρέμεινε και παραμένει στη διαδικασία Αναθεώρησης του Συντάγματος. Παρέμεινε και παραμένει με τις δικές του θέσεις αναφορικά με ζητήματα τα οποία έπρεπε να αντιμετωπιστούν και που έχουν σχέση με την ύπαρξη συγκεκριμένων θεσμών που θα έπρεπε να ανοίξουν δημοκρατικά.

Ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανος που κατάφερε με αγώνες του μέσα και έξω από τη Βουλή να εμποδίσει την αναθεώρηση του Συντάγματος σε καίριες διατάξεις όπως είναι αυτή του άρθρου 16 του Συντάγματος, που αφορά στην επιχειρηθείσα αποδόμηση του δημόσιου χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά και του άρθρου 24 του Συντάγματος που εάν είχε οδηγηθεί σε αναθεώρηση, τότε η λεηλασία του περιβάλλοντος θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, την ώρα που ως αναπαλλοτρίωτη κοινωνική και πολιτική αξία τίθεται το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος.

Βεβαίως ο κίνδυνος αναφορικά με το άρθρο 24 του Συντάγματος δεν έχει παρέλθει, διότι σε λίγο καιρό η Βουλή των Ελλήνων θα ασχοληθεί με το λεγόμενο χωροταξικό νόμο, με το χωροταξικό σχέδιο, μέσα από το οποίο σπεύδουμε να υποστηρίξουμε ότι επιχειρείται η πλαγιοκόπηση του άρθρου 24 του Συντάγματος και η προσβολή κατά συνέπεια του ήδη προσβεβλημένου περιβάλλοντος.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ήταν ανάγκη στο πλαίσιο μίας συνταγματικής αναθεώρησης να υπάρξουν καινούριοι θεσμοί, θεσμοί ενίσχυσης της αντιπροσωπευτικότητας, αλλά και θεσμοί κοινωνικού ελέγχου της ασκούμενης πολιτικής. Θα μπορούσε η αναθεώρηση του Συντάγματος να καθιερώσει ρυθμίσεις για τη διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά και για την καθίδρυση νέων δικαιωμάτων των πολιτών. Θα μπορούσε η αναθεώρηση του Συντάγματος να προβλέψει την υποχρεωτικότητα στην καθιέρωση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε αξιοπρεπή διαβίωση, ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα όχι για να περιορίσει τις διεκδικήσεις του Έλληνα πολίτη σε καλύτερες αποδοχές, σε καλύτερες συντάξεις, σε καλύτερο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά για να διαμορφώσει ένα προστατευτικό πεδίο της ζωής του Έλληνα πολίτη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βεβαίως το πρόβλημα της χώρας δεν είναι μόνο θεσμικό. Είναι και θεσμικό και πολιτικό και η αντιμετώπισή του πρέπει να γίνεται και στα δύο αυτά επίπεδα. Υπήρχε, όμως, επαναλαμβάνω, η δυνατότητα εάν το επέτρεπαν οι πολιτικοί συσχετισμοί της Βουλής να υπάρξουν ρυθμίσεις που θα προωθούσαν επί της ουσίας τον εκδημοκρατισμό του κράτους, που θα ενίσχυαν για παράδειγμα τη λαϊκή κυριαρχία, η οποία κάθε μέρα και περισσότερο περιορίζεται.

Και ο περιορισμός της λαϊκής κυριαρχίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εκφράζεται και στο επίπεδο της λειτουργίας της Βουλής ως το κατʼ εξοχήν αντιπροσωπευτικό όργανο της λαϊκής κυριαρχίας. Είχε προτείνει ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στο πλαίσιο της αναθεωρητικής του Συντάγματος διαδικασίας να ενισχυθεί η Βουλή των Ελλήνων, έτσι ώστε να αποκτήσει στοιχεία κυβερνώσας Βουλής και να μην βρίσκεται συνεχώς σε μία παρακολουθηματική σχέση προς την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία.

Δεν το θέλει ούτε η πλειοψηφία της Βουλής, η Νέα Δημοκρατία, αλλά ούτε και το απέχον, το απουσιάζον από την παρούσα διαδικασία ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει μεγάλο ζήτημα αναφορικά με τη γνήσια έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας. Δεν θελήσατε, συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, να καθιερωθεί το λεγόμενο λαϊκό δημοψήφισμα, να μπορούν δηλαδή οι έλληνες πολίτες με ένα συγκεκριμένο, όχι ευκαταφρόνητο, αριθμό πολιτών να ζητούν την πρωτογενή έκφραση των ίδιων των πολιτών στο πλαίσιο του λαϊκού δημοψηφίσματος για τα μεγάλα ζητήματα αυτού του τόπου.

Δεν θελήσατε με δική σας ευθύνη, συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, την καθιέρωση της λεγόμενης λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας, δηλαδή να αξιώνει – και η αξίωση να γίνεται σεβαστή – ο ελληνικός λαός να υπάρξει νομοθέτηση συγκεκριμένων νόμων για ζητήματα τα οποία είναι μείζονος προφανώς ενδιαφέροντος.

Δεν θελήσατε ακόμη, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να υπάρξει μια αλλαγή στον τρόπο ανάδειξης της διεύθυνσης, της διοίκησης της λεγόμενης ηγεσίας του δικαστικού σώματος. Εμείς σας προτείναμε – και η πρότασή μας απερρίφθη – η διοίκηση των ανωτάτων δικαστηρίων, η λεγόμενη ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων να μη διορίζεται από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία, αλλά να προκύπτει ως το αποτέλεσμα της εκλογής από ένα ευρύ εκλεκτορικό σώμα, στο οποίο αναμφισβήτητα τον κυρίαρχο ρόλο θα είχαν οι δικαστές.

Διότι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά: ο τρόπος ορισμού της ηγεσίας του δικαστικού σώματος από την εκάστοτε κυβέρνηση, από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία είναι ένας αρρωστημένος ομφάλιος λώρος, που συνδέει στρεβλώνοντας τη διάκριση των εξουσιών την εκτελεστική εξουσία με τη δικαστική.

Και πολλές φορές αυτός ο διορισμός της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων γίνεται ιμάντας μεταφοράς απόψεων, αποφάσεων και επιλογών από το χώρο της εκτελεστικής εξουσίας στο χώρο της δικαιοσύνης, προσβάλλοντας έτσι επί της ουσίας τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της τρίτης συντεταγμένης εξουσίας, της δικαστικής.

Και έρχεστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, να προτείνετε τροποποίηση του άρθρου 24 του Συντάγματος. Ευτυχώς – επαναλαμβάνω – απορρίπτεται στη βάση των αριθμών η συγκεκριμένη πρότασή σας.

Και ταυτόχρονα έρχεστε να υποστηρίξετε την ανάγκη ίδρυσης συνταγματικού δικαστηρίου, εγκαθιστώντας έτσι έναν «δίκαιο» πολιτικό συγκεντρωτισμό, όσο και αυταρχισμό στο χώρο της δικαιοσύνης, με δεδομένο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι ο ισχύων διάχυτος έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων έχει εξαιρετικά λειτουργήσει μέσα στη χρονική διαδρομή σε τούτη τη χώρα, στη χώρα μας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, φέρατε διάταξη, για να προσβάλετε εμμέσως πλην σαφώς τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, όταν είναι σαφές, νομίζω, για όλους ότι η δημόσια διοίκηση δεν πάσχει επειδή οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν μονιμότητα, αλλά γιατί η δημόσια διοίκηση χρόνια ολόκληρα παραμένει καθηλωμένη στο άρμα των πελατειακών σχέσεων και της αναξιοκρατίας, που δεν επιτρέπει στη δημόσια διοίκηση και τον πολίτη να εξυπηρετεί και οργανικά να εντάσσεται στην παραγωγική διαδικασία αυτού του τόπου.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σας κάναμε προτάσεις και για το χωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος και για την κατάργηση του θρησκευτικού όρκου. Και τα κάναμε αυτά όχι από καμία θέση εχθρότητας προς την Εκκλησία, αλλά με την παραδοχή και τη βεβαιότητα ότι το κράτος πρέπει να μπορεί ελεύθερα, απρόσκοπτα να διαμορφώνει τις σχέσεις του με τους πολίτες.

Επίσης, η Εκκλησία πρέπει να έχει το δικό της σαφώς διακριτό ρόλο, έτσι ώστε να μην έχουμε θεσμικές συγχύσεις, οι οποίες σας είναι γνωστό ότι κατά καιρούς ταλαιπώρησαν την πολιτική και κοινωνική ζωή. Και το αποτέλεσμα ποιο ήταν; Να προσβάλλεται το κύρος και του κράτους και της Εκκλησίας.

Δεν θελήσατε αυτές τις ρυθμίσεις. Περιοριστήκατε στα καίρια ζητήματα, που κατά τη γνώμη σας υπηρετούν τον κοινωνικό και οικονομικό φιλελευθερισμό, αυτόν δηλαδή που αφορά στο μοντέλο ανάπτυξης και που έχει σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, που έχει σχέση με την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς, υπερασπιζόμενοι το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης και όχι μόνο της ανώτατης, έχουμε απόλυτη επίγνωση ότι το δημόσιο αγαθό θέλει προστασία. Βεβαίως, ο δημόσιος χώρος, ο παραγωγός του δημόσιου αγαθού, έχει ανάγκη στήριξης και δημοκρατικού εκσυγχρονισμού. Όμως, εσείς στα προβλήματα που παρουσιάζει η εκπαίδευση βρήκατε το νεοφιλελεύθερο αντίδοτο, την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης. Βρήκατε το αντίδοτο στην προστασία του περιβάλλοντος, να αναστρέψετε την αρχή της αειφορίας και να την αντικαταστήσετε από την αρχή της βιωσιμότητας, να περιορίσετε τα όρια προστασίας των δασών μόλις στο έτος 1975, αφήνοντας τεράστιο περιθώριο σε όλους εκείνους τους καταπατητές, εκείνους που αγόρασαν δασική έκταση, έκταση μέσα στο δάσος, και ανέμεναν -αναμένουν ακόμη- να αλλάξει το Σύνταγμα, για να μπορέσουν να οικοδομήσουν μέσα στο δάσος. Αυτή, όμως, δεν είναι Συνταγματική Αναθεώρηση που ταιριάζει στις δικές μας απόψεις, δεν είναι Συνταγματική Αναθεώρηση την οποία έχει ανάγκη ο τόπος. Ο τόπος έχει ανάγκη από μία Συνταγματική Αναθεώρηση που θα υπηρετεί την ίδια την κοινωνία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γιατί δεν θέλετε τα δημοψηφίσματα για τα μεγάλα ζητήματα του τόπου; Η χώρα μας μετέχει σε υπερεθνικά όργανα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από θέση ευρωπαϊκού προσανατολισμού υποστηρίζουμε την ανάγκη για τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν τη συμμετοχή της χώρας σε υπερεθνικά όργανα να δίνεται η δυνατότητα στους ίδιους τους πολίτες με έναν κυρίαρχο τρόπο να αποφαίνονται για τα ζητήματα που αφορούν στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων της χώρας μας προς τα υπερεθνικά όργανα.

Είναι ολιγότερο δημοκρατικός ο γαλλικός λαός, που στο πλαίσιο ενός δημοψηφίσματος απεφάνθη ότι δεν θέλει την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη; Δεν δικαιούται ο Έλληνας πολίτης για τη συζητούμενη αυτές τις ημέρες στη Βουλή Συνθήκη της Λισσαβώνας -πρόκειται ουσιαστικά για μορφή Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης- να αποφανθεί ο ίδιος ο λαός για το εάν την επιθυμεί ή όχι; Και σπεύδω να αποκρούσω τον πρόχειρο αντίλογο όσο και αντίπαλο λόγο «μα, είναι ενημερωμένος ο ελληνικός λαός;». Ο ελληνικός λαός δεν υστερεί έναντι του γαλλικού ή του ολλανδικού λαού ή των άλλων ευρωπαϊκών λαών. Μέσα από μία διαδικασία ουσιαστικής ενημέρωσης είναι δυνατόν ο ελληνικός λαός να έχει την ικανότητα να αποφαίνεται για αυτά τα μεγάλα ζητήματα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς θα ψηφίσουμε συγκεκριμένες διατάξεις που έχουν τεθεί για Αναθεώρηση. Και θα το πράξουμε, διότι θέλουμε να ολοκληρωθεί η Συνταγματική Αναθεώρηση, θα το πράξουμε, γιατί δεν θέλουμε να ανοίξει νέα διαδικασία, εάν αποβεί άκαρπη η παρούσα αναθεωρητική διαδικασία, διότι ξέρουμε τους συσχετισμούς, ξέρουμε ότι είναι δυνατόν εσείς της Νέας Δημοκρατίας να βρεθείτε στην ίδια πολιτική αντίληψη για ζητήματα που έχουν σχέση με το Σύνταγμα και που αφορούν και στην εκπαίδευση και στο περιβάλλον και στη συμμετοχή της χώρας σε υπερεθνικά όργανα. Γιʼ αυτό και θα ψηφίσουμε αυτές τις διατάξεις που θα σας αναφέρω, προσθέτοντας την ψήφο μας προς την αντίληψη και τη δημοκρατική διεκδίκηση να ολοκληρωθεί η συνταγματική διαδικασία και να μην ανοίξει νέα. Διότι, εάν ανοίξει με τους υπάρχοντες συσχετισμούς, τότε είναι βέβαιο ότι η όποια Συνταγματική Αναθεώρηση θα είναι σε βάρος του ελληνικού λαού, σε βάρος των δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών, όπως αυτά κάθε φορά αναφέρονται και κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα.

Θα ψηφίσουμε για παράδειγμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την αναθεώρηση του άρθρου 57 του Συντάγματος για την κατάργηση του απολύτου ασυμβιβάστου. Όχι γιατί πιστεύουμε ότι θα λυθούν όλα τα ζητήματα, αλλά γιατί η καθιέρωση αυτού του απόλυτου ασυμβιβάστου τείνει να οδηγήσει στο να ασχολούνται με τη συλλογική δράση, με την πολιτική, οι ανεπάγγελτοι, οι γόνοι πλουσίων οικογενειών, οι γόνοι πολιτικών οικογενειών και βεβαίως οι περιορισμοί που πρέπει να υπάρχουν στο πλαίσιο ενός μερικού ασυμβιβάστου είναι δυνατόν να προβλέπονται, όπως άλλωστε προβλέπονταν πριν από το 2001 από το άρθρο 57 του Συντάγματος.

Θα ψηφίσουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να δίδονται οι εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου προς τρίτους με τυπικό νόμο και όχι με τη διαδικασία η οποία συνιστά αδιαφάνεια, η οποία μέχρι σήμερα ισχύει και ταυτόχρονα υποστηρίζουμε και σας λέμε ότι πρέπει να καταργηθεί και η δυνατότητα των ειδικών λογαριασμών, αυτή η μεγάλη αμαρτία, που κινείται έξω από τον προϋπολογισμό, έξω από τον έλεγχο της Βουλής και πολλές φορές και του Γενικού Λογιστηρίου. Θα ψηφίσουμε να αλλάξει το άρθρο 79 του Συντάγματος έτσι ώστε ο κρατικός προϋπολογισμός να μην έρχεται με τη διαδικασία των κωδίκων, αλλά να τίθεται σε ένα δημόσιο διάλογο και να υπάρχει η δυνατότητα των τροπολογιών και της μετακίνησης κονδυλίων στη βάση της απόφασης της ίδιας της Βουλής, η οποία σήμερα σέρνεται με την υπάρχουσα διαδικασία πίσω από την εκάστοτε πρόταση του εκάστοτε Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και προφανώς της εκάστοτε κυβέρνησης. Θα ψηφίσουμε, παρά το γεγονός ότι συνιστά συνταγματική ρητορεία, να υπάρξει διάταξη, έτσι ώστε η διοίκηση, το κράτος, να έχει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του όταν νομοθετεί και όταν διοικητικά αποφασίζει, τη νησιωτική Ελλάδα και τις ορεινές περιοχές της χώρας.

Θα ψηφίσουμε ακόμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και μία διάταξη, η οποία από κάποιους έχει αποτελέσει και αντικείμενο χλευασμού, αλλά εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει αυτή η ρύθμιση για την προστασία των ζώων, ως στοιχείο της προσωπικότητας του ίδιου του πολίτη. Και θα το κάνουμε αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με απόλυτη επίγνωση ότι εάν οι διατάξεις αυτές ψηφιστούν βεβαίως δεν θα συνιστούν ανατροπή της υπάρχουσας συνταγματικής τάξης προς δημοκρατικές κατευθύνσεις που εμείς διεκδικούμε, αλλά στο βαθμό που θα ψηφιστούν και θα εξασφαλίσουν τον αναγκαίο αριθμό ψήφων των Βουλευτών, θα σημάνουν και την ολοκλήρωση της αναθεωρητικής διαδικασίας και τη μη δυνατότητα συνταγματικής αναθεώρησης στη βάση των υπαρχόντων συσχετισμών.

Σας ευχαριστώ.