ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών

Θέμα: «Δέκα πολιτικά αεροδρόμια της χώρας δεν έχουν πιστοποιηθεί και τέσσερα στρατιωτικά δεν έχουν προσκομίσει επαρκή στοιχεία για το επίπεδο ασφάλειας τους, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν»

Σε πρόσφατο δημοσίευμα αναφέρεται ότι η Ελλάδα εγκαλείται από την ΕΕ επειδή δέκα ελληνικά αεροδρόμια παραμένουν χωρίς πιστοποίηση. Αποκαλυπτική για την απελπιστική κατάσταση των ελληνικών αεροδρομίων είναι η έκθεση της Δέσμης Παραβάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύτηκε στις 14 Ιουλίου 2023. Πρόκειται για την τακτική δέσμη αποφάσεων της ΕΕ για παραβάσεις κρατών που δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους και εναντίον των οποίων κινεί νομικές διαδικασίες. Όπως αναφέρει η Κομισιόν στη φετινή της έκθεση, δέκα ελληνικά αεροδρόμια έχουν χαρακτηριστεί «μη δεόντως πιστοποιημένα», ενώ συμπληρώνει, ότι η χώρα μας δεν έχει παράσχει επαρκή στοιχεία, που να αποδεικνύουν ότι σε τέσσερα στρατιωτικά αεροδρόμια έχει επιτευχθεί το απαιτούμενο επίπεδο ασφάλειας και διαλειτουργικότητας με τα συστήματα της πολιτικής αεροπορίας. Τα δέκα πολιτικά «μη δεόντως πιστοποιημένα» αεροδρόμια είναι τα εξής: Αλεξανδρούπολης, Ιωαννίνων, Καρπάθου, Κυθήρων, Λήμνου, Μήλου, Σητείας, Σύρου, Χίου και Ηρακλείου. Τα τέσσερα στρατιωτικά αεροδρόμια που εξυπηρετούν και πολιτικές πτήσεις είναι τα αεροδρόμια Αράξου, Καλαμάτας, Νέας Αγχιάλου και Σκύρου.

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται και ότι όλες οι ελληνικές εταιρείες αερομεταφορών έχουν τεθεί σε προτεραιότητα για ελέγχους καθώς δεν συμμορφώνονται με τη διενέργεια εποπτικών δραστηριοτήτων. Ειδικότερα οι αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες καλούν τα κράτη-μέλη να ελέγχουν κατά προτεραιότητα τα αεροπλάνα όλων των ελληνικών αεροπορικών εταιρειών, κάνοντας και πάλι λόγο για ζητήματα ασφάλειας που απορρέουν από το πλαίσιο πλημμελών ελέγχων, που προβλέπεται στην Ελλάδα. Είναι ενδεικτικό, ότι στον σχετικό κατάλογο, που αφορά τις εταιρείες που έχουν έδρα χώρες της ΕΕ, μόνο για τις περιπτώσεις της Βουλγαρίας και της Ελλάδας υπάρχει η ένδειξη «όλες οι εταιρείες». Ακόμα και για τη Βουλγαρία όμως εξαιρούνται τέσσερις εταιρείες, ενώ για τις υπόλοιπες, που εντάσσονται στην προτεραιοποίηση των ελέγχων η αιτία δεν αφορά «σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια», όπως συμβαίνει με την περίπτωση της Ελλάδας.

Το έγγραφο, που μνημονεύεται στο δημοσίευμα έχει ημερομηνία 8 Ιουνίου 2023, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος SAFA (Αξιολόγηση της Ασφάλειας Ξένων Αεροσκαφών) του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας (EASA) και αποτελεί τον κατάλογο προτεραιοποίησης των «επιθεωρήσεων διαδρόμου» (ramp inspections), που θα πρέπει να εκτελούνται από τα κράτη-μέλη της ΕΕ σε αεροσκάφη και αεροπορικές εταιρείες. Κατά το δημοσίευμα σύμφωνα με τον απόρρητο κατάλογο της SAFA, που έχει διαμοιραστεί σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, «όλες οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες» θα πρέπει από τον Ιούνιο του 2023 να ελέγχονται καθώς η EASA έχει «ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα της επιτήρησης από την ελληνική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας και την επάρκεια συγκεκριμένων αρχικών εγκρίσεων». Ως λόγους για τους οποίους έχουν τεθεί σε τέτοιο καθεστώς όλες οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες αναφέρονται οι εξής δύο: α) «Ως αποτέλεσμα πληροφοριών από την τακτική ανάλυση SAFA που ενεργοποιήθηκαν από υψηλή αναλογία χειριστή» και β) «Ως αποτέλεσμα πληροφοριών σχετικά με σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια, που προκύπτουν από την ανάλυση αναφορών ασφάλειας (παλαιότερα γνωστές ως “βασικές αναφορές”)».

Άξιο επισήμανσης είναι η παρατήρηση, ότι η EASA φτάνει στο σημείο να θέτει υπό έλεγχο κατά προτεραιότητα ακόμη και ελληνικές εταιρείες, που συμμετέχουν στη Star Alliance, εξαιτίας της ανεπάρκειας των ελληνικών αρχών να επιτηρήσουν επαρκώς την τήρηση των αρχικών εγκρίσεων.

Από τα παραπάνω προκύπτει ξεκάθαρα ότι η Κομισιόν εγκαλεί επισήμως την Ελλάδα για τουλάχιστον τρία κεντρικά ζητήματα, που άπτονται του κρίσιμου τομέα της ασφάλειας των αερομεταφορών: Συγκεκριμένα, η Ελλάδα α) δεν συμμορφώνεται ως προς τους ελέγχους ασφάλειας των αεροπορικών εταιρειών, β) δεν συμμορφώνεται ως προς την πιστοποίηση δέκα αεροδρομίων γ) δεν έχει δώσει πειστικές απαντήσεις για το επίπεδο ασφάλειας τεσσάρων στρατιωτικών αεροδρομίων που χρησιμοποιούνται και ως πολιτικά.
Η ανάγκη επαρκούς εποπτείας των αερομεταφορών και μάλιστα στην πηγή και στον πραγματικό χρόνο, εκεί που υφίσταται αεροπορικό έργο και στον πραγματικό χώρο λειτουργίας της πολιτικής αεροπορίας, στα αεροδρόμια έχει επανειλημμένως τονιστεί και από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Αερολιμενικών, που υποστηρίζει ότι η δημιουργία μίας Αθηνοκεντρικής ΑΠΑ, δεν μπορεί στην ουσία να ανταποκριθεί στον επιτόπιο έλεγχο των περιφερειακών αεροδρομίων.

Εκτός όπως από την απουσία επιτόπιων ελέγχων σημαντικό πρόβλημα αποτελούν και οι καθυστερήσεις, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με την αύξηση του τουρισμού, που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη προσωπικού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Eurocontrol για την ακρίβεια των αφίξεων και των αναχωρήσεων, που εκδόθηκαν μόνο στις 12 Ιουλίου 2023, σχεδόν μία στις δύο πτήσεις δεν πετυχαίνει το χρονοδιάγραμμά της. Πιο συγκεκριμένα, για της αναχωρήσεις σε πανελλαδικό επίπεδο η ακρίβεια στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος δεν ξεπερνά το 45,2%, ενώ στις αφίξεις είναι κατά τι αυξημένο και ανέρχεται σε 51,4%. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΟΣΥΠΑ) ζητά από την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε προσλήψεις, καθώς 550 οργανικές θέσεις παραμένουν κενές ενώ ζητά να καταρτιστεί και ένα κοινό σχέδιο για τη λειτουργία των αεροδρομίων ολόκληρης της χώρας.

Μετά τα σχετικά δημοσιεύματα για το έλλειμμα ελέγχων ασφαλείας που επικρατεί στον χώρο των αεροπορικών μετακινήσεων, η ΑΠΑ μόλις πρόσφατα στις 17 Αυγούστου ανακοινώνει και θέτει σε άμεση εφαρμογή τον Κανονισμό Επιθεωρήσεων.
Επειδή η παραμέληση της πιστοποίησης των αεροδρομίων δεν αποτελεί μία απλή γραφειοκρατική αβλεψία αλλά οδηγεί στην πλήρη απαξίωση τους και στην μετατροπή τους σε επενδυτικές ευκαιρίες για επιχειρηματικούς ομίλους.
Επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να διορθώσει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν καθώς σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να πιστοποιηθούν τα 10 πολιτικά αεροδρόμια σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές;
2. Τα τέσσερα στρατιωτικά αεροδρόμια διαθέτουν επαρκές επίπεδο ασφάλειας και διαλειτουργικότητας με τα συστήματα της πολιτικής αεροπορίας και αν ναι γιατί δεν χορηγούνται επαρκή στοιχεία για αυτά στην αρμόδια επιτροπή της ΕΕ;
3. Πως και από ποιους θα γίνουν επιτόπιοι έλεγχοι και ποιος θα έχει την εποπτεία στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, όταν η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας έχει την έδρα της στην Αθήνα;
4. Προτίθεται να προβεί σε προσλήψεις προσωπικού, ώστε να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας και πότε;
5. Θα καταρτιστεί ένα ενιαίο σχέδιο για τη λειτουργία όλων των αεροδρομίων της χώρας και πότε;
6. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί, ώστε να μην παρατηρούνται καθυστερήσεις στις αερομεταφορές ειδικά κατά την τουριστική περίοδο;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Γιαννούλης Χρήστος
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Κασιμάτη Νίνα
Κεδίκογλου Συμεών
Μάλαμα Κυριακή
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Πολάκης Παύλος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Τζάκρη Θεοδώρα
Τζούφη Μερόπη
Χρηστίδου Ραλλία