Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Στη πορεία της κομματικής μου διαδρομής έχω παρακολουθήσει πολλά προγραμματικά συνέδρια και συνδιασκέψεις. Αυτή η συνδιάσκεψη θεωρώ ότι είναι από τις πιο σημαντικές και ουσιαστικές. Τα εισηγητικά κείμενα είναι απαιτητικά. Αλλά και οι ομιλίες που παρακολουθούμε είναι σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Διαμορφώνεται μια κοινή συνείδηση ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή, τα χαρακτηριστικά της οποίας, όμως, τελούν υπό διαμόρφωση.

Και αυτή είναι η πρόκληση που μπορεί να αποδειχθεί ιστορική: υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορέσει η Αριστερά στη χώρα μας αλλά και ανά τον κόσμο να επηρεάσει αποφασιστικά τις εξελίξεις;

Θα μπορέσει να το κάνει αφήνοντας το κράτος και τη διακυβέρνηση στα χέρια της Δεξιάς;

Εμείς, όσοι και όσες είμαστε εδώ, έχουμε κάνει την επιλογή μας, και είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτήν.

Όχι επειδή τα κάναμε όλα καλά ή επειδή έγιναν τα πράγματα όπως ακριβώς τα θέλαμε, αλλά, επειδή πρώτον, σπάσαμε ένα ταμπού, που ήθελε την άσκηση της κυβερνητικής εξουσίας μονοπώλιο της κυρίαρχης τάξης, δεύτερον διότι αποδείξαμε ότι ακόμη και υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες, η Αριστερά μπορεί να κάνει τη διαφορά. Και την κάναμε. Ακόμη και σε μνημονιακές συνθήκες, χάρη στην πολιτική που εφαρμόσαμε, περιορίσαμε τη φτώχεια, μειώσαμε την ανεργία και τις ανισότητες, στηρίξαμε τους αδύναμους. Και τρίτον, αφήσαμε μια μεγάλη παρακαταθήκη για το μέλλον.

Όμως μας ενδιαφέρουν και οι αριστεροί και οι αριστερές που έχουν διαφορετική άποψη από τη δική μας. Διότι οι προκλήσεις της νέας εποχής απαιτούν τη συμπαράταξη σύμπασας της Αριστεράς, αν όχι σε όλους, έστω σε κάποιους κρίσιμους κοινούς στόχους.

Και όταν μιλάμε για σύμπασα την Αριστερά αναφερόμαστε στην Αριστερά η οποία ξεκινά από τη ριζοσπαστική Αριστερά, την οικολογική Αριστερά, την κομμουνιστική Αριστερά και φτάνει μέχρι τις διάφορες εκδοχές της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, τη Σοσιαλδημοκρατία, τα παλιά και τα νέα κοινωνικά Κινήματα, τα Κινήματα αμφισβήτησης.

Όμως πέρα από την ανάγκη να απευθυνόμαστε και να εργαζόμαστε για τη συμπαράταξη της Αριστεράς χρειάζεται να απευθυνθούμε και σε ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις. Και αυτό γιατί οι προκλήσεις της νέας εποχής δεν δημιουργούν μόνο περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες για την Αριστερά. Περικλείουν επίσης δυσκολίες, ακόμη και κινδύνους και απειλές.

Βεβαίως η νεοφιλελεύθερη συναίνεση της Ουάσιγκτον δεν υφίσταται πλέον ως ενιαία σκέψη ή μονόδρομος. Όμως στη θέση της δεν έχει μπει ακόμη κάποια νέα συναίνεση. Ούτε θα γίνει κάτι τέτοιο αναίμακτα. Έχουμε μπει σε μια φάση στην οποία συγκρούονται αντίρροπες τάσεις, δυνάμεις και συμφέροντα. Σύγκρουση πολυεπίπεδη και πολύμορφη· μάχη ιδεολογική, πολιτική, προγραμματική, γεωπολιτική, ακόμη και στρατιωτική.

Βλέπουμε τι συμβαίνει στη Μαύρη θάλασσα. Ανοίγω μια παρένθεση στο σημείο αυτό για να πω ότι υπό το φως αυτών των εξελίξεων θεωρώ ότι στάση της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών είναι ανεύθυνη και επικίνδυνη. Διότι πάνω από το εθνικό συμφέρον βάζει το μικροκομματικό. Και πρέπει όλες οι πολιτικές δυνάμεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους, ως προς το θέμα αυτό.

Το παλιό λοιπόν δεν θα υποχωρήσει εύκολα. Ειδικά στην Ευρώπη οι δυνάμεις της συντηρητικής αναδίπλωσης κάνουν αισθητή τη παρουσία τους. Δεν είναι μόνο ο γνωστός μας κ. Σόιμπλε ή ο κ. Βάιντμαν, Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας. Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι και οι δυο υποψήφιοι καγκελάριοι στη Γερμανία, των Χριστιανοδημοκρατών αλλά και των Σοσιαλδημοκρατών, ουσιαστικά συμπλέουν με τη λογική Σόιμπλε. Το μέτωπο που μας πολέμησε το 2015 παραμένει ενεργό και ισχυρό.

Στις συνθήκες που διαμορφώνονται, το αριστερό και το προοδευτικό συνυπάρχουν, διατηρούν τη διακριτότητα όσο και τη συνάφεια τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μέσα σε αυτές τις συνθήκες αναδεικνύεται σε ένα κόμμα με διπλή ευθύνη: Να διευρυνθεί τολμηρά και να ανασυγκροτηθεί αποφασιστικά ως ένα σύγχρονο κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και ταυτόχρονα να ενεργεί με την ευθύνη ότι αποτελεί κορμό ενός ευρύτερου προοδευτικού μετώπου.

Αυτό το ευρύτερο προοδευτικό μέτωπο ή συμπαράταξη δεν πρέπει να το δούμε μόνο με όρους ευκαιριακούς ή εκλογικούς, αλλά ως μια βαθύτερη κοινωνική ανάγκη για μια ευρεία κοινωνική και πολιτική συμμαχία για την υπεράσπιση και ενίσχυση της δημοκρατίας, της ειρήνης, του περιβάλλοντος, του κοινωνικού κράτους, τη μείωση των ανισοτήτων, τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό και μετασχηματισμό της χώρας.

Οι διαπιστώσεις αυτές δείχνουν ότι έχουμε μπει σε μια εποχή περισσότερων ευκαιριών και δυνατοτήτων αλλά και μεγαλύτερων ευθυνών και απαιτήσεων για την Αριστερά. Από την άποψη αυτή η συνδιάσκεψη μας είναι ένα σημαντικό θετικό βήμα. Όμως δεν πρέπει να μείνει μετέωρο. Πρέπει να δημιουργήσουμε μόνιμες δομές και διαδικασίες που θα δώσουν την αναγκαία συνέχεια για τον περαιτέρω εμπλουτισμό αλλά και εξειδίκευση των προγραμματικών θέσεων ανά κοινωνικό υποκείμενο, σε περιφερειακή και τοπική κλίμακα, σε τομεακό και κλαδικό επίπεδο. Πρέπει να υπάρξουν θεσμοθετημένοι χώροι και διαδικασίες διαλόγου για τα επίδικα θέματα, όπου υπάρχουν διαφορές. Και πρέπει στην πορεία προς το Συνέδριο να εξοπλιστούμε με ένα συγκεκριμένο σχέδιο για τη διεύρυνση και την ανασυγκρότηση του κόμματος, όπως το περιέγραψαν, για μια ακόμη φορά ο πρόεδρος, και ο γραμματέας. Είναι πάντως επείγον και είναι θέμα αξιοπιστίας να γεφυρώσουμε την κομματική πραγματικότητα με την κοινή μας θέληση για ένα σύγχρονο, μαζικό, αριστερό, κόμμα των μελών.

Καλή επιτυχία στη συνδιάσκεψη