17/09/2016
Η ομιλία της Κ. Κούνεβα στο συνέδριο του υπουργείου Εργασίας «Συλλογικές Διαπραγματεύσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο και το Μέλλον της Εργασίας»
«Η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, οι επισφαλείς μορφές εργασίας, η υψηλή ανεργία, η αποδυνάμωση των συλλογικών συμβάσεων, η βία της ατομικής διαπραγμάτευσης, ενισχύουν την παραβατικότητα των εργοδοτών σε όλες τις μορφές της», τόνισε η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνα Κούνεβα, μιλώντας σήμερα (17/9) στο διήμερο συνέδριο που διοργανώνει στο Ζάππειο το Υπουργείο Εργασίας, με τίτλο «Συλλογικές διαπραγματεύσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο και το μέλλον της εργασίας».
Η Κ. Κούνεβα τοποθετήθηκε στο θέμα «Παραβατικότητα στην αγορά εργασίας και μηχανισμοί καταπολέμησής της». Συγκεκριμένα:
- Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που συνέβαλε ή πήρε η ίδια στο Ευρωκοινοβούλιο, ως μέλος της Επιτροπής Απασχόλησης και της Επιτροπής Γυναικών, οι οποίες έχουν ήδη ψηφιστεί από το Ευρωκοινοβούλιο. Πρώτον, στην «Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την αδήλωτη εργασία», που καλύπτει με πληρότητα όλες τις παλιές και νέες μορφές αδήλωτης εργασίας. Και δεύτερον, στην «΄Εκθεση για το Οικιακό Προσωπικό», που θέτει τις βάσεις για την αναγνώριση του επαγγέλματος του οικιακού βοηθού, με πλήρη δικαιώματα.
- Αναφέρθηκε στην ανάγκη διάκρισης και καταγραφής όλων των μορφών αδήλωτης εργασίας και παραβατικότητας των εργοδοτών κατά κλάδο, γεωγραφική περιοχή, ηλικία κ.α.
- Επανέλαβε την ανάγκη να σπάσει το απόστημα των εργολαβιών στην καθαριότητα και άλλους κλάδους, ιδιαίτερα στο Δημόσιο. Υπενθύμισε τις προτάσεις που έχει καταθέσει προς τους αρμόδιους υπουργούς για συνολική κυβερνητική ρύθμιση, νομικά θωρακισμένη –χωρίς δικαστικές εμπλοκές-, που περιλαμβάνει: τη σύσταση οργανικών θέσεων καθαριότητας στα νέα οργανογράμματα των Δημόσιων Υπηρεσιών, συμβάσεις εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα για τους εργαζόμενους, νομοθέτηση της «αλληλέγγυας και σε ολόκληρο ευθύνης» των φορέων του Δημοσίου, από κοινού με τον εργολάβο-πρωτοφειλέτη, για να σταματήσει τουλάχιστον το αίσχος της απλήρωτης εργασίας.
- Για την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην εργασία προέβαλε ως πρώτη προτεραιότητα την επιστροφή στη νομιμότητα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων. Πρότεινε τη δημιουργία νέων θεσμών όπως τα Εργατοδικεία, για γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, η κάρτα εργασίας, για έλεγχο και διασταύρωση του πραγματικού χρόνου εργασίας, η τραπεζική πληρωμή μισθοδοσίας, το μητρώο παραβατών, για να μην επιβραβεύονται οι μπαταχτσήδες με δημόσιες συμβάσεις και επιχορηγήσεις.
- Ζήτησε να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και να συντονιστούν σε κοινά κλιμάκια ο ΣΕΠΕ με άλλα ελεγκτικά σώματα (ΙΚΑ, ΟΑΕΔ, Οικονομική Αστυνομία κ.α.). Τα αυστηρά διοικητικά πρόστιμα να καταλήγουν στο ασφαλιστικό σύστημα και οι κυρώσεις σε θέσεις εργασίας για τους αδήλωτους εργαζόμενους.
«Για να νικήσουμε την παραβατικότητα χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή και εθνική στρατηγική προστασίας της εργασίας, ένα πλατύ κοινωνικό μέτωπο συνδικάτων, κοινωνικών φορέων και κινημάτων», κατέληξε η Κ. Κούνεβα.
Η Κ. Κούνεβα κατέθεσε επίσης στο συνέδριο έκδοση με τα υλικά και συμπεράσματα δύο ημερίδων για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, που με πρωτοβουλία της είχαν διοργανωθεί από τη GUE/NGL και την ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στις Βρυξέλλες και την Αθήνα, προς αξιοποίηση στον επικείμενο διάλογο με τους δανειστές για τα εργασιακά.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας της Κ. Κούνεβα στο Συνέδριο:
Θεματική: Η παραβατικότητα στην αγορά εργασίας και οι σύγχρονοι μηχανισμοί καταπολέμησής της. Η περίπτωση της Ελλάδας
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Ευχαριστώ τον Υπουργό Εργασίας και το επιτελείο του, για την τιμητική πρόσκληση να παρευρεθώ στο Συνέδριο και να μιλήσω για το κρίσιμο ζήτημα της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας.
Μου δίνεται έτσι η δυνατότητα να αναφερθώ σε δυο σημαντικές πρωτοβουλίες που αναπτύξαμε στο Ευρωκοινοβούλιο, μέσα από την Επιτροπή Γυναικών και την Επιτροπή Απασχόλησης. Οι πρωτοβουλίες αυτές αφορούν την Πλατφόρμα για την αδήλωτη εργασία και την ΄Εκθεση για το Οικιακό Προσωπικό, που ψηφίστηκαν με μεγάλη πλειοψηφία από το Ευρωκοινοβούλιο. Πρόκειται για δύο σημαντικά εργαλεία στην καταπολέμηση της παραβατικότητας, που στοχεύουν στη διεύρυνση του ορισμού της αδήλωτης εργασίας, ώστε να περιλάβει όλες τις μορφές της στο νέο εργασιακό τοπίο, στο συντονισμό των δράσεων των κρατών- μελών, με κοινές στρατηγικές και ορθές πρακτικές και συστήματα ελέγχου κ.α. Εάν αξιοποιήσουμε τα εργαλεία αυτά, θα πετύχουμε την έξοδο των «αόρατων» εργαζόμενων από το σκοτάδι της παραοικονομίας, στο φως των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Στη διάθεσή μας επίσης, έχουμε σε έντυπη έκδοση τα υλικά και συμπεράσματα δύο ημερίδων που διοργανώσαμε στις Βρυξέλλες και την Αθήνα την ΄Ανοιξη του 2016, με θέμα «Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας - πώς θα ανακτηθεί το χαμένο έδαφος». Τα υλικά αυτά μπορούν να τροφοδοτήσουν με γερά επιχειρήματα τον διάλογο με τους εκπροσώπους των δανειστών για τα εργασιακά και για τη διαμόρφωση ενός πραγματικού Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Η συνεχής απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, οι «ευέλικτες» και επισφαλείς μορφές εργασίας, η υψηλή ανεργία, η αποδυνάμωση των συλλογικών συμβάσεων, η βία της ατομικής διαπραγμάτευσης, η συνεχιζόμενη λιτότητα και η διαρκής μείωση του κόστους εργασίας, ενισχύουν την παραβατικότητα σε όλες τις μορφές της: Αδήλωτη - ανασφάλιστη εργασία, ψευδής αυτοαπασχόληση , απλήρωτη εργασία, παραβίαση ωραρίων, αμοιβών, υπερωριών.
Συνηθίζουμε να αποκαλούμε όλες αυτές τις μορφές «μαύρη» εργασία.
Και είναι μαύρη. Όπως μαύρη είναι και η ζωή αυτών των εργαζομένων, χωρίς τα στοιχειώδη δικαιώματα για αξιοπρέπεια στη ζωή, στη δουλειά και μετά από αυτήν, στη σύνταξη. Μαύρη όμως είναι και για το ασφαλιστικό σύστημα, γιατί η εισφοροδιαφυγή δημιουργεί τρύπες στα ασφαλιστικά ταμεία, κλέβει αναγκαίους πόρους από τη σημερινή και τις επόμενες γενιές.
Για να καταπολεμήσουμε την παραβατικότητα, θα πρέπει πρώτα να την καταγράψουμε. Να την κατατάξουμε κατά κλάδο, περιοχή, ηλικία κλπ. Να βρούμε τις αιτίες της και να καταλήξουμε στα μέτρα αντιμετώπισης.
Πρέπει να ξεχωρίσουμε την πλήρως αδήλωτη εργασία, από τη μερικώς αδήλωτη (ψευδή μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση), από την ψευδώς δηλωμένη αυτοαπασχόληση (τα λεγόμενα μπλοκάκια), τη δήλωση ψευδών αμοιβών ή ωραρίου απασχόλησης, τη μη έκδοση εργόσημου κλπ. Πρέπει να δούμε το καθεστώς διαμονής και εργασίας των εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών, που δουλεύουν στα χωράφια σε μεσαιωνικές συνθήκες. Ή δουλεύουν στα σπίτια μας, για να τα καθαρίζουν και να φροντίζουν τους ηλικιωμένους γονείς μας.
Όλοι αυτοί είναι αθέατοι από την πολιτεία, δεν απογράφονται και δεν καταγράφονται σε καμία στατιστική της ΕΛΣΤΑΤ, του ΣΕΠΕ κλπ. Είναι εκτός νομιμότητας, εκτός ασφάλισης, έξω από το εργατικό δίκαιο.
Αναφέρθηκε αναλυτικά ο Ειδικός Γραμματέας στα ποσοστά της (πλήρως) αδήλωτης - ανασφάλιστης εργασίας. 30% , τραγικό νούμερο. Ακόμα μεγαλύτερο σε κλάδους εποχικής απασχόλησης, όπως στα τουριστικά επαγγέλματα, ή στους εργάτες γης. Μεγάλες πληγές αδήλωτης ή απλήρωτης εργασίας έχουμε και στο λιανεμπόριο, στην καθαριότητα-φύλαξη-σίτιση, στις κατασκευές, στις ταχυμεταφορές κλπ.
Το καθεστώς λειτουργίας των εργολαβικών εταιρειών καθαρισμού για παράδειγμα, είναι ο ορισμός της εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Στην περίπτωσή μου, -επιτρέψτε μου μια προσωπική αναφορά- έφτασε ακόμα και στην εγκληματική ενέργεια.
Αυτό τον καιρό, οι «μαφίες» των εργολάβων στα Νοσοκομεία, πολεμάνε με νύχια και με δόντια τις ρυθμίσεις του Υπουργείου Υγείας. Κάνουν προσφυγές, κλειδώνουν Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, «διατάζουν» συλλήψεις των υπεύθυνων, για να εμποδίσουν με κάθε τρόπο τις απευθείας συμβάσεις με τις καθαρίστριες. Κι ας αφήνουν τους εργαζόμενους απλήρωτους, με μισό ένσημο, με μισθούς πείνας, χωρίς δώρα, επιδόματα, άδειες. Το ίδιο συμβαίνει παντού. Στα Υπουργεία, μερικές φορές κάτω από τη μύτη των ίδιων των υπουργών, στις αστικές συγκοινωνίες, στη Βουλή, στα Πανεπιστήμια. Γιατί έτσι «καθαρίζουν» οι εργολάβοι.
Πώς θα καθαρίσουμε το εργολαβικό απόστημα; Αποτελεί για μένα και προσωπικό στοίχημα, σκοπό ζωής. Έχω καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στους αρμόδιους υπουργούς, για συνολική ρύθμιση, νομικά θωρακισμένη, ώστε να μην κριθεί αντισυνταγματική στα δικαστήρια. Χρειαζόμαστε μόνιμες και σταθερές θέσεις εργασίας, με πλήρη δικαιώματα, που θα προβλέπονται στα νέα οργανογράμματα των Δημοσίων Υπηρεσιών. Για τους μη μόνιμους, ιδιωτικές συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου, αφού καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Η Βουλή το έκανε πρόσφατα με τον καλύτερο τρόπο στα κτίριά της. Η λύση που έδωσε είναι μοντέλο για όλο το Δημόσιο Άμεσα, πρέπει να νομοθετηθεί η «αλληλέγγυα και εις ολόκληρο» ευθύνη των φορέων. Δηλαδή, οι δημόσιοι φορείς που απασχολούν εργολαβικούς εργαζόμενους να ευθύνονται από κοινού με τον εργολάβο, ώστε να σταματήσει το αίσχος των απλήρωτων εργαζόμενων. Είναι μια πρότασή μου που εκκρεμεί από πέρυσι.
Αυτή η μορφή παραβατικότητας, η απλήρωτη εργασία, έχει εγκλωβίσει πάνω από 1.200.000 εργαζόμενους, για χρονικό διάστημα από 2- 24 μήνες. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν απλήρωτοι για να αποφύγουν το λουκέτο στις επιχειρήσεις. Αλλά κλείνουν σε μια νύχτα. Ξενοδοχεία, καταστήματα, σούπερ μάρκετ, εφημερίδες, κανάλια. Ποιος επίσημος φορέας καταγράφει αυτό το φαινόμενο; Και τι θα κάνουμε ως κυβέρνηση με αυτό το τεράστιο ιδιωτικό χρέος, αυτή τη μεταφορά πλούτου από την εργασία στο κεφάλαιο; Δεν θα έπρεπε, όπως ρυθμίζουμε τα ιδιωτικά χρέη, τα κόκκινα δάνεια, όπως ανακεφαλαιοποιούμε τις τράπεζες κλπ., να δώσουμε λύσεις για την απλήρωτη δουλειά; Πώς γίνεται να έχουμε φτωχές επιχειρήσεις και πλούσιους επιχειρηματίες; Ας πληρώσουν όσοι τις βούλιαξαν. Ελπίζω οι αρμόδιοι υπουργοί να τοποθετηθούν γι’ αυτό.
Α. Θεσμικά μέτρα:
- Εργατοδικεία, δηλ. δικαστήρια για γρήγορη εκδίκαση εργατικών υποθέσεων, χωρίς να χρειάζεται 8-10 χρόνια πολυδάπανα δικαστήρια για να βγει μια δικαστική απόφαση, άχρηστη για τον εργαζόμενο συνήθως, αν οι επιχειρήσεις έχουν στο μεταξύ κλείσει ή πτωχεύσει.
- κάρτα εργασίας, για ηλεκτρονική διασύνδεση με τις αρμόδιες υπηρεσίες και διασταύρωση του χρόνου εργασίας
- τραπεζική πληρωμή μισθοδοσίας. Ακούω ότι η κυβέρνηση συζητάει τη δημιουργία ενός ακατάσχετου από τις τράπεζες λογαριασμού για τις επιχειρήσεις. Καλή ιδέα, αν πρώτα απ’ όλα τα χρήματα αυτού του λογαριασμού πάνε για να πληρωθούν οι εργαζόμενοι.
- Μητρώο παραβατών, για να τους αποκλείσουμε από δημόσιες συμβάσεις και να μην επιδοτούνται με δημόσια κονδύλια
Με άρση της πολυνομίας, με νόμους, που θα εφαρμόζονται και δεν θα παραπέμπουν σε προεδρικά διατάγματα ή υπουργικές αποφάσεις, με στόχο την πραγματική προστασία του αδύναμου πόλου, της εργασίας.
Β) Διοικητικά μέτρα: Χρειαζόμαστε ενίσχυση και αναβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών, με ισχυρές αρμοδιότητες. Εντατικοποίηση των ελέγχων με κοινά κλιμάκια ΙΚΑ, ΣΕΠΕ, ΟΑΕΔ, Οικονομικής Αστυνομίας. Αυστηρότερα πρόστιμα και ποινές, που να αυξάνονται όταν κάποιος είναι παραβάτης για δεύτερη ή Τρίτη φορά, -όχι για εισπρακτικούς λόγους, αλλά για τη μετατροπή της παράνομης εργασίας σε νόμιμη & για την ενίσχυση των ασφαλιστικών ταμείων. Με κίνητρα (φορολογικά, ρυθμίσεις χρεών & εκπτώσεις ) για τους συνεπείς.
Πολύ κουβέντα γίνεται για «βέλτιστες πρακτικές». Προσοχή, όμως. Βέλτιστες για ποιον; Η Ελλάδα κάνει «εξαγωγή» τις μνημονιακές αλλαγές για επιχειρησιακές συμβάσεις, φτηνές απολύσεις ή ετήσιο υπολογισμό του χρόνου εργασίας, ως βέλτιστες πρακτικές για την εργασιακή μεταρρύθμιση στη Γαλλία. Η Ευρώπη χρειάστηκε 20 χρόνια για να αλλάξει την Οδηγία για τις αποσπάσεις εργαζόμενων. Μέχρι τώρα λειτουργούσαν σε καθεστώς «νόμιμης» παραβατικότητας.
Πρέπει να σταματήσουμε την υποκρισία. Οι εργαζόμενοι δεν αντέχουν άλλη ισοπέδωση. Ακούμε πολλά για μια πιο κοινωνική Ευρώπη, αυτό είπε και ο πρόεδρος της Κομισιόν πριν λίγες μέρες στο Ευρωκοινοβούλιο, το ίδιο είπε και ο Ντράγκι της ΕΚΤ, αλλά οι διακηρύξεις κρίνονται στην πράξη. Και το αν θα έχουμε πραγματικά κοινωνική Ευρώπη θα κριθεί κυρίως στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή, αλλά και μια εθνική στρατηγική προστασίας της εργασίας και της αναπτυξιακής πορείας της χώρας. Και ένα πλατύ κοινωνικό μέτωπο από τα συνδικάτα, τις παραγωγικές τάξεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τα κινήματα αλληλεγγύης για να επιβάλλει τη συνταγματική νομιμότητα στην πολύπαθη αγορά εργασίας.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ
