«Η Δανία δεν δεσμεύεται από τους κοινούς κανόνες της ΕΕ για το άσυλο και, ως εκ τούτου, ούτε από τους κανόνες που καθορίζονται στην οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής που πρέπει να παρέχονται στους αιτούντες άσυλο». Αυτό απάντησε εκ μέρους της Κομισιόν, ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε σχετική γραπτή ερώτηση που είχε καταθέσει ο Στέλιος Κούλογλου για την πρόταση νόμου της Δανίας, σύμφωνα με την οποία τα περιουσιακά στοιχεία των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα, εάν ξεπερνούν τις 3 000 κορώνες (400 ευρώ), θα μπορούν να δημευθούν από τις δανικές αρχές για να υποστηρίξουν τη χρηματοδότηση του κόστους φιλοξενίας των μεταναστών.

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε στην ερώτησή του ότι αυτές οι πρακτικές «φέρνουν στη μνήμη μαύρες σελίδες της ιστορίας» και ζήτησε από την Κομισιόν να απαντήσει εάν τα μέτρα αυτά συνιστούν καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και του πνεύματος και των διατάξεων Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καλούσε επίσης την Κομισιόν να λάβει θέση σχετικά με τις πρωτοβουλίες που προτίθεται να αναλάβει προκειμένου να γίνονται σεβαστές οι ενωσιακές υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων.

Στην απάντηση της Κομισιόν αναφέρεται ότι «ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ ισχύει, μόνον όταν το κράτος μέλος εφαρμόζει το δίκαιο της Ένωσης» και ότι η Κομισιόν έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή της «να μεταρρυθμίσει το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, συμπεριλαμβανομένης και της τροποποίησης της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής.»

Ολόκληρη η ερώτηση του Στέλιου Κούλογλου

Στη Δανία έγινε αποδεκτή νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης που δυσχεραίνει και επιδεινώνει τους όρους για την παροχή ασύλου με τη λήψη 34 μέτρων, ανάμεσα στα οποία είναι και η δήμευση περιουσιακών στοιχείων άνω των 3.000 κορωνών Δανίας (περίπου 400 ευρώ). Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, που θα συζητηθεί τον Ιανουάριο του 2016 στο δανικό κοινοβούλιο και, αν ψηφισθεί, θα τεθεί σε ισχύ από τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, τα περιουσιακά στοιχεία που ξεπερνούν αυτό το όριο, θα μπορούν να δημευθούν από τις δανικές αρχές για να υποστηρίξουν τη χρηματοδότηση του κόστους φιλοξενίας των μεταναστών. Εξαιρούνται, ως γενικός κανόνας, τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης, καθώς και είδη συναισθηματικής αξίας (ρολόι, κινητό, βέρα κ.λπ.) αρκεί να μην είναι εξαιρετικά υψηλής αξίας¹. Οι ενέργειες αυτές φέρνουν στη μνήμη μαύρες σελίδες της ιστορίας.

Ερωτάται η Επιτροπή:

–    Τα μέτρα αυτά συνιστούν καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και του πνεύματος και των διατάξεων Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

–    Ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει προκειμένου να γίνονται σεβαστές οι ενωσιακές υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων;

Η απάντηση του κ. Αβραμόπουλου εκ μέρους της Επιτροπής

Η Δανία δεν δεσμεύεται από τους κοινούς κανόνες της ΕΕ για το άσυλο και, ως εκ τούτου, δεν δεσμεύεται από τους κανόνες που καθορίζονται στην οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής που πρέπει να παρέχονται στους αιτούντες άσυλο. Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 51, μόνον όταν το κράτος μέλος εφαρμόζει το δίκαιο της Ένωσης.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής προβλέπει ότι τα κράτη μέλη δύνανται να εξαρτούν την παροχή του συνόλου ή μέρους των υλικών συνθηκών υποδοχής² και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από την προϋπόθεση ότι οι αιτούντες άσυλο δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους που να τους εξασφαλίζουν κατάλληλο βιοτικό επίπεδο από απόψεως υγείας και να καθιστούν δυνατή τη συντήρησή τους. Κατά την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ πρέπει να τηρούνται οι αντίστοιχες διατάξεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ιδίως δε το δικαίωμα ιδιοκτησίας (άρθρο 17) που είναι σχετικό με το θέμα αυτό.

Όσον αφορά τις υλικές συνθήκες υποδοχής, η οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής προβλέπει ότι θα πρέπει να συνίστανται στην παροχή στέγης, τροφής και ρουχισμού, καθώς και σε βοήθημα για τα καθημερινά έξοδα. Οι συνθήκες θα πρέπει να παρέχουν επαρκές βιοτικό επίπεδο που να διασφαλίζει τη συντήρησή τους και να προστατεύει τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

Στην ανακοίνωση της 6ης Απριλίου 2016³, η Επιτροπή παρουσίασε την πρόθεσή της να μεταρρυθμίσει το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, συμπεριλαμβανομένης και της τροποποίησης της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής.

¹ http://www.vox.com/2015/12/17/10326178/denmark-refugee-jewelry-valuables

² Οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία.

³ COM(2016) 197 final