«Το Συμβούλιο είναι αρμόδιο να  συστήσει σε ένα ή περισσότερα συγκεκριμένα κράτη μέλη να αποφασίσουν την επαναφορά των ελέγχων σε όλα ή συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων τους. Η σύσταση του Συμβουλίου στηρίζεται σε πρόταση της Επιτροπής» αυτό απαντάει, μεταξύ άλλων, η Επίτροπος Κα Malmström, αρμόδια για τις εσωτερικές σχέσεις, σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Χουντή.

Ο έλληνας ευρωβουλευτής με την ερώτησή του, με την οποία  επιδίωκε να λάβει μια καθαρή δήλωση της Κομισιόν  που να διευκρινίζει τις αρμοδιότητές της και να την δεσμεύει  σε σχέση με τον τρόπο εφαρμογής του τροποποιημένου Κανονισμού Σένγκεν, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 12.6.2013, και ο οποίος  αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες σε σχέση με τις αρμοδιότητες των οργάνων τις ΕΕ να λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις.

Πιο συγκεκριμένα ο νέος κανονισμός προβλέπει ότι «σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν η συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, τίθεται σε κίνδυνο, ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων σοβαρών αδυναμιών που συνδέονται με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων  (δηλαδή αφορά κυρίως την μαζική εισροή μεταναστών και προσφύγων)...και στο μέτρο που αυτές οι περιστάσεις αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια εντός του χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα ή τμήματα αυτών, ο έλεγχος στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να επανεισαχθεί »

Η Επίτροπος στην απάντησή της ρητά διευκρίνισε ότι «Οι εκτελεστικές αρμοδιότητες, δεν έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην αιτιολογική σκέψη 8α, του νομοθετικού ψηφίσματος η οποία αναφέρει ότι «λόγω του πολιτικά ευαίσθητου χαρακτήρα των μέτρων αυτών που αφορούν τις εθνικές εκτελεστικές και τις εξουσίες επιβολής του νόμου όσον αφορά τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα, οι εκτελεστικές αρμοδιότητες ως προς την έγκριση συστάσεων στο πλαίσιο της παρούσας ειδικής διαδικασίας σε επίπεδο Ένωσης θα πρέπει να ανατεθούν στο Συμβούλιο, αποφασίζοντας μετά από πρόταση της Επιτροπής».

Επισημαίνεται ότι: τόσο ο Ν. Χουντής, όσο και η ομάδα στην οποία ανήκει ο ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο GUE/NGL καταψήφισαν τον τροποποιημένο κανονισμό, όχι μόνο γατί υπήρχαν «ασάφειες» αλλά αφενός γιατί ενδυναμώνει και λειτουργεί συμπληρωματικά στην λογική του Δουβλίνο ΙΙ με την οποία εγκλωβίζονται μετανάστες και πρόσφυγες στην χώρα πρώτης εισόδου κι αφετέρου γιατί αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών όσον αφορά στα σύνορά τους.

Το Γραφείο Τύπου            2/10/2013

Η πλήρης ερώτηση και απάντηση έχει ως εξής:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-009224/2013

Nikolaos Chountis (GUE/NGL)

Θέμα:    Πρόβλεψη στην τροποποίηση του κανονισμού 562/2006 (κώδικας συνόρων του Σένγκεν)

Στο προοίμιο της τροποποίησης του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 562/2006, του κανονισμού Σένγκεν, όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 12.6.2013, προβλέπεται ότι «Σε περιπτώσεις εμμενουσών σοβαρών ανεπαρκειών…. του κεκτημένου Σένγκεν] … θα πρέπει να θεσπισθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός για την επαναφορά προσωρινής και κατ εξαίρεσιν άσκησης συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα. …, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύσταση όπου θα αξιολογείται η ανάγκη της επαναφοράς της άσκησης συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα ως έσχατο μέτρο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να υποβάλουν τις γνωμοδοτήσεις τους εντός ενός μηνός από την παραλαβή της σύστασης της Επιτροπής, διάστημα μετά το οποίο η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίσει για την επαναφορά της άσκησης συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα μέσω εκτελεστικών πράξεων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 «Βάσει των όρων του άρθρου 2 παράγραφος 2 στοιχείο β) σημείο iii) του εν λόγω κανονισμού, για την έγκριση των εκτελεστικών αυτών πράξεων θα πρέπει να χρησιμοποιείται η διαδικασία εξέτασης.»

Ερωτάται η Επιτροπή:

Μπορεί να εξηγήσει πώς αντιλαμβάνεται την παραπάνω πρόβλεψη; Όταν ισχύσει η εν λόγω τροποποίηση, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να αποφασίσει για την επαναφορά της άσκησης συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα κρατών μελών μέσω εκτελεστικών πράξεων ακόμα και με την αντίθετη γνώμη των κρατών αυτών;

Απάντηση της κας Malmström (25.9.2013)

Το νομοθετικό ψήφισμα που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 12 Ιουνίου 2013 αναφέρει στο άρθρο 26 ότι «σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν η συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, τίθεται σε κίνδυνο, ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων σοβαρών αδυναμιών που συνδέονται με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων [...], και στο μέτρο που αυτές οι περιστάσεις αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια εντός του χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα ή τμήματα αυτών, ο έλεγχος στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να επανεισαχθεί [...] ».

Όσον αφορά τη διαδικασία, το «Συμβούλιο μπορεί να συστήσει σε ένα ή περισσότερα συγκεκριμένα κράτη μέλη να αποφασίσουν την επαναφορά των ελέγχων σε όλα ή συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων τους. Η σύσταση του Συμβουλίου στηρίζεται σε πρόταση της Επιτροπής. [...].

Σε περίπτωση που η σύσταση δεν εφαρμοστεί από κράτος μέλος, το εν λόγω κράτος μέλος ενημερώνει αμέσως την Επιτροπή γραπτώς σχετικά με τους λόγους του».

Οι εκτελεστικές αρμοδιότητες, συνεπώς, δεν έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην αιτιολογική σκέψη 8α, η οποία αναφέρει ότι «λόγω του πολιτικά ευαίσθητου χαρακτήρα των μέτρων αυτών που αφορούν τις εθνικές εκτελεστικές και τις εξουσίες επιβολής του νόμου όσον αφορά τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα, οι εκτελεστικές αρμοδιότητες ως προς την έγκριση συστάσεων στο πλαίσιο της παρούσας ειδικής διαδικασίας σε επίπεδο Ένωσης θα πρέπει να ανατεθούν στο Συμβούλιο, αποφασίζοντας μετά από πρόταση της Επιτροπής».