Προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Θέμα: Ασάφειες και απαράδεκτες διακρίσεις στην Εγκύκλιο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ 75/2011 για την ασφαλιστική κάλυψη μελών οικογένειας
Τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι καταγγελίες ασφαλισμένων πολιτών που προέρχονται από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τρίτες χώρες, για αντιμετώπιση δυσκολιών, μέχρι και απαγόρευση ασφάλισης των μελών της οικογένειάς τους. Συγκεκριμένα, εργαζόμενη από τη Χιλή, παντρεμένη με Έλληνα, δε μπόρεσε να θεωρήσει βιβλιάριο για το σπουδάζον σε Ελληνικό Πανεπιστήμιο παιδί της, διότι, όπως την ενημέρωσαν μέλη οικογένειας για τους υπηκόους τρίτων χωρών θεωρούνται τα τέκνα έως 18 ετών. Σε άλλη περίπτωση, ζητήθηκε από μητέρα εργαζόμενη Τσεχικής εθνικότητος, παντρεμένη με Έλληνα, να προσκομίσει ελληνική ταυτότητα, προκειμένου να ασφαλίσει ως έμμεσο μέλος την κόρη της η οποία σπουδάζει σε Ελληνικό Πανεπιστήμιο.
  Στην Εγκύκλιο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ 75/4-10-2011, ορίζεται, αρχικά, ότι θεωρούνται μέλη οικογένειας του ασφαλισμένου ή του συνταξιούχου α) Η σύζυγος, ή ο σύζυγος, β) Τα άγαμα τέκνα μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εάν μεν είναι άνεργα μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους, εάν δε συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο (2) έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι όμως πέρα από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους, και γ) Η μητέρα και ο πατέρας του ασφαλισμένου, καθώς και κάποιες πιο ειδικές περιπτώσεις. Στις επόμενες παραγράφους όμως γίνεται διαφοροποίηση ανάλογα με τη χώρα προέλευσης του ασφαλισμένου!
Επισημαίνεται στην Εγκύκλιο, ότι τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση των αιτημάτων για την ασφάλιση γονέων από τα παιδιά τους, παρά το γεγονός ότι οι γονείς είναι πολύ νέοι, ή είναι αλλοδαποί που λαμβάνουν σύνταξη από τη χώρα προέλευσής τους ή έρχονται για μικρό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και όχι για μόνιμη διαμονή. Η κυβέρνηση και η Διοίκηση του ΙΚΑ λοιπόν αποφάσισε να λύσει το πρόβλημα, χωρίζοντας τους ασφαλισμένους σε κατηγορίες ανάλογα με τη χώρα προέλευσής τους: αυστηροποιεί τις διατάξεις για την ασφάλιση γονέων των Ελλήνων ασφαλισμένων, δεν διευκρινίζει ποιά θεωρούνται μέλη οικογένειας για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχει το έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής,  ορίζει ως μέλη οικογενείας υπηκόου τρίτης χώρας που κατοικεί νόμιμα στην Ελλάδα μόνο τον ή την σύζυγο και τα κάτω των 18 ετών άγαμα τέκνα τους! Η Εγκύκλιος, για τη νομιμοποίηση του διαχωρισμού, παραπέμπει στα Προεδρικά Διατάγματα που ρυθμίζουν την οικογενειακή επανένωση των μεταναστών (ο μετανάστης μπορεί να ζητήσει να έρθουν στην Ελλάδα ο ή η σύζυγος και τα ανήλικα παιδιά του).
    Οι μνημονιακές κυβερνήσεις πραγματικά εκπλήσσουν την κοινωνία συνεχώς, με την απίστευτη προχειρότητα, την παντελή έλλειψη οργάνωσης, σχεδιασμού και κοινωνικών κριτηρίων στη λήψη αποφάσεων. Ο ασφαλισμένος που εργάζεται νόμιμα,  έχει τις απαραίτητες μέρες εργασίας και του έχουν παρακρατηθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να έχει συγκεκριμένα δικαιώματα, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής του. Η εκμετάλλευση από επιτήδειους των κενών στο σύστημα ασφάλισης λύνεται με απλά μέτρα - π.χ. βεβαιώσεις εισοδήματος, βεβαιώσεις μη συνταξιοδότησης, βεβαιώσεις συγκατοίκησης και συντήρησης των προστατευόμενων μελών από τον ασφαλισμένο - και όχι με αντισυνταγματικές και ρατσιστικές εγκυκλίους!
    Τα προβλήματα επίσης δε λύνονται με γενικεύσεις. Υπάρχουν πολίτες προερχόμενοι από τρίτες χώρες οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα για δεκαετίες και δεν μπορούν να ασφαλίσουν τα παιδιά τους που σπουδάζουν σε Ελληνικά Πανεπιστήμια – και τα περισσότερα γεννήθηκαν στην Ελλάδα – επειδή μια ρύθμιση για ασφαλιστικά ζητήματα βασίστηκε σε διατάγματα που ρυθμίζουν το μεταναστευτικό , ένα τελείως διαφορετικό δηλαδή κοινωνικό πρόβλημα. Δε λύνονται βέβαια ούτε με ασάφειες στις Εγκυκλίους, οι οποίες δυσχεραίνουν το έργο των υπαλλήλων και τους οδηγούν σε παρερμηνείες.

Επειδή, η Εγκύκλιος αντίκειται στο άρθρο 22 του Συντάγματος που ορίζει ότι η εργασία – και όλα τα προνόμοια που απορρέουν από αυτή -  αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας.

Επειδή, λόγω των ασαφειών της Εγκυκλίου και της ερμηνείας της από πολλούς υπαλλήλους με αυθαίρετο τρόπο – πχ να ζητάται ελληνική ταυτότητα- πολλοί συμπολίτες μας ταλαιπωρούνται απίστευτα.



Ερωτάται ο κος Υπουργός:

1.    Θα προχωρήσει η Διοίκηση του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, στο οποίο ασκείτε εποπτεία, στην ανάκληση της Εγκυκλίου 75/2011;
2.    Θα προβεί στην έκδοση νέας Εγκυκλίου με αυστηροποίηση μεν των διατάξεων ως προς τις προϋποθέσεις ασφάλισης μελών οικογενείας – κυρίως γονέων από τέκνα – αλλά χωρίς ισοπεδωτικές ρυθμίσεις και ρατσιστικές διακρίσεις;
3.    Θα φροντίσει να ελαχιστοποιηθούν οι περιπτώσεις εκμετάλλευσης των παροχών του ΙΚΑ από επιτήδειους, δίνοντας όμως σαφείς οδηγίες στους υπαλλήλους για να αποφευχθούν αυθαιρεσίες ως προς τα δικαιολογητικά που απαιτούνται;   


                              Οι ερωτώντες βουλευτές
                          
Στρατούλης Δημήτρης
Καραγιαννίδης Χρήστος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπόλαρη Μαρία
Σταθάς Ιωάννης
Χαραλαμπίδου Δέσποινα
Αμμανατίδου Ευαγγελία
Δριτσέλη Παναγιώτα
Κατριβάνου Βασιλική
Σταμπουλή Αφροδίτη