Από τον Ιανουάριο 2002 η Ελλάδα συμμετέχει στον πόλεμο του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Ο οκταετής αυτός πόλεμος έχει κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, στρατιωτών και αμάχων.

Από το 2008 η τότε ελληνική κυβέρνηση, έπειτα από πιέσεις των ΗΠΑ, είχε συμφωνήσει να ενισχύσει την ελληνική στρατιωτική αποστολή στο Αφγανιστάν (ΕΛΔΑΦ) με μονάδα αξιωματικών που θα αναλάμβαναν καθήκοντα εκπαίδευσης και καθοδήγησης αφγανικών στρατιωτικών μονάδων. Ο αριθμός των εκπαιδευτών-καθοδηγητών κυμαίνεται, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες από 40 έως 100. Δεδομένου ότι η αρχική απόφαση του ΚΥΣΕΑ (15 Ιανουαρίου 2002) περιλάμβανε μόνο την εκπαίδευση αφγανών στρατιωτών στα καθήκοντα της ελληνικής αποστολής, η ανάληψη ρόλου «καθοδηγητών» συνιστά κλιμάκωση. Η καθοδήγηση αφγανικών στρατιωτικών μονάδων δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο στα πρόσω και αποτελεί επομένως παραβίαση της «εθνικής εξαίρεσης», δηλαδή του περιορισμού της ΕΛΔΑΦ σε δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν εμπλοκή σε μάχες. Η εντύπωση ότι σχεδιάζεται η κλιμάκωση της ελληνικής συμμετοχής στον πόλεμο ενισχύεται από την παραγγελία στρατιωτικών οχημάτων για τη μεταφορά μάχιμου προσωπικού τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν είναι ραγδαίες. Οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον αμάχων επαναλαμβάνονται κάθε τόσο. Οι επιθέσεις των δυνάμεων των Ταλιμπάν φτάνουν μέχρι και στο εσωτερικό της Καμπούλ. Πληθαίνουν οι αποκαλύψεις για εκτεταμένη διαφθορά της κυβέρνησης Καρζάι που έχουν τοποθετήσει στην Καμπούλ οι ΗΠΑ. Η προσπάθεια να αποκτήσει η κυβέρνηνση Καρζάι δημοκρατική νομιμοποίηση απέτυχε έπειτα από τη νοθεία στις προεδρικές εκλογές του καλοκαιριού. Ο πόλεμος έχει επεκταθεί στην παραμεθόρια περιοχή Ουαζιριστάν του Πακιστάν και απειλεί να αποσταθεροποιήσει αυτή τη χώρα, η οποία διαθέτει πυρηνικά όπλα. Κύματα εξαθλιωμένων ανθρώπων εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν και ζητούν καταφύγιο στις χώρες της Μέσης Ανατολής και στην Ευρώπη.

Με αυτά τα δεδομένα πολλές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ αναθεωρούν τη στάση τους και επανεξετάζουν τη συμμετοχή τους στον πόλεμο και την ενίσχυση των δυνάμεών τους που είχαν υποσχεθεί τον Φεβρουάριο 2009. Η Βουλγαρία και η Νορβηγία συζητούν την ανάκληση των στρατιωτών τους από το Αφγανιστάν, η Ολλανδία και η Δανία, από τα κράτη που υποστήριξαν με ζήλο τον λεγόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», δεν φαίνεται να παρατείνουν την παραμονή τους, ενώ η γερμανική Βουλή είναι αμφίβολο αν θα δεχτεί να παρατείνει ως έχει τη συμμετοχή γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν. Στην πρόσφατη άτυπη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μπρατισλάβα τα αποτελέσματα φαίνεται πως ήταν απογοητευτικά για τις ΗΠΑ και την επιδίωξή τους να αυξηθούν οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. Οι υπουργοί Άμυνας των χωρών μελών δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε απόφαση για το Αφγανιστάν.

Η τελευταία απόφαση του ΚΥΣΕΑ προβλέπει την παραμονή της ΕΛΔΑΦ μέχρι τον Δεκέμβριο 2009, και η ελληνική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να αναθεωρήσει τη μέχρι τώρα στάση της Ελλάδας και να τερματίσει την παρουσία της ΕΛΔΑΦ στο Αφγανιστάν.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1.    Ποια ήταν η θέση της χώρας μας στην άτυπη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μπρατισλάβα σχετικά με την παρουσία της ΕΛΔΑΦ στο Αφγανιστάν και την επιθυμία των ΗΠΑ να ενισχύσουν οι ευρωπαϊκές χώρες τη στρατιωτική συμμετοχή τους στον πόλεμο;

2.    Σκοπεύει να παρατείνει ή και να ενισχύσει την ελληνική παρουσία στον πόλεμο του Αφγανιστάν με την αποστολή εκπαιδευτών και καθοδηγητών ή θα αποσύρει την ΕΛΔΑΦ;

3.    Ποιες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει ή να ενισχύσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να δοθεί τέρμα στον πόλεμο, με άμεσες επιπτώσεις στις συνθήκες ζωής στο Αφγανιστάν και στο ρεύμα των προσφύγων από την πολύπαθη αυτή χώρα;

Ο ερωτών βουλευτής

Θοδωρής Δρίτσας