ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

(Από τα πρακτικά της βουλής)

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΛΑΣ (Προεδρεύων της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Αμανατίδου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ - ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ (Ειδική Αγορήτρια ΣΥ.ΡΙΖ.Α.): Σε όσα αναφέρονται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο κομμάτι των προστίμων, είχε κάνει κάποια ερώτηση ο συνάδελφος κ. Λαφαζάνης στο Υπουργείο Ανάπτυξης και του δόθηκε ένας κατάλογος των προστίμων που έχουν επιβληθεί. Βέβαια, αυτά δεν είναι τα τελικά πρόστιμα, διότι εκκρεμούν εφέσεις για παραπέρα εξέταση. Άρα, είναι πάρα πολύ πιθανή η παραπέρα μείωση των προστίμων. Το λέω αυτό, διότι για τις υποθέσεις αυτές των προστίμων που είχε επιβάλει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ενώ το αρχικό ποσό είναι 32,5 εκατ. ευρώ μετά την πρώτη εξέτασή τους, μειώθηκαν στα 11,8 εκατ. ευρώ και αυτό σε μία διάρκεια από το 1995 έως το τέλος του 2007. Άρα, είμαστε περίπου στο 36% του αρχικού προστίμου και  μπορεί να μειωθεί και στην πορεία. Θα πρέπει να δούμε την Επιτροπή Ανταγωνισμού πώς λειτουργεί και να είναι όντως Ανεξάρτητη Αρχή. Ακούσαμε το πρωί τις απόψεις των φορέων και του κ. Ζησιμόπουλου, αλλά υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα μέσα στο νομοσχέδιο, τα οποία δεν βοηθούν στο να είναι πραγματικά Ανεξάρτητη Αρχή η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Εισερχόμενη τώρα στο νομοσχέδιο, θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω από το άρθρο 1, γιατί είχα κάποια σημαντική δουλειά την ώρα που ήταν να τοποθετηθώ επί των άρθρων στο πρώτο κεφάλαιο.

Στο άρθρο 1, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία οι εναρμονισμένες πρακτικές που γνωστοποιούνται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και είναι επʼ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου μπορούν να επιτραπούν με απόφαση της Επιτροπής. Η διάταξη τροποποιείται και δεν απαιτείται πλέον απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, οπότε είναι προφανές ότι την συνδρομή των προϋποθέσεων της κοινωνικής ωφέλειας θα την συμπεραίνουν οι συμμετέχοντες στην εναρμονισμένη πρακτική. Εμείς εδώ διαφωνούμε. Μπορεί να αποφορτίσει κάπως το έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αλλά αφήνοντας την πρωτοβουλία στις επιχειρήσεις, μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου υπό την έννοια ότι όλοι θα θεωρούν την εναρμονισμένη πρακτική τους επωφελή και άρα σύννομη, ενώ εν τέλει μπορεί να επιβαρύνει έτσι περαιτέρω την επιτροπή, η οποία θα πρέπει να δρα εκ των υστέρων πυροσβεστικά και αναποτελεσματικά, αφού οι συμπράξεις μπορεί να έχουν ήδη παράγει τα δυσμενή για τον ανταγωνισμό αποτελέσματά τους.

Περνώντας στο άρθρο 2 θα τοποθετηθώ και για το άρθρο 29, γιατί αυτά τα δύο συνδέονται μεταξύ τους. Δεν συμφωνούμε με την απαλοιφή του άρθρου 2 α΄, γιατί είναι η καταχρηστική εκμετάλλευση σχέση οικονομικής εξάρτησης από το νόμο 703/77 και την προσθήκη του νόμου 146/1914, δηλαδή τη μετακίνηση της παρανομίας από το πλαίσιο για τον ελεύθερο ανταγωνισμό στο πλαίσιο για τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Τα  μειονεκτήματα είναι δύο. Πρώτον, το δικαίωμα στην προστασία του νόμου μετατρέπεται από δημοσίας τάξεως σε ιδιωτικό και δεύτερον, τα πρόστιμα είναι πολύ ελαφρύτερα. Συγκεκριμένα, στο νόμο 703 η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορούσε να επιβάλει άρση της παρανομίας και πρόστιμο έως 15% του τζίρου της παράνομης επιχείρησης, ενώ κατά την προτεινόμενη διάταξη, το αστικό πλέον δικαστήριο μπορεί να επιβάλει άρση της παρανομίας, αποζημίωση της αποδεδειγμένης πλέον ζημιάς, ενώ η χρηματική ποινή είναι από 5 έως 50.000, με διπλασιασμό σε περίπτωση υποτροπής.

Τα θετικά στη μία της προτεινόμενης διάταξης είναι η διατήρηση του ποινικού χαρακτήρα του παραπάνω προστίμου που κρίνεται από ποινικό δικαστήριο.

Έρχομαι στο άρθρο 4, είπα δύο άρθρα μαζί  προηγουμένως. Στο άρθρο 4 α΄ του ν. 703, όπως ισχύει, ορίζει ότι η κάθε συγκέντρωση επιχειρήσεων, συγχώνευση, συνένωση, εξαγορά, με μερίδιο τουλάχιστον 10%  στη σχετική αγορά ή με τζίρο 15 εκατ. ευρώ, πρέπει να γνωστοποιείται στην Επιτροπή μέσα σε ένα μήνα από την πραγματοποίησή της. Προστίθεται πλέον νέα παράγραφος και εμείς δεν συμφωνούμε με τη διάταξη. Θεωρούμε ότι όλες ανεξαιρέτως οι συγκεντρώσεις στη χώρα μας, μικρές ή μεγάλες, ακίνδυνες ή μη, από οποιονδήποτε κλάδο, πρέπει να γνωστοποιούνται έστω στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Άρθρο 5. Θεωρούμε ιδιαίτερα θετική την πρόβλεψη για ανάρτηση στην διαδικτυακή διεύθυνση της επιτροπής των προηγούμενων γνωστοποιήσεων, συγκεντρώσεων των  μεγάλων. Θεωρούμε απαραίτητη τη γενίκευση αυτής της πρακτικής και για τα λοιπά θέματα της Επιτροπής. Δεύτερον, η πρόβλεψη της ως άνω Υπουργικής Απόφασης περιορισμού του εύρους του νόμου σε συγκεκριμένους κλάδους επιφυλάσσεται και για τις μεγάλες συγκεντρώσεις, του τζίρου 150 εκατ. ευρώ παγκοσμίως ή 15 εκατ. στην ελληνική αγορά. Εκφράζουμε και πάλι την αντίθεσή μας και σε αυτή τη διάταξη.

Άρθρο 8. Ενώ συμφωνούμε με την εισαγωγή δυνατότητα λήψης προσωρινών μέτρων από την Επιτροπή σε ό,τι αφορά μια δεδομένη συγκέντρωση, εν τούτοις δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί η σχετική απόφαση των προσωρινών μέτρων δεν συμπεριλαμβάνεται για όσο χρόνο διαρκούν αυτά μέσα στις προϋποθέσεις από τις οποίες εξαρτάται το κύρος των δικαιοπραξιών της συγκέντρωσης.

Άρθρο 9. Καταρχήν, θεωρούμε θετική την άρση της απεριόριστης δυνατότητας του Υπουργού Ανάπτυξης να αίρει την εφαρμογή των μέτρων κανονιστικής παρέμβασης της Επιτροπής σε κλάδους της οικονομίας ή να τροποποιεί αυτά όταν κρίνει ότι αυτό δικαιολογείται από λόγους κοινωνικής πολιτικής κ.α.. Παρόλα αυτά, ακόμη και η δυνατότητα που έχει, από το σχέδιο νόμου, να προτρέπει την Επιτροπή Ανταγωνισμού να τροποποιήσει ή να λάβει πρόσθετα κανονιστικά μέτρα όταν κρίνει ότι αυτό χρειάζεται, δεν παύει να συνιστά μία παρέμβαση. Θεωρούμε ότι είναι  καθήκον και άρα, αποκλειστική αρμοδιότητα της Ανεξάρτητης Αρχής για να είναι ανεξάρτητη, να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα όταν το  κρίνει αναγκαίο, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις κρατικές ή μη.

Άρθρο 11. Κατά το άρθρο 11, παράγραφος 1, εφαρμόζεται πλέον και για την επιτροπή αναλογικά το άρθρο 2, παράγραφος 1 του νόμου 3051/2002, κατά το οποίο καταργείται η  κάθε είδους εποπτείας της επιτροπής ως ανεξάρτητης αρχής, εκτός αυτής του κοινοβουλευτικού ελέγχου της Βουλής. Ωστόσο, για την ομαλή εισαγωγή αυτής κατά τα λοιπά θετικής διάταξης, θα έπρεπε να καταργηθεί η τελευταία πρόταση του νυν ισχύοντος άρθρου 8, παράγραφος 1 του νόμου 703/1977 που ορίζει ότι η επιτροπή εποπτεύεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης, πράγμα που από την υπάρχουσα διατύπωση δεν φαίνεται να γίνεται. Εάν παραμείνει η τελευταία πρόταση στο άρθρο ως έχει, θα έχουμε δυο αντικρουόμενες  ρυθμίσεις στην ίδια διάταξη, εκ των οποίων η πρώτη θα υπάγει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού στην εποπτεία του Υπουργού και η δεύτερη στην εποπτεία της Βουλής. Εδώ κ. Υπουργέ υπάρχουν δυο αντικρουόμενες διατάξεις. Που θα εποπτεύεται; Από την εποπτεία της Βουλής η από τον Υπουργό Ανάπτυξης; Θα ήθελα να το δείτε λίγο.  

Στη σύνθεση της Επιτροπής, δεν περιλαμβάνονται πλέον οι κοινωνικοί εταίροι όπως η ΓΕΣΕΒΕ και οι καταναλωτικές οργανώσεις. Η κατάργηση της εκπροσώπησης των κοινωνικών εταίρων, δεν είναι δείγμα εκσυγχρονισμού αλλά οπισθοδρόμησης, καθώς εκλείπει η βασική μορφή κοινωνικής συμμετοχής, ενημέρωσης και ελέγχου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, τη στιγμή μάλιστα που δεν καθίσταται στο σύνολό της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης αλλά μόνο ως προς τα πέντε από τα εννιά μέλη της. Κατά τα λοιπά, επισημαίνουμε τα εξής. Στην παρ.2 του άρθρου 11, αναφέρετε ότι η πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης Πρόεδρος και οι τέσσερις εισηγητές, είναι δημόσιοι λειτουργοί, επειδή δεν μας είναι όμως σαφές το νόημα της αναφοράς, ενώ αποκλείεται να σημαίνει δημόσιοι υπάλληλοι, αφού μπορούν να τοποθετηθούν στις θέσεις αυτές και μέλη ΔΕΠ ΑΕΙ, θεωρούμε ότι πρέπει να επεξηγηθεί το ακριβές νόημα του όρου.

    Στην αυτή και ως άνω παράγραφο, προβλέπεται και ο διορισμός μόνο πέντε αναπληρωτών για τους εννέα τακτικούς. Δεν αντιλαμβανόμαστε ωστόσο πως θα γίνεται η αναπλήρωση. Έως τώρα ο κάθε τακτικός, είχε και τον ονομαστικό αναπληρωτή του. Τώρα οι αριθμοί, δεν επαρκούν γιʼ αυτό. Πώς θα γίνεται η αναπλήρωση; Θα επιλέγεται τυχαία ο κάθε αναπληρωτής και από ποιόν; Θα αναπληρώνουν ο ένας μετά τον άλλο κατά σειρά; Οι εισηγητές που έχουν και ιδιαίτερη ευθύνη καθότι εισηγούνται, πώς θα αναπληρώνονται; Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα προκαλέσουν σοβαρότατα προβλήματα στη λειτουργία της ίδιας της επιτροπής ανταγωνισμού.

    Στην παρ.4 επαναλαμβάνεται ο περιορισμός των δύο θητειών για τα μέλη της Επιτροπής. Εμείς επαναλαμβάνουμε τη πάγια θέση μας, στο γνωστικό αντικείμενο του ελεύθερου ανταγωνισμού στην χώρα μας, είναι εξαιρετικά εξειδικευμένο και οι καταρτισμένοι σε αυτό επιστήμονες τόσο νομικοί όσο οικονομολόγοι, είναι ολιγάριθμοι. Με τη διατήρηση των δύο θητειών, αργά ή γρήγορα, η Επιτροπή θα ξεμείνει από καταρτισμένα και έμπειρα μέλη. Εδώ θα πρέπει να το δούμε, γιατί είναι ένα πάρα πολύ ευαίσθητο θέμα, διότι συζητώντας το λέμε ότι από τη μια θα είναι επί δύο θητείες οι ίδιοι άνθρωποι και μπορεί η ανεξάρτητη αρχή να χάσει την αυτονομία της και δεν θα αλλοιωθεί στη πορεία, από την άλλη μεριά όμως, θα υπάρχει και ένα έλλειμμα συγκεκριμένων επιστημόνων που θα αποτελέσουν την Επιτροπή του Ανταγωνισμού, όσον αφορά το Πρόεδρό της, τα μέλη που θα αποτελούν αυτή την Επιτροπή.

    Στη παρ.8 αναφέρεται ότι εισηγητής επικουρείται από στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού που ορίζονται από το Γενικό Διευθυντή. Προφανώς, ο εισηγητής διεκπεραιώνει το ανακριτικό του έργο ελεύθερα σε συνεργασία με τα στελέχη, χωρίς να μεσολαβούν πλέον και ενδεχομένως και να ενημερώνονται ούτε ο διευθυντής του στελέχους ούτε ο Γενικός Διευθυντής. Από την άποψη της αξιοποίησης των ανθρώπινων πόρων της Επιτροπής, θεωρούμε ότι σπάει η αλυσίδα της ιεραρχίας στις διευθύνσεις και στη Γενική Διεύθυνση της Επιτροπής, πράγμα που θα έχει αρνητικό μεσοπρόθεσμο αντίκτυπο στις εργασίες της. Προτείνουμε τη συνεργασία του εισηγητή μόνο με τους αρμόδιους διευθυντές και όσοι εκ των στελεχών κρίνουν εκείνοι ότι αρμόζουν για τη διαλεύκανση της υπόθεσης.

    Τον Πρόεδρο της Επιτροπής, απόντα ή κωλυόμενο, αναπληρώνει ο αρχαιότερος εκ των εισηγητών. Δεδομένου λοιπόν ότι όλοι οι εισηγητές στην νέα Επιτροπή, θα οριστούν με την ίδια υπουργική απόφαση, αναρωτιόμαστε τελικά ποιος θα είναι ο αρχαιότερος από αυτούς. Άρα θα πρέπει να ξεκαθαριστεί και αυτό κύριε Υπουργέ. Άρθρο 14, στην νέα παρ. 5 το άρθρο 8 γ΄ προβλέπεται ότι η νομικοί, οι οποίοι θα στελεχώσουν το αυτοτελές γραφείο νομικής υποστήριξης, θα έχουν θητεία η οποία δεν θα υπερβαίνει τα πέντε αίτια. Διαφωνούμε πλήρως με τη διάταξη.

Τόσων ερωτηματικών που τίθενται ως προς την εργασιακή σχέση που θα έχουν, πάγια αντιμισθία ή συμβάσεις παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, θεωρούμε αυτονόητο ότι θα αφιερώνουν το σύνολο της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στην Επιτροπή και η θητεία τους θα λήγει ακριβώς τότε που θα έχουν αρχίσει να κατέχουν την απαιτούμενη εμπειρία. Τότε οι ίδιοι θα πρέπει να βγουν σε μια ελεύθερη δικηγορική αγορά, από την οποία θα έχουν αποκοπεί πέντε χρόνια πριν.

Στο άρθρο 15, εκεί που διευρύνεται το προσωπικό από τις εκατόν πενήντα έως στις διακόσιες θέσεις και θα υπάρξει ένα προεδρικό διάταγμα, γιατί δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί απαγορεύεται η υπέρβαση των διακοσίων πενήντα υπαλλήλων. Εμείς θεωρούμε ότι δεν μπορεί να μπει ένα πλαφόν σήμερα, ανάλογα με τις ανάγκες θα πρέπει να το δούμε. Στο άρθρο 18 καταργείται η χορήγηση της αρνητικής πιστοποίησης και παρότι εμείς αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη αποφόρτισης του έργου της Επιτροπής, εντούτοις δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι αυτό εναπόκειται πλέον στην κάθε επιχείρηση ή ιδιώτη να αξιολογήσει κατά το δοκούν το νόμιμο ή μη των ανεργιών του. Άρα δεν αναιρείται το δικαίωμα της Επιτροπής, αν επέμβει και αν διαπιστώσει παραβίαση των κανόνων του ανταγωνισμού και αυτό ενέχει όλα τα ελαττώματα της εκ των υστέρων παρέμβασης. Άρθρο 23 και άρθρο 30. Έχουμε στο άρθρο 23 τη νέα διατύπωση, συμπράξεις που γνωστοποιούνται στην Επιτροπή, δεν λογίζονται έγκυρες, εκτός αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ.3 στο άρθρο 1.

Κρίση όμως που σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο σχολιασμό του άρθρου 1 του σχεδίου νόμου των δικών μας θέσεων όπως είπα, εναπόκειται στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις και όχι στην Επιτροπή. Διαφωνούμε με τη διάταξη αυτή και επιμένουμε ότι η προσωρινή εγκυρότητα των γνωστοποιούμενων συμπράξεων, καθώς και η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 3 του άρθρου 1 πρέπει να καθορίζεται με απόφαση της ίδιας της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Και το τελευταίο άρθρο 30, στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου προβλέπεται μεταβατική περίοδος τριάντα ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης και δεδομένου του εύρους των τροποποιήσεων επιβάλλεται να προβλεφτεί μία μεγαλύτερη μεταβατική περίοδος.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΡΠΟΥΖΑΣ (Αντιπρόεδρος της Επιτροπής):  Το λόγο έχει η κυρία Αμμανατίδου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΑΜΜΑΝΑΤΙΔΟΥ-ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ (Ειδική Αγορήτρια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.):  Κύριε Πρόεδρε, έκανε εκτενέστερη αναφορά ο κύριος Βολουδάκης για τα θέματα που μας έχει εκθέσει ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.  Ο κύριος Υπουργός θα πρέπει να τα λάβει υπόψη του και να έρθει σε μια συνεννόηση με το σύλλογο εργαζομένων.  Επίσης, θα ήθελα να παρακαλέσω να μπουν κοινωνικοί φορείς στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.