Δείτε τα βίντεο της 1ης μέρας των εργασιών της Β Πανελλαδικής Σύσκεψης

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Έχετε μπροστά σας ένα κείμενο που χρειάστηκε πολλή δουλειά, πολλές συνεδριάσεις, πολλή σκέψη για να γραφτεί. Δουλέψαμε, άνθρωποι από όλες τις συνιστώσες και πολλοί ανένταχτοι, με συντονιστή τον σύντροφο Τάκη Μαστρογιαννόπουλο.

Τελικά τα καταφέραμε, αν και αργήσαμε, είναι αλήθεια, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει επαρκής χρόνος για τη δημόσια συζήτησή του, όπως άλλωστε και του σχεδίου προγράμματος.

Το σχέδιο πολιτικού πλαισίου που έχετε μπροστά σας συζητήθηκε και εγκρίθηκε από τη Γραμματεία και από όλες τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες από το ΞΕΚΙΝΗΜΑ. Σε αυτές τις συζητήσεις υπήρξαν παρατηρήσεις, ενστάσεις και προτάσεις – όλες καλοδεχούμενες, και εννοώ ότι είναι συμβολές ώστε να το εμπλουτίσουμε, να σκεφτούμε βαθύτερα τα ζητήματα της Ευρώπης και της διαδικασίας της Ένωσής της. Αυτό ισχύει ακόμη και για παρατηρήσεις άδικες ή ενστάσεις που μαρτυρούν άγνοια του ίδιου του κειμένου. Δεν λέω άγνοια για την Ευρώπη, διότι αυτό δεν είναι επιχείρημα πρώτον, και δεύτερον στις δημοκρατικές διαδικασίες δεν μιλούν μόνο ειδήμονες, έχουμε λόγο και ψήφο όλοι και όλες. Πρέπει να πειστούμε. Προπάντων πρέπει να πειστούμε με συνείδηση ότι στον ΣΥΡΙΖΑ ερχόμαστε με την έγνοια της ενότητας, με τη βούληση να συμφωνήσουμε.

Το πολιτικό πλαίσιο - η πολιτική συμφωνία- για την Ευρώπη και τις Ευρωεκλογές που σας εισηγούμαι εκ μέρους της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ έχει τρία μέρη, τρεις άξονες, ας πούμε.

Ο πρώτος άξονας είναι η διαπίστωση πως Η Ευρώπη είναι βαθιά διχασμένη. Τα εικοσιπέντε χρόνια της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας βάθυναν το χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, ανάμεσα σε καπιταλιστές και μισθωτούς. Υπήρξε μεθοδική καταστροφή όσων είχαν πετύχει οι Ευρωπαίοι και καμάρωναν γιʼ αυτά: το σύστημα εκπαίδευσης που άμβλυνε τις ταξικές διαφορές και έφερνε μεγάλα επιτεύγματα της γνώσης, το σύστημα πρόνοιας που άμβλυνε την ανάγκη στις δύσκολες καμπές της ζωής, τη διάθεση για υποδοχή προσφύγων και την έχθρα προς τον ρατσισμό, αλλά και, παρά τη διαίρεση της ηπείρου, την κοινή απόφαση: ποτέ πια να μην ξεκινήσει πόλεμος από το ευρωπαϊκό έδαφος,

Διαπιστώνουμε σήμερα ότι αναπτύσσονται αντιστάσεις, ότι μεγαλώνει η οργή. Αυτές οι αντιστάσεις και τα κινήματα, ο προβληματισμός που αναπτύσσεται, τα αιτήματα και οι προτάσεις που διατυπώνονται ενισχύουν την πεποίθηση ότι η «άλλη Ευρώπη», η διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας, της συνεργασίας των λαών της ηπείρου μας μεταξύ τους και με άλλους λαούς είναι αναγκαία και εφικτή, είναι μάλιστα υπαρκτή, σε εμβρυακή μορφή. Θέλουμε αυτή η «άλλη Ευρώπη» να εκφραστεί ισχυρότερη και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Είναι πολλά ρυάκια αυτά τα κινήματα, δεν είναι ποτάμι. Οι προσπάθειες να ενωθούν και να συντονιστούν, όπως π.χ. στο Κοινωνικό Φόρουμ, είναι δύσκολες κι έχουν σκαμπανεβάσματα. Είναι όμως ο μόνος δρόμος. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι παιδί αυτών των προσπαθειών και της πεποίθησης ότι μόνο έτσι, μόνο με την πολυφωνική ενότητα μπορεί να ανθίσει η σκέψη και η κουλτούρα της αριστεράς και να κατακτηθούν οι πολιτικές πλειοψηφίες που χρειάζονται για να ανατραπεί η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού. Και γιʼ αυτό μας νοιάζει ο συντονισμός και η ενότητα της Αριστεράς στην Ευρώπη.

Ο δεύτερος άξονας είναι η κρίση. Δεν θα μιλήσω για τα αίτια και την εξέλιξη της κρίσης, αυτά αναφέρονται και στο Σχέδιο Προγράμματος. Η κρίση κλονίζει τα θεμέλια του νεοφιλελεύθερου ιδεολογικού οικοδομήματος. Εκείνοι που καταριόνταν το κράτος και το Δημόσιο, ζητούν σήμερα την παρέμβασή του. Δεν λένε τα ίδια με εμάς. Ακόμη και στην ακραία, για τα μέτρα τους, εκδοχή της κρατικοποίησης τραπεζών, εκείνοι μιλούν για εξυγίανση και απόδοση πάλι σε ιδιώτες. Εμείς μιλούμε για ισχυρό δημόσιο χρηματοπιστωτικό τομέα με κοινωνικό έλεγχο, κι αυτό είναι τόσο μέρος της πρότασής μας για την έξοδο από την κρίση όσο και συστατικό στοιχείο της αντίληψής μας για τη λειτουργία της οικονομία και της κοινωνίας. Εμείς μιλούμε για κατάργηση του περιβόητου Συμφώνου Σταθερότητας, εκείνοι αναφέρονται σε μερική χαλάρωση. Δεν ζητούμε την κατάργηση επειδή μας αρέσουν τα ελλείμματα, αλλά επειδή αυτό το Σύμφωνο δεν είναι το θεμέλιο του ευρώ, όπως μας λένε. Είναι μαζί με άλλες προβλέψεις των Συνθηκών από το Μάαστριχτ και μετά, ο κορσές του νεοφιλελευθερισμού, της απόλυτης κυριαρχίας των κερδοσκόπων – χαρακτηριστικό είναι ότι επιτρέπεται υπέρβασή των αυστηρών κανόνων του μόνο για να ιδιωτικοποιηθούν οι κοινωνικές ασφαλίσεις.

Χρειάζεται στροφή 180 μοιρών. Επαναθεμελίωση, το λένε οι σύντροφοι από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, και μια χαρά μου φαίνεται η έκφραση. Αυτό σημαίνει όμως πως οι κανόνες αυτών των Συνθηκών πρέπει να φύγουν.

Η κρίση αποκαλύπτει και μας δίνει τη δυνατότητα να μιλήσουμε για το ποιος φταίει.

Να επαναφέρουμε τη συζήτηση και τον καυγά στα προβλήματα των δικών μας ανθρώπων, στην ανάγκη να προστατευτούν το εισόδημα και η εργασία, να αποζημιωθούν οι άνεργοι, να μην πεταχτούν στο δρόμο οι μετανάστες, να διασωθούν οι χιλιάδες μικροί επαγγελματίες και μικροεπιχειρηματίες που κινδυνεύουν. Γιʼ αυτά η «Μεγάλη Συμμαχία» συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών που διαχειρίζεται την κρίση δεν έχει απαντήσεις – εμείς πρέπει να έχουμε και έχουμε. Αυτές διατυπώνουμε στο σχέδιο προγράμματος και στο κείμενο για την Ευρώπη, αυτές θα συζητήσουμε τις επόμενες ημέρες, αυτές τα συζητήσουμε το επόμενο δίμηνο με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, όπως το κάνουν οι συντρόφισσες και οι σύντροφοί μας σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Εμείς λέμε ότι τα κόμματα της «Μεγάλης Συμμαχίας» του νεοφιλελευθερισμού, στην Ελλάδα η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ηττηθούν.

Μιλάμε για «Μεγάλη Συμμαχία», επειδή τα δύο κόμματα όπου εναλλάσσονται στην εξουσία εφαρμόζουν την ίδια πολιτική, και γιατί συγκυβερνούν στις Βρυξέλλες. Ο Μανοέλ Μπαρόζο είναι δεξιός νεοφιλελεύθερος, αλλά ο Χοακίν Αλμούνια είναι σοσιαλδημοκράτης νεοφιλελεύθερος. Η Νέα Δημοκρατία ξεπουλάει τον δημόσιο πλούτο, αλλά τα θεμέλια τα έβαλε το ΠΑΣΟΚ. Η περίπτωση της Κούνεβα είναι σύμπτωμα του καθεστώτος δουλείας στον καθαρισμό δημόσιων χώρων που το συντηρεί η κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά το δημιούργησε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Και οι δύο δήθεν για να μειώσουν τις δαπάνες και να τηρήσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας. Στην πραγματικότητα για να πλουτίσουν οι εργολάβοι.

Μιλάμε για «Μεγάλη Συμμαχία», όμως δεν παραβλέπουμε τους θύλακους αντίστασης μέσα στα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Τους ανθρώπους του ΠΑΣΟΚ που συμπορεύτηκαν μʼ εμάς για την υπεράσπιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου, τους συνδικαλιστές που παλεύουν στα σωματεία και στα εργατικά κέντρα. Αυτοί είναι δικοί μας άνθρωποι, ό,τι κι αν ψηφίζουν: οι γάλλοι σοσιαλιστές που συμμαχούνε με την αριστερά, οι γερμανοί σοσιαλδημοκράτες συνδικαλιστές που αγωνίζονται εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων. Μπορούμε να τους κερδίσουμε με το μέρος μας. Ενισχύουν την ελπίδα μας για το σχηματισμό νέων προοδευτικών πλειοψηφιών.

Η κρίση θέτει επί τάπητος όλα τα ζητήματα των κοινωνιών μας και τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

•    Θέλουμε, οι Ευρωπαίοι, τον άνευ ορίων ανταγωνισμό, κρατών, περιοχών, ανθρώπων που διαλύει την κοινωνική συνοχή και καταστρέφει ανθρώπινες υπάρξεις;

•    Θέλουμε το κέρδος κριτήριο για την Παιδεία και την Υγεία, για την απασχόληση;

•    Θέλουμε, κριτήριο για την προστασία του περιβάλλοντος να είναι αν συμφέρει οικονομικά, κριτήριο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν είναι φτηνότερες ή ακριβότερες και πόσα κέρδη φέρνουν;

•    Θέλουμε διεθνές εμπόριο με εκβιασμό των φτωχών χωρών και με απειλές για ένοπλες επεμβάσεις ή οικονομικό στραγγαλισμό;

•    Θέλουμε οι γυναίκες να είναι ο εφεδρικός στρατός της ελαστικής και κακοπληρωμένης εργασίας;

•    Θέλουμε οι άνθρωποι από άλλες χώρες που αναζητούν εδώ δουλειά ή προστασία να επιλέγονται με κριτήριο αν συμφέρει η παραμονή τους τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις;

•    Θέλουμε ένα κράτος που φτιάχνεται «στη ζούλα», όπως είχε γράψει ένας σύντροφος που δεν είναι πια ανάμεσά μας, με αυταρχικούς θεσμούς και αποδυνάμωση των θεσμών λαϊκής κυριαρχίας στις χώρες μέλη της Ένωσης;

•    Θέλουμε ευρωπαϊκό στρατό που θα επεμβαίνει όπου γης, μέσα κι έξω από τα σύνορα της Ένωσης;

Αυτό είναι το πρόγραμμα του νεοφιλελευθερισμού για την Ευρώπη. Είναι το πρόγραμμα εναντίον του οποίου αναπτύσσονται οι ελπιδοφόρες αντιστάσεις σε όλες τις χώρες της ηπείρου μας. Εμείς αυτό το πρόγραμμα το απορρίπτουμε και το καταπολεμάμε. Αυτό είναι το νόημα της καμπάνιας εναντίον του Ευρωσυντάγματος και της Συνθήκης της Λισσαβώνας. Αυτό σημαίνει «στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης είμαστε αριστερή αντιπολίτευση». Όλες οι αντιφάσεις, η σαθρή επιχειρηματολογία, η εχθρότητα προς τους εργαζόμενους ανθρώπους, ιδίως προς τις γυναίκες και τους μετανάστες, που περιέχει αυτό το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα αναδεικνύονται στο φόντο της κρίσης.

Κι έρχομαι στον τρίτο άξονα της πολιτικής μας συμφωνίας για την Ευρώπη που είναι οι προτάσεις μας, το δικό μας σχέδιο.

Θέλουμε:

Ευρώπη ειρηνική, που δεν θα βασίζει την ασφάλειά της στους εξοπλισμούς, αλλά στη συνεργασία, σε σύμφωνα αφοπλισμού, στον εξοβελισμό των πυρηνικών όπλων και των άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, που οι χώρες της θα απαγορεύουν την αποστολή στρατιωτών τους εκτός συνόρων. Ευρώπη χωρίς ΝΑΤΟ και ευρωστρατό.

Ευρώπη κοινωνική, στην οποία οι άνθρωποι θα μπορούν να ζήσουν από τη δουλειά και τη σύνταξή τους, στην οποία η Παιδεία και η Υγεία θα είναι κοινωνικά αγαθά με ελεύθερη πρόσβαση για όλους, στη οποία δεν θα υπάρχουν άνθρωποι «χωρίς χαρτιά» και χωρίς ίσα δικαιώματα με όλους τους άλλους. Ευρώπη στην οποία την τύχη των ανθρώπων δεν θα την ορίζουν οι κερδοσκοπικές επιδιώξεις των τραπεζιτών.

Ευρώπη ανοιχτή στον κόσμο που δεν θα εκβιάζει τις φτωχές χώρες, αλλά θα μεταφέρει πόρους για την καταπολέμηση της φτώχειας, που θα υποδέχεται όσους χτυπούν την πόρτα της από ανάγκη.

Ευρώπη οικολογική, στην οποία η προστασία του περιβάλλοντος δεν θα εξαρτάται από τα κέρδη, αλλά θα είναι κριτήριο για την παραγωγή και την κατανάλωση. Με οικουμενική περιβαλλοντική αντίληψη που θα απαγορεύει τη μεταφορά οικολογικών προβλημάτων σε άλλες χώρες και ηπείρους.

Ευρώπη δημοκρατική, στην οποία δεν θα υπάρχουν ανεξέλεγκτα στεγανά, όπως σήμερα η Κεντρική Τράπεζα, στην οποία κανείς δεν θα φοβάται ότι τον παρακολουθεί η κάμερα από πάνω, στην οποία δεν θα επιβάλλονται Συνθήκες και Σύμφωνα στη ζούλα και χωρίς να κρίνουν οι λαοί. Όπου οι θεσμοί δεν θα στρέφονται εναντίον των ανθρώπων, όπου οι θεσμοί της λαϊκής κυριαρχίας θα ενισχύονται, αντί να αφυδατώνονται.

Αυτό, λέμε εμείς, μπορεί να πραγματοποιηθεί στη σοσιαλιστική Ευρώπη, όπου δεν θα υπάρχει χώρος για ιδιωτικές τράπεζες, συγκοινωνίες, τηλεπικοινωνίες. Και για τον σοσιαλισμό προσπαθούμε να πείσουμε την πλειοψηφία των συμπολιτών μας, ενώ ταυτόχρονα αγωνιζόμαστε για την παραμικρή βελτίωση εδώ και τώρα.

Αυτό το πρόγραμμα απαιτεί ανατροπές. Επαναθεμελίωση. Η νέα Ευρώπη δεν θα οικοδομηθεί στο κενό. Οι άνθρωποι φτιάχνουν οι ίδιοι την ιστορία τους, αλλά με τα υλικά που βρίσκουν μπροστά τους. Γιʼ αυτό εμείς απορρίπτουμε τον αναχωρητισμό και την αναδίπλωση. Όμως, ας μη γελιόμαστε. Αν υπάρχει κίνδυνος κατακερματισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επανόδου στον ακραίο εθνικό ανταγωνισμό που μπορεί να απειλήσει και την ειρήνη, αυτός δεν προέρχεται από τʼ αριστερά. Και να θέλαμε, που δεν θέλουμε, εμείς δεν έχουμε τις δυνάμεις να διαλύσουμε την Ένωση. Η ενότητα της Ευρώπης απειλείται από τους διευθυντές της. Από τον Μπαρόζο και τον Αλμούνια, την Μέρκελ και τον Σαρκοζί. Αυτοί με την αποθέωση του κέρδους, που χωρίζει τους ανθρώπους και τους λαούς, καλλιεργούν το έδαφος του αντιευρωπαϊσμού στην πιο απεχθή μορφή του, τον εθνικισμό. Αυτοί πρέπει να ηττηθούν.

Το επόμενο διήμερο θα συζητήσουμε όλα αυτά. Με βάση το κείμενο του πολιτικού πλαισίου που έχετε, την εισήγηση, εφόσον εγκριθούν, και τις παρατηρήσεις και προτάσεις θα συνταχθεί η διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ για τις Ευρωεκλογές. Σύντομη, εύληπτη, αιχμηρή, κατάλληλη για τις ανάγκες της δύσκολης αναμέτρησης που έχουμε μπροστά μας.

Αναμέτρησης στην οποία επιδιώκουμε την ήττα του δικομματισμού και της ακροδεξιάς, ώστε να υπάρξει σαφές λαϊκό μήνυμα, να βελτιωθούν οι συνθήκες μέσα στις οποίες παλεύουμε. Και να συμβάλουμε ώστε να ενισχυθεί η φωνή της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη. Αυτό το χρωστάμε στις συντρόφισσες και τους συντρόφους μας, τους φίλους μας και συναγωνιστές στις άλλες χώρες.