ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μισό αιώνα μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι δυνάμεις που διαχειρίζονται την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης απέτυχαν να δώσουν την αναγκαία ώθηση. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές με την εξάπλωση της επισφαλούς εργασίας, τη συμπίεση των μισθών, την υψηλή ανεργία και τη φτώχεια, την υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους αλλά και το έλλειμμα δημοκρατικής λειτουργίας εντείνουν την κοινωνική ανασφάλεια και απομακρύνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση από τους πολίτες.

Η Συνθήκη της Λισσαβώνας είναι γνωστό ότι υποκαθιστά την απορριφθείσα Συνταγματική Συνθήκη, το λεγόμενο «Ευρωσύνταγμα». Η νέα Συνθήκη τροποποιεί τις υπάρχουσες ευρωπαϊκές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρόταση της Γερμανικής Προεδρίας, όπως αυτή τροποποιήθηκε και εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο του έτους 2007, μετά τις αντιπαραθέσεις που υπήρξαν τότε ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία –από τη μια πλευρά- και τη Βρετανία και την Πολωνία από την άλλη. Στη συνέχεια, συζητήθηκε στη Διακυβερνητική Διάσκεψη, εγκρίθηκε και υπεγράφη σε συνόδους κορυφής.

Η νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη είναι στην κατεύθυνση του προηγουμένου σχεδίου Συνταγματικής Συνθήκης. Προέρχεται από Διακυβερνητική Διάσκεψη και όχι από Συντακτική Συνέλευση. Δεν χρησιμοποιεί βέβαια τον όρο «Σύνταγμα» και δεν υπάρχει μνεία συμβόλων της Ένωσης. Προβλέπεται Πρόεδρος με θητεία δυόμισι ετών, ανανεώσιμη θητεία άπαξ για μια φορά, αντί του εναλλασσομένου ανά εξάμηνο. Διατηρείται ο υπάρχων τίτλος «Ύπατος Εκπρόσωπος» αντί του «Υπουργού Εξωτερικών».

Επεκτείνονται οι αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου, το οποίο θα έχει επτακόσιες πενήντα (750) έδρες αντί των επτακοσίων ογδόντα πέντε (785). Οι αποφάσεις, βέβαια, θα συνεχίσουν να λαμβάνονται με ομοφωνία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας και διευρύνεται το πεδίο λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία στα θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικής ασφάλειας.

Η Βρετανία και η Ιρλανδία θα έχουν τη δυνατότητα αυτοεξαίρεσης. Στην κατανομή των αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα υπάγονται τα θέματα τελωνειακής ένωσης, ανταγωνισμού, νομισματικής πολιτικής και εμπορίου, ενώ θα μοιράζονται τις αρμοδιότητες η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη στα θέματα κοινωνικής πολιτικής, ενέργειας, εσωτερικής αγοράς και έρευνας.

Προβλέπεται η δυνατότητα ενισχυμένης συνεργασίας από ομάδα τουλάχιστον εννέα κρατών, δηλαδή το 1/3, ενώ ταυτόχρονα είναι δυνατή η αυτοεξαίρεση από αποφάσεις. Με υπογραφές ενός εκατομμυρίου πολιτών η Επιτροπή υποχρεούται να επεξεργαστεί σχέδιο απόφασης.

Η Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν αποτελεί μέρος της Συνθήκης. Θα είναι όμως δεσμευτική με βάση δήλωση. Αυτοεξαιρούνται η Βρετανία και η Πολωνία.

Η Συνθήκη δεν περιλαμβάνει τις πολιτικές ανταγωνισμού, αγοράς, γεωργίας και Ο.Ν.Ε., αλλά τις διατηρεί στις παλαιές συνθήκες όπου βρίσκονται. Αναφέρεται, όμως, στην άκρως ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς.

Η Συνθήκη δεσμεύει τα κράτη-μέλη να βελτιώσουν –ακούστε- τις στρατιωτικές τους δυνατότητες. Θεωρεί το ΝΑΤΟ ως θεμέλιο της συλλογικής άμυνας και όργανο εφαρμογής της. Ωθείται δηλαδή με άλλα λόγια η Ένωση σε στρατιωτικοποίηση. Ωθείται να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα, αναφορικά με το κρίσιμο αυτό θέμα.

Δίνεται η δυνατότητα ανάληψης αυτόνομης στρατιωτικής δράσης σε άλλες χώρες και μάλιστα χωρίς αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Γιʼ αυτό το σκοπό τα μέλη καλούνται –επί λέξει- να βελτιώσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες. Προκειμένου να μην μπορεί ένα κράτος-μέλος να εμποδίσει τέτοιες δράσεις, η Συνθήκη προβλέπει τη δυνατότητα ομάδες χωρών να λειτουργούν με την έγκριση του Συμβουλίου ξεχωριστά.

Η στρατιωτική συνεργασία δίνει τη δυνατότητα και σε στρατιωτικές επεμβάσεις σε χώρες-μέλη, βάσει της λεγόμενης ρήτρας αλληλεγγύης. Είναι φανερό ότι η κοινή εξωτερική πολιτική και η πολιτική άμυνας αποσκοπεί σε αναβάθμιση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συνεργασία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη δεν έχει δημοκρατικές εγγυήσεις, καθώς δεν προέρχεται από Συντακτική Συνέλευση, δεν έχει λαϊκή νομιμοποίηση, δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα για περισσότερο κοινωνική, δημοκρατική και Ενωμένη Ευρώπη.

Αποτελεί μια σύντομη εκδοχή της απορριφθείσας Συνταγματικής Συνθήκης που απέρριπτε την κοινωνική Ευρώπη, καλλιεργούσε τη στρατιωτικοποίηση και τους εξοπλισμούς, συντηρούσε το έλλειμμα δημοκρατίας στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δέσμευε, όπως και δεσμεύει, την Ευρωπαϊκή Ένωση στο νεοφιλελευθερισμό.

Εδώ θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο. Η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού αναδεικνύεται ως αρχή πρωτεύουσας σημασίας για την οικονομική λειτουργία της Ένωσης και των κρατών-μελών της. Η απάλειψη της ρητής αναφοράς στην ελεύθερο και ανόθευτο ανταγωνισμό ως αρχή συγκρότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπήρχε στο προηγούμενο λεγόμενο «Ευρωσύνταγμα», δεν αναιρεί τη βασική κατεύθυνση του κειμένου.

Ο ελεύθερος ανταγωνισμός ως αρχή διέπει ολόκληρο το κείμενο, από τον προσδιορισμό της οικονομικής λειτουργίας της Ένωσης μέχρι τις ισχύουσες συμφωνίες, αποφάσεις της Επιτροπής και του Δικαστηρίου, καθώς και άλλων οργάνων.

Χαρακτηριστική είναι και η αναφορά του ελευθέρου εμπορίου στους στόχους –ακούστε- της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης και αναφέρεται και σε μέτρα υπέρ του ελεύθερου ανταγωνισμού στο σχετικό πρωτόκολλο.

Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη επιβεβαιώνει την προσήλωσή της στις διατάξεις που αφορούν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως πλαίσιο για το συντονισμό –επί λέξει- των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στους στόχους της στρατηγικής της Λισσαβώνας.

Ορίζει ως μοναδικό στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τη σταθερότητα των τιμών, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λειτουργεί σε συνθήκες απόλυτης αυτονομίας με υποχρέωση μόνο ενημέρωσης του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου, χωρίς όμως να λογοδοτεί σε κανέναν και με διορισμό του Διευθυντή της από το Συμβούλιο.

Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη χαρακτηρίζει τις διατάξεις της Συνθήκης αυτής και τη χαρακτηρίζει αναφορικά με αγαθά κοινής ωφέλειας και τις υπηρεσίες που τα παρέχουν. Το έργο των δημοσίων υπηρεσιών προσδιορίζεται από τους συντάκτες της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης ως η παροχή υπηρεσιών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος με τρόπο που να ανταποκρίνεται κατά το δυνατόν στις ανάγκες των καταναλωτών, όπως και πάλι επί λέξει αναφέρει.

Η λειτουργία τους υπόκειται στους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού, όπως και η παροχή κρατικής βοήθειας, ενώ τυχόν εξαιρέσεις είναι στη διάκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η προώθηση της ανταγωνιστικότητας ορίζεται ως ο κύριος στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής για την έρευνα.

Συναφώς, δείτε και την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Απασχόλησης, όπου καταργούν, αποδομούν το οκτάωρο και εισηγούνται εξήντα πέντε ώρες εργασίας την εβδομάδα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η αναζωογόνηση του ευρωπαϊκού οράματος απαιτεί ριζικά διαφορετικές πολιτικές από τις σημερινές, πολιτικές αντίθεσης με το νεοφιλελευθερισμό, για να ξανακερδίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση την εμπιστοσύνη των πολιτών και να αποτελέσει ένα διαφορετικό πρότυπο στον πλανήτη. Πρέπει η επιδίωξή μας να είναι η οικοδόμηση μιας ενωμένης, ειρηνικής, δημοκρατικής, κοινωνικής και οικολογικής Ευρώπης, ανεξάρτητης από τις Η.Π.Α.

Σήμερα, η ενοποίηση της Ευρώπης είναι αναγκαία. Η απάντηση στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την κυριαρχία των Η.Π.Α., που γεννάει όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια, ανισότητες, πολέμους και καταστροφές στο περιβάλλον, απαιτεί όχι μόνο τη διεθνοποίηση των λαϊκών αντιστάσεων, αλλά και των δημοκρατικών διαδικασιών και θεσμών.

Το έδαφος για όλα αυτά είναι πρόσφορο στην Ευρώπη, με τις μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος και των κοινωνικών αγώνων, που έφεραν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και τις δημοκρατικές εγγυήσεις του κράτους δικαίου στην καρδιά του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)

Μισό λεπτό, κύριε Πρόεδρε.

Εμείς υπερασπιζόμαστε σταθερά τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, αλλά με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζητούμενη Συνθήκη δεν υπηρετεί τη προοπτική μιας τέτοιας Ευρώπης, όπως την προανέφερα. Υπηρετεί μία Ευρώπη η οποία στηρίζεται στον άκρατο νεοφιλελευθερισμό, μία Ευρώπη η οποία, ενώ θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί για την ειρήνη, παρωθείται σε στρατιωτικοποίηση. Αυτή η Ευρώπη δεν αφορά στους ευρωπαίους πολίτες. Η Ευρώπη που αφορά στους πολίτες της Ευρώπης και της Ελλάδας είναι η Ευρώπη των κοινωνικών δικαιωμάτων, των ατομικών ελευθεριών, η Ευρώπη της συνεργασίας, της ειρήνης, η Ευρώπη που αντιμετωπίζει τα κοινωνικά προβλήματα με σεβασμό, η Ευρώπη η οποία πράγματι μπορεί να διαδραματίσει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο μέσα στην παγκόσμια κοινότητα, η οποία σήμερα ταλανίζεται. Και ταλανίζεται από τον άκρατο νεοφιλελευθερισμό, που παράγει επιθετικές πολιτικές, που παράγει όλες αυτές τις εκρηκτικές καταστάσεις φτώχειας που υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο.

Καταψηφίζουμε. Και όχι μόνο καταψηφίζουμε, αλλά ταυτόχρονα πιστεύουμε ότι πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στον ελληνικό λαό, με ένα τρόπο πρωτογενή πολιτικά και κυρίαρχο, να αποφανθεί, στο πλαίσιο ενός δημοψηφίσματος, γιʼ αυτή τη Συνθήκη, η οποία είναι ένα δυναμικό, με αρνητικό περιεχόμενο στοιχείο στην εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.)