Κύριε Υπουργέ, κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα σε μια και μόνο συνεδρίαση στην Ολομέλεια της Βουλής την αναθεώρηση διατάξεων του ν.136/1946 «περί Αγορανομικού Κώδικα», σε μια περίοδο που ο λαός που ζει σʼ αυτή τη χώρα βιώνει στο πετσί του την ακρίβεια και την ανασφάλεια που αφορά την ποιότητα της διατροφής του, τη στιγμή που το διατροφικό σκάνδαλο του ουκρανικού εισαγόμενου ηλιέλαιου δεν έχει τέλος και έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις όταν ανιχνεύεται ακόμα και σε βρεφικές τροφές.

Η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για το 2008, για τον πληθωρισμό, ήταν 2,8%. Ο επίσημος τιμάριθμος είναι 4,6%, με ανοδική συνεχώς πορεία που διαφαίνεται ότι θα ξεπεράσει κατά πολύ το 5% στο τρέχον έτος.

Όπως προανέφερα, η ακρίβεια είναι αχαλιναγώγητη. Σε όλα σχεδόν τα είδη πρώτης ανάγκης και όχι μόνο, ο καταναλωτής είναι απροστάτευτος και η Κυβέρνηση δείχνει σαν να μην καταλαβαίνει, εξαρτώμενη πάντα από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, για τους λόγους που όλοι γνωρίζουμε. Προτιμά καθημερινά, πολίτες αυτής της χώρας να πέφτουν κάτω από το όριο της φτώχειας, από το να βάλει χέρι στα καρτέλ, σε αυτούς που αισχροκερδούν στην πλάτη του λαού, σε αυτούς που ευθύνονται για το τελευταίο διατροφικό σκάνδαλο. Βέβαια, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αποδυναμωμένοι είναι ελλιπείς και κάθε φορά που βγαίνουν στο φως παρατυπίες και παραλείψεις, πιέζεται η Κυβέρνηση και με τη σειρά της πιέζει τους εκάστοτε διορισμένους προέδρους του Ε.Φ.Ε.Τ. σε παραιτήσεις. Τυχαίο; Σʼ ένα χρόνο σχεδόν είχαμε τρεις παραιτήσεις.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, πού είναι; Ποιος είναι ο ρόλος της; Το παρόν νομοσχέδιο θα μπορούσε να μας προστατέψει όλους, να κτυπήσει την ακρίβεια και να κατεβάσει το «ασανσέρ» των τιμών. Είναι γνωστό ότι οι κατηγορίες προϊόντων που έχουν καθορισμένη τιμή, όπως τα φάρμακα, ή είναι ελεγχόμενα προϊόντα ποσοστού κέρδους και υπερβολικού ποσοστού κέρδους, όπως είναι σε σχέση με μέτρα και σταθμά ή με τα περιτυλίγματα, είναι μόνο το 5% των προϊόντων της ελληνικής αγοράς. Το υπόλοιπο 95% περίπου είναι ελεύθερα, λόγω της απελευθέρωσης των τιμών που έχει να κάνει με τον ανταγωνισμό. Βέβαια, ενώ εννοείται ως ανταγωνισμός, ο υγιής, που η ελεύθερη αγορά είναι ο μοχλός που τον ενεργοποιεί, βλέπουμε ότι καταντά μοχλός για να αυξάνονται τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων που ευθύνονται για το μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας που υπάρχει ανάμεσα σʼ αυτούς που παράγουν τα προϊόντα και σε όλους τους υπόλοιπους που τα καταναλώνουν.

Σε αρκετές των περιπτώσεων, στο βωμό του κέρδους, μπαίνει και η αλλοίωση προϊόντων, με συνέπεια τη μη ασφάλεια και την κακή ποιότητα αυτών που μπορεί να βάλει σε κίνδυνο πλέον και τη ζωή των καταναλωτών.

Ο κ. Αλογοσκούφης στις 29.7.2005 εξέδωσε μια υπουργική απόφαση που δίνει το δικαίωμα στον Υπουργό Ανάπτυξης, να μετακινεί προϊόντα από την κατηγορία των προϊόντων της ελεύθερης αγοράς στην κατηγορία του ελεγχόμενου ποσοστού κέρδους ή τις καθορισμένης τιμής και το αντίθετο. Σε αυτήν την υπουργική απόφαση στηρίχθηκε το Υπουργείο Ανάπτυξης και εξέδωσε, ορθώς, ανακοίνωση όπου μετακινεί προϊόντα από τα ελεύθερα στα ελεγχόμενα, συνεπεία του σκανδάλου του ηλιέλαιου και αναφέρει ότι οι τιμές του λαδιού δεν θα ξεπερνούν σε καμμία περίπτωση τις τιμές που υπήρχαν στις 20.5.2008 στα σημεία λιανικής πώλησης, χωρίς όμως να βάζει ανώτατη τιμή.

Ποιος μπορεί να ελέγξει τις τότε τιμές για να γνωρίζουμε τελικά αν ισχύει το μέτρο; Κύριε Υπουργέ, ξέρετε στο ράφι του σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σας στις 20 του μήνα, τι τιμή είχε το λάδι; Εγώ δεν το γνωρίζω.

Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι σε μεγάλα σούπερ μάρκετ στις 21 Μαΐου απʼ ό,τι μου ανέφεραν, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είχε από 7 ευρώ έως 7,40 ευρώ το λίτρο, συσκευασμένο, βέβαια, από μεγάλες εταιρείες, τη στιγμή που το κόστος παραγωγής είναι 2,65 ευρώ το κιλό –όχι το λίτρο- και ο παραγωγός τελικά παίρνει καθαρά στο χέρι μόνο 2,60 ευρώ. Όλοι καταλαβαίνουμε ποιος είναι ο κερδισμένος στην προκειμένη περίπτωση. Άλλωστε, ως ΣΥ.ΡΙΖ.Α., επιμέναμε, σε προϊόντα πρώτης ανάγκης να υπάρχει τιμή οροφής και έλεγχος ποιότητας. Θεωρήσατε ότι ήμασταν έξω από το πνεύμα της ελεύθερης αγοράς και τώρα ιδού τα αποτελέσματα. Τα μέτρα κατά της ακρίβειας φαντάζουν μακρινά, όσο και αν επιμένετε ότι είναι ενεργοποιημένα. Κρατήστε τα στα χαρτιά και τις εξαγγελίες, βολεύει.

Και θα ήθελα εδώ να κάνω μια παρένθεση και να μεταφέρω την ανησυχία όλων των καταναλωτών αλλά και την αγωνία, για το αν θα υπάρξει σωστή στελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών όπως είναι ο Ε.Φ.Ε.Τ..

Στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου μου απαντήσατε, κύριε Βλάχο, ότι θα προχωρήσετε σε άμεσες προσλήψεις. Εμένα με τρομάζουν οι άμεσες προσλήψεις, όπως σας είπα και στην Επιτροπή.

Όταν θα γίνουν άμεσες προσλήψεις, ποιος διασφαλίζει ότι οι προσληφθέντες θα είναι άτομα που δεν θα είναι ένας ακόμα κομματικός μηχανισμός, που θα μπλοκάρεται κάθε φορά που θα θίγονται συγκεκριμένα συμφέροντα; Πρόταση: Αν θέλετε να κάνετε προσλήψεις, υπάρχουν οι αναπληρωματικοί του Α.Σ.Ε.Π. του 1998 που περιμένουν διορισμό. Αξιοποιήστε τους.

Επί των άρθρων θεωρούμε ότι η αποποινικοποίηση των παραβάσεων του Αγορανομικού Κώδικα και η επιβολή μόνο διοικητικών προστίμων δεν αναβαθμίζει τον αγορανομικό κώδικα, αλλά τα κέρδη των επιτηδείων.

Στο άρθρο 30 παράγραφος 1 του Αγορανομικού Κώδικα πώς μπορεί να καθοριστεί το 2% επί του κύκλου εργασιών για το τελευταίο έτος του προϊόντος που αναφέρεται στην παράβαση; Σε μία μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων το διοικητικό πρόστιμο των 5.000 ευρώ, μόνο για το συγκεκριμένο σημείο πώλησης και όχι στο σύνολο της αλυσίδας όπου πωλείται το προϊόν, δεν είναι πρόστιμο που τρομάζει ούτε πατάσσει την αισχροκέρδεια στα είδη ελεγχόμενου κέρδους.

Υπάρχουν άρθρα που είναι μόνο για διοικητικά πρόστιμα. Να μην τα αναφέρω.

Άρθρο 30 παράγραφος 20. Και αυτή η παράγραφος έχει τα χαρακτηριστικά των παραγράφων 1, 4 και 11 του ιδίου άρθρου. Πείτε μας, όμως, πώς θα προσδιορίσετε το υπερβολικό κέρδος λαμβάνοντας υπόψη όλα εκείνα τα στοιχεία που αναφέρονται. Παραδείγματος χάριν, ποσοστό επιχειρηματικού και χρηματοοικονομικού κινδύνου, αμοιβή προσωπικής εργασίας του επιχειρηματία, συνδυασμός περιστάσεων και γενική κατάσταση της αγοράς, λαμβάνοντας υπόψη και την τιμή αντικατάστασης. Εγώ δεν κατάλαβα. Με όλα τα παραπάνω που ανέφερα, το διοικητικό πρόστιμο των 5.000 ευρώ είναι δύσκολο να επιβληθεί τη στιγμή που δεν μπορούν να διαπιστωθούν όλα τα προηγούμενα.

Άρθρο 32. Άλλη μία ποινικοποιημένη παράγραφος με πρόστιμα που «χαϊδεύουν» ειδικά τους μεγάλους επιχειρηματίες όταν βέβαια αυτοί ελέγχονται για παραβάσεις διαφορετικών τιμών της ταμπέλας και του ταμείου.

Σε όλα τα παραπάνω άρθρα και τις παραγράφους αυτών μπαίνει διπλασιασμός του προστίμου που επιβλήθηκε. Εδώ κάνατε μία βελτίωση και από τους έξι μήνες από ό,τι είδα προηγουμένως που μας δώσατε τις πήγατε στο ένα έτος, όταν έχουμε να κάνουμε με την ίδια παράβαση. Σαν πρώτο μέτρο είναι σωστό. Αλλά το πιο σωστό θα ήταν, κύριε Υπουργέ –τώρα που έχετε έλθει κιόλας- να γίνει το μητρώο επιχειρήσεων που κατʼ επανάληψη παρανομούν. Να ξέρουμε τις λίστες όλων αυτών, που τόσα χρόνια μας εμπαίζουν.

Άρθρο 32 παράγραφος 4. Ενώ στο άρθρο 31 παράγραφοι 4 και 5 υπάρχει το ύψος του προστίμου, σε αυτό δεν αναφέρεται, ενώ μιλάει για πώληση ή κατοχή μη ασφαλών και επιβλαβών για την υγεία προϊόντων. Γιατί; Τι σκοπιμότητα υπάρχει και δεν αναφέρεται κανένα πρόστιμο;

Άρθρο 32 παράγραφος 5. Είναι ένα άρθρο που αναφέρεται στα επίμαχα σπορέλαια και μπαίνει το διοικητικό πρόστιμο των 15.000 ευρώ. Στα τελευταία άρθρα ο διπλασιασμός του προστίμου για την ίδια παράβαση γίνεται και αυτός ενός έτους και διαγράφεται στο πέρας του.

Άρθρο 52. Αναφέρεται σε μη ασφαλή τρόφιμα, που κατάσχονται από αρμόδιες αρχές και στην υποχρέωση των επιχειρήσεων, που πρέπει να απομακρύνουν ακατάλληλα τρόφιμα ενημερώνοντας τις αρμόδιες αρχές. Πόσες φορές συμβαίνει το τελευταίο, δηλαδή να ενημερώνει ο υπεύθυνος του καταστήματος ότι άκουσε για αλλοιωμένα προϊόντα και ότι αυτός τα απέσυρε; Νομίζω σχεδόν ποτέ.

Φορείς επιβολής προστίμων. Πέραν των 2.000 ευρώ το υπερβάλλον πρόστιμο επιβάλλεται με απόφαση νομάρχη. Αν κατάλαβα καλά, στις βελτιώσεις που έχετε κάνει, κάπου αναφέρεται ότι αντί να είναι ο νομάρχης που επιλαμβάνεται κάποιων θεμάτων, θα είναι ο Υπουργός, επιλεκτικά. Όχι και ο ένας και ο άλλος. Δηλαδή, μπορώ να επιλέξω εγώ ή τον Υπουργό ή το νομάρχη! Καλό αυτό!

Διαδικασία επιβολής κυρώσεων. Εδώ αναφέρεται ότι εντός πέντε ημερών οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να διαβιβάσουν πλήρη σχετικό φάκελο της υπόθεσης στην αρμόδια νομαρχιακή επιτροπή εμπορίου. Επειδή όλοι γνωρίζουμε τη γραφειοκρατία των υπηρεσιών, είναι και ένας τρόπος που αν χρησιμοποιηθεί τεχνηέντως και παρέλθει ο χρόνος, δεν θα υπάρχει παράβαση. Όπου επιβάλλεται κλείσιμο, για σοβαρές παραβάσεις. Δεν ξέρω αν έχουν μπει στις διορθώσεις. Δεν πρόσεξα. Οι έξι μήνες πρέπει να επιμηκυνθούν όταν μιλάμε, όμως, για πολύ σοβαρές παραβάσεις.

Νομίζω ότι διαγράψατε τις πέντε ημέρες στο άρθρο 5 και τις κάνατε τριάντα για την κοινοποίηση του ενδιαφερόμενου. Νομίζω ότι αυτό είναι προς μία καλύτερη κατεύθυνση. Αναπροσαρμογή διοικητικών προστίμων. Στο άρθρο 6 λέτε ότι με κοινή απόφαση Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ύψος των διοικητικών προστίμων που επιβάλλονται. Όμως, δεν υπάρχει πουθενά αιτιολόγηση και δημοσιότητα. Δεν πρέπει να αιτιολογούνται και να δημοσιεύονται όλες αυτές οι αναπροσαρμογές; Θέλω μία απάντηση σε αυτό, κύριε Υπουργέ.

Στο άρθρο 8 για το παραδεκτό της προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου καταβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ποσό ίσο με το 20% του εκάστοτε επιβαλλόμενου προστίμου. Γιατί τόσο μικρό ποσοστό μόνο; Αν δεν κάνω λάθος, ήταν πολύ παραπάνω στον Αγορανομικό Κώδικα. Το ίδιο ισχύει και για την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Στο άρθρο 9 μιλάτε για αρμόδιες υπηρεσίες και για έλεγχο εφαρμογής περί Αγορανομικού Κώδικα. Αναφέρετε τον Ε.Φ.Ε.Τ. που έχει προβλήματα έλλειψης προσωπικού και δεν στελεχώνεται, εκτός όλων των άλλων. Γιʼ αυτό το νομοσχέδιο αναθεωρημένων διατάξεων στην Επιτροπή επιφυλαχθήκαμε για να δούμε την τελική διαμόρφωσή του. Δυστυχώς, θεωρούμε ότι ακόμα και οι τελευταίες βελτιώσεις, που κάποιες είναι καλύτερες από τις προηγούμενες, δεν έγιναν στο βαθμό που θα έπρεπε, για να παταχθεί όλο αυτό που γίνεται στην Ελλάδα.

Επειδή θεωρούμε ότι οι πολίτες πρέπει να τιμωρηθούν και ότι οι πραγματικά υπεύθυνοι όλης αυτής της κατάστασης, δεν τιμωρούνται, καταψηφίζουμε τον παραπάνω νόμο επί της αρχής και επί των άρθρων. Βέβαια, ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς θα συνεχίσει να υπερασπίζεται την αναδιανομή του πλούτου, τα κινήματα των πολιτών και μία διαφορετική ποιότητα ζωής.

Σας ευχαριστώ.