[από τα Πρακτικά της Βουλής]

Στην ερώτηση του κ. Κουβέλη θα απαντήσει ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χατζηγάκης.

Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ: (Υπουργός Δικαιοσύνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει κατʼ αρχήν να σημειώσω ότι η ερώτηση αυτή του κυρίου Κουβέλη είναι μία ερώτηση η οποία αποτυπώνει μία κοινωνική ευαισθησία, μία κοινωνική ευαισθησία την οποία και εκ του μακρού βίου που υπηρετώ αυτόν το χώρο εδώ του Κοινοβουλίου είμαι σε θέση να ξέρω για τον κ. Κουβέλη, αλλά επιτρέψτε μου, χωρίς αυτό να είναι υπερβολικό ή αλαζονικό, μια κοινωνική ευαισθησία από την οποία διακατέχομαι και εγώ προσωπικά και μια κοινωνική ευαισθησία η οποία διαχέεται σε ολόκληρη την Κυβέρνηση. Και πρέπει, πριν μπω στην ουσία της απαντήσεως, να πω ότι εμείς στο Υπουργείο Δικαιοσύνης αυτήν την κοινωνική ευαισθησία θα την αποτυπώσουμε σύντομα με νομοθετήματα και με πράξεις πολιτικές και νομοθετικές, μία κοινωνική ευαισθησία η οποία κυρίως θα έχει σαν βάση και σαν τελική κατάληξη το συνολικό σωφρονιστικό μας σύστημα. Η ευαισθησία όμως αυτή, όπως είπα, διαχέεται και σε ολόκληρη την Κυβέρνηση και ειδικότερα στο Υπουργείο Ανάπτυξης, που είναι ο βασικός αποδέκτης αυτής της ερώτησης, στο Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο όλο αυτό το διάστημα που πέρασε, τα τριάμισι χρόνια, έδειξε να είναι κοντά σε αυτήν την έννοια και να την κάνει πραγματικότητα.

Συγκεκριμένα, η Κυβέρνηση έχει θεσπίσει μέχρι σήμερα θεσμικά και οργανωτικά πλαίσια για την αποτελεσματική αντιμετώπιση και την προστασία του πολίτη. Έχει δηλαδή λάβει μέτρα, ώστε η προστασία του πολίτη, του καταναλωτή από τα διάφορα οικονομικά συμφέροντα να είναι κάπως θωρακισμένη και να γίνεται κατά τρόπο αποτελεσματικότερο.

Συγκεκριμένα με το ν.3297/23-12-2004 έχει συσταθεί ανεξάρτητη αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή». Με βάση αυτόν το νόμο υπάρχουν διάφορες διασφαλίσεις οι οποίες είναι γνωστές και δεν θέλω να τις επαναλάβω λόγω της συντομίας του χρόνου.

Δεύτερον, στο πλαίσιο της προστασίας των συμφερόντων των δανειοληπτών, καταθετών στις συναλλαγές με τις τράπεζες, μόλις πρόσφατα τροποποιήθηκε ο ν.2251/1994 με το ν.3587/10-7-2007. Ο νόμος αυτός σας υπενθυμίζω ότι περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες διασφαλίζουν τον πολίτη από την καταχρηστική συμπεριφορά των επιχειρήσεων.

Βέβαια, είναι γνωστό ότι τα μέτρα αυτά, τα οποία ήδη έχουν ενσωματωθεί σε νομοθεσία προηγουμένως από την Κυβέρνηση, είναι μέτρα τα οποία απαιτούν αμετάκλητες αποφάσεις. Σήμερα, ως γνωστόν, οι αποφάσεις είναι σε πρωτόδικο επίπεδο και αποτελούν έναν μοχλό πίεσης προς τις τράπεζες να συμμορφωθούν προς αυτές. Εμείς θα περιμένουμε να ολοκληρωθεί η διαδικασία και βέβαια με το ρόλο τον οποίο έχει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ένα ρόλο ο οποίος δεν μπορεί να υπεισέρχεται μέσα στην ειδικότερη διαδικασία μιας λειτουργίας, μιας εξουσίας η οποία είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική εξουσία, με το ρόλο μας όμως της διοίκησης θα παρακολουθήσουμε, ώστε να εφαρμοσθούν αυτές οι διατάξεις και να προστατευθεί καλύτερα το κοινό και κυρίως ο καταναλωτής απέναντι στο ισχυρό κομμάτι της κοινωνίας, το οποίο όμως και αυτό έχει ένα ρόλο στην κοινωνία και πρέπει και αυτό να έχει τη δράση του.

Συνεπώς, η δικαιοσύνη με τις αποφάσεις που έλαβε, με τις αποφάσεις που θα λάβει και με κριτήρια οικονομικά και κοινωνικά μέχρι σήμερα, θεωρώ ότι ανταποκρίθηκε απόλυτα, όχι μόνο στον κοινωνικό της ρόλο, όχι μόνο στον δικαιοπρακτικό της ρόλο, αλλά και σε έναν ρόλο, τον οποίο θέλουμε να επισημάνουμε ότι θα σφραγιστεί από το Υπουργείο μας και από εμένα προσωπικά, έναν ρόλο παιδευτικό, γιατί το δίκαιο αποτελεί την πεμπτουσία κάθε κοινωνίας, είναι η αφετηρία και η κατάληξη όλων των ιδεολογιών και όλων των πολιτικών και αυτήν την παιδευτική, αυτήν την κοινωνική λειτουργία του δικαίου θα κοιτάξουμε να την αξιοποιήσουμε, να την αναβαθμίσουμε, έτσι ώστε και οι αδύναμες κοινωνικές τάξεις να προστατεύονται και να υπάρχει παράδειγμα στην κοινωνία και να υπάρχει όριο στην κοινωνία, αλλά και ολόκληρο το οικονομικό σύστημα να μην έχει εμπόδιο, ώστε να αποδίδει και να είναι παραγωγικό.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστώ, κύριε Υπουργέ.

Το λόγο έχει ο κ. Κουβέλης.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ και εσάς, κύριε Υπουργέ, για την ευαισθησία την οποία αναδείξατε ως αναγκαίο στοιχείο -πολιτικό στοιχείο, υποστηρίζω εγώ- για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος. Όμως, κύριε Υπουργέ, υπάρχουν τελεσίδικες αποφάσεις, τις οποίες δεν εφαρμόζουν οι τράπεζες, και μάλιστα για μερικές από αυτές δεν έχει ασκηθεί και το ένδικο μέσο της αναιρέσεως, όπως επίσης υπάρχει μεγάλος αριθμός ομολογουμένως πρωτοδίκων αποφάσεων και συγκεκριμένα του Πρωτοδικείου Αθηνών, οι οποίες ελέγχουν ως παράνομες συγκεκριμένες συμπεριφορές των τραπεζών.

Είμαι βέβαιος ότι το γνωρίζετε, αλλά είναι αναγκαίο να επισημανθεί για άλλη μια φορά. Παράνομο είναι -και επιτρέψτε μου τη διατύπωση- το χαράτσι των τραπεζών, όταν χρεώνουν τόκους σε αγορές με πιστωτική κάρτα από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής και όχι από την ημερομηνία εξόφλησης που αναγράφεται στον λογαριασμό. Παράνομη πράξη και χαράτσι είναι η κλιμακωτή χρέωση από τρία έως είκοσι ευρώ, κύριε Υπουργέ, σε ανάληψη μετρητών από πιστωτική κάρτα. Παράνομη ενέργεια είναι η χρέωση για εξέταση –ακούστε- αιτήματος δανειοδότησης, αλλά παράνομη, χαράτσι είναι και η χρέωση προμήθειας ή εξόδων πενήντα ευρώ για χορήγηση βεβαίωσης οφειλών που χρησιμοποιείται για μεταφορά χρέους σε άλλη τράπεζα. Παράνομη ενέργεια, χαράτσι είναι η δυνατότητα της τράπεζας να προχωρεί σε μεγαλύτερη αναπροσαρμογή και αύξηση του κυμαινομένου επιτοκίου στις πιστωτικές κάρτες από εκείνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως επίσης προδήλως παράνομη είναι και η μονομερής μεταβολή επιβαρύνσεων στις πιστωτικές κάρτες και στις καταθέσεις, για να περιορίσω την αναφορά μου, κύριε Υπουργέ, σε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις, διότι τα δικαστήρια έχουν δεχθεί ότι δεκατέσσερις πράξεις, δεκατέσσερις συμπεριφορές των τραπεζών είναι παράνομες και συνιστούν χαράτσι.

Ξέρετε, κύριε Υπουργέ, στη βάση αυτών των παρανόμων, κύριε Πρόεδρε, συμπεριφορών είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τράπεζες μέσα στο τρέχον έτος θα πραγματοποιήσουν κέρδη 6,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και υπάρχει η βεβαιότητα ότι ακριβώς με αυτές τις παράνομες πράξεις ενισχύεται η κερδοφορία τους, σε βάρος ποιών; Της συντριπτικής πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας, η οποία βρίσκεται αιχμάλωτη του τραπεζικού συστήματος, μια αιχμαλωσία, η οποία κάθε μέρα και περισσότερο οδηγεί σε καταδυνάστευση την ελληνική οικογένεια και τους Έλληνες πολίτες, πολύ δε περισσότερο, κύριε Υπουργέ, όταν κατά αναμφισβήτητα στοιχεία το 23% του ελληνικού λαού ζει κάτω από τα όρια της βιωσιμότητας, ζει στα όρια της φτώχειας και κατʼ εξοχήν και κυρίως αυτοί είναι οι αιχμάλωτοι του τραπεζικού Επομένως αναμένω και το λέω ειλικρινώς αυτή η ευαισθησία στην οποία αναφερθήκατε να μετατραπεί και να μεταποιηθεί σε καθημερινό πολιτικό αποτέλεσμα για να εφαρμοστεί ο νόμος και να ανακουφιστούν οι Έλληνες πολίτες.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συμμερίζομαι απόλυτα την αγωνία και την ανησυχία του κ. Κουβέλη. Είναι μια αγωνία που πιστεύω ότι όλοι σε αυτό το Κοινοβούλιο οι οποίοι υπηρετούμε τα ευρύτερα λαϊκά συμφέροντα έχουμε για να υπάρχει μια κοινωνική ισορροπία και όχι μια καταδυνάστευση του ισχυρού εις βάρος του αδυνάτου. Αυτό υπογραμμίζεται εδώ. Δεν μπορώ να μπω επί της ουσίας.

Όμως θέλω να επαναλάβω ότι η Κυβέρνηση μέχρι σήμερα πήρε μέτρα τα οποία βοηθούν και συγκλίνουν προς την κατεύθυνση που αγωνιά και δικαίως όπως και εγώ ο κ. Κουβέλης. Πρέπει να σας πω και να τονίσω απʼ αυτή τη θέση ότι οι πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις του Πρωτοδικείου Αθηνών 711/2007 και 961/2007 με τις οποίες κηρύχθηκαν καταχρηστικοί 14 όροι που εφαρμόζονται από τις τράπεζες στις συναλλακτικές πρακτικές τους με τους καταναλωτές ήδη και το λέω και σαν προτροπή και σαν «πίεση» προς τις τράπεζες λειτουργούν σαν προσδιοριστικοί όροι και δείχνουν την κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθούν οι τράπεζες.

Έτσι αυτές οι αποφάσεις παρέχουν μια δυνατότητα και να αυτορυθμιστούν οι τράπεζες αλλά και να υιοθετήσουν μια πιο φιλική στάση απέναντι στον πολίτη. Ξέρετε ότι από την πλευρά μας εφʼ όσον ολοκληρωθεί ο κύκλος και καταστεί αμετάκλητος η απόφαση, θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, ό,τι μας παρέχει ο νόμος για να γίνει πράξη. Δεν θα ανεχθούμε σε κανέναν όσο ισχυρός και αν είναι να εφαρμόσει ή να περιγράψει διατάξεις εις βάρος των πιο αδύναμων κοινωνικών τάξεων.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης ως υπηρέτης του δικαίου και του κοινωνικού δικαίου θα είναι πάντοτε προπομπός σε κάθε ιδέα και σε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Και πρέπει να σας πω ότι ήδη όσον αφορά το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα πάρουμε μια σειρά μέτρων που αφορά όλο το δίκαιο και σε σχέση με την επιτάχυνσή του αλλά και σε σχέση με την προστασία του πολίτη.

Με βάση αυτά πιστεύω ότι θα προχωρήσουμε προς την κατεύθυνση να βοηθούν οι αδύναμες κοινωνικές τάξεις, τηρουμένων πάντοτε των οικονομικών ισορροπιών οι οποίες είναι απολύτως απαραίτητες. Πάντως σε κάθε περίπτωση και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και εξ όσων γνωρίζω το Υπουργείο Ανάπτυξης και γενικότερα η Κυβέρνηση θα δείξουν την κατεύθυνση προς την οποία θα ενεργοποιηθεί η κοινωνία. Το μήνυμα αυτό θα είναι σαφές προς κάθε κατεύθυνση. Σας ευχαριστώ.