04/10/2023

Γ. Πούλου: «Δημαρχοκεντρικό» μοντέλο και «λουκέτο» στα ΝΠΔΔ των Δήμων επιβάλλει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ενάντια στην ΚΕΔΕ και τους εργαζόμενους! - βίντεο

Στην ομιλία μου στην Ολομέλεια της Βουλής, ως εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού κ.λπ.», αναφέρθηκα αρχικά στην αποτυχία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και των εκλεκτών της στην Αυτοδιοίκηση, να θωρακίσουν με αντιπλημμυρικά έργα τη Θεσσαλία και άλλες περιοχές, ενώ τόνισα και την κατάλυση του κράτους δικαίου, με το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που «ξήλωσε» τα μέλη της ΑΔΑΕ για να εμποδίσει την απόδοση ευθυνών στην ΕΥΠ για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων.

Αναφορικά με το νομοσχέδιο, υπογράμμισα ότι η κυβέρνηση ολοκληρώνει τη θεσμική κατεδάφιση των δύο προοδευτικών μεταρρυθμίσεων στην Αυτοδιοίκηση, του «Καλλικράτη» και του «Κλεισθένη 1». Ο πρώτος στόχος του νομοσχεδίου είναι η επιβολή του μοντέλου του πανίσχυρου Δημάρχου και Περιφερειάρχη «μάνατζερ» και η αποδυνάμωση της αντιπολίτευσης στα Συμβούλια, με τη μη αιτιολογημένη απόφαση καθαίρεσης των Αντιδημάρχων, με τον περιορισμό των θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης από την αντιπολίτευση, και με τη συγχώνευση των επιμέρους Επιτροπών στη «Δημοτική» και την «Περιφερειακή» Επιτροπή. Ο δεύτερος στόχος του νομοσχεδίου είναι η δραστική περικοπή των κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών των Δήμων, αλλά και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών σε αυτές, μέσω της διάλυσης των ΝΠΔΔ, με 17.000 εργαζόμενους, και των Σχολικών Επιτροπών, και τη μεταφορά τους στους Δήμους, στο πλαίσιο μιας αυταρχικής διοικητικής απορρύθμισης. Χωρίς σεβασμό στην αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης, με επισφάλεια για τους εργαζόμενους και χωρίς δημοσιονομικό όφελος για το κράτος...

Αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις της ΚΕΔΕ και των εργαζομένων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη συμπληρώνει τώρα τον αντιδραστικό «νόμο Βορίδη», τον ν. 4804/2021, ολοκληρώνοντας το αυταρχικό πλαίσιο διακυβέρνησης των ΟΤΑ!

 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, διανύουμε μόλις τον τέταρτο μήνα της δεύτερης θητείας της Κυβέρνησης Μητσοτάκη και τα κούφια προεκλογικά της αφηγήματα ήδη καταρρέουν. «Εντυπωσιακά άτυχοι» -για να χρησιμοποιήσω τη φράση του Υπουργού Επικρατείας κ. Βορίδη- αισθάνονται οι πολίτες, που διαπιστώνουν καθημερινά ότι το εντυπωσιακά ανίκανο επιτελικό κράτος αδυνατεί να τους προστατέψει και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους. Η χώρα βυθίζεται όχι μόνο στη λάσπη από τις πλημμύρες αλλά και στον βούρκο της αδιαφάνειας, της διαπλοκής και της χειραγώγησης των θεσμών.

Η αποτυχία της Κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και των εκλεκτών της στην αυτοδιοίκηση να θωρακίσουν με αξιόπιστα αντιπλημμυρικά έργα τη Θεσσαλία και άλλες περιοχές κόστισε ανθρώπινες απώλειες αλλά και αφάνισε τους κόπους ζωής πολλών συμπολιτών μας.

Μετά τον Ιανό, τον Ντάνιελ και τον Ελίας, κορυφαίοι Υπουργοί ακόμη αναρωτιούνται στα τηλεοπτικά παράθυρα αν αξίζει τον κόπο να γίνουν επενδύσεις σε αντιπλημμυρικά έργα για θεομηνίες που υποτίθεται ότι θα εμφανίζονται από τετρακόσια έως δεκαέξι χιλιάδες χρόνια, ανάλογα με το πόσο πιέζονται στα διάφορα παράθυρα. Επικαλούνται συνεχώς την κλιματική κρίση για να κρύψουν τις ευθύνες τους, αλλά δεν έχουν καταλάβει απολύτως τίποτα για τα νέα δεδομένα που αυτή δημιουργεί.

Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία βρίσκεται συνεχώς στο πλευρό των δοκιμαζόμενων τοπικών κοινωνιών, στη Θεσσαλία, την Εύβοια, τη Φθιώτιδα και συμπαραστέκεται στους πολίτες.

Εκτός όμως από τις φυσικές καταστροφές, η χώρα πλήττεται και από την αδιαφάνεια και την κατάλυση του κράτους δικαίου από την δεύτερη Κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν η θεσμική δυσοσμία έχει περάσει τα σύνορα της χώρας με δημοσιεύματα των NEW YORK TIMES να αποκαλύπτουν την ειδική σχέση του Υπουργού Εργασίας με γενναιόδωρη κινεζική πολυεθνική, όταν φαρμακοβιομήχανος καταγγέλλει δημοσίως την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας ότι έχει πληρωθεί και κανείς δεν του ζητά εξηγήσεις και βέβαια όταν, με ένα πρωτοφανές κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, η Κυβέρνηση ξηλώνει ξημερώματα τα μέλη της ΑΔΑΕ για να εμποδίσει την απόδοση ευθυνών για την επιβολή προστίμου στην ΕΥΠ για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων και μάλιστα όπως προκύπτει από δημοσιεύματα, κατόπιν συναλλαγής, κάτω από το τραπέζι, με αρχηγό κόμματος της ήσσονος αντιπολίτευσης.

Έχετε να πείτε κάτι για όλα αυτά, κύριε Υπουργέ; Η κοινωνία περιμένει απαντήσεις. Και μέσα σ’ αυτό το σκηνικό βαθιάς επιτελικής παρακμής το Υπουργείο Εσωτερικών κατέθεσε ένα ακόμη νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση, με αντικείμενο την αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης των ΟΤΑ, την κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των δήμων, την παρακολούθηση επιδόσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλα.

Επειδή όμως αυτό δεν είναι το νομοσχέδιο μιας νέας κυβέρνησης, ας δούμε συνοπτικά τι έχει γίνει στην πρώτη θητεία του κ. Μητσοτάκη για την αυτοδιοίκηση. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από το 2019 η αυτοδιοίκηση περιμένει από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της δήθεν μεταρρύθμισης του επιτελικού κράτους, πραγματική αποκέντρωση, αρμοδιότητες και πόρους. Εδώ και τέσσερα χρόνια όμως το μόνο που εισπράττει είναι όλο και περισσότερη αδιαφάνεια, χειραγώγηση, αυταρχισμό, συγκεντρωτισμό, κυριαρχία της μικροκομματικής διαπλοκής. Και φυσικά ακόμη αναζητεί τη θέση της στην κλίμακα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Σας υπενθυμίζω ότι τον Ιούλιο του 2019 είχατε υποσχεθεί, κύριε Υπουργέ, ότι μετά το επιτελικό κράτος θα ακολουθούσε μέσα σε λίγες μήνες -μάλιστα το καθορίζατε στο τέλος, τον Δεκέμβριο του 2019- η συμπλήρωση της βάσης της νομοθετικής πυραμίδας με τις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης.

Τριάμισι χρόνια πέρασαν χωρίς καμία εξέλιξη και τελικά στις αρχές του 2023 ψηφίστηκε πράγματι ο ν. 5013 για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, που σε τρεις μήνες συμπληρώνει ένα χρόνο ισχύος, αλλά όχι και εφαρμογής, αφού το εθνικό σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης δεν είναι παρά μια επιτροπή που θα δημιουργήσει κάποια στιγμή στο μέλλον την πολυεπίπεδη, χωρίς όμως να διαθέτει ούτε αποτελεσματική μεθοδολογία, ούτε χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ούτε κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων, ούτε αποσαφήνιση του ρόλου των αποκεντρωμένων διοικήσεων, ούτε και συμπερίληψη των απαραίτητων αυτοδιοικητικών αρχών της εταιρικής σχέσης, της επικουρικότητας και της εγγύτητας στους πολίτες.

Αλλά η αποτυχία σας αυτή δεν σας εμπόδισε να εξαπολύσετε ένα κύμα απορρυθμιστικών νομοθετικών επιθέσεων ενάντια στη δημοκρατική και αποτελεσματική λειτουργία της αυτοδιοίκησης. Συνεχή νομοθετικά πλήγματα, με άπειρα μπαλώματα, με ένα τεράστιο πλήθος μεμονωμένων ρυθμίσεων, χωρίς συνοχή, διασκορπισμένα σε διάφορα νομοσχέδια και τροπολογίες, που και εσείς παραδεχτήκατε, κύριε Υπουργέ, ότι ων ουκ έστιν τέλος. Διότι σε κανένα πεδίο δημόσιας πολιτικής η Κυβέρνησή σας δεν κακοποίησε περισσότερο την έννοια της καλής νομοθέτησης από ό,τι στην αυτοδιοίκηση.

Συγκεκριμένα: Πρώτον, επιβάλλατε το μοντέλο των δημάρχων μάνατζερ, που ιδιωτικοποιούν με αποφάσεις οικονομικών επιτροπών και με απευθείας αναθέσεις σε «ημετέρους» ακόμη και ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων, όπως είναι οι κοινόχρηστοι χώροι, η καθαριότητα, το πράσινο, ο ηλεκτροφωτισμός.

Δεύτερον, με το πρόσχημα της κυβερνησιμότητας δημιουργήσατε πλαστές φυτευτές πλειοψηφίες των δημάρχων και των περιφερειαρχών στις οικονομικές επιτροπές και τους παραχωρήσατε αρμοδιότητες, καταργώντας τις αποφάσεις των αιρετών συλλογικών οργάνων, απαξιώνοντας δηλαδή τον ευρωπαϊκό χάρτη τοπικής αυτονομίας που δίνει το θεσμικό προβάδισμα στα αιρετά συμβούλια. Και δεν σταματήσατε εκεί. Αφού υφαρπάξατε και τις αρμοδιότητες από τις τοπικές κοινότητες.

Τρίτον, νεκραναστήσατε ένα παρωχημένο, αντιδημοκρατικό, υπερπλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, με στόχο τη διαιώνιση της πολιτικής κυριαρχίας της Νέας Δημοκρατίας στην αυτοδιοίκηση και φυσικά χωρίς να σεβαστείτε το νομοθετικό πλαίσιο των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019 με αποτέλεσμα την ακύρωση των διατάξεών σας από το Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και την απαίτηση συμμόρφωσης.

Και τώρα ξεκινάτε άσχημα τη δεύτερη θητεία και για να αποφύγετε παρόμοιο ατόπημα, κύριε Υπουργέ, έρχεστε με fast track διαδικασίες να συνεχίσετε και να ολοκληρώσετε τη θεσμική κατεδάφιση των δύο πιο προοδευτικών και εμπνευσμένων μεταρρυθμίσεων στην αυτοδιοίκηση, του «Καλλικράτη» και του «Κλεισθένη 1» και μάλιστα πρόχειρα, χωρίς την απαιτούμενη διαβούλευση, ακόμη και με την ΚΕΔΕ αλλά και τους εργαζόμενους στην αυτοδιοίκηση.

Ας δούμε λοιπόν τι επιδιώκει το παρόν νομοσχέδιο. Ο πρώτος στόχος του νομοσχεδίου σας είναι η επιβολή της απόλυτης επικράτησης του μοντέλου του δημάρχου μάνατζερ, και περιφερειάρχη αντίστοιχα, με πρόσθετες εξουσίες και με παράλληλη αποδυνάμωση των παρατάξεων της αντιπολίτευσης, είτε με τη μη αιτιολογημένη απόφαση καθαίρεσης αντιδημάρχου, είτε με τον περιορισμό των θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης που μπορεί να φέρει η αντιπολίτευση, είτε τέλος με τη δημιουργία της δημοτικής επιτροπής, μετά τη συγχώνευση της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής στους δήμους, αλλά και αντίστοιχα στις περιφέρειες με την οικονομική και εκτελεστική επιτροπή.
Η ρύθμιση αυτή, κύριε Υπουργέ, δεν είναι μόνο προκλητικά αντιδημοκρατική αλλά και εντελώς προβληματική ως προς τη λειτουργικότητά της. Σας το είπαμε πολλές φορές και στην Επιτροπή. Μας παραπέμπει στη δημαρχιακή επιτροπή των καποδιστριακών δήμων, που παρά το μικρότερο μέγεθος των δήμων τότε, είχαν πραγματικά πολύ μεγάλες χρονοβόρες συνεδριάσεις.

Όσο για την εκπροσώπηση της αντιπολίτευσης στις νέες δημοτικές επιτροπές, κύριε Υπουργέ, συμφωνούμε με την αύξηση των συμβούλων της αντιπολίτευσης, έστω στο ποσοστό των τριών πέμπτων, που εσείς με τον εκλογικό σας νόμο θεσπίσατε για τα συμβούλια. Δεσμευτήκατε και νομίζω ότι θα το αλλάξετε αυτό.

Ας περάσουμε όμως τώρα στον δεύτερο στόχο, που δεν είναι άλλος από τις δραστικές περικοπές των κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών που παρέχουν οι δήμοι στους πολίτες αλλά και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών. Διότι ακριβώς αυτό επιδιώκετε με τη διάλυση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των σχολικών επιτροπών για τη μεταφορά τους στους δήμους στο πλαίσιο μιας διοικητικής απορρύθμισης, λέμε εμείς.

Διαλύετε περισσότερα από πεντακόσια νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με δεκαεπτά χιλιάδες εργαζόμενους που εργάζονται σε δομές, όπως παιδικοί σταθμοί, ΚΔΑΠ, ΚΔΑΜ-ΜΕΑ, ΚΗΦΗ, προγράμματα άθλησης για όλους, προγράμματα απασχόλησης ανέργων μέσω ΔΥΠΑ, ωδεία και φιλαρμονικές, δομές με αρμοδιότητα διοργάνωσης πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων και άλλα.

Αλλά ας δούμε γιατί η ρύθμιση είναι άστοχη και ανεπαρκώς προετοιμασμένη και γιατί έχει προκαλέσει την αντίδραση της ΚΕΔΕ αλλά και των εργαζομένων. Καταρχάς, πώς αιτιολογείτε, κύριοι Υπουργοί, τη σκοπιμότητα της διάλυσης των φορέων αυτών; Μας λέτε ότι επιδιώκετε την αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών τους, λόγω υποστελέχωσης και λόγω διάσπασης των τοπικών υποθέσεων μεταξύ δήμου και νομικών προσώπων. Εσείς όμως δεν ευθύνεστε για την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση αλλά και για τη χαοτική κατανομή αρμοδιοτήτων; Και πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα αυτά στους επίσης υποστελεχωμένους δήμους που θα κληρονομήσουν μέσα σε μια μέρα αυτή την πληθώρα των αρμοδιοτήτων; Αφού κι αυτοί αντιμετωπίζουν ήδη τα ίδια προβλήματα, αφού κι αυτοί στερούνται επαρκούς χρηματοδότησης, προσωπικού, εξοπλισμού και τεχνογνωσίας.

Μάλιστα σε βάθος χρόνου τα προβλήματα υποστελέχωσης που θα αντιμετωπίσουν οι δήμοι θα είναι ακόμη μεγαλύτερα, αφού οι μεταφερόμενες θέσεις -αυτό λέτε στο νομοσχέδιό σας- των εργαζομένων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου είναι προσωποπαγείς και θα μειωθούν δραματικά με τη σταδιακή κατάργησή τους λόγω αποχωρήσεων.
Δεύτερον, πώς τεκμηριώνετε την ανάγκη κατάργησης των νομικών προσώπων χωρίς να έχετε προχωρήσει σε αξιολόγηση των ίδιων των δομών; Σε αξιολόγηση στη βάση ενιαίων και συγκεκριμένων κριτηρίων, κοινωνικών, οικονομικών και διοικητικών, κριτηρίων που θα κρίνουν αντικειμενικά την αποτελεσματικότητα, τη λειτουργικότητα, τη χρησιμότητα αλλά και τη βιωσιμότητα των φορέων.

Εσείς όμως εφαρμόζετε την τακτική των οριζόντιων περικοπών και καταργήσεων. «Πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι». Σας θυμίζω λοιπόν, κύριε Υπουργέ, ότι τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιηθεί πλήθος ελέγχων στους φορείς αυτούς από το Ελεγκτικό Συνέδριο και από την Υπηρεσία Δημοσιονομικών Ελέγχων. Θα μπορούσαν κάλλιστα να αξιοποιηθούν τα πορίσματα αυτών των ελέγχων για να ξεκαθαριστεί ποιοι οργανισμοί λειτουργούν, ποιοι υπολειτουργούν, ποιοι σπαταλούν δημόσιο χρήμα και ούτω καθεξής.
Τρίτον, σε ποιον ανήκει τελικά η αρμοδιότητα της απόφασης κατάργησης για τους φορείς αυτούς; Ξεχνάτε μάλλον ότι υπάρχει μια θεμελιώδης πρόβλεψη του Συντάγματος, που λέγεται αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η πρόβλεψη αυτή, μαζί με την έννοια της αιρετότητας και της αυτονομίας των αιρετών οργάνων της αυτοδιοίκησης, δίνουν την αρμοδιότητα για την τελική απόφαση κατάργησης ή όχι των νομικών προσώπων στα δημοτικά συμβούλια. Διαφωνείτε με το ότι πρέπει να έχουν αυτήν την αρμοδιότητα; Δεν εμπιστεύεστε τα συλλογικά όργανα της αυτοδιοίκησης;

Είναι μια αρμοδιότητα λοιπόν που πρέπει να ασκούν κατόπιν σωστού προγραμματισμού και σχεδιασμού και αναλόγως να τροποποιούν τους οργανισμούς εσωτερικής υπηρεσίας και να προβλέπουν τις σχετικές δαπάνες στους προϋπολογισμούς τους.

Τέταρτον, πώς θα υλοποιηθεί διοικητικά η λύση των φορέων αυτών και η μεταφορά των εργαζομένων; Από τους δεκαεπτά χιλιάδες υπαλλήλους το 40% είναι μόνιμο προσωπικό, δηλαδή περίπου 7.850 υπάλληλοι, ενώ το υπόλοιπο, δηλαδή το 60%, είναι εργαζόμενοι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου.

Η διαδικασία όμως, όπως τη δρομολογείτε, θα δημιουργήσει πρόσθετα σοβαρά προβλήματα. Η αυτοδίκαιη λύση των νομικών προσώπων θα γίνει στις 31-12-2023 χωρίς μεταβατική περίοδο, με άμεση μεταφορά των εργαζομένων και των προγραμμάτων στους δήμους. Αλλά η τροποποίηση των οργανισμών εσωτερικής υπηρεσίας των δήμων, με βάση τις προβλέψεις του νομοσχεδίου σας, θα πραγματοποιηθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024. Πώς θα ολοκληρωθεί όμως αυτή η διαδικασία μέσα σε έξι μήνες, όταν πρόκειται για τόσο μεγάλης έκτασης δομική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών;

Επιπλέον, μετά από τις εκλογές του Οκτωβρίου, θα υπάρξουν πολλές νέες δημοτικές αρχές που θα αναλάβουν την 1η Ιανουαρίου. Αυτό στην πράξη σημαίνει καθυστερήσεις, κύριε Υπουργέ, και δυσλειτουργίες. Ειδικά οι ΙΔΟΧ καταδικάζονται σε εργασιακή επισφάλεια, αφού δεν έχει εκδοθεί σχετική προκήρυξη του ΑΣΕΠ για να συσταθούν αυτοδίκαια και οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις. Οι εργαζόμενοι εδώ λοιπόν δουλεύουν με συμβάσεις εργασίας, βάσει συγκεκριμένων προγραμμάτων, που όμως κάποια στιγμή θα λήξουν, με αποτέλεσμα να μείνουν στη συνέχεια χωρίς δουλειά.

Ποια είναι η προφανής λύση λοιπόν; Σας το προτείναμε και χθες στην Επιτροπή. Οι ΙΔΟΧ πρέπει να μονιμοποιηθούν με νομοθέτηση για παράταση ισχύος των συμβάσεών τους έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πρόσληψης με έκδοση σχετικής προκήρυξης του ΑΣΕΠ, όπως είχε συμβεί και με τους εργαζόμενους στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι».

Πέμπτον, προσπαθείτε να εξαπατήσετε τους δήμους με τη δήθεν δυνατότητα εξαίρεσης κατόπιν κατάθεσης τεκμηριωμένου αιτήματος έως την 15η Νοεμβρίου 2023. Όμως ο εμπαιγμός, κύριε Υπουργέ, είναι εμφανής. Είναι προφανής εδώ, αφού στο απίθανο ενδεχόμενο, που δεν θα το παραλείψουν οι απερχόμενες δημοτικές αρχές -γνωρίζουμε πώς λειτουργούν τους τελευταίους μήνες οι απερχόμενες δημοτικές αρχές- οι επόμενες που θα αναλάβουν τη διοίκηση την 1η Ιανουαρίου του 2024 δεν θα έχουν τον Νοέμβριο -τώρα δηλαδή- τη δικαιοδοσία να πράξουν ένα τέτοιο αίτημα.

Οι προτάσεις της ΚΕΔΕ να παραμείνει ως έχει το ισχύον καθεστώς, να δοθούν κίνητρα για κατάργηση νομικών προσώπων σε εθελοντική βάση αλλά και να διασφαλιστεί ότι το προσωπικό τους θα παραμείνει στους δήμους είναι ορθές. Αλλά εσείς νομοθετείτε ακόμη μια φορά μονομερώς χωρίς την ΚΕΔΕ και τους εργαζόμενους. Εξάλλου δεν πρέπει να υποτιμούμε τη μεταρρυθμιστική ωριμότητα των δήμων, αφού προχώρησαν σε αποφασιστικές συγχωνεύσεις των δομών αυτών και περιόρισαν τα 4.300 νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου σε 520, δηλαδή μείωση 88%, και τα 1.350 ιδιωτικού δικαίου σε 492, δηλαδή μείωση 64%.

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι οι δήμοι, όχι μόνο ανταποκρίθηκαν αποφασιστικά στην ανάγκη δημιουργίας οικονομιών κλίμακας και κατάφεραν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών, τώρα τους υποχρεώνετε να συστήσουν τους αγαπημένους σας αναπτυξιακούς οργανισμούς.

Επίσης διαπιστώσαμε στην ακρόαση των φορέων ότι οι εργαζόμενοι ανησυχούν για τον τρόπο της μετάβασης, τα δυνητικά προβλήματα μισθοδοσίας αλλά και την εργασιακή επισφάλεια που νομοθετείτε.

Η δε ανακοίνωση της ΠΟΕ-ΟΤΑ, κύριε Υπουργέ, είναι πραγματικά «καταπέλτης». Σας καταλογίζει ότι βασικός στόχος σας είναι να μεταφερθεί και να συνεχιστεί το πάρτι των απευθείας αναθέσεων σε «ημετέρους» αλλά και η πρακτική των προσλήψεων με αδιαφανή και ανεξέλεγκτο τρόπο μέσω των αναπτυξιακών οργανισμών.
Κλείνω με τον τρίτο στόχο του νομοσχεδίου, που αφορά την παρακολούθηση των επιδόσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αναγνωρίζουμε, κύριοι Υπουργοί, ότι οι διατάξεις αυτές κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, αφού η μέτρηση των επιδόσεων των ΟΤΑ ως εργαλείου δημόσιας πολιτικής μπορεί να λειτουργήσει παραγωγικά, με τη συμμετοχή βέβαια και τη σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΕ για τα κριτήρια και τους δείκτες.

Ωστόσο, το ξαναλέμε, δεν πρέπει να εξελιχθεί σε μια διαδικασία μεταβίβασης στην αυτοδιοίκηση των ευθυνών της Κυβέρνησης, αλλά ούτε ως ένα άλλοθι για τη συνέχιση της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης. Αντίθετα, η παρακολούθηση των επιδόσεων των ΟΤΑ θα πρέπει να συνδυαστεί με τη θεσμική τους θωράκιση και την οικονομική τους ενίσχυση. Πρέπει να εφαρμόσετε επιτέλους το νέο σύστημα κατανομής των ΚΑΠ, που έχει ψηφιστεί και κυρωθεί από το συνέδριο της ΚΕΔΕ το φθινόπωρο του 2022.
Επιπλέον, σύμφωνα με το υπόμνημα της ΚΕΔΕ για τα οικονομικά των δήμων, πρέπει άμεσα να καταργήσετε το ανώτατο πλαφόν των 3,5 δις στους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους, ανεξάρτητα από την εξέλιξη των φορολογικών εσόδων που χρηματοδοτούν το καλάθι των ΚΑΠ.

Εξάλλου, σύμφωνα με τις εξαγγελίες της ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών στο συνέδριο της ΚΕΔΕ του 2021 –βλέπω εδώ και τον κ. Πέτσα- θα πρέπει να είχαν ήδη αυξηθεί οι ΚΑΠ κατά 15% από το 2023. Και πριν αλέκτορα φωνήσαι, διαψεύδεστε ήδη από το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή. Φυσικά και δεν προβλέπεται καμία αύξηση των ΚΑΠ.

Αυξάνετε τους ΚΑΠ κατά 170 εκατομμύρια ευρώ, μόνο για να καλύψετε το αυξημένο κόστος μισθοδοσίας που θα προκύψει από την αναμόρφωση του μισθολογίου του δημόσιου τομέα από 1ης Ιανουαρίου του 2024. Κι όχι μόνο δεν αυξάνετε τους ΚΑΠ, αλλά συνεχίζετε να φορτώνετε αρμοδιότητες χωρίς πόρους, όπως, για παράδειγμα, τη μεταφορά της αρμοδιότητας καθαρισμού εθνικού και επαρχιακού δικτύου που εμπίπτουν στα διοικητικά όρια του άρθρου 41.

Θυμάμαι, επίσης, χαρακτηριστικά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τις δηλώσεις του τότε Υπουργού κ. Βορίδη που διαβεβαίωνε τους δημάρχους να προμηθευτούν τραπέζια και καρέκλες για να υποδεχθούν το προσωπικό που θα ερχόταν την άνοιξη του 2022, αλλά, δυστυχώς, αυτά μένουν άδεια, όπως μένουν ανεφάρμοστες και πολλές άλλες «κούφιες» υποσχέσεις σας. Το ίδιο «κούφιες» είναι και οι νομοθετικές δεσμεύσεις της Κυβέρνησής σας και οι διαβεβαιώσεις των Υπουργών στα συνέδρια για την ευζωία των ζώων συντροφιάς γιατί μέχρι σήμερα ούτε χρήματα δόθηκαν στους δήμους ούτε δημιουργήθηκαν τα καταφύγια ζώων λόγω καθυστέρησης των χρηματοδοτήσεων και διαιωνίζεται, δυστυχώς, η λειτουργία των παράνομων καταφυγίων, καταπατώντας την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Οι καταγγελίες των φιλοζωικών οργανώσεων, αλλά και η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, απαντούν στον κύριο Υπουργό τόσο για την ελλιπή μέριμνα της ευζωίας των ζώων συντροφιάς όσο και στις δικαιολογίες και τις καθυστερήσεις. Αν πράγματι δεν θέλετε να συνεχίζεται το καθεστώς της παρανομίας και της εξυπηρέτησης ημετέρων, αποσύρετε τώρα το άρθρο 45. Δεν ξεχνάμε, κύριε Υπουργέ, ότι κυβερνάτε ήδη τέσσερα χρόνια μετά τη νομοθέτησή σας το 2021.

Κλείνω με το δίκαιο αίτημα του Δικτύου ΦΟΔΣΑ –Φορέων Διαχείρισης Αποβλήτων– για την πρόσθετη οικονομική βοήθεια στην κάλυψη του κόστους αποκομιδής και επεξεργασίας των αποβλήτων σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη, λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων. Διότι εάν δεν ανταποκριθεί η Κυβέρνηση στο αίτημα αυτό, δυστυχώς το ανταποδοτικό κόστος θα μετακυλιστεί ακόμη και στους πληγέντες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τελικά το παρόν νομοσχέδιο κινείται στο ίδιο πνεύμα με τον νόμο Βορίδη, τον ν.4804/2021, του οποίου άλλωστε αποτελεί συνέχεια, ολοκληρώνοντας έτσι το αυταρχικό πλαίσιο διοίκησης - διακυβέρνησης των ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού και στον οποίο τοποθετούμαστε κατά επί της αρχής, υπερψηφίζοντας ορισμένες διατάξεις.
Ευχαριστώ πολύ.

Ισχυρή στην απόφασή της η κυβέρνηση να λειτουργήσει αυταρχικά και συγκεντρωτικά στην Αυτοδιοίκηση!

 

Κύριε Υπουργέ, επί της τροπολογίας σας συμφωνούμε, είμαστε θετικοί. Δεν χρειάζεται να σπαταλώ χρόνο.

Επί του νομοσχεδίου, στις νομοθετικές βελτιώσεις σας θα ήθελα να επισημάνω τρία πράγματα. Πρώτον, δεν υιοθετήσατε την εκπροσώπηση των τριών πέμπτων στις επταμελείς δημοτικές επιτροπές. Εξακολουθείτε δηλαδή να μειώνετε την εκπροσώπηση των μειοψηφικών παρατάξεων και να δίδετε στην παράταξη του δημάρχου ένα ποσοστό 72% που ξεπερνά το 60% του εκλογικού σας νόμου.

Δεύτερον, δεν υιοθετήσατε την πρόταση του δικτύου ΦΟΔΣΑ, που σημαίνει ότι επιβαρύνετε ακόμη και τους πληγέντες δημότες ή στην καλύτερη περίπτωση τους δήμους μετόχους του ΦΟΔΣΑ. Τους ζητάτε δηλαδή να σηκώσουν αυτοί το βάρος της οικονομικής δαπάνης της αποκομιδής και επεξεργασίας των απορριμμάτων των πληγεισών περιοχών.

Και τι θα κάνουν; Δεν υπάρχουν άλλα κονδύλια, το ξέρετε πολύ καλά. Είναι ανταποδοτικά τέλη, άρα θα εξαναγκαστούν να κάνουν αύξηση των δημοτικών τελών γι’ αυτές τις υπηρεσίες καθαριότητας και διαχείρισης απορριμμάτων. Πείτε το λοιπόν καθαρά ότι τους προτείνετε να προβούν σε αύξηση των δημοτικών τελών.

Τρίτον, δεν κάνατε δεκτή την ένστασή μας για το άρθρο 41, όπου εμπλέκετε αντί να ξεκαθαρίζετε αρμοδιότητες μεταξύ των δύο βαθμών της Αυτοδιοίκησης και βεβαίως πρόκειται για μία ακόμη φορά για μία αρμοδιότητα μεταφερόμενη στους δήμους χωρίς ουσιαστικούς πόρους.

Δεν διαπίστωσα επίσης ότι ευαισθητοποιηθήκατε, κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας, αλλά και από τις τοποθετήσεις σας σήμερα, στις παρατηρήσεις των φιλοζωικών οργανώσεων. Βέβαια, δεν έχετε να επιδείξετε και σημαντικό έργο, αλλά είναι χαρακτηριστική η απραξία σας. Αναφερθήκατε μόνο στο υπό κατασκευή μητρώο που θα λειτουργήσει άμεσα, όπως είπατε, το αχρείαστο για μας μητρώο των δυόμισι εκατομμυρίων επιπλέον, μητρώο που υπήρχε, κύριε Υπουργέ, από το 2015 και μπορούσατε να το αναβαθμίσετε.

Κάνω έναν συνειρμό με τον φόβο που θα δημιουργήσετε για την παρακολούθηση των επιδόσεων των ΟΤΑ. Εύχομαι να μη χαθεί κι αυτό, αυτός ο κόμβος στον απώτατο ορίζοντα των υποσχέσεών σας και να προλάβετε να το υλοποιήσετε κατά τη διάρκεια αυτής της διακυβέρνησης.

Θα ήθελα και εγώ να επισημάνω δύο πράγματα ως απάντηση στην κυρία Υπουργό, την κυρία Κεραμέως. Πραγματικά γνωρίζω ότι δεν έχει προϋπηρεσία στην Αυτοδιοίκηση και φάνηκε αυτό που και η κυρία Λιακούλη είπε, ότι δεν κατέχει το αντικείμενο. Ήταν μία, θα έλεγα, περιγραφική τοποθέτηση, αλλά απλή αριθμητική πρέπει να γνωρίζουμε όλοι.
Είπε στην ομιλία της ότι δεν απαιτούνται, δεν χρειάζονται οι δήμοι δέκα νομικά πρόσωπα. Είναι τριακόσιοι τριάντα δύο δήμοι, πεντακόσια τα νομικά πρόσωπα. Κατά συνέπεια, μην υπερβάλλουμε. Μιλάμε για ένα, δύο, τρία νομικά πρόσωπα ανά δήμο.

Επίσης συνεχίζω να θεωρώ ότι το νομοσχέδιο που φέρατε, κύριε Υπουργέ, είναι εκτός τόπου και χρόνου, καθορίζοντας ότι τόπος τελικά είναι η αυτοδιοίκηση η οποία εκφράστηκε για την αναβολή του νομοσχεδίου μέσα από τα θεσμικά της όργανα και χρόνος είναι η συγκυρία των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Ταυτόχρονα θέλω να απαντήσω και στον κ. Πλεύρη ότι οι ενεργοί πολίτες, που συμμετέχουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές, καμία γνώση δεν έχουν -και πρέπει να το ομολογήσουμε αυτό, συνάδελφοι- του τι γίνεται αυτή τη στιγμή εδώ. Τρέχουν για την επικράτησή τους, για την εκλογή τους στα δημοτικά συμβούλια και στις τοπικές δημοτικές αρχές και δεν νομίζω ότι παρακολουθούν και πραγματικά γνωρίζουν τις ιδιομορφίες του νομοσχεδίου. Δυστυχώς θα τις μάθουν, όταν θα αναλάβουν καθήκοντα οι νέες δημοτικές αρχές την 1/1/2024. Και εκεί βέβαια φοβάμαι, κύριε Υπουργέ, ότι θα εξαναγκαστείτε σε αλλεπάλληλες παρατάσεις και τροποποιήσεις πιθανόν στην εφαρμογή του.

Θα ήθελα να πούμε δυο πράγματα. Τι κερδίζει πραγματικά η Αυτοδιοίκηση με αυτό το νομοσχέδιο; Κατά την άποψή μου είναι μια διοικητική ταλαιπωρία που κερδίζει και μια σταδιακή μείωση προσωπικού, λόγω της κατάργησης των προσωποπαγών θέσεων των ΙΔΑΧ και χάνει όμως την αυτοτέλειά της ακόμη μια φορά...
Λέω λοιπόν ότι χάνει η Αυτοδιοίκηση την αυτοτέλειά της ακόμα μια φορά, στο να αποφασίζει με τα συλλογικά της όργανα τα του οίκου της, το αν θα διατηρήσει ή όχι ένα νομικό πρόσωπο. Τι κερδίζουν οι μεταφερόμενοι εργαζόμενοι; Είναι σε μία επισφάλεια αν θα διατηρηθούν όλες οι θέσεις εργασίας. Τι κερδίζει το κράτος; Τίποτα αφού δεν προκύπτει άμεσα κανένα δημοσιονομικό όφελος.

Τι κερδίζει όμως η Κυβέρνηση; Δυστυχώς, κύριε Υπουργέ -και κλείνω- ήθελα να πω περισσότερα. Αυτό που κερδίζει τελικά είναι το να επιδεικνύει για μία ακόμα φορά ότι είναι ισχυρή στην απόφασή της να λειτουργήσει αυταρχικά και συγκεντρωτικά για την Αυτοδιοίκηση.
Ευχαριστώ πολύ.